H
Leidse VVV informeert
toerist nu ook met
viewdata of viditel
Mariadorp
Een miljard Chinezen: een
voldongen feit, dat in Leiden
'vreetzaamwordt gevierd
in*Tad/regio
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 7 FEBRUARI 1980 PAGINA 5
?*JT77?T1
WMÉÉ
lezers
3rieven graag kort en
luidehjk geschreven De
edactie behoudt zich
iet recht voor ingezon-
len stukken te bekorten
Op mi|n omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon, is 071-122244. u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
Spaargaren had nog een
taart op de Chinese
ambassade willen laten
aanbieden teneinde de lente
achtige coöperatie te kunnen
honoreren. „Maar we
schrokken toch wel terug
voor de eventuele reacties."
Dat zou dan namelijk een
taart geweest zijn met een
vrij langdradige
loempiavulling. En men
wilde vanuit Leiden de
nieuwe sfeer niet bederven.
In zijn keuken nu, heeft
Spaargaren een Chinese
medewerker rondlopen, een
zekere Tschang, die van de
week op inkoop is geweest.
Spaargaren: „Tschang (zo
staat ie op de loonlijst
tenminste) had zelfs een
goudvis op het oog. Dat is in
zijn land een normaal,
hoewel tamelijk
uitgezocht,visgerecht. We
noemen het nu maar een
geelvis, yellow fish, om de
aquariumhouders niet tegen
ons in het harnas te jagen.
Want ons „China, proficiat"
mikt ook op deze
consumenten. Er komt
tussen twee haakjes (da's een
goeie hè, die haakjes) ook vis
op de dis die eens in de
Yang Tse Kiang heeft
rondgezwommen. De Gele
Rivier, vraag je Man, hou
op; da's een heel andere
kwestie. Ik vind het zo mooi
genoeg, neem me niet
kwalijk".
Dan wordt er tevens een
origineel Chinees
speenvarken aangesneden
geserveerd. Ha, wat heet
origineel zult u willen
weten. Wel, dit speenvarken
wordt op een gans andere
manier geslacht en ook
uitgebeend dan een
ordentelijk Europees
speenvarken gewend is.
Bovendien gilt het niet; het
blijft lachen, tot het laatste
moment. Overigens, ook de
gebakken kip met walnoten
mag er zijn, al draagt ze niet
de Chinese nationaliteit.
Achter de grill komen
evenwel Chinezen van den
bloede te staan, gestoken in
het laat-Chinese, volkomen
neutrale, pak. Gebraden
stukjes ideologie in een
pittige saus zijn op de
valreep van het menu
afgevoerd. Wel zijn er
eetstokjes beschikbaar,
edoch niet verplicht te
gebruiken. Goed, het zijn
zondag allemaal
oorspronkelijke
streekgerechten uit de
volksrepubliek; hapjes die je
in een „doorsnee" Chinees
restaurant in Nederland niet
snel zult aantreffen. Zegt
Martin Spaargaren, die
onderwijl zonder enige
ophef zit te calculeren.
Wie had ooit gedacht, dat de
Chinezen toch zö vreedzaam
zouden komen En dat we
op een goeie dag aan tafel
tussen de slierten te
verwerken mie door
zouden uitroepen: China,
proficiat Als ons dat maar
niet zal opbreken, vroeg of
laat. Maar dan zal het wel
weer te laat zijn. Maar voor
de eerste tijd hoeven we,
met dat vriendelijke,
lachend colporterende
miljard aan de voordeur, de
achtertuindeur niet af te
sluiten.
Afscheid
burgemeester
Vis
Naast alle beschouwingen die
door uw krant worden gewijd
aan een afscheid, viel mij op.
het weinige begrip dat u toont
voor de persoon van een
helaas scheidende burge
meester.
Ik heb tenminste met verba
zing uw commentaren daarop
in de Leidse Courant van 1 en
2 februari gelezen. Vrijdag
toen het nieuws voor u nog
„hoogstwaarschijnlijk" was en
zaterdag toen het nieuws wel
definitief bleek.
Nu weet ik best dat ingezon
den regels als deze, mijn bij
zondere waardering ver
woordend voor het uithou
dingsvermogen van dr. A.J.
Vis, bij de huidige opstelling
van de pers. doordacht en ge
fundeerd dienen te zijn. U
moet dan ook mijn kritiek op
uw commentaren zien als een
minus-variant van de lof die
hem ongetwijfeld ten deel zou
vallen, indien een deskundig
commentaar zou hebben plaats
gehad. Daarom des te meer
mijn commentaar op dit
voor mij althans spijtige be
richt. Commentaar, waarin
een bovenal vriendelijke en
innemende eigenschap in de
zelfde alinea tot paternalisme
wordt herleid. Ongetwijfeld
zult u daarop antwoorden, dat
het „paternalisme" een slechte
betekenis heeft gekregen in
een maatschappij, die wars is
van uitoefening van gezag. U
vermeldt echter niet, dat onze
scheidende burgemeester door
onze regerende vorstin werd
aangesteld als het gezagheb
bende hoofd van de gemeente
en die taak naar behoren heeft
vervuld. Mèt zijn echtenote,
die hem daarin niet alleen
bij bezoeken aan „diamanten
huwelijken" heeft gesteund.
Trouwens, wat is daarop te
gen, vraag ik mij af, in een tijd
waarin het ongescheiden hu
welijk tot een atavisme dreigt
te worden.
Zijn door mij bewonderde taak
was allereerst zijn dienstbaar
heid aan de gemeente Leiden
Een dienstbaarheid, eigen aan
de hoogste vormen van gezag
suitoefening, die hij demon
streerde in de moeilijkste om
standigheden. Daarnaast bezat
hij een onafgebroken belang
stelling en persoonlijke inzet
voor de gemeente Leiden en al
haar kleurrijke facetten, waar
hij met kennis van zaken zich
in verdiepte. Zijn taak-opvat-
ting muntte uit in een groot
gevoel voor verhoudingen en
een positie-kiezen boven de
partijen. Ongetwijfeld is dit
laatste voor u óók een vorm
van paternalisme.
Bovendien was hij een geleerd
en daarom bescheiden en eer
lijk mens. Zijn historische
„background" gesierd met
een doctoraat in deze tak van
wetenschap heeft hem on
getwijfeld gesteund in een met
kennis van zaken beoordeling
van situaties.
Uw beoordeling in uw krant
zal hem zeker herinneren aan
zijn eigen woorden, uitgespro
ken in een voorbeeld van vak
kundige redevoering bij de
viering van het onzet van Lei
den op 3 oktober 1974 in de
Pieterskerk te Leiden: „Zo
goed als iedere constatering
van de historische betekenis
van een gebeurtenis ons het
voorhoofd doet fronsen en
doet verzuchten: was het maar
zo simpel!"
De goede lezer van uw krant
zal tussen de regels van uw
commentaar merken, dat men
het hem „moeilijk" heeft ge
maakt van het begin tot het
eind. Toch heeft hij in die
moeilijke omstandigheden de
financiën van Leiden gered,
zonder dat ook maar een van
de redelijke verzoeken van de
burgerij niet werd gehono
reerd.
Het is nog niet zo lang gele
den, dat hij van dezelfde bur
gerij na een vakantie, waar
op ieder ook al is dat in het
warme zuiden, recht heeft
stenen voor brood kreeg. Ge
spuis hield al vernielend in
braak in zijn huis.
Het commentaar van de redac
tie van de Leidse Courant op
de eerste burger van de stad,
maakt op mij de indruk van
hetzelfde gehalte te zijn,
Dr. M.A. van Dongen,
De Kaag.
kunst en
kunstenaars
Het Radiokamerorkest geeft
op 26 februari o.l.v Ernest
Bour een concert in de West-
duitse plaats Neustadt in de
Pfaltz. Dit in een serie, wafaan
ook wordt meegewerkt door
orkesten uit Polen, Ierland,
Frankrijk en West-Duitsland.
Op het programma staan o m.
de Dorian Gray-suite van
Hans Kox en, met Marja Bon
als soliste, het Pianoconcert
KV 453 van Mozart. Voor de
Südwestfunk en de TROS
warden opnamen gemaakt -
J oede "Bachvan Toonkunstkoor
ÏIDEN De Leidse afdeling van het ToonkunstkooF gaf
n steravond een concert in de Hooglandse kerk. Het Ge-
t tstelijk Orkest begeleidde en als solisten waren aange-
Marijke Nieuwenweg (sopraan), Wendela Brons-
est (mezzo-sopraan), Joke de Vin (alt), Heins Meens (te-
br) en Han Zomer (als vervanger van de wegens ziekte
rhinderde bas Wout Oostkamp). Op het programma ston-
jv !n de Mis in C van Beethoven en het Magnificat van Bach.
rigent Hans van Toorn leidde met vaste hand in beide wer
en. De Mis van Beethoven kwam niet erg goed tot zijn recht,
idanks de vele aanzetten die het tegendeel beloofden. Te aar
lende inzetten van het koor en weinig scherpte in articulatie
idden een minder dynamische dieptewerking tot gevolg dan
verwacht hadden. De nagalm zorgde ervoor dat de heldere
pjes vervormd werden. Een gewone zaal is voor een concert
dit te prefereren: de wisseling in dynamiek gaat dan tenmin-
niet ten onder in echo-effecten.
solisten vervulden hun partij uitstekend. Wendela Brons-
st had wat moeite met de nogal hoog gezette sopraanpartij.
It Joke de Vin zong verrassend natuurlijk en warm. Invaller
at Zomer kweet zich met veel inzet en aanvoelingsvermogen
n zijn taak. Hein Meens' stem leek ons niet helemaal op zijn
aats in dit geheel, zijn stem was fragiel en innig, een „liede-
Qstem".
at Magnificat van Bach was een verrassing. Het begon romme-
maar wat er verder te horen was bleek van zeer goede kwa-
eit. Duidelijke, afwisselende dynamiek, heldere articulatie;
h leek dit koor prima te liggen. Wendela Bronsgeest revan-
erde zich in dit werk, in de Aria voor de mezzo-sopraan;
ir gevoelige en soepele stem buitte ze uit en het resultaat was
beluisterenswaardige interpretatie. Marijke Nieuwenweg
tog geraffineerd eenvoudig met een lieflijke, loepzuivere stem
'e heel goed bij Bach past.
V.K.
LEIDEN Het Leidse
VVV-kantoor aan het Stati
onsplein 210 is als eerste
Nederlandse VVV-kantoor
aangesloten op het gecom
puteriseerde informatiesys
teem Viewdata, dat in Ne
derland de naam „Viditel"
(zien per telefoon) gekre
gen heeft. Met een telefoon
tje en een paar drukken op
een toetsenbord kan de
VVV nu grote hoeveelhe
den informatie over het
toeristische en recreatieve
gebeuren op een beeld
scherm tevoorschijn tove
ren.
De Leidse VVV zal voorlopig
nog in een proefperiode met
de apparatuur werken, maar
men verwacht dat over enke
le jaren alle 60 VVV-kanto-
ren in Nederland van cle
klasse I op het systeem aan
gesloten zullen zijn en dan
kunnen beschikken over alle
gegevens die van belang zijn
voor het Nederlandse toeris
me en de recreatie. Het is
even makkelijk om gegevens
in het systeem in te voeren
als om ze eruit te halen en de
Leidse VVV is van plan om
goed gebruik te maken van
de proefperiode door veel in
formatie over Leiden in te
voeren en zo een flink stuk
Leiden-Promotion te bedrij
ven. De eerste tijd zullen nog
niet alle gegevens beschik
baar zijn maar daar zal snel
verandering in komen als Vi
ditel op 31 maart echt begint
te draaien. De Leidse VVV
heeft het „alwetende televi
siescherm" alvast achter de
balie neergezet, maar zal de
ouderwetse folders voorlopig
niet kunnen missen. Daar
komt misschien verandering
in als straks de abonnees van
Viditel thuis vanuit hun luie
stoel op hun eigen televisie
scherm de gegevens van de
Leidse VVV tevoorschijn
roepen.
VVV-directeur R. Dekker bij het 'alwetende' televisie
scherm.
tussendoortje deze week, vooruitlopend
het tweede hoofdstuk van Leids kerke-
L Na de geschiedenis van de kerk van de
Lodewijk gedurende een maand of vier
:n" an u te hebben voorgelegd, zou het mis-
hien erg consequent zijn, wanneer ik in de
eterswijk bleef. Lodewijkskerk en Pie-
rskerk liggen op bijna een steenworp af-
and van elkaar en wanneer je nu net de
ichter beschreven hebt, waarom beschrijf
dan ook niet de moeder? Dat ik dat niet
ie, berust op technische gronden. Ten eer-
:zou beschrijving van de geschiedenis van
Pieterskerk inhouden, dat u het hele jaar
80 historisch met me loopt rond te dwalen
een kerk, waar je op het ogenblik over
mmele planken kunt voortgaan. Dat lokt
et. Ten tweede zou het me niet verbazen,
anneer tijdens de huidige restauratie din-
n aan het licht komen, die ons iets over
bouwgeschiedenis vertellen, zoals dat ook
j de Pancraskerk is gebeurd. Ik heb in
de memorieboeken dingen gevonden, die
er die Pancraskerk gingen, die onbekend
iren, maar door de restauratievondsten
vestigd werden. Ik wacht daarom liever
mededelingen van de Rijksdienst voor
dheidkundig bodemonderzoek af en neem
daarna pas mee naar de Pieterskerk.
Cu zou het misschien voor de hand liggen
i van de Pieterskerk over te springen
ar de Pancraskerk. Dat stuit op heel an-
re problemen. Artikelen schrijven over
n onderwerp als Leids kerkepad. doe je
ai et even in een verloren ogenblik van een
regende zaterdag, u zou schrikken wan-
r u de stapels archivalia en naslagwer-
i zou zien, die op mijn bureau hebben ge-
?n bij het beschrijven van de 502 1/2 jaar
nlide kerk aan de Steenschuur. Wat u tot nu
e in deze rubriek gelezen hebt, is een
Ibemlezing uit de geschiedenis van die
■i< itffige juffer", zoals een oude bijnaam
ti lor desLodewijkskerk haar aangeeft. Met
t verzamelen en ordenen van de archiva-
van de Pancraskerk ben ik nog lang niet
klaar. Vandaar dat Maredorp in het vizier
komt. Waarom ik daar terecht kom. leest u
over twee weken wel. Ik ga namelijk in het
tweede hoofdstuk naar de huidige Maria-
kerk aan de Haarlemmerstraat toe.
Maar die aan Maria toegewijde kerk leunt
als het ware tegen de middeleeuwse O.L.
Vrouwekerk aan, die op de plaats stond,
waar je tegenwoordig oliebollen, schilde
rijen, groente en fruit kunt kopen, en waar
alleen de naam Vrouwekerkchoorsteeg nog
aan herinnert. De veertiende-eeuwse kerk,
die in 1365 tot parochiekerk werd verheven,
heeft een waarschijnlijk houten voor
gangster gekend. Dat gebouwtje was twintig
jaar eerder als bijkerk van de Willibrord-
kerk in Oegstgeest (het huidige Groene
Kerkje) gesticht. In middeleeuws kerkelijk
opzicht zit Leiden vreemd in elkaar. De Pie
terskerk wa^ voordat zij zelfstandig werd
hulpkerk van Zoeterwoude; de Pacras
appendix van Leiderdorp en de O.L. Vrouw
Hulpkapel van Oegstgeest. Omdat de pas
toor van Oegstgeest benoemd werd door de
abdisse van Rijnsburg, kreeg deze in 1365
ook het begevingsrecht van het pastoraat
van de O.L. Vrouwekerk. Waarschijnlijk
hebben emancipatie-overwegingen geleid
tot het kiezen van een patronex van de
nieuwe parochiekerk als tegenhanger van
de twee mannelijke patroonheiligen, die
Leiden al had! Met het oprichten van een
derde parochiekerk kwam Leiden in een
uitzonderingspositie te staan. Geen enkele
andere stad in Holland telde in de veertien
de eeuw drie parochiekerken. Kijk maar om
u heen: Amsterdam heeft een Oude en een
Nieuwe kerk; Delft ook. Alkmaar heeft één
middeleeuwse kerk, evenals Rotterdam of
Gouda. Zelfs de oudste Hollandse stad,
Dordrecht, komt niet aan drie kerken toe.
Leiden wél.
Het is natuurlijk doodzonde, dat de Leidse
Mariakerk in 1825 is afgebroken. Dat was
helemaal niet nodig geweest, maar het anti
papisme vierde toen nog hoogtij. De priester
van de katholieke schuilkerk aan de Sint
Jorissteeg (je kunt bij schuilkerken ker
krechtelijk niet van een pastoor spreken)
heeft moeite gedaan om de O.L. Vrouwe
kerk te redden. De Waalse Gemeente, die
het gebouw na de Alteratie in gebruik had
gekregen, had het dak weg laten breken,
aangezien het dak slecht was en de Ge
meente verhuisd was naar de kapelkerk aan
de Breestraat, naast de Stadsgehoorzaal.
Wat de priester van de statie aan de Appel
markt had geprobeerd na het springen van
het kruitschip in 1807: de Saaihal als kerk
krijgen, probeerde de priester van de Boni-
fatiusstatie aan de Hogewoerd/Sint Joris
steeg ook voor de O.L. Vrouwekerk. Op de
vraag van de landsregering wat het opknap
pen van de Bonifatiusstatie na de ramp van
het kruitschip zou moeten kosten, laat de
zeereerwaarde heer Van Stockum weten,
dat eigenlijk iedere cent weggegooid is,
want het gebouw is te klein. Hij doet het
voorstel om de Mariakerk, die in 1819 al ge
deeltelijk was en werd gesloopt aan de ka
tholieken te geven. Met veel mooie woorden
wordt op dat voorstel niet gereageerd Wan
neer Van Stockums opvolger in Leiden
komt, schrijft hij op 5 mei 1819 aan de chef
van het departement van R.K. Eredienst:
„ik kome eergistren in de zorg dezer ge
meente en verneem, dat, indien men nog
veertien dagen zoo vort gaat met afbreken,
dat dan eene kerk onherstelbaar is, die, als
er een nieuw dak op lag, nog we) duizend
jaren konde staan". Toch krijgt hij nul op
het rekest. Het departement heeft geen geld.
Het gebouw werd afgebroken. Waar vroe
ger kinderen gedoopt werden, koop je nu
oliebollen. En hoeveel mensen lopen er niet
in Leiden rond, die op de plek van het oude
priesterkoor ULO-onderwijs genoten of bui
ten volleybalden? Straks drinken we er kof
fie op het aan te leggen Mare Vrouwen-
JAN DOOVE
Er is amper een voorstelling
van te maken, maar sinds
enkele weken telt de
Chinese volksrepubliek een
miljard inwoners. Zielen dus
ook. Maar je zult ze moeten
kleden en voeden. Ah. Een
miljard of biljoen mannen
en vrouwen, die in het
voorgeschreven Mao-pak
haast niet uit elkaar te
houden zijn. Het is niet eens
meer bij de wilde spinnen of
de konijnen af. De eindsom
■.#m van een aantal recente
tellingen gaf de populatie
aan, en daarbij mag je niet
op een honderdduizend
volksrepublikeinen meer of
minder letten. Het schijnt,
sinds de betrekkingen van
het Westen met China-van-
het-vaste-land (want Taiwan
dienen we er nog immer
buiten te houden en dat
eiland deelt dan ook niet in
de feestvreugde)
aanmerkelijk zijn verbeterd,
ook voor ons Europeanen
een gelegenheid te zijn om
China te feliciteren met die
1 met negen nullen er
achter. Kijkt u zelf maar
hoe gek dat staat:
1.000.000.000. Daar zou je
een aardig feestje mee
i kunnen bouwen, als het niet
zo zwaarwichtig was.
Natuurlijk past bij deze
feestvreugde ook een
„Chinezen-mop", die onder
het leegslobberen van een
Q' bord heldere haaievinnesoep
verteld kan worden: zet dat
miljard Chinezen op eikaars
schouders en ze halen in een
handomdraai het
Amerikaanse maankarretje
weg dat op het ogenblik nog
door de ruimte suist. Sterker
nog: zo gaan de Chinezen
naar de maan....
Maar laat ze intussen maar
schuiven, die arbeidzame
zonen en dochters van het
voormalige Hemelse Rijk,
waar in onze dagen geen
Mandarijnen meer zijn te
vinden. Dat, laat ik maar
zeggen, „schuiven" heeft het
Avondland al een hele tijd
terug van ze overgenomen;
het is nu echter niet aan de
orde. Keren we terug naar
het immense begrip: een
miljard Chinezen. Hoe
komen ze erbij? Een aantal,
waar je (en ook Peking zelf)
akelig van wordt. Daar
wordt nog te weinig bij
stilgestaan. Wie dat wél deed
al bleef hij, zittend, druk
doende was de
spraakmaker van het
motelbedrijf Holiday Inn
Leiden, Martin Spaargaren.
Die denkt ook bij deze
hoogst imposante Chinese
mijlpaal, zelfs van terzijde,
wol te kunnen spinnen.
„Een miljard is zo'n
indrukwekkend aantal, daar
kun je iets aan ophangen",
meende manager
Spaargaren, die ook z'n
eigen ongeflatteerde
tellingen in het oog houdt,
op een wijze waarvan zelfs
de Chinezen op de Europese
toer nog wat kunnen leren.
Komende zondag, vanaf
16.00 uur, is het op de Inn:
„China, proficiat". Dat komt
ook op het buitenbord te
staan. Een mooi kader,
nietwaar, om de
eetgewoonten in alle
vergetelheid even te
doorbreken. Je komt er
anders toch niet meer uit
zeker? Eerst waren het de
Russen die we te
verwachten hadden, daarna
daagden de Chinezen op, en
nu zijn het weer de Russen,
die staan te grimberen. Als
het maar niet de Russen èn
de Chinezen worden.
In afwachting van het
onvermijdelijke zitten we
alweer in februari '80 en we
delen in de luister van het
Chinese „vuurwerk".
Spaargaren: „dat doen we
deze zondag (je peinst je
altijd suf om weer met iets
nieuws en aantrekkelijks op
de markt te komen, want de
cijfers blijven dwingen) met
negen Chinese specialiteiten
van de Kantonese en de
Sjanghai-keuken. Negen is
al heel mooi, want 't voedt
toch al zo erg. De Chinezen
in Den Haag vonden het zelf
hartstikke leuk. Toen ik een
tijdje terug de ambassade in
Den Haag belde (waar ik
twee jaar geleden nog geen
poot aan de grond kreeg,
niet eens te woord werd
gestaan en waar men de
hoorn pardoes op de haak
smeet) werd er ditmaal in
correct Engels meteen
waardering uitgesproken
voor zo'n Chinees
evenement. Je kon merken,
dat Peking niet zo ver van
de Rijzende Zon vandaan
ligt. Die Chinezen lachen
toch altijd al, maar deze keer
bleef de man aan de telefoon
maar aan de gang. Hij lachte
zich zowat een ongeluk, met
wat Chinees tot z'n collega's
ertussen door.Het
ambassadelid wist niet of z'n
miljardste landgenoot een
man of een vrouw was,
maar dat kon zijn lachbui
niet stoppen. Doet er
natuurlijk ook niet toe. Hij
vond het in elk geval „very
nice to celebrate", erg leuk
om dit eens te vieren, en we
kregen alle medewerking
om de zaak een beetje aardig
Chinees, met lampionnetjes
en zo, fleurig aan te kleden".
Lui van de ambassade
komen trouwens zondag zelf
naar Leiden om er eens echt
lacherig te Chinezen..!
