nhuldiging graag
n de ochtenduren
Amsterdam grondwettelijk
hoofdstad van Nederland
Kort geding van
voedingsbonden
tegen Albeda
Rotterdam moet doorgaan met bouw van eroscentrum
"TANJEVERENIGINGEN:
GESCHIEDENIS BEWIJST HET:
Geen eigen bijdrage
volksgezondheid
i
„Door Kroon benoemde
burgemeester
kostbaar kleinood
weer
brieven
lezers
PANNEN LAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 11 FEBRUARI 1980 PAGINA 5
■schj
het blRTHUIZEN De Con-
Mp<latie van Oranjevereni-
een ijBIl heeft premier Van
e hetgevraagd of de inhuldi
ging van koningin Beatrix
wijktO april in de ochtendu-
™°drJcan plaatsvinden.
ethou
r' kondigde de heer Van Agt aan
oraerr plechtigheid tussen half drie en
ovettj. -s middags is gepland. In een te-
8^ zegt de confederatie, dat de pro-
jrgerja's die de Oranjeverenigingen al in
hebben samengesteld voor de vie-
,er tyan de komende Koninginnedag
p middaglijke inhuldiging danig in
^9^drang komen. Men vreest dat de
festiviteiten geen publiek zullen trekken
„als heel Nederland aan de televisie zit
gekluisterd" om de inhuldiging te zien.
Overigens verwacht men die dag enige lo-
giesproblemen in Amsterdam. Er zullen
waarschijnlijk duizenden Duitsers naar
ons land komen (1 mei is voor hen een
vrije dag, zodat men er een lang weekein
de van kan maken). Bovendien verblijven
dat grote groepen oorlogsveteranen uit
Engeland en Amerika in de hoofdstad, die
5 mei met ons willen meevieren.
Oranje-bezittingen
Beatrix zal na haar inhuldiging geen eige
naresse worden van Oranje-bezittingen
als de kroonjuwelen, de gouden koets en
andere tot de schatkamer behorende kost
baarheden. Koningin Juliana heeft inder
tijd al deze bezittingen - vooral uit belas
tingtechnische overwegingen -onderge
bracht in vier Oranje-stichtingen. Beatrix
zal wel voorzitter worden van die stich
tingen, maar de Nederlandse kroon bij
voorbeeld zal zij op 30 april „te leen" heb
ben.
Reis Japan
In verband met de voorbereidingen voor
de inhuldiging zal premier Van Agt met
koningin Juliana overleggen of de reis
naar Japan, die hij samen met minister
Van der Klaauw tussen 14 en 24 april
naar Japan zal maken, wel kan doorgaan.
Volgens zeggen zou de premier de reis
willen laten doorgaan, maar de minister
van buitenlandse zaken zou van mening
zijn dat Van Agt in die tijd niet kan wor
den gemist.
"'V.l/V'W/
Drie
doden
bij brand
Bij een felle brand
in een woonhuis
in het centrum
van Amsterdam
zijn gistermorgen
vroeg drie jonge
mensen (22, 23 en
27 jaar) om het le
ven gekomen. Een
jongeman ligt nog
zwaargewond in
het ziekenhuis. De
politie is er vrijwel
zeker van dat de
brand is aange
stoken.
JdA tegen
[slag lpg
ijnmond
'erlcjERDAM De Partij
ie ilje Arbeid is tégen op-
uweïvan vloeibaar petro
ls (lpg) in Europoort.
'dA in het gewest Rot-
n, de kieskring Rijn-
t zo» èn de provinciale ver
was in8 Zuid-Holland van
ezigrtij van de Arbeid, heb-
ien.^terdag in Rotterdam,
at aftag ondubbelzinnig af-
len.
j^Pemeente Rotterdam en
t.eiiond hadden voorgesteld
Ji10nfnnen van ^hell en BP
;|J. 'je oplag van het gas in
5>e te aanvaarden, mits
>meijgnkele veiligheidseisen
™a.fr[worden voldaan. De
^ers vinden het risico
te groot. Het gas wordt
/ei"ben groot deel weer afge-
naar het achterland. De
Zwegen leiden op korte
nHd langs gevaarlijke in
dien en langs woongebie-
an Een betrekkelijk klein
°P ral kan al tot een groot
gev4 slachtoffers leiden,
leerVy
ir®nffefinitieve besluit over de
'^"Inding valt eind maart,
all et
dal
ïmpjaar
roor de
Tjoningbouw'
HAAG Volkshuis-
wordt de komende
weer onderwerp num-
één in de Nederlandse
lek. Dat voorspelde het
Tweede-Kamerlid
van Dam dit week-
ja J-oor de radio.
;ns de oud-staatssecretaris
volkshuisvesting wordt
Vajyoor de woningbouw een
pafiaar door het beleid dat
i Dams opvolger,
'er Brokx voert. Deze zou
weinig aandacht geven
Ie bouw van huurwonin-
Jin de woningwetsector,
nir volgens Van Dam een
i R itische behoefte" aan is.
vei aats daarvan zou Brokx
ooi irden miljoenen willen
dd 'en om particuliere be-
e rs weer te interesseren in
duw van veel duurdere
R voningen. Van Dam wil
deze week in de Tweede
me er middels een interpella-
;en!n stokje voor steken.
-1RNIETIGEND RAPPORT VOOR GEMEENTE:
DEN HAAG Volgens berichten in
de kranten leeft in de Tweede Ka
mer de wens, dat in de Grondwet zal
worden bepaald (of zal worden ge
constateerd), dat Amsterdam de
hoofdstad is van ons land. Wij leer
den dat trouwens meer dan zeventig
jaar geleden al op de lagere school.
Sterker nog: in de Grondwet van
1814 lezen wij, dat de inhuldiging
van de Soevereine Vorst zal plaats
hebben „in de stad Amsterdam als
de hoofdstad".
Toen Nederland en België verenigd
werden, verdween natuurlijk die bepa
ling. Men kon het Brussel niet aandoen
haar te handhaven. Er werd toen be
paald, dat de inhuldiging moest plaats
hebben „onder den blooten hemel",
maar zo'n inhuldiging heeft zich nooit
voorgedaan. Koning Willem II is inge
huldigd in de Nieuwe Kerk van Am
sterdam en in de Grondwet stond toen,
dat die inhuldiging moest plaats hebben
binnen de stad Amsterdam. Zo was het
bepaald bij cle Grondwetsherziening
van 1840, afgekondigd op 4 september
van dat jaar.
En nu volgt een verhaal, waarin een
notarisklerk ten tonele werd gevoerd.
Het was in 1955 en in de Eerste Kamer
waren de minister-president Beel en de
geachte afgevaardigde Dr. C. Gerretson
slaags: Over Amsterdam, als de hoofd
stad des lands. Beel vond het een kwes
tie van niks, alleen maar een formali
teit, maar Gerretson dacht daar heel
anders over. Hij oordeelde, dat Willem
I en zijn raadgevers heel beslist Am
sterdam tot hoofdstad hadden geprocla-,
meerd vanwege het grote aandeel van
deze stad in de bevrijding van 1813.
En toen heeft Beel een rare schuiver
gemaakt. Hij vertelde aan de Kamer,
op een agressieve en zelfs laatdunken
de toon, dat Gerretson er naast was.
Zelfs een notarisklerk ging eerst in de
stukken kijken, voor hij wat beweerde!
En dan mocht men - aldus Beel - dat
tenminste verwachten van een profes
sor, nog wel een professor in de ge
schiedenis van onze staatsinstellingen.
De communist Brandenburg, een ra
sechte Amsterdammer, protesteerde te
gen de manier, waarop de minister de
heer Gerretson probeerde af te maken.
Maar Beel hield vol: er is een stuk ge
weest in 1813, waarin Amsterdam als
hoofdstad werd aangewezen, maar Wil
lem I heeft dat doorgestreept! Ga maar
kijken in het archief.
Gerretson ging kijken en - hij bevond,
dat Willem -1 niet had doorgestreept,
maar onderstreept! En hij haastte zich
daarvan foto's te maken. Dat spreekt.
Wat was het geval geweest? Natuurlijk
was de heer Beel niet zelf wezen kij
ken. Een ambtenaar had hem een
dienst willen bewijzen, maar had daar
bij gebruik gemaakt van een slordig af
schrift uit de spullen van prof. Colen
brander. En Gerretson had het origi
neel opgezocht!
Hij heeft er ontzettend van genoten en
er een mooi boekje over gemaakt:
„Amsterdam hoofdstad. Het historisch
recht op de constitutionele rang en titel
gehandhaafd", door dr. C. Gerretson.
Nu had Gerretson zich beperkt tot
1813. Maar het heeft zin, iets verder te
gaan en dat gebeurt bij dezen.
In de Grondwet van 1840, afgekondigd
4 september 1840, staat, dat de inhuldi
ging moet plaats hebben binnen de stad
Amsterdam. Zonder nadere toevoeging.
Op 18 oktober van datzelfde jaar hield
Koning Willem II zijn eerste Troonrede
en gewaagde er toen van, dat hij heel
binnenkort zou worden ingehuldigd „in
de hoofdstad".
Die inhuldiging had enkele dagen later
plaats, en in zijn inhuldigingsrede
sprak hij over „de getrouwe hoofdstad,
die ons hier ziet samengekomen", enz.
Het is duidelijk, dat de bepaling in de
Grondwet, zoals die nu al 140 jaar be
staat, van de aanvang af zo is verstaan,
dat de inhuldiging moet plaats hebben
binnen de stad Amsterdam, omdat het
de hoofdstad is. Ook zonder dat het er
uitdrukkelijk bij staat, zoals in 1813, is
dat zo.
H. ALGRA
(Oud-lid van de Tweede Kamer voor
de ARP)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Naast de al door de Tweede Kamer goedge
keurde eigen bijdragen voor ziekenvervoer, kraamhulp en
fysiotherapie, wil de regering geen nieuwe financiële offers
van ziekenfondsverzekerden vragen. Staatssecretaris me
vrouw Veder-Smit (Volksgezondheid) heeft dat dit week
end meegedeeld.
Veder-Smit verwacht dat de aanvaarde eigen bijdragen in het
tweede kwartaal (dus per 1 april) geheven zullen gaan worden.
Zij moeten helpen de 2 miljard bezuinigingen in de gezondheid
sector bij elkaar te krijgen, waartoe het kabinet in Bestek '81 be
sloot.
Mevrouw Veder is optimistisch over het halen van die 2 miljard:
„We komen aardig in de buurt". Het feit dat nieuwe omstreden
eigen bijdrageregelingen niet nodig zijn is voornamelijk te dan
ken aan het feit dat de ziekenhuizen de 190 miljoen gulden die
zij toegewezen hadden gekregen om extra verpleegkundig per
soneel aan te trekken, niet hebben opgebruikt, ornaat er, vooral
in de randstad onvoldoende personeel te krijgen is.
Twee mannen
in Amsterdam
doodgestoken
AMSTERDAM (ANP)
Twee Amsterdammers zijn
dit weekeinde om het leven
gekomen bij verschillende
steekpartijen in de hoofdste
delijke binnenstad.
De 29-jarige G. Singers werd
doodgestoken door een man
die hem in een patat-zaak had
beroofd. Singers was hem ach
terna gegaan, waarop de rover
een mes trok en zijn slachtof
fer in de buik stak.
De 33-jarige G. Tayar werd
gedood bij een steekpartij in
een Turks restaurant.
Verder wérd een 24-jarige Lu
xemburger zwaar gewond bij
een taxistanplaats gevonden.
Hij is met messteken in het
hart opgenomen in een zie
kenhuis. In alle gevallen ble
ven de daders onbekend.
INZET: VLEES- EN ZUIVELSECTOR
(Van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG Voorzitter
Schelling van de Voedings
bonden FNV wil zo moge
lijk gesteund door de werk
gevers in de vlees- en zuive
lindustrie een kort geding
aanspannen tegen minister
Albeda (Sociale Zaken). Via
de rechter zou deze er toe be
wogen moeten worden de in
de vlees- en zuivelsector be
gin januari overeengekomen
toeslagen niet onder de di
rect daarop afgekondigde
loonpauze te laten vallen.
Schelling vertelde zondag voor
de radio. De bonden weten
zich gesteund door een meer
derheid van de Tweede Ka
mer. Al in het loonpauzedebat
in januari diende PPR-fractie-
leidster Ria Beckers motie in
om de zuivel en vlees te ont
zien. Hangende een nadere
studie van minister Albeda
over deze zaak is de stemming
over de PPR-motie steeds uit
gesteld. Pas op z'n vroegst in
de tweede helft van februari
wil Albeda de knoop doorhak
ken.
niet vergeten;
bloemen sturen
_ll_IJ_l742i|LST;LTE MP.I
Opschorting
wet
illegalen
verlangd
AMSTERDAM (ANP) De
uitvoering van de wet bui
tenlandse werknemers
(WABW), die illegale bui
tenlanders verbiedt in Ne
derland te werken, moet on
middellijk worden opge
schort.
Deze eis staat in een telegram
aan de ministers Albeda (soci
ale zaken) en De Ruiter (justi
tie), dat zaterdag werd verzon
den namens de deelnemers
aan een symposium tegen de
nieuwe wet.
In het telegram staat verder
dat als gevolg van invoering
van de wet (die op 1 november
inging) reeds massale ontsla
gen zijn gevallen omdat werk
gevers, die illegale werkne
mers in dienst hebben, met
hoge boetes bestraft kunnen
worden. Het symposium dat in
Amsterdam werd gehouden,
was georganiseerd door het
„Platform van achttien buiten
landse democratische organi
saties" en het actiecomité
„Rond de nieuwe wet".
enjTERDAM Het stadsbestuur van
1erdam moet gewoon doorgaan met
d( lannen de prosititutie te concentre
ert in het zogenaamde „Poortgebouw",
en terugdraaien van het beleid geeft zo-
onzekerheid dat de gevolgen ervan
meer te zijn overzien. In Katen-
drecht, waar men ingevolge de beloften Dit zijn enkele conclusies uit het rapport
van de gemeente al sinds 1975 hoopt van van het Research Instituut gebouwde omge-
de prostitutie te worden verlost, zijn har- ving (Rigo), opgesteld in opdracht van het
de acties te verwachten. Bovendien zul- wijkorgaan Katendracht. Het Rigo laat zich
len de bewoners proberen - via de be- vernietigend uit over het zogeneaamde
schuldiging „onbehoorlijk bestuur" - de „Dros-rapport" van de gemeente, waarin de
gemeente voor de rechter te slepen. oprichting van het eroscentrum op losse
schroeven komt te staan, omdat dit teveel
woningen (elfhonderd) zou kosten. Het
Rigo-rapport komt tot veel lkagere cijfers
en de samenstellers zien het gemeentelijk
rapport eerder als een middel dat door de
ambtenaren is aangegrepen om de bouw
van een eroscentrum te frusteren, dan als
een verantwoorde stedebouwkundige studie.
Het Rigo adviseert de gemeente alleen met
alternatieven te komen als deze doordacht
en uilvoerbaar zijn. Anders zal Katendracht
die nieuwe plannen zien als een zoethouder
tje, zeggen de samenstellers.
ilerie geeft
ai niet op
'i< 1 Galerie Simonis in
v heeft geeft gisteren op-
teiyvv de winkelsluingswet
treden en is dan ook an-
jn naai door de politie op de
geslingerd.
ens een uitspraak van de
Raad kan voor Simonis
uitzondering worden ge-
op de winkelsluiting-
Maar de galerie-eigenaar
óch, mèt honderden col
's in den lande- op het
lo dpunt dat juist op zondag
;o Heeste klanten komen. Hij
z'jn winkel zo lang moge-
op zondag open doen, zo
h Simonis aangekondigd.
Protest tegen
slepersproces
AMSTERDAM
Een groot aantal
juristen uit alle de
len van het land
heeft bij minister
De Ruiter van Jus
titie protest aange
tekend tegen de
strafvervolging die
is ingezet tegen de
Rotterdamse sleep
bootstakers. Zij
zien die als een be
perking van het
stakingsrecht. Mor
gen doet de Rotter
damse rechtbank
uitspraak in het
proces, waarin „on
gewoon hoge straf
fen,, zijn geëist
door de offcier van
justitie.
In Carnavalstijd ver-
andere steden en
dorpen van naam.
Den Bosch heet dan
Oeteldonk, Bergen
op Zoom 't Krabbe-
gat en het dorp Vlij
men Knotwilgen-
dam. Amsterdam,
dat ook zo nodig
mee moest doen
met het carnaval
(dat overigens pas
zondag a.s. écht
losbarst) hoeft de
naam niét te veran
deren. Het heet al
jaren Mokum. Maar
dat is dan ook de
enige carnavalstra
ditie die er is. Daar
helpt geen lieve op
tocht aan
ARNHEM (ANP) „Het instituut van de door de Kroon benoemde
burgemeester in Nederland moet worden bewaard als een kostbaar
kleinood. Menig buitenlands bestuurder benijdt ons erom".
Burgemeester J. A. F. Roeien van Arnhem zei dit vandaag bij zijn afscheid
tijdens een bijzondere zitting van de gemeenteraad. „Elke gemeente, klein
en groot, heeft behoefte aan iemand die - volstrekt onafhankelijk van poli
tieke of andere belangen - als spil kan fungeren van een team politiek ge
kozen bestuurders". De heer Roeien (59) begint officieel eind deze week als
lid van de Raad van State. Zijn aftreden als burgemeester van Arnhem be
tekent eveneens dat hij moet aftreden als voorzitter van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten. Een burgemeester hoeft volgens hem geen speci
alist te zijn, maar wel „iemand die van alle aspecten van de gemeente-huis
houding voldoende op de hoogte is om ambtelijk-specialistisch ingebrachte
en bestuurlijk ondersteunde ideeën kritisch v>««"ioion"
Zacht weer
In de afgelopen tien dagen
was februari aan de zacnte
kant. De gemiddelde maxi
mumtemperatuur is voor De
Bilt in die periode ongeveer 5
graden. Deze temperatuur is
alleen op twee dagen niet be
reikt, namelijk op de eerste en
vierde van de maand. Op de
overige dagen was het veel
zachter.
Het hoogst steeg het kwik in
De Bilt afgelopen zaterdag. Er
werd toen een temperatuur
van 12 graden gemeten. Giste
ren wees de thermometer 9
graden aan. Elders in het land
was het weekeinde ongeveer
acht. In het komende etmaal
verandert in het heersende
weertype niet veel.
Een hogedrukgebied dat van
ochtend boven de Golf van
Biskaje lag verplaats zich naar
Frankrijk. Samenhangend
hiermee zijn bij ons de regen-
kansen klein en af en toe
komt er ook wat zon.
'n i
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten.
Synode (4)
Dat ik niet Rooms-katholiek
ben wel Hervormd heeft
me uiteraard niet verhinderd
de berichtgeving in deze krant
en op de tv over het synode-
overleg in Rome met aandacht
te volgen. Tenslotte raakt het
resultaat naast katholieken
ook, zij het minder direct, pro
testanten. Bovendien, zo heb
ik begrepen, zal het effect ver
der reiken dan Nederland. Het
doet me deugd dat paus en bis
schoppen, zij het pas in het
46ste en laatste artikel, met
nadruk de oecumenische initi
atieven aanmoedigen. Hoewel,
tegelijkertijd leggen zij een
grote voorzichtigheid en wel
licht zelfs geremdheid aan de
dag. Uit een artikel van de so
cioloog Van den Enden in deze
krant heb ik begrepen, dat er
nog het nodige te geburen
staat. Ik hoop vurig dat dat al
lemaal goed uitpakt, voor de
Rooms-katholieke kerk en de
Oegstgeest, mevr. Smit-Cuy-
pers.
Synode (5)
Het artikel van pastoor W. van
den Ende in deze krant roept
enkele reacties op. 1. Het is erg
voorbarig, om zich nu reeds
een oordeel aan te matigen,
over de uitwerking van de sy
node. 2. Uit het artikel blijkt,
dat pastoor van den Ende het
op prijs zou hebben gesteld,
wanneer er een verandering
in de samenstelling van de Ne
derlandse bisschoppen was
aangebracht. Welke bisschop-
pen zijn dan ten onrechte door
onze Paus benoemd? 3. Hij
vraagt zich af, of wij weer een
gesprek zullen krijgen, zoals
na het tweede Vaticaanse con
cilie. Het is niet te hopen, dat
wij weer een pastoraal concilie
gaan beleven, zoals toen in
Noordwijkerhout Daar wer
den besluiten genomen, die
niet in overeenstemming wa
ren met de regels, die door de
Katholieke kerk zijn vastge
steld. Tevens was dit pastoraal
concilie het begin van veel on
rust en leegloop in de kerken.
De pluriformiteit, die toen ge
boren werd, is tot op vandaag
nog steeds merkbaar: vele
priesters doen nog steeds wat
zij zelf willen en houden geen
rekening met de regels van de
katholieke kerk.
Rijswijk, H.D.
