UANHUSIV
Bewonderen
en proeven
op de Roka i
Lente
Rijpere man niet langer stiefkind van de mode
OM DE
TUIN
BINNENLAND LEIDSE COURANT
Tot en met 14 februari valt er in het Beatrix-Gebouw f
Utrechtse jaarbeurs nog een stroom nieuwe etensj
resp. uitbreiding van reeds bestaande assortimentenig
wonderen en te proeven op de Roka. Dat er heel w;
gaat in de levensmiddelenbranche bewijzen de cijfflt
1979 werd er voor meer dan twintig miljard gulden in|
zet, waarvan ongeveer 40 procent via grootwinkelbedL
verbruikscoöperatie, 35 procent via de grote, 15 proceT
de middelgrote en 10 procent via de kleine zelfstandi
drijven. II
li
De beurzen te Utrecht zorgen volgens mr. A. Geurtsen, vjf
ter van de adviescommissie van deze internationale leveu
delenhappening voor veel werkgelegenheid. Reeds in |c
bouwperiode besteedt het Jaarbeurspersoneel aan voorbede
de werkzaamheden zeker 2000 manuren. Voor het aanja
van materialen nog eens 5000 manuren, terwijl vier beuiid
bij een gemiddelde standbezetting van vijf man 125.000 mfe
opleveren. Het inpakken van de goederen en het demd
van de stands leveren in totaal 222.000 manuren of ruè
manjaren. Dit dan alleen wat de directe werkgelegenhii
treft. Als voorbeeld nam mr. Geurtsen natuurlijk de Rokaz
deze beurs kan toch model staan voor welke vierdaagse
dan ook. Ondanks de weinig hoopvolle toekomst acht hijk
serves van het bedrijfsleven nog niet geheel verdwenej
zijn ze sterk aangepast.
Men zou zich kunnen afvragen of het zin heeft een aantal
we artikelen op de markt te brengen die aan research en
cage veel geld eisen. Mr. Geurtsen evenwel zegt dat meL
de markt heeft doorgelicht alvorens met iets nieuws te y
De nouveauté zou dus een gat in deze markt vullen. WL
deze mening echter graag voor rekening van mr. Geurti
Het nieuws op de Roka is grotendeels gericht op de wijzü
in het consumptiepatroon van de laatste jaren: prefabvoel
reformartikelen. Bijzonder lekker zijn de sojanootjes van 8
B.V. te Tilburg, een 100 procent natuurprodukt met eet!
vetgehalte (26 procent), rijk aan eiwit. Deze snackjes ziji
de smaken kerrie, paprika en saté (150 gr./ 1.98). Delisanjj
met een assortiment (van boekweit tot zeezout) waarbij „j>:
se" kalorie-arme beschuitbollen, natuurkaas, volkoren mie
en spaghetti, alsmede choco-muesli. (Binnen twee dagen!
beurs op de supermarkt te verkrijgen). Natuurfarm Dfci
heeft 74.000 kippen vrij rondlopen (niet gekortbekt) ent
wekelijks 350.000 scharreleieren naar de supermarkt. De
naar deze eieren groeit. Vroom en Dreesmann zal binrji
„Froyo" gaan verkopen, een geheel nieuwe saladesoort rr
procent magere yoghurt inplaats van mayonaise (smaaV;
rukkelijk). E.E. Bieze te Almere is de importeur.
Verder voor een makkelijk maaltje: (nieuwe) Französisck
kraut en Französische Weinkraut in blik. Skol brouwerijl
wennen bierdrinkers met pijpjes bier die 25 procent min
lorieën bevatten. Avita B.V. levert straks biologische ba|
ding. Voor hoestende kinderen (en hun ouders) is er een k
sche hoeststroop, bereid uit denneknoppen, thijm en
kruiden, zonder toevoeging van evidrine 6,95). KaasI
bers kunnen snel een fondue op tafel brengen met een ki
dasana natuurkaaspoeder (naam Grozette) (f 6.25). Een
kirsch erin maakt het voor volwassenen extra lekker, g
Reformvoeding in milieuvriendelijke verpakking (karto
nieuw in Europa een noten- en zuidvruchtenmelange
door ook cocos is gemengd. Voor de kinderen is er een he
produkt: kandijknotsen, gekristalliseerd aan een houtenD
(in doosjes van 12 stuks). Ook geschikt voor het zoeten vai
tails, longdrinks of ijskoffie. Bruine kandijsuiker is er nu
klontjes. Danerolles heeft zijn assortiment uitgebreid m,
variëteiten: weekend-, ontbijt- en boerenbroodjes. Het b; j
deeg in de aangegeven vorm vouwen, twintig minuter
oven en daarna knapperig op tafel. Tenslotte als nouveau;
molie bestaande uit 50 procent onverzadigde en 50 proce
zadigde vetzuren. Deze olie mag alleen op lage tempi,
worden gesmolten. Daarna is ze helder en goudkleurig.
De lente begint in Bovenkarspel zeggen de West-Friezen!
hebben ze het over de Westfriese Flora die traditiegetrof
houden wordt tegen het eind van februari in de (verwf
veilinghallen in Bovenkarspel. Dit jaar gebeurt dat van 1L
met 24 februari en de tentoonstelling staat in het teken i
Olympische Spelen.
Ontwerper Johan Weisz is al geruime tijd druk bezig i
show waarin duizenden bolbloemen worden verwerkt,
tree wordt gevormd door de vijf olympische ringen. Dai
een ruïne de achtergrond voor een forse partij freesia's.
bloemenfestijn kan de bezoeker verder een overdaad ai
cussen, irissen, cyclamen, lelies en natuurlijk tulpen veji
ten.
Wie niet langer wil wachten op zon en zaligheid in eigf
kan in Bovenkarspel gaan kijken. Wie dat te ver vindt ml
niet wil missen moet op 14 februari naar de tv kijken. B
neemt in de bloemenpracht het programma „Zing met on
op. De bloemenkwekers gebruiken deze en andere tentd)
lingen om meer belangstelling te kweken voor iets datf
populair is in Nederland: de
bloem.
De teelt van bloemen is een
belangrijk onderdeel van onze
'agrarische bezigheden. Per
jaar worden miljoenen kilo's
snijbloemen uitgevoerd. Voor
al naar de Bondsrepubliek die
in de eerste negen maanden
van 1979 69,4 miljoen kilogram
bloemen uit Nederland kreeg.
Een beetje vreemde benade
ring om fraaie zaken als rozen,
hyacinten, tulpen of welke
bloemen dan ook per kilo te
verkopen maar de kwekers re
kenen nu eenmaal zelf met die
aanduiding. Alle kilo's samen
waren in die periode goed
voor 637,9 miljoen Duitse Marken.
Nederland is niet het enige land dat bloemen uitvoert
buren maar wel de grootste leverancier. In totaal kopen
sers voor 887,2 miljoen Mark. Wij nemen daar dus het
deel van voor onze rekening. Italië komt op de tweede l
De prijs van de geëxporteerde bloemen steeg per kilogij
opzichte van 1978. Dat was vooral te danken aan de an
bolbloemen en de asparagus; rozen en andere bloemen
goedkoper de grens over dan wij gewend zijn.
Omdat Duitsland zo'n belangrijk land is voor onze bloe
port houden de Nederlandse kwekers hun Duitse klanti
in de gaten. Ze weten bijvoorbeeld dat de omzet per klai
bloemenwinkels in de Bondsrepubliek verleden jaar tiei
nig steeg ten opzichte van 1978. Van 14,60 Mark naa'
Mark. En er zijn een groot aantal mensen bijgekomen dij
ger niet, maar nu wel een bloemetje meenemen naar huis
1974 tot 1979 is dat aantal gestegen met maar liefst derii
cent. Niet alleen de ontwikkelingen bij onze oosterburen j
gevolgd, ook andere belangrijke bloemen producerende j
worden nauwlettend in de gaten gehouden.
Onze kwekers weten bijvoorbeeld ook dat de hoeveelheii
waarop in Schotland bloembollen worden geteeld met v
cent is uitgebreid, dat de Franse uitvoer van rozen er
sterk terugliep en dat vanuit de Italiaanse Rivièra mei
men zijn geëxporteerd dan in voorgaande jaren. U zil
voor U en mij puur plezier is, wat ons in voorjaar en zoi I
veel genoegen schenkt, is voor de vakman-kweker pur
lijkheid. Hoewel ik mij een vervelender produkt kan voo
dan bloemen.
l
1
Mens en dier vechten
al jaren lang tegen
de witte dood in de
bergen. Het gebeurt
herhaaldelijk dat
skiërs en wandelaars
overvallen worden
door een lawine. Dit
gevaar is vooral aan
wezig als, na een lan
ge periode van vorst
en sneeuw, plotselin
ge dooi invalt. In
Ober Wallis in Zwit
serland staan meer
dan 2000 honden met
hun begeleiders in de
starthouding om te
hulp te snellen als er
iemand vermist
wordt en misschien
wel is bedolven on
der een sneeuw
vracht. Mens en dier
hebben een lange
training achter de
rug. Het succes van
hun optreden hangt
af van een perfecte
harmonie.
%*De ervaring van de be-
- geleider, die de hond
heeft geleerd op welke
v plaats in het lawinege-
bied hij moet gaan zoe-
ken, zal samen met „de
neus" van het dier moe
ten leiden tot een be
slissing, waarvan dik
wijls één of meer men
senlevens afhangen. De
enige vrouw in Zwitser
land, die bij de red
dingsploegen van de
SAC (Schweizer Alpen
Club) is ingezet is Ber
tha Sporrer, die met de
prachtige herder „Fen-
ja" werkt. Ze woont in
Saas Fee, in een flatje
boven het eerste cabi
nestation naar Plattjen,
van waaruit het rode
gondeltje nog hoger
stijgt tot Felskin.
Binnen is het erg gezel
lig en warm. De hond
die in zijn mand ligt,
volgt de bewegingen
van zijn vrouwtje
nauwkeurig. Ze zijn zó
op elkaar ingesteld dat
ze bij wijze van spreken
eikaars gedachten kun
nen lezen... „Je moet
een persoonlijke bin
ding met je hond heb
ben", zegt Bertha, „an
ders kun je het wel ver
geten. Als er een lawi
nemelding komt (en dit
kan op elk uur van de
dag; ze heeft daartoe
ook een speciale alarm
bel in haar zitkamer)
moeten Fenja en ik het
samen opknappen. Ik
neem haar in een tuig
op mijn schoot, terwijl
ik zelf met een rugzak
en touw aangebonden
onder aan een helikop
ter hang. Boven het la-
DINSDAG 12 FEBRUARI 1980 PAGII
TINY FRANCIS
Saas Feo,
het werkter
rein van Be
rtha Spor-
ren. Toch is
zij nooit
bang wan
neer zij
moederziel
alleen met
haar hond in
een dergelijk
gebied
wordt neer
gelaten om
mensen in
nood te kun
nen helpen.
winegebied laat men
ons in de sneeuw zak
ken en daar sta je dan.
Als je in een dergelijke
situatie niet op elkaar
vertrouwen kunt, ben je
nergens meer".
Bertha Sporrer spreekt
over de hond alsof het
een menselijk wezen
betreft. En dat is Fenja
ook bijna... Ze werkt na
intensieve training nu
vier jaar met haar leid
ster en behoort tot de
elitegroep (Brevet C).
„Ik heb veel van Fenja
geleerd", zegt mevrouw
Sporrer. „Ze is niet al
leen een perfecte „de
tective" om het slacht
offer op te sporen, maar
ze heeft onvoorstelbaar
veel uithoudingsvermo
gen". Toen haar man,
Bergführer Sporrer (die
ook hondeleider was bij
de hulpbrigade in de
Alpen) overleed, nam
zij zijn taak over. Ze
werkte tevoren met
Niko, Cilli, Falk, Prinz
en Ygor. Deze laatste
hond was bij een vrese
lijk ongeluk betrokken.
In 1975 woedde er een
orkaan over Europa,
waarbij een gondel naar
Felskin met 39 mensen
erin 9 uur lang geblok
keerd werd. De Piste-
dienst zond drie man
nen naar de plek des
onheils met wollen de
kens, brood en thee
voor de slachtoffers.
Maar de reddingsploeg
verdween in de diepte.
Toen werd Bertha
Sporrer met haar hond
Ygor ingezet om pools
hoogte te gaan nemen.
„Tegenwoordig", zo
vertelt Bertha Sporren,
„gebruikt de Hundefüh-
rer het liefst herders
honden voor het werk
in de sneeuw. De „Ber-
nardiner" is legende
geworden. Ook het fles
je cognac dat hij op
briefkaarten altijd om
de nek heeft bengelen
is zinloos. Een gewonde
of ingesneeuwde mens
mag helemaal geen cog
nac hebben; die moet je
warme thee of bouillon
geven. Bovendien be
vriezen de lange haren
van de Sint Bernhard
door de sneeuw die zich
daarin verzamelt".
Gedreven door groot
idealisme werkt de
hulpdienst in de Alpen
en het Voralgebergte.
De gevaren waaraan de
mensen, die hun leven
inzetten voor veronge
lukten, blootstaan, zijn
voor een leek niet te
overzien. Door de toe
name van het aantal
wintersportvakanties en
bergtochten op ski's ko
men steeds meer onge
vallen voor. Tallozen
danken hun leven aan
het snelle en moedige
optreden van de hulp
verleners, die over heel
Zwitserland hun stand
plaatsen hebben.
Is Bertha Sporren nooit
bang als ze moederziel
alleen met haar hond in
een rampgebied wordt
neergelaten?
„Nooit", zegt ze, „je
weet dat er een mens in
nood is en dan denk je
niet aan angst. Je hebt
maar één gedachte: ik
moet hem vinden".
Decennia lang is de
rijpere man het stief
kind van de mode ge
weest. De dandy uit
de jaren twintig zag
er nogal kwiek uit
met zijn strooien
hoedje en zijn nauwe
broekspijpen. Maar
nauwelijks was hij de
drie kruisjes gepas
seerd of hij stak zich
in een fantasieloos
zwart pak zonder
kraak of smaak. De
jaren dertig lieten
hem lopen met fladde-
rende broekspijpen a
la filmster Robert
Taylor en met een
gleufhoed. Accessoires
het kleine raffine
ment, dat de vrouwen
mode altijd kenmerk
te ontbraken bij
hem geheel. De jeans-
rage, die een bepaalde
levensinstelling
moest vertegenwoord
igen progressief
denken en handelen,
maling hebben aan al
les gaf wat meer
armslag. Slanke man
nen wilden er graag
in gezien worden.
Niettemin werd de
spijkerbroek, geïnspi
reerd op de cowboy
broek of werkkleding,
een bijna dwangmati
ge outfit, een hand
schoen die, wilde men
meedoen, iedereen
moest passen. Tot ver
velens toe.
De spijkerbroek, waaro
ver overigens geen
kwaad woord (hij zal
naar de laatste berich
ten uit Parijs deze zo
mer een geweldige
come-back beleven), is
ook voor de modebe
wuste man niet meer
Ongevoerde, dubbelface alpacca-
ja38©n horen bij een vierdelige eet.
Het interieur ie afgebiesd in de
kleur van de blazer. De mouwsplit-
ten van dit gemakkelijk zittende
kledingstuk vertegenwoordigen de
zogenaamde doktersmouw. Ge
haakte das- en boordklem maken
er een gentlemanlike look van.
De blazer heeft zes knopen, opge
stikte klepzakken en het door de
zakenman zo geliefde ticketpocket.
Dit schippersjasje (cabinblazer
dus) komt op ongeveer 349,-.
pakkenwerk zette in!
Miel van Gils (Roosen
daal), de man die de va
derlandse herenmode
tot ver over de grenzen
aanzien gaf, pakte deze
trend op. Hij ontdekte
dat de man bij het be
reiken van een bepaal
de leeftijd in de mode
feitelijk weinig kanten
uit kon. Van Gils, de
grootste Nederlandse
confectionair, vertegen
woordigd in Tunesië,
Griekenland, België,
Texas en Mexico, is de
man van de taylorlook,
met aandacht voor de
tails. Voor 1980-1981
geeft hij met ingang
de mogelijkheid keus te
maken uit een assorti
ment kleren: pakken,
colberts, blousons, pan-
van de herfst de „man
die het gemaakt heeft"
talons en overjassen,
kortom een totaal mo
debeeld waarin hij ziet
van 's ochtends tot 's a-
vonds thuis voelt. Hij
zoekt het minder in het
extravagante, meer in
uitgekiende comfort en
herkenbare kleinighe
den. Ruud Krol en Wil
lem Ruis zullen bij hem
dressmen worden.
In het komend winter
seizoen zal Society Shop
als marktleider van de
betere maar toch be
taalbare herenmode
met Miel van Gils de
klassieke Engelse rich
ting inslaan. Tegemoet
gezien worden veel
prince de galles, pied de
poules, krijt- en hair-
pinstrepen, visgraatjes,
cheviots en schaduw-
ruiten.
Geliefd zullen zijn de
op het maatpak geïnspi
reerde maar toch ge
confectioneerde driede
lige pakken en zelfs
vierdelige sets, bestaan
de uit een overjas, een
broek, colbert en een
vest. Van het colbert zal
men de mouw kunnen
omslaan doordat de
manchet is open te kno
pen (de zogenaamde
doktersmouw). De half-
verdekte of blinde slui
ting wint veld. Het dub
bele borstzakje is een
herkenningspunt. Over
jassen zullen vanuit een
fantasiesplit bij de taille
ruimte geven en de
man in staat stellen een
zwierige looppas aan te
nemen. Het kleurbeeld
voor de winter 1980-
1981 voor mijnheer be
staat uit de basiskleu-
ren: safari, metaal-
blauw, bordeaux, mos
terd en warmgrijs.
„Angeseilt" hing ze
's avonds om 8.20 uur
aan het hefschroef-
vliegtuig om de ploeg te
zoeken. „Er was geen
spoor van licht en ik
kon nauwelijks uit de
voeten. Het was een
heilloze taak. Ergens la
gen een rugzak en een
handschoen, maar Ygor
die doorgaans onder
zulke omstandigheden
een slachtoffer binnen
twee minuten opgraaft,
kon niemand vinden.
De hele nacht ben ik
wanhopig bezig ge
weest. Je kent zo ie
mand, je houdt van
hem, hij is je collega,
die laat je toch niet in
de steek".
Twee hulpverleners
werden gevonden, maar
de 25-jarige Franz Gi-
sler, van wie de rugzak
was, bleef zoek. „Toch
is het raadsel opgelost",
zegt Bertha droef. Ze is
nog steeds aangeslagen
als ze over die' ver
schrikkelijke nacht
spreekt. „Toen het de
volgende dag licht werd
zag een nieuwe red
dingsploeg Franz in een
boom hangen. Hij was
met een lawine meege
sleurd en had zich niet
uit de takken kunnen
bevrijden. Daarom was
er geen spoor van hem
in de sneeuw te vinden
geweest en had Ygor
hem niet kunnen op
sporen... Reddingsploeg
leider Dominique Gnos
was al eerder (gewond)
geborgen en Richard
Steiger van de brigade
uit Visp bleek met de
schrik te zijn vrijgeko
men. Alleen Gisler was
gedood".
Volwassen
kleren voor
rijpere man
nen. Voor
1980-1981
veel gedekte
sluitingen,
(foto's uit de
collectie van
Society
Shop).
Klassiek
voor het ko
mende sei
zoen. Een
trenchcoat
met over
kapte rag-
lanmouw.
Links een
college-bla
zer met on
dergescho
ven schou
derlijn. De
revers blij
ven echter
smal. Let op
de daspin,
die naar alle
waarschijn
lijkheid zijn
terugkomst
zal beleven.
bevroren ledematen,
eerste hulpverlening,
kunstmatige ademha
ling, mond-op-mond
beademing, enzovoort.
We moeten altijd in
training blijven. Verder
moeten we steeds weer
het reddings- en verze
keringswezen van de
SAC doornemen".
„Hond en baas volgen
samen de opleidingscur
sussen. Voor de A-lawi
nehond is de opvoeding
het voornaamste. Als je
met je hond begint (de
cursus duurt twee a drie
jaar) is opvoeding het
voornaamste. Aan het
einde van de opleiding
moet hij iemand kun
nen opgraven die onder
een laag sneeuw van 80
tot 100 centimeter be
dolven is. De B-hond
moet een eenvoudige
ongevalssituatie kunnen
overzien. Volharding bij
het zoeken in bittere
kou en bij zware wind
is belangrijk. De C-
hond (zoals Fenja) kan
een zware ongevalssitu
atie beoordelen, ook bij
tegenstrijdig ooggetui
genverslag zijn eigen
vluchtwegen zoeken
met overwicht op het
publiek. Hij mag zich
dus niet in de war laten
brengen door gesticule
rende of opgewonden
mensen, die hem probe
ren op een ander spoor
te zetten dan hij zelf
heeft gevonden. Door
intensief zoeken, ook in
verontreinigde sneeuw
die het spoor bijster
maakt, moet hij tot
twee meter diep volhar
dend blijven graven".
weg te branden. Hij
voelt er zich lekker in
en zal hem nooit opge-
tigers en rijpere man
nen gegroeid met een
eigen gezicht. Coutu
riers bemoeiden zich er
mee, met Cardin in de
voorhoede. Italië,
Frankrijk en Duitsland
Bertha Spor
ren, de enige
vrouw in
Zwitserland,
die met haar
hond Fenja
bij de hulp
brigade in
de Alpen
werkt. Hier
staat zij bij
het meetsta
tion in Saas
Fee, van
waar zij elke
dag het
woerbericht
doorbelt
naar Davos.
Ze meet de
hoogte van
de sneeuw
in eon uitge
zet gebied
en beoor
deelt de
kans op la
winegevaar
of sterke
sneeuwval.
Ze is de op
volgster van
haar overle
den echtge
noot, die do
bergen ken
de als de
palm van
zijn hand...
Bertha Sporrer bedient
22 weerstations in haar
gebied, waarvoor ze da
gelijks peilingen doet in
Saas Fee. Elke ochtend
geeft ze de weerberich
ten door naar het cen
trale punt in Davos,
waar alle berichten var
de SAC binnenkomen.
Er zijn bij rustig weer
natuurlijk weken dat u
er niet op uit hoeft?.
Bertha: „We hebben
maandelijks training-
sdagen op oefenterrei
nen op 2200 meter
hoogte. Daar moeten we
bijscholen, samen met
onze honden. Het pro
gramma omvat het
praktisch inzettèn van
de dieren, kompas- en
kaartlezen, rapporten
maken over de presta
ties, behandeling van
ven. Daarnaast echter is
gaandeweg weer een
mannenmode voor der-
zetten zich in voor de
tails, belijning en stof
gebruik. De trend om
de man wat fantasievol
ler te kleden sloeg zelfs
over naar Amerika. De
periode van het pure
sa
