Directeur
ramp-
fabriek in
Seveso
vermoord
Gouverneur Soames geeft
zichzelf meer mach t
adrukkelijke
Verklaring
(an Schmidt
In Giscard
iver
Russische invasie Afghanistan
juchtbrug brengt nieuwe
Sovjettroepen naar Afghanistan
rijzelings-
cties ook
n Salvador
EEG: geen
gezamenlijk
beleidinzake
boycot
van Spelen
Gijzeling in Milaan
Meedogenloze onder
loeren in Guatemala
-1
ITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1980 PAGINA 9
ung: geen
jllege
s meer
DINGEN De theoloog
ns Küng heeft gisteren
fep teleurgesteld" besloten
jn colleges meer te geven
j de theologische faculteit
de universiteit van Tü-
j maakte zijn besluit be
id, nadat zeven van zijn ne-
I collega's een verklaring
Éiceerden, waarin stond,
pde controverse over zijn li-
ile onderricht „de theologi-
fc faculteit schaadde". Zij
Hen er ook bezwaar tegen,
iCüng bleef doceren zonder
celijke bevoegdheid. Dat
liermijnt zowel de weten-
Ippelijke status van de fa-
leit als haar constitutionele
concordaatsrechtelijke
jrborg.
SALIBURY De Britse
gouverneur in Rhodesië,
Lord Soames, heeft zich
zelf grotere bevoegdhe
den gegeven om de toe
nemende problemen in
het land de baas te blij
ven. Hij heeft ook troe
pen gezonden naar het
woelige oostelijk deel
van het land in een po
ging het geweld onder
controle te krijgen, voor
dat het land op 27 febru
ari naar de stembussen
gaat voor de verkiezing
van een parlement. Gu
errillaleider Robert Mu
gabe is vannacht ont
snapt aan een moord
aanslag. Er werd een
granaat geworpen naar
zijn huis in Salisbury,
die alleen schade veroor
zaakte.
Soames heeft zichzelf het
recht gegeven politieke activi
teit in bepaalde gebieden te
beperken of te verbieden. De
nieuwe bevoegdheden van de
gouverneur gaan nog niet niet
zover dat hij een partij kan
verbieden op nationaal niveau
aan de verkiezingen deel te
nemen wegens het plegen van
gewelddaden. Door de nu af
gekondigde maatregelen ho
pen de Britten een situatie te
kunnen voorkomen waarin nu
al een partij de verkiezingen
als oneerlijk gaat bestempelen
en waarin de guerrilla wordt
hervat.
Uit regeringsbronnen is ver
nomen dat Soames besloten
heeft troepen uit het westen
van het land naar het oosten
te zenden, langs de grens met
Mozambique waar het opera
tieterrein ligt van de guerrilla
strijders van Robert Mugabe.
In dat deel van het land ko
men meer schendingen van de
bestandsregels voor dan elders.
Soames had het gisteren over
„toenemende bewijzen van
een wijdverbreid en zelfs sys
tematisch negeren" van de
verplichting tot vreedzame en
vrije verkiezingen. De veror
deningen geven Soames de
macht om partijbijeenkomsten
te verbieden, individuele per
sonen te verbieden aan de ver
kiezingscampagne deel te ne
men en een partij in een of
meer kiesdistricten te schrap
pen.
GEEN SANCTIES,
ONTSPANNING
BLUFT DOEL
Een vrolijk intermezzo op de persconferentie over de Frans-Westduitse top in Parijs
tussen president Giscard d'Estaing (rechts) en bondskanselier Helmut Schmidt.
.US Met een nadruk-
e verklaring van
aan het westers bond-
•tschap hebben Frank
en West-Duitsland op
gisteren in Parijs ge
len topconferentie een
d gemaakt aan specula-
over een Europese „af
peling" van de Verenig-
Staten. Zij richtten tezelf-
tijd de waarschuwing
BOEL De Sovjet-Unie
ft in de afgelopen dagen
r middel van een lucht-
g troepen en materiaal
r de Afghaanse hoofd-
Kaboel overgebracht,
aantal manschappen
■d door op het vliegveld
iwezige journalisten ge
lat op 500 tot 600 man.
is een aantal pantser-
j fens overgevlogen.
zware Sovjet-artillerie, die
d het vliegveld van Kaboel
aan Moskou dat de ontspan
ning een „nieuwe slag" zoals
de interventie in Afghanis
tan niet zou kunnen verdra
gen. In hun verklaring over
de internationale crisissitua
tie eisen Giscard en Schmidt
dat Moskou zijn troepen uit
Afghanistan terugtrekt. In
de verklaring van de beide
regeringsleiders wordt ge
waarschuwd dat in geval
van een nieuwe schending
van de zijde der Sovjet-Unie
Frankrijk en West-Duits
land samen met hun bondge
noten „die maatregelen zul
len nemen welke onder die
omstandigheden wenselijk
zijn om hun veiligheid te
waarborgen en de internati
onale stabiliteit te verdedi
gen."
Bondskanselier Schmidt wees
een bemiddelingsrol van de
twee landen tussen Moskou en
Washington af. Waarnemers
achtten dit een aanwijzing dat
Parijs en Bonn kennelijk geen
vooruitzichten zien voor een
betere verstandhouding tussen
de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie. De twee landen
zullen diplomatieke stappen
ondernemen bij het Kremlin.
De door de Verenigde Staten
was opgesteld is in enkele da
gen tijds verdwenen. Er zijn in
de omgeving van het vliegveld
ook bijna geen Russische troe
pen meer. De kruispunten in
Kaboel worden nog wel door
Sovjettroepen bewaakt. Er zijn
verder berichten van zware
strijd tussen regeringstroepen
en Afghaanse vrijheidsstrij
ders in het gebied tussen Dja-
lalabad en Pesjawar, ongeveer
100 km ten oosten van Kaboel.
Voorts heeft het Sovjetrussi-
sche persbureau TASS gevech
ten gemeld in het noorden van
het land.
In het centrum van Kaboel
zijn afgelopen zondag in de
vroege ochtenduren honderd
winkels uitgebrand. Volgens
westerse diplomaten is de
brand gesticht om plunderin
gen door de Sovjettroepen ge
heim te houden. In de Af
ghaanse hoofdstad doen al eni
ge tijd geruchten de ronde, dat
Sovjetmanschappen de in het
algemeen goed bevoorrade
winkels in Kaboel plunderen,
waarbij zij het vooral voorzien
hebben op spijkerbroeken en
electronische apparatuur.
De Sovjet-Unie is bezig om ge
heime bunkers voor onderzee
boten aan te leggen aan de
kust van Zuid-Jemen. Dit
meldt het dagblad Al Anbaa in
Koeweit. In de afgelopen da
gen zouden de Sovjets ook een
aanzienlijk aantal personeels
leden van de marine, uitrus
ting en voorraden naar Zuid-
Jemen hebben overgebracht.
gevraagde boycot van de
Olympische Spelen in Moskou
is bij het meer dan tien uur
durende overleg tussen
Schmidt, Giscard en de beide
ministers van buitenlandse za
ken Hans-Dietrich Genscher
en Jean-Francois Poncet ken
nelijk slechts terloops bespro
ken.
Bondskanselier Schmidt heeft
onmiddellijk na afloop van de
conferentie president Carter
getelefoneerd om hem op de
hoogte te stellen van het ver
loop van de ontmoeting. Een
woordvoerder zei dat Was
hington tevreden was met de
veroordeling van de invasie in
Afghanistan, maar dat Was
hington nog gemeenschappelij
ke acties van de bondgenoten
verwacht. Andere Amerikaan
se vertegenwoordigers toon
den zich terughoudender om
dat men een duidelijke verwij
zing naar concrete maatrege
len miste. Men vond voorts dat
uit de verklaring afgeleid kon
worden dat Afghanistan on
dertussen is opgegeven.
President Giscard verklaarde
dat hij geen voorstander is van
sancties tegen de Sovjet-Unie.
Naar zijn mening hield het ge
meenschappelijk communiqué
geen verharding in. De dialoog
moet worden voortgezet, aldus
Giscard.
BRUSSEL De ministers
van buitenlandse zaken van de
negen EEG-landen hebben
gisteren in Brussel nog geen
gemeenschappelijk standpunt
ingenomen inzake een eventu
ele boycot van de Olympische
Spelen in Moskou. De minis
ters slaagden er evenmin in
een eigen Europees beleid vast
te stellen ten opzichte van
Moskou. Het onderwerp komt
opnieuw aan bod op de bijeen
komst van de ministers in
Rome op 19 februari, maar
waarnemers betwijfelen sterk
of de EEG over twee weken
wel in staat zijn een gemeen
schappelijk standpunt te for
muleren.
Minister Van der Klaauw is
van mening dat de kwestie
van de schending van de men
senrechten in de Sovjet-Unie
„even zwaar weegt" als de in
val van de Russen in Afgha
nistan. Van der Klaauw zei
dat op economisch gebied geen
andere maatregelen te ver
wachten zijn dan die welke de
EEG reeds heeft genomen
(een afspraak om de graanex-
port niet te verhogen en een
vertragend beleid ten aanzien
van de zuivelexporten).
Sovjet-Unie
weigert te
onderhandelen
GENEVE De Sovjet-Unie
wil slechts onderhandelen
over de kernraketten voor
de middellange afstand als
de NAVO het besluit tot mo
dernisering van haar kern
wapens in Europa terug
neemt of opschort. Dit zei de
Russische afgevaardigde Is-
raeljan bij de hervatting
van de besprekingen van de
ontwapeningscommissie in
Geneve waaraan veertig lan
den waaronder ook Neder
land deelnemen.
De Amerikaanse regering
heeft koel gereageerd op het
beroep van Sovjet-leider Leo
nid Brezjnev gisteren tot
voortzetting van de ontspan-
ningspolitiek. Een woordvoer
der zei dat de detente afhangt
van het Sovjet-gedrag in Azië.
MONZA Bij een aanslag van vermoedelijk stadsguerril-
la's in de Noorditaliaanse stad Monza is gisteren een direk-
teur van het in Seveso gevestigde chemische bedrijf Icmesa
doodgeschoten.
Het slachtoffer, de 39-jarige Paola Paoletti, werd voor de deur
van zijn woning doorzeefd door kogels, die werden afgevuurd
door vier aanvallers, onder wie een vrouw.
Bij de daarna ingezette achtervolging, heeft de politie de vlucht
auto van het viertal, een kleien Fiat, verlaten aangetroffen.
Paoletti was technisch directeur van Icmesa, onderdeel van het
Zwitserse chemische concern Hoffman-la Roche, waar in de zo
mer van 1976 bij een ongeluk levensgevaarlijke gassen ontsnap
ten en zich in wolken verspreidden over een dichtbevolkt ge
bied van enige honderden hectaren groot. Een deel van de be
volking werd daarop geëvacueerd. De gassen hadden hun scha
delijke uitwerking echter niet gemist, gezien de huiduitslag bij
veel mensen en enige miskramen.
Inmiddels heeft de terroristische organisatie „Prima Linea" zich
verantwoordelijk gesteld voor de aanslag op Paoletti.
MILAAN In een kantoorgebouw in Milaan houdt een
man, die zegt de „communistische gevechtseenheden" te ver
tegenwoordigen, sinds gistermorgen zeven mensen waar
onder vijf vrouwen in gijzeling.
Een man, de portier van het kantoorgebouw en tevens de echt
genoot van de vriendin van de overvaller, is bij de bezetting om
het leven gekomen. De politie twijfelt aan de politieke motieven
van de bezetter, die een aantal eisen heeft gesteld, omdat hij in
1963 in een psychiatrische inrichting is verpleegd.
Een Milanese politieman richt zijn geweer op het bezette
kantoorgebouw.
Franse diplomaten uit Libië
PARIJS Frankrijk heeft zijn diplomatieke staf uit Libië
teruggeroepen en een gelijk aantal Libische diplomaten op
dracht gegeven Frankrijk te verlaten.
Hiermee reageert Parijs op de vernieling van zijn ambassade te
Tripoli en zijn consulaat te Benghazi door Libiërs, die protes
teerden tegen de Franse steun aan Tunesië.
In de verklaring van hèt ministerie werd gesproken over een
„ontoelaatbaar gedrag" van de Libische autoriteiten, die klaar
blijkelijk geen vinger hebben uitgestoken om de ambassade en
het consulaat te beschermen.
Cambodja-mars definitief afgelast
BANGKOK De ongeveer 200 bekende persoonlijkheden,
onder wie de zangeres Joan Baez en de filmster Liv Ull-
mann. hebben hun voornemen een „mars naar Cambodja"
te houden, definitief laten varen.
Aanvankelijk wilden zij met met 20 vrachtwagens vol levens
middelen en medicamenten naar de Cambodjaanse hoofdstad
Pnom Penh gaan. Nadat de regering in Pnom Penh had laten
weten de stoet niet toe te zulen laten, wilden zij tot aan de Cam
bodjaanse grens reizen. De toenemende strijd in Cambodja heeft
hun echter geheel van de mars doen afzien.
b N SALVADOR De studenten die in El
- vador, het zuidelijk buurland van Guate-
di fa' S?P^S gistermiddag het ministerie van
jJerwijs bezet houden in de hoofdstad San
vador, hebben 400 van de 500 gijzelaars vrij-
aten: bezoekers van het ministerie. Ook zijn
g e bezoekers vrijgelaten uit de Spaanse am-
sade, die gisteren werd bezet door leden
i de „Volksliga's van de 28ste februari"
d -28). Daar worden nog ongeveer tien men-
i vastgehouden, onder wie de Spaanse am-
sfsadeur.
machinepistolen bewapende studenten van de
olutionaire studentenbeweging MERS bezetten
eren het ministerie en namen onder andere de
»ister in gijzeling. De studenten eisen van de
ering ondermeer dat zij de toelatingsvoorwaar-
af schaft.
bezetters van de Spaanse ambassade heeft tot
de vrijlating te verkrijgen van vier leiders
de Volksliga's die vorige week zijn gearres-
rd. Ook willen de bezetters dat Spanje de be-
0 skingen met Salvador verbreekt. Leden van
k -28 houden sinds vorige week ook 12 mensen
het hoofdkwartier van de christendemocrati-
e partij in gijzeling, onderwie de vrouw van de
glister van onderwijs.
GUATEMALA De boeren die vorige week
bij de politiebestorming van de Spaanse am
bassade in Guatemala City om het leven zijn
gekomen, waren voornamelijk Ixil indianen,
afkomstig uit een afgelegen gebied in de pro
vincie Quiche, 300 kilometer ten noorden van
de hoofdstad. De Spaanse regering kon zich,
zoals bekend, niet verenigen met de verklaring
van Guatemala dat de tragedie was veroor
zaakt door „terroristen", en besloot.de diplo
matieke betrekkingen te verbreken.In navol
ging van de Spaanse ambassadeur was Madrid
van mening dat de bezetting een vreedzaam
karakter had en niet zo gewelddadig had hoe
ven te worden beëindigd.
Desalniettemin was de bezetting een ongekend
strijdlustige actie van de gewoonlijk zo lijdzame
boeren. De bezetting weerspiegelt een toeneménd
verzet van een groep die in de vier jaar dat de
dorpjes onder militair beheer staan de wanhopige
economische situatie alleen maar zag verslechte
ren door een wrede onderdrukkingspolitiek.
De namen van de overledenen wijzen erop dat
vele slachtoffers in het geheel geen terroristen
waren, maar familieleden van boeren en geestelij
ke leiders die vorig jaar zomer door de veiligheid
stroepen van de regering uit hun dorp San Miguel
Uspantan, in het noorden van Quiche, waren ont
voerd en van wie sindsdien niets meer is verno
men. De eisen van de demonstranten waren twee
ledig: de terugtrekking van het leger uit hun dor
pen en een officieel onderzoek naar de talloze
mensen die sinds de militaire bezetting spoorloos
zijn verdwenen.
Hun taktiek, de vreedzame bezetting van een bui
tenlandse ambassade, was al twee keer met succes
beproefd door vakbonden die, in uiterste wanhoop
naar dit middel hadden gegrepen, omdat de nor
male wettelijke en politieke kanalen geen aan
dacht besteedden aan hun grieven.
In beide gevallen (de bezetting van de Zwitserse
ambassade in 1976 en van de Mexicaanse ambassa
de in 1978) kwam de bezetting tot een vreedzaam
einde, nadat onderhandelingen met het ministerie
van arbeid hadden opgeleverd waar de bezetters
om vroegen: een compensatie voor hun ontslag als
arbeiders.
Een dergelijke handelswijze is verklaarbaar in een
land waar vrijheid van meningsuiting een dode
letter is en waar vakbondsleiders regelmatig het
slachtoffer worden van moordeskaders die de offi
ciële goedkeurig hebben van de regering en die,
volgens een vorige week uitgegeven verklaring
van de Centraalamerikaanse jezuïeten, alleen al in
1979 verantwoordelijk waren voor 3200 doden.
Koffieplantages
Het gebied van de indianen is het best bekend
vanwege zijn kleurrijke textiel. De Guatemalaan-
se grootgrondbezitters beschouwen de indianen als
goedkope arbeidskrachten voor hun koffieplanta
ges. In 1950 kwam de boerenbevolking massaal in
opstand en onder president Jacobo Arbenz Guz
man werden in Quiche belangrijke landbouwher
vormingen doorgevoerd.
Na een korte regeringsperiode werd president Ar
benz in 1954 ten val gebracht. De hervormings
plannen werden drastisch herzien en de boeren
werden door de grootgrondbezitters van de stukjes
land aan de rand van de plantages verdreven. Be
gin 1970, na de moordaanslag op een vooraan
staand plaatselijk grootgrondbezitter, nam het le
ger zijn intrek in het gebied. Politieambtenaren
die vaak werden gehuurd als particuliere lijf
wachten, deinsden er niet voor terug om de boer
derijen van de boeren die opkwamen voor hun
traditionele eigendomsrechten, in de as te leggen.
De onderdrukking nam toe toen in 1975 de ver
antwoordelijkheid voor de moord op een groot
grondbezitter werd opgeëist door het Guerillale-
ger van de Armen (EGP). Steeds meer mensen
zijn sindsdien verdwenen in de gebieden waar mi
litairen gelegerd werden. Onder de slachtoffers
bevonden zich veel leken die zich actief bezig
hielden met de kerk.
Een actie in het Congres in de hoofdstad Guate
mala in september van het vorig jaar door zestig
boeren leidde tot de arrestatie van de demonstran
ten. Toen in januari van dit jaar hun lichamen
werden ontdekt, trokken de familieleden weder
om naar de hoofdstad. Een advocaat die op ver
zoek van de boeren hun zaak zou bepleiten bij het
Congres, werd op 24 januari ontvoerd. Zijn li
chaam werd Jater in het centrum van de stad ge
vonden De volgende stap van de boeren was toen
de bezetting van de Spaanse ambassade
De bestorming van de ambassade is enigszins als
een verrassing gekomen, na de gunstige afloop
van eerdere bezettingen. Maar dit keer zou ingaan
op de eisen van de boeren betekenen dat de rege
ring een onderzoek moest instellen naar de ver
meende gruweldaden van het leger en een einde
moest maken aan de wrede onderdrukking op het
platteland.
De positie van het militaire regime is zwak. Door
een gebrek aan vreedzame alternatieven heeft de
EGP de laatste jaren een spectaculaire vooruit
gang geboekt en 70 dorpjes voor korte tijd bezet'
gehouden. Of de EGP nu wel of niet bij de bezet
ting van de Spaanse ambassade betrokken was, de
gewelddadige actie van de Guatemalaanse rege
ring kan slechts leiden tot grotere steun aan de
guerrillabeweging. Dit zou ook wel eens de reden
kunnen zijn dat de Verenigde Staten de actie van
de Guatemalaanse regering zo fel hebben veroor
deeld.
(Copyright The Guardian)
De schrijver van dit artikel, Roger Plant, heeft
een boek over Guatemala op zijn naam staan.
