'e Ruiter zegeviert in Tweede
amer met nieuwe politiewet
)eel ministers
vijst bezuinigs
akketaf
ffcidóeCotnant
Nieuwe Kerk begint
vierde jeugd
Leidse motie van
wantrouwen tegen
JOVD-bestuurslid
Scheepswerven dicht voor
koppelbazen
Aardgasprijzen
opnieuw omhoog
Hoger remlicht voorkomt
kettingbotsingen
AMSTERDAM Op 17 april wordt de Nieu
we Kerk in Amsterdam volledig gerestau
reerd opgeleverd. Daarmee komt een einde
aan de werkzaamheden, die in totaal 21 jaar
in beslag hebben genomen en vijftig miljoen
gulden hebben gekost. De nationale stichting
Nieuwe Kerk krijgt het gebouw op de ople-
verdatum in erfpacht van de huidige eige
naar, de Hervormde Gemeente Amsterdam.
De kerk zal, zo is de wens van het stichtings
bestuur, midden in de maatschappij moeten
komen te staan. Behalve gebruik voor bij
voorbeeld de inhuldiging van prinses Beatrix
op 30 april, is het de bedoeling om er een cen
trale ontmoetingsplaats van te maken. Er
worden exposities gehouden, er kunnen be
langrijke jubilea (100-jaar Vrije Universiteit)
gevierd worden, er zijn mogelijkheden voor
theatervoorstellingen en daarnaast blijft het
een onderkomen voor kerkdiensten.
Als alle plannen van de stichting wortden
uitgevoerd is er jaarlijks een bedrag van 1
miljoen voor de exploitatie nodig. De helft
van dat bedrag wordt door de stichting zelf
bij elkaar gebracht, de andere helft zou voor
rekening van de overheid moeten komen. De
Nieuwe Kerk dateert uit 1402 en is in het
verleden drie keer geheel of gedeeltelijk door
brand verwoest.
Een deel van het inmiddels gerestaureerde interieur van de Nieuwe Kerk.
JNENLAND
leidse courant
DONDERDAG 7 FEBRUARI 1980 PAGINA 13
DRIJFSAUTOS IN RAI
nsterdam is gisteren door premier Van Agt de Be-
auto-RAI geopend. Het was een feestelijk gebeu-
omdat het tevens de honderdste tentoonstelling is
i de RAI wordt gehouden. Bij het bekijken van een
mie oude Spijker moest de minister-president met
:akdoek even een vlekje wegwerken; hij had een
e champagne op het spatbord gemorst (foto links),
hallen van de RAI zijn alle mogelijke bedrijfsauto's
s nieuwtjes die zich op dit terrein voordoen, te zien
boven). Bovendien valt er een stoomtruck van Ley-
uit 1900 te bewonderen (foto onder). De Bedrijfsau-
itoonstelling blijft in de RAI tot en met 16 februari.
Prins Claus en de
ontwikkelingshulp
MINISTER De Koning van Ontwikkelingssamenwerking
wil dat prins Claus, ook wanneer prinses Beatrix straks ko
ningin is, actief blijft als adviseur voor ontwikkelingshulp.
Op zich zelf is dat een positief te waarderen streven. De
prins heeft in de jaren dat hij nu in Nederland actief is, zijn
sporen verdiend, met name ook op het gebied van de ont
wikkelingssamenwerking. Het zou goed zijn als Claus voor
de ontwikkelingssamenwerking niet verloren gaat, zo gauw
zijn echtgenote koningin wordt.
DAT zou naar alle waarschijnlijkheid voor hem zelf overi
gens ook een goede zaak zijn. Het lijkt frustrerend om werk
waarin je je goed thuis voelt en dat je goed afgaat, te moeten
opgeven door een omstandigheid min of meer buiten je zelf
om* Dat is natuurlijk wel enigszins het lot van leden van de
koninklijke familie, die op historische gronden grote verant
woordelijkheden hebben voor het landsbestuur. Maar niette
min moet het geen aangename ervaring zijn om door die om
standigheden op een gegeven moment werk waarin men
groeit te moeten neerleggen.
Toch moeten er ook enkele kanttekeningen worden ge
plaatst bij de positieve opmerkingen van minister De Ko
ning. Het is voor leden van het koningshuis, en dat geldt in
nog veel sterkere mate voor de echtgenoot van de koningin,
uiterst onwenselijk op enigerlei wijze betrokken te kunnen
worden in politieke stellingnames. Dat uitgangspunt legt een
grote beperking op aan de maatschappelijke mogelijkheden,
met name voor prins Claus. Zou hij in politieke keuzes be
trokken raken, bij voorbeeld via de huidige adviescommissie
voor ontwikkelingssamenwerking, dan zou dat het onafhan
kelijke, boven de partijen staande koningsschap kunnen
schaden.
HET is dus een uitstekende gedachte prins Claus op eniger
lei wijze actief te laten blijven op het gebied van de ontwik
kelingssamenwerking. Maar daarbij moet terwille van de.
monarchie een belangrijke beperking zeer nauwlettend in
het oog worden gehouden.
LEIDEN (ANP) De afdeling Leiden van de liberale jon-
gerenorganisatie JOVD gaat op de ledenvergadering van
aanstaande zaterdag een motie indienen, waarin de afdeling
het vertrouwen opzegt in de vice-voorzitter politiek van het
hoofdbestuur van de JOVD, B. Lijdsman.
Deze heeft, zoals bekend, de woede op de hals gehaald van een
groot aantal jonge liberalen met zijn uitspraak voor de VARA-
radio dat hij een voorstander is van de republikeinse staatsvorm.
De afdeling Leiden zegt dat hun motie zal worden gesteund door
de afdelingen 't Gooi, Hilversum en Vechtstreek, Baarn, Biltho-
ven, Naarden, Bussum en Blaricum, Alphen aan de Rijn en
Noordwijk. De uitspraak van Lijdsman heeft sommige JOVD-
ers zelfs zo kwaad gemaakt, dat zij overwegen uit hun partij te
stappen en een nieuwe liberale jongerenpartij op te richten.
DEN HAAG Minister Van Aardenne van economische zaken
heeft aanvullende voorwaarden verbonden aan de overheids
steun voor scheepsbouworders. Aan de steunverlening aan wer
ven wordt de beperkende voorwaarde verbonden dat geen ge
bruik meer zal worden gemaakt van de diensten van (onder)
aannemers, die verschuldigde sociale premies en belastingen
niet afdragen. In de regeling zal ook een mogelijkheid van con
trole en sancties worden opgenomen.
Vrij zacht
DE BILT (KNMI) - De over
gangszone tussen koude en
zachte lucht ligt nog steeds
dicht bij ons land maar is wel
iets naar het noorden terugge
drongen. Een storing die ons
in het afgelopen etmaal veel
regen bracht trekt langzaam
naar het oosten weg en neemt
in betekenis af. Morgen komt
ons land in een gebied met
weinig wind, en veel bewol
king en zal het vrij zacht blij
ven. De regenkansen zijn dan
niet zo groot, maar nemen la
ter op de dag wel weer toe. Op
de Atlantische Oceaan hgt na
melijk een diepe depressie
waarvan de neerslagzone ons
later op de dag of anders over
morgen weer kan bereiken.
Vooruitzichten voor zaterdag:
Enige tijd regen, in het noor
den ook sneeuw. Middagtem-
peraturen van 4 tot 9 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor zaterdag:
Aantal uren zon: 0 tot 3.
Min. temp.: omstreeks 3 gra
den.
Max. temp.: 4 tot 9 graden.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur 50 pro
cent.
Kans op een geheel droog et
maal: 20 procent
rsgesteldheld van gisteren
itie) heeft gisteren in de
le Kamer een overwinnig be
door een wetsontwerp tot
ing van de Politiewet, dat op
weerstanden stuitte, zonder
egenstem door de Kamer te
en. Over de algemene strek-
van het wetsontwerp, name
en vergemakkelijking van de
ïrigiwerking tussen rijkspolitie
meentepolitie, was de Kamer
het wel eens. De controverse tus
sen minister en Kamer ging echter
over een geheel ander punt: de
vraag of politie-agenten bevoegd
zijn om ook buiten hun eigen
rayon op te treden. Of om het
praktischer te stellen: mag een
Haagse agent een arrestatie in
Leeuwarden verrichten?
Vorig jaar hadden CDA, VVD en
PvdA een wijzigingsvoorstel inge-.
diend, waarin stond dat politiemen
sen te allen tijde de bevoegdheid
moeten hebben om in het gehele land
op te treden. De ministers De Ruiter
en Wiegel waren het daar toen niet
mee eens en de behandeling van het
wetsontwerp werd opgeschort.
Enige weken geleden dienden De
Ruiter en Wiegel een eigen wijzi
gingsvoorstel in, dat enigszins aan de
wens van de Kamer tegemoet kwam.
Volgens het nieuwe voorstel zouden
politie-agenten met toestemming van
hun superieuren het recht moeten
hebben in het hele land op te treden,
maar dan zouden ook de besturen
van van de betreffende „vreemde"
gemeenten ingelicht moeten worden.
Als het om noodgevallen zou gaan,
zou die informatie ook achteraf kun
nen worden gegeven.
Toen gisteren de behandeling van
het wetsontwerp werd voortgezet
toonden de fracties van CDA, VVD
en PvdA zich nog steeds uiterst onte
vreden over het regeringsvoorstel.
Men vond de procedure te ingewik
keld en de omschrijving van het pro
bleem te vaag. Het zag er zelfs naar
uit, dat het hele wetsontwerp ver
worpen zou worden. Minister De
Ruiter verdedigde het ontwerp ech
ter met zoveel overtuigingskracht dat
de genoemde fracties hun bezwaren
lieten vallen en hun eigen wijzigings
voorstel introkken. Mede bepalend
was hierbij ook de geruststellende
voorspelling van de bewindsman, dat
de procedurele voetangels en klem
men die de Kamer zag opdoemen, in
de praktijk best zouden meevallen.
- BINET MOET IN WEEKEINDE KNOPEN
ORHAKKEN
(Van onze parlementaire redactie)
HAAG Verscheidene ministers uit
abinet Van Agt willen niet akkoord
ï- (met het bezuinigingspakket dat minis-
ndriessen (Financiën) heeft ontwor-
Twee ronden van beraadslagingen over
le foorstellen hebben nog geen akkoord
everd. Het pakket van Andriessen
*n 2 miljard bezuinigen op de
venlijstjes van de ministeries en nog
2 miljard op door de overheid betaalde
zej len uitkeringen. Tot het einde van deze
vindt in kleine groepjes koortsachtig
eg plaats tussen ministers en de poli
leiders Rietkerk (VVD) en Lubbers
0- Het kabinet moet rond het weekend
luw bijeen komen om.knopen door te
en.
jg^hillende ministeries weigeren de pil van
'vriezen van hun begroting, door de prijs-
ïgen niet langer te vergoeden (een bezuin-
van 6 procent 1 miljard gulden) te slik-
Dok de wens van Andriessen dat wie vo
ter geld niet uitgaf daarop dit jaar en in
le niet meer hoeft te rekenen, valt niet over-
ictv goed. Met name minister Scholten (De-
ie) wil dat voor zijn departement net als
k ontwikkelingssamenwerking uitdrukke-
lejueen uitzondering wordt gemaakt. Andere
iiudslieden zouden bij Andriessen voor
fcr soepelheid pleiten. Daarnaast verzet mi-
tr Albeda (Sociale Zaken) zich hevig tegen
foorstellen van zijn collega van Financiën.
(da is eerst aangewezene om het pakket
b aan werkgevers en werknemers te ver-
t m en wil er dus zo min mogelijk impopulai-
iw jken in zien opgenomen die de bereidheid
van de sociale partners ver
hip de proef zal stellen.
ingewijdenen is Albeda bang dat met
Drs matigings- en bezuinigingsbeleid waar-
indriessen pleitbezorger is, het paard al
maar achter de wagen wordt gespannen.
Cerkgevers zal het misschien nog niet ver
g gaan, maar de vakbonden zullen zich er
tegen verzetten, waardoor de kans van
van een met loonmaatregelen omzoomde
fe bezuinigingsronde steeds minder wordt.
Albeda vreest een loongolf bij het aflopen van
een loonmaatregel om de opgelopen achter
stand weer in te halen, met alle rampzalige ge
volgen voor onze nationale economie van dien.
Albeda zou daarom aandringen op een voorlo
pig en beperkt pakket ter grootte van 2 miljard,
wat over enkele maanden zou kunnen worden
uitgebreid als de ontwikkeling van de economie
daar aanleiding toe zou geven. Bij verscheidene
VVD-ministers stuit dit weer op verzet, omdat
zij, in navolging van hun politieke vrienden in
de Tweede Kamer, vasthouden aan minstens
drie tot vier miljard bezuinigingen.
Globaal valt het kabinet op dit moment in
drieën uiteen: er is een groep die Andriessens
pakket steunt en is een deel dat minder wil
snoeien in de rijksbegroting, maar wel het be
drag van 4 miljard bezuinigingen onderschrijft.
Volgens de ministers die hiertoe behoren zou
den de overdrachtsuitgaven (vooral de salaris
sen en uitkeringen die de overheid betaalt)
meer aan bezuinigingen moeten leveren of zou
het financieringstekort best nog wat kunnen
worden vergroot. Een deel van de CDA-fractie
steunt die gedachte. Dan is er nog de lijn-Albe-
da, die 2 miljard voorlopig genoeg vindt en de
sociale partners zoveel mogelijk tegemoet wil
komen. CDA-fractieleider Lubbers heeft hier
veel sympathie voor.
In het vele overleg tussen clubjes ministers on
derling of met de afzonderlijke fractieleiders
van VVD en CDA heeft Lubbers krachtig ge-
- pleit voor een veel forsere energiebesparing.
Van de 5-procent minder energie die we over
1979 mochten verbruiken is niets terecht geko
men: het olieverbruik steeg alleen al met 4 pro
cent. Lubbers heeft een bezuiniging van 10 pro
cent hoog in zijn vaandel staan en zou niet wars
zijn van dwingend opgelegde besparingsmaa
tregelen. In dit kader wordt de suggestie ge
daan een progressief energietarief in te voeren:
naar mate men meer verbruikt moet per een
heid aanzienlijk meer betaald worden; Dat zou
niet alleen een grotere besparing opleveren,
maar ook de consument een middel geven zijn
eigen koopkracht mee te bepalen, zeker wan
neer de vergoeding voor energieprijsstijgingen
buiten de prijscompensatie gehouden gaat wor
den, iets waar het steeds meer op gaat lijken.
(Vervolg van pagina 1)
DEN HAAG De pogingen van minister Van Aardenne
om het conflict met de oliemaatschappijen op te lossen lie
pen aanvankelijk op niets uit. Zo zat er, aldus de woord
voerder, niets anders op dan de stookolie fors duurder te
maken, zodat de maatschappijen hier ongeveer dezelfde
prijs konden maken als in het buitenland. In dat verband
wees de woordvoerder erop, dat bijvoorbeeld Shell Neder
land ook binnen haar eigen concern moet concurreren en
zich derhalve niet kan permitteren lagere prijzen te bereke
nen dan andere Shell-dochters.
Overigens zou de prijs voor stookolie in ons land nu nog iets
achterlopen bij die op de internationale markt. Bij de aanpassing
van de stookolieprijzen waren volgens de regels niet de „vrije"
noteringen van nu van belang, maar die van december. Ook is
het zo, aldus de woordvoerder, dat het maximum, waarmee de
prijzen van olieproducten mogen stijgen, al enige tijd niet meer
wordt gehanteerd.
In de gegeven situatie had Van Aardenne ook kunnen volstaan
met de centrales meer te laten betalen voor hun olie. Hij heeft
daar echter van afgezien, aldus zijn woordvoerder, om de „pijn
te spreiden". Had hij het wel gedaan, dan zouden de centrales
waarschijnlijk nog veel meer hebben moeten betalen voor de ex
tra leveranties dan nu het geval is, wat dan weer tot uitdruk
king zou zijn gekomen in een verhoging van de electriciteitsta-
rieven. Dat laatste wilde de minister niet, omdat daarmee het
matigingsbeleid van de regering in gevaar zou komen.
De grootverbruikers van energie worden het eerst met de gevol
gen van het een en ander geconfronteerd. Maar ook de klein
verbruikers van aardgas, de huishoudens dus, lopen de kans op
hogere tarieven. Zoals de situatie er nu voor staat, is het bepaald
niet uitgesloten, aldus de EZ-woordvoerder, dat minister Van
Aardenne niet tevreden zal zijn met de afgesproken prijsverho
ging van drie cent per kubieke meter op 1 juli aanstaande.
UTRECHT (ANP) Auto's met hooggeplaatste remlichten zijn
voor de helft minder vaak betrokken bij kettingbotsingen dan
auto's met gewone remlichten. Dit is gebleken uit een onderzoek
dat in Duitsland is gehouden. Hoge remlichten zijn namelijk niet
alleen zichtbaar voor de achterliggende auto, maar ook voor au
tomobilisten verder in de rij. In Nederland zijn deze lichten ver
boden. In Duitsland en Oostenrijk worden ze echter veelvuldig
gebruikt.
