Hilbert
van der Duim
grijpt
naast brons
Dopingcontrole levert Petroesjeva ditmaal geen problemen op
Gommeren
trektaan
Eric Heide
SPORTTRIBUME
HEIDEN WEER ONSTUITBAAR
Laatste race Haitske „veelbelovei
LEIDSE COURANT
MAANDAG 18 FEBRUARI 1980 PAGIN/I
(Van onze correspondent
OHHKI
I- -- - I. :■■■- 'V
LAKE PLACID Europees kam
pioen Kay Arne Stenshjemmet
heeft zaterdag een vertwijfelde po
ging gedaan om Eric Heiden op de
vijf kilometer van zijn tweede gou
den Olympische medaille af te
houden. De 26-jarige Noor kwam
tenslotte minder dan een seconde
te kort om voor die sensatie te
zorgen en daarmee lijkt voor Eric
Heiden de weg nu wel vrij om met
vijf gouden plakken uit Lake Placid
terug te keren. Op de 1000 meter
van morgen en de 1.500 meter van
donderdag zal waarschijnlijk nie
mand de Amerikaan een voet
dwars kunnen zetten en wie zou
dan zaterdag op de tien kilometer
nog in staat kunnen zijn om de
„goldrush" van Eric Heiden tot
stilstand te brengen?
Arne Lier, de coach van de Noorse ploeg,
kondigde zaterdag echter aan, dat de No
ren hun hoofd nog niet in de schoot heb
ben geworpen. „Wij zullen blijven probe
ren om Eric van tenminste èén gouden
medaille af te houden", riep hij ferm uit.
Maar niemand gelooft er nu nog in, dat
Lake Placid die surprise gaat beleven. De
in topvorm stekende Noorse schaatsers
kunnen het niet, de hopeloos falende Rus
sen vormen helemaal geen bedreiging en
van de Nederlanders heeft Eric Heiden
eveneens niets te vrezen. Toch kon zater
dag op de Olympische ijspiste, waar het
de hele morgen sneeuwde, een wederop
standing van de Oranje-schaatsers wor
den beleefd. Hilbert van der Duim onder
streepte dat met een fraaie vierde plaats
en ook de klasseringen van Piet Kleine
(zesde) en Yep Kramer (negende) mochten
er zijn. Wellicht slaagt het trio van Egbert
van 't Oever er deze week zelfs in om met
een bronzen plak de wanprestaties bij het
turopees kampioenschap in Trondheim
grotendeels ongedaan te maken.
Aparte klasse
Eric Heiden, de 21-jarige superster van
deze Olympiade, demonstreerde op de
vijf kilometer ondanks de scherpe tijd
van 7.02.29 overigens toch niet de aparte
klasse, die spreekwoordelijk voor hem is
geworden. Zijn beroemde en gevreesde
tempoversnelling, waarmee zijn rondetij
den plotseling met een seconde of meer
naar beneden worden gebracht, bleef in
de rit tegen Hilbert van der Duim vrijwel
achterwege.
Op de laatste kilometer begonnen de
krachten van de medische student uit Ma
dison het zelfs te begeven, waardoor zijn
rondetijden bijna met een volle seconde
omhoog gingen. De na hem rijdende
Stenshjemmet was echter evenmin tot een
eindsprint in staat en dat redde uiteinde
lijk het goud voor Eric Heiden.
Twee ronden voor het einde ging de Noor
met exact dezelfde tijd als de drievoudige
wereldkampoen over de finishlijn en met
nog vierhonderd meter te gaan bood de
achterstand van slechts drietiende secon
de nog steeds uitzicht op een sensationele
triomf. „Maar in die laatste beslissende
ronde had ik geen energie meer", beken
de de vertegenwoordiger uit Lilleström.
„Misschien heb ik de grote fout gemaakt
om twee ronden voor het einde al mijn ene
arm los te gooien. Ik wist dat ik heel dicht
bij de tijd van Eric Heiden zat en dan pro
beer je natuurlijk ook je allerlaatste krach
ten te mobiliseren".
Kamikazerij
Tom Erik Oxholm, die zich tijdens het
Europese kampioenschap als een stayer
van grote klasse had ontpopt, hield aan
zijn kamikazerit tegen de teleurstellende
juniorenwereldkampioen Tomaa Gustaf-
son de bronzen medaille over. De stu-
LAKE PLACID Eindelijk gel©
meeste Amerikanen er nu zelf
Eric Heiden wordt de Mark spj
het bevroren water. De „cover
hot weekblad Time en het grote
blad „Sports Illustrated", waart
den was afgebeeld, hadden vla
de Spelen toch niet alle twijfe
kunnen nemen. Uitgerekend I
hardrijden op de schaats, een
die in de Verenigde Staten on
even populair is als korfbal, 3
de Verenigde Staten het grote
binnenhalen.
Twee keer goud van Heiden b
veel wedstrijden heeft de Amer
overtuigd. Het onwaarschijnlijk
de sprookje is waar. Eric Heide
perstar".
De persconferenties van Heide
den bestormd. Het ijsstadion lo<
en Heidens naam is op ieders I
Behalve door toeschouwers en j
listen wordt Eric Heiden intussi
bestormd door de commercie
spectaculaire atleten is in de Ve
de Staten veel geld te ver<
zoals via Mark Spitz (zeven maa
bij het zwemmen in München) e
ce Jenner (goud op de tienka
Montreal) is bewezen. Spitz is
dels wat uit het beeld verdwei
vult hij zijn reeds gigantische
men nog steeds via commercie
schijningen aan, maar Bruce Jer
nog bijna dagelijks op de Amer
se t.v. te zien. Hij maakt reclam
fototoestellen en een soort „c<
kes". De scheiding van zijn char
vrouw Christie is in alle Amerih
kranten uitvoerig uit de doekt
daan en de gemakkelijk pratend
ner is een geliefd commentator
leriei sportevenementen.
Maar net zoals Jonner in 1976 i
de commerciële opvolger werL
Mark Spitz, is het vier jaar latfl
voor een nieuw gezicht. Wel(e
verschijnt Jesse Owens (de „go^
Amerikaan van 1936) sinds korV<
in t.v.-reclame8 voor Americal
press, maar dat is dan meer om ip
tonen, dat niemand hem meer hj,
en hij dus zonder zijn „creditcarl'
huis niet meer uit kan.
Vooral nu Moskou de Amerikancu
Wel zeker geen nieuw „symbool
opleveren, is Eric Heiden de aan
zen man om het vaandel van
over te nemen. Er is alleen óéiVj
probleem: Eric wil niet. Eric ut,
studie medicijnen voortzette^
wenst bovendien niet beroofd ti]<
den van vrijwel alles wat ond<
term „privacy" val». Heiden heef-
advocaat in de arm genomen
commerciële boot zoveel moge
te houden, 's Mans hoofd loopt
om. Niet alleen fabrikanten v
meest uiteenlopende produkte
men op de „golden winterboy" i
„Hollywood" zit al in de startbl
om het fenomeen Heiden in
munt om te zetten. Heiden wil
nu toe niets van horen. „Afgezii
het feit, dat ik op dit moment
dere dingen aan m'n hoofd he
ik echt van plan zo snel mogelij I
studie voort te zetten", aldus H
DICK
Natalja Petroesjeva in fraaie stijl op weg naar een onbetwiste zege op de
1000 meter.
LAKE PLACID Het kostte Natal
ja Petroesjeva gistermiddag in
Lake Placid geen enkele moeite
om haar plasje bij de dopingcon
trole in te leveren, nadat zij de
gouden medaille op de 1000 meter
had gewonnen. Een maand gele
den in Hamar maakte de 24-jarige
schaatsster uit Moskou vele tien
tallen vergeefse bezoeken aan het
toilet, waardoor de begeleiders
van de kersverse wereldkampioe
ne in uiterste vertwijfeling raakten
en argwanende toeschouwers nat
tigheid gingen voelen.
Het dopinggerucht was geboren en bleef
de Russische zelf nog achtervolgen, nadat
het onderzoek in een Londens laboratori
um onomstotelijk had bewezen, dat geen
enkel verboden middel door haar was ge
bruikt. Natalja Petrosjeva kon er alleen
maar onbegrip voor opbrengen. „Het kan
toch gebeuren dat het moeite kost om te
doen wat er van je verwacht wordt", legde
zij heel diplomatiek uit. „In Hamar was ik
zo overdonderd door mijn succes, dat ik
er erg veel tijd voor nodig had."
Het verplichte plasje ging Natalja Petroes
jeva in Lake Placid echter heel gemakke
lijk af. Ditmaal was de Moskouse niet door
succes overweldigd om de doodeenvoudi
ge reden, dat zij niet anders had verwacht.
„Ik was er zeker van dat ik zou winnen. De
duizend meter is per slot van rekening al
tijd al mijn favoriete afstand geweest."
Een staaltje van grootspraak van de frêle
Russische, die over een paar jaar in de
sportwetenschappen hoopt af te stude
ren? „Absoluut niet", vond Boris Stenin,
de trainer van de schaatssters uit de Sov
jet Unie. „Natalja heeft dit seizoen nog
geen enkele keer op de 1000 meter verlo
ren en waarom zou dat dan uitgerekend
hier in Lake Placid wel gebeuren?"
Wereldrecords
Toch gold Petroesjeva, die als 20-jarige
alle wereldrecords bij de junioren in
handen had en toen haar debuut in de
nationale ploeg mocht maken, niet als
de grootste favoriete voor het Olym
pische goud.
Die rol drukte op de Oostduitse Karin
Enke, die nadat zij met veel vertoon van
macht in West Allis de wereldtitel op de
sprint had gewonnen, vrijdag ook de gou
den medaille op de 500 meter met veel
overtuiging in de wacht sleepte. Bovendien
had Petroesjeva, die in West Allis verstek
liet gaan („Mijn trainer en ik vonden dat
het niet in de voorbereiding voor de win
terspelen paste") in Lake Placid nog niet
erg kunnen overtuigen. Op de 1500 meter
kwam zij niet verder dan de achtste plaats
en op de 500 meter veroverde de Russi
sche, die twee jaar geleden door de ge
boorte van haar zoon even van het schaat-
stoneel verdween, maar een half jaar later
al weer op de schaatsen stond, slechts het
brons.
Bitterkoud
Op de bitter koude en winderige Olym
pische ijspiste - het vroor zondag in lake
Placid zestien graden - was Petroesjeva
echter weer in dezelfde ongenaakbare
vorm, als een maand geleden in Hamar.
Zelfs de soms vinnige windstoten verhin
derden haar niet om het wereldrecord
van haar landgenote Tatjana Barabash-
Averina, vijf jaar geledon onder ideale
omstandigheden in Alma Ata op 1.23.46
gebracht, tot op minder dan een secon
de te benaderen: 1.24.10.
In haar spoor reed Leah Muller-Poulos
mee naar haar tweede zilveren medaille.
„En dat was meer dan ik verwacht had,
want de 1000 meter is bepaald niet mijn
beste afstand", aldus de Amerikaanse, die
tot teleurstelling van het publiek wederom
niet het goud gekleurde schaatspak van
de nationale ploeg had aangetrokken. „Op
die kleur heb ik natuurlijk niets tegen,
maar het pak zit mij gewoon niet lekker.
En dan trek ik toch maar liever mijn eigen
pak aan, dat toevallig rood van kleur is."
Het brons kwam bij Oost-Duitsland te
recht, maar niet Karin Enke, maar de 19-
jarige Silvia Albrecht mocht zich de geluk
kige bezitster er van noemen. Een klasse
ring, die mogelijk door de wisselende
weersomstandigheden tot stand is geko
men. De wind wakkerde immers niet alleen-
op de meest onverwachte momenten aan,
maar kwam daarbij ook nog eens voortdu
rend uit een andere hoek. Petroesjeva en
Muller hadden wat dat betreft zeker niet
over geluk te klagen, maar Karin Enke trof
in haar rit tegen Beth Heiden zo ongeveer
de slechtste omstandigheden.
Zonnetje
In de loop van de dag brak in Lake Pla
cid trouwens het zonnetje door, terwijl
de windstoten tot een flauw briesje ver
zwakten. De drie Nederlandse schaat-
sters, die op grond van de zwakke pres
taties bij het WK in West Allis in de laat
ste groep waren terecht gekomen, lever
de het geen onverwachte meevaller op,
omdat de strijd op de 1000 meter binnen
een uurtje bekeken was.
Niettemin zorgde Annie Borckink, de win
nares van het goud op de 1500 meter, met
een zesde plaats weer voor een goede
prestatie. Met een slotronde van
conde - de op twee na snelste - k
Eibergse zelfs nog heel dicht in
van het brons: 1.26.46 tegen 1.27
tje van der Lende en Haitske Valen
man kwamen daarentegen niet ver
respectievelijk de dertiende en ve
plaats. „Toch hebben wij niet slee
den", meende coach Ab Krook.
ging na een zwakke opening steedi
rijden, maar bij Haitske viel de laat
de juist erg tegen. Zij miste daard
een plaats bij de eerste zes."
Haitske Valentijn reed evenals de
kaanse Leah Muler gistermiddag
Placid haar allerlaatste grote weds
Friezin had gehoopt haar intern
carriere met een paar fraaie succe
de winterspelen te kunnen aflsuite
is door haar blessure in West Allis
kopje onder gegaan.
STEVEN TE
LAKE PLACID Als Haitske Valentijn
(voorheen Pijlman) woord houdt, en ze
zegt nog steeds van plan te zijn te stop
pen, sluit ze een carrière af, die in feite
zes jaar lang „veelbelovend" is geblo-<
ven.
Zelfs haar waarschijnlijk laatste race, de
Olympische duizend meter In Lake Placid,
begon veelbelovend. Na de eerste 200
meter lag ze nog maar negen-honderdste
van een seconde achter de latere winnares
van het brons, de Oostduitse Silvia Al
brecht. Mede geplaagd door enkele forse
windvlagen, die volgens trainer Ab Krook
In slechts enkele ritten optraden, kon
Haitske echter ook ditmaal de belofte niet
waarmaken. Uiteindelijk finishte ze nog
achter Sijtje van de Lende als derde Ne
derlandse. Zichtbaar teleurgesteld verliet
ze de baan, reisde spoorslags af naar het
Olympisch dorp, waar ze in bed kroop om
de teleurstelling te verwerken.
De teleurstelling was vooral groot, omdat
Haitske Valentijn een uitstekend seizoen
heeft gehad. Weliswaar werd ze door een
val (een euvel, dat haar gedurende haar
hele carrière heeft geplaagd) geen Neder
lands kampioen, maar ze verbeterde wel
alle Nederlandse sprintrecords. 50
1000 meter en de sprint vierka
zegt, „nog nooit zo hard en serl
traind te hebben als dit seizoen",
de geladen af naar de sprintka
schappen in Allis om zich daar
goede klassering ook mentaal voo
reiden op de Olympische Spele
hoogtepunt van mijn carrière",
zelf zei. Maar in West Allis ging he
doordat ze bij een „bljna-val" zich
de schaats verwondde. De wond b
haar zoveel last, dat ze niet aan
kon verschijnen. Hoewel ze zich
voelde voor de Spelen, moet de
In West Allis haar toch al niet er
wedstrijdmentaliteit een flinke
hebben gegeven.
Voor Haitske Valentijn is het doek
Placid gevallen, hoewel echtgen
Valentijn er niet in gelooft. „Ik v
moeilijk het Is afscheid te nemen
profsport, ik moet het eerst nog z
dus Jos, die zelf zijn Olympisch sta
verspeelde bij selectiewedstrijder
vos. Ook Jos Valentijn Is daarmee
schaatstoneel verdwenen. Se
heeft hij in leder geval geen
meer gereden.
U-li i-i
Eric Heiden geflankeerd door Kaj Arne Stenshjemmet en Eric Oxholm bij de prijsuitreiking van de 5000 m
dent uit Larvik, die komende vrijdag 21
wordt, stond voor de ondankbare taak
om de strijd op de vijf kilometer te ope
nen.
Met ware heldenmoed stortte de jonge
Noor zich in dat avontuur. Na een ope
ningsronde van amper dertig seconden
slaagde hij er zo'n drie kilometer lang in
om een hoog tempo te blijven ontwikke
len, maar daarna moest hij meer en meer
zijn tol voor de overmoedige start betalen.
Tot een complete ineenstorting kwam het
echter niet, waardoor Hilbert van der
Duim, die in het spoor van Eric Heiden
naar een tijd van 7.07.97 reed (bijna vijf
seconden onder zijn persoonlijk record) de
bronzen plak miste.
„Een vierde plaats Is natuurlijk ondank
baar", reageerde de Fries, „maar echt te
leurgesteld zou ik pas zijn geweest, als ik
die tijd van Oxholm op een paar tienden
van een seconde had gemist".
Het resultaat van de loting, waarbij de Ne
derlandse kampioen aan Heiden was ge
koppeld, was door Hilbert van der Duim
overigens bepaald niet met luid gejuich
ontvangen. „Ik was zelfs geschrokken,
want ik dacht die pakt mij helemaal in.
Maar ik vond Heiden toch niet zo overtui
gend als normaal, terwijl mijn vorm van
het voorseizoen gelukkig weer is terugge
keerd". De uitstekende prestaties die de
Heerenveense onderwijzer in de eerste
maand van deze schaatswinter leverde,
maakten hem tot een favoriet voor het Eu
ropees kampioenschap, maar in Trond
heim kwam Van der Duim er helemaal niet
aan te pas. „Logisch en terecht dat er
toen kritiek op mij is geleverd. Maar met
gebrek aan mentaliteit had dat niets te
maken. Het ging in Noorwegen gewoon
niet en dan is het vechten tegen de bier
kaai. Misschien heb ik in het voorseizoen
te veel wedstrijden gereden. Je moet je
elke keer maar weer mentaal opladen".
Stomme schuld
Maar ook Piet Kleine, die er in Trond
heim niets van brouwde, was in Pake
Placid plotseling weer volledig aanwezig.
„Hoewel dat er heel lang niet naar heeft
uitgezien", aldus de lange Drent. „De
eerste dagen hier was ik na drie rondjes
training al volkomen uitgeput. M'n eigen
stomme schuld hoor, want ik heb mij in
Davos overtraind. Zo lui als ik vroeger
was, zo fanatiek ben ik nu. Maar je kunt
het natuurlijk ook overdrijven en dat heb
ik gedaan".
Na een paar dagen van rust was Piet Klei
ne echter weer in goede doen, zodat hij
zaterdag de jacht op het Olympisch brons
durfde te openen. „Ik ben op een schema
van 7.07 vertrokken om van daaruit naar
de tijd van Oxholm te springen, maar dat
zat er voor mij helaas gewoon niet in". En
hetzelfde gold voor Yep Kramer, die het
schema van de eindtijd van zijn streekge
noot Van der Duim al snel moest loslaten.
„Ik had eigenlijk ook niet anders verwacht,
maar bij Olympische Spelen moet je niet
op een tijd, maar op een medaille gaan rij
den". De schaatser uit Nieuweschool hield
er als troostprijs tenslotte een persoonlijk
record (7.14.09 tegen 7.15.60) aan over.
Zaligmakend
De gelukkigste man in het Nederlandse
kamp was zaterdag ongetwijfeld Egbert
van 't Oever, over wie de afgelopen
maand oen stroom van kritiek was losge
laten. „Vorig jaar heette de Amerikaanse
trainingsaanpak zaligmakend te zijn.
Maar wat is er nu - als je Eric Heiden
buiten beschouwing laat - van overge
bleven? Daarom ben ik blij met deze
ontwikkeling. Het bewijst, dat wij het in
Nederland helemaal niet zo slecht doen.
Wij zijn zelfs weer aardig in de buurt van
de top aangeland".
Blijft natuurlijk de vraag waarom schaat
sers als Van der Duim en Kleine in Trond
heim volledig onzichtbaar waren om een
paar weken later plotseling wel te kunnen
presteren. „Dat is Inderdaad een pro
bleem, waarvoor wij een oplossing moeten
zien te vinden. Maar wij zijn niet het enige
schaatsland, dat daarmee te maken heeft.
Kijk maar eens naar de Japanners en naar
de Russen. Gustafson reed In Trondheim
de sterren van de hemel, maar hier is hij
nergens. Niet omdat de man er niet voor
knokt, maar omdat het gewoon niet gaat.
En zo was het met onze jongens bij het
Europees kampioenschap precies zo ge
steld".
Van 't Oever kan dus weer lachen, vooral
doordat het seizoen voor de allrounders
nog het wereldkampioenschap in Heeren
veen als hoogtepunt in petto heeft.
STEVEN TEN VEEN
