gehoordgezien
Multinational drijft
klein aards paradijs
naar rand afgrond
-V v~
Weduwe strijdt
om het bestaan in
Zweedse tv-film
TERUGBLIK
hou rI
het lJ
scherm
in het
oog
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE DONDERDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DONDERDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 6 FEBRUARI 1980 PAGINA |j
Freek
Freek Biesiot, die de ge
middelde tv-kijker als
□aam moet kennen als
ontwerper van het zoveel
ste decor op het scherm,
biedt in het blad voor om
roepmedewerkers
„Spreekbuis" het verhaal
van de man die geen chef
wilde wezen. Je verdient
er f. 27,80 per maand meer
mee. Daar staat tegenover
dat je je suf vergadert
zonder het idee te hebben,
dat er iets van overkomt.
Hij heeft zich dan ook
weer terug laten plaatsen.
Zelf noemt hij dat: „Ik
promoveer naar mijn vo
rige functie". Hij vindt
dat hij een prachtig vak
heeft en dat hij uit echt
idealisme de functie van
chef waar heeft willen
maken. Het is hem niet
gelukt. Ten eerste niet,
omdat hij zijn eigenlijke
vak, het ontwerpen, niet
meer uit kon oefenen,
maar ook omdat het colle
giaal contact achteruit
liep. Hij ondervond min
der vriendschap, minder
collegiale kameraadschap
en het daarmee gepaard
gaande uitwisselen van
ideeën. Dat is hij gaan
missen. En bovendien: „Je
raakt besmet door zo'n
functie. Je ontleent er een
zekere autoriteit aan en
die beïnvloedt je hou
ding". In zijn lagere func
tie, waarin hij zich nu te
rug heeft laten plaatsen,
geniet hij weer van het di
recte contact met de man
nen en de vrouwen, die de
programma's maken, de
creatieve mensen. En die
vindt hij een stuk boeien
der dan bestuurlijke func
tionarissen.
Marijke
In dertig afleveringen van
het hoorspel „De planetene-
ters" kan men Marijke
Merckens opnieuw horen,
die nog steeds bekend staat
als destijds de grote ontdek
king van Wim Sonneveld,
maar na haar huwelijk en
de komst van twee kinde
ren' eigenlijk een beetje uit
het vak leek verdwenen.
Hele tijden scheen het soms
te duren dat je haar niet
zag, al zat zij ook in de film
„Een vrouw als Eva". Maar
toen weer een hele tijd niet.
Toch is zij nooit echt weg.
In TROS-kompas vertelt zij
te blijven hopen op de grote
knaller in haar vak. Een rol
waarmee zij mensen kan
ontroeren. Dat geeft een ge
lukkig gevoel. Zij weet nog
goed, hoe zij als beginnend
artieste de eerste lach uit de
zaal kreeg. Toen had zij ie
dereen wel willen omhel
zen. Zij zou dat best weer
eens willen meemaken,
maar zij noemt zichzelf van
huis uit een romantisch en
dromerig type.
Cheryl
Cheryl Lynn
uit Los Angeles
zei vorig jaar
het niet meer te
zien zitten in
het platenvak,
ofschoon zij
toen juist een
goede elpee had
afgeleverd. Re
denen gaf zij
daarvoor niet
op. Het was een
gevoelskwestie
en daar is nu
eenmaal moei
lijk over te pra
ten, al voegde
zij er aan toe,
dat haar werk op het toneel veel tijd vroeg. Niets veran
derlijker dan de mens. Ineens kwam het weer over haar
en dit leidde tot haar tweede elpee, die zij „In love" heeft
genoemd. Zij werkte hiervoor samen met George Bryant,
vooral ballads, maar schreef zelf ook verschillende swin
gende nummers, zoals „Keep it hot". Kortom, zij houdt het
warm, ook al leek zij heel lang heel ver weg.
Star
In 800 bioscopen tegelijk verscheen in Amerika het science
fictionverhaal „Star trek", dat via de tv al heel wat bekijks
trok. Dit laatste was voor Veronica reden om met deze se
rie op het scherm te komen. Zij heeft alle afleveringen op
de plank in Hilversum liggen, maar mag deze voorlopig
niet uitzenden, omdat met dé bioscopen de afspraak is ge
maakt, dat-ie voorlopig niet op het scherm zal worden ge
bracht. Pech voor Veronica. „Star trek" speelt in de 23e
eeuw, waarin vanuit de ruimte vreemde indringers onze
planeet bedreigen. Ons eigen NAVO-ruimteleger, of hoe
dat tegen die tijd ook heten mag, gaat daar op af om er een
einde aan te maken. Deze historische vooruitblik met stoe
re kapitein James Kirk in ruimtepak zullen we eerder in
de bios dan op het scherm kunnen zien. Een hele slag voor
de VOO, dat nu naar iets anders op zoek moet.
Trindade, een geheel van ze
ven stranden in de gemeente
Parati in het zuiden van de
staat Rio de Janeiro in Bra
zilië, was tot voor enige ja
ren een klein paradijs op
aarde. Sinds 1972 wordt de
rust in het gebied echter
steeds vaker en intensiever
verstoord door toeristen,
grondspeculanten en, met
name de laatste jaren, door
de Firma Parati Desenvolvi-
mento Turistico (verder
kortweg de Firma ge
noemd), een dochteronderne
ming van de multinational
ADELA. Dit bedrijf wil dit
aards- in een toeristisch pa
radijs veranderen en houdt
er niet erg zachtzinnige me
thoden op na, om de oor
spronkelijke bevolking uit
de streek te verdrijven. Op
vallend daarbij is de niet on
aanzienlijke Nederlandse
betrokkenheid bij het moe
derbedrijf ADELA. De NOS-
rubriek Panoramiek zendt
vanavond (21.55 tot 22.25
uur) een documentaire uit_
over het nauwelijks meer
van de ondergang te redden
Trindade.
Bij de samenstelling van de
documentaire was NOS-tv
niets bekend over de actie
voor Trindade, die de Komis-
sie Ontwikkelingssamenwer
king (KOS) van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
al sinds medio 1979 voert.
Vandaar, dat er in de docu
mentaire geen melding van
die actie wordt gemaakt. De
KOS, die de Nederlandse be
trokkenheid bij de ADELA
heeft onderzocht hoopt dat de
uitzending van de NOS-docu-
mentaire en de eigen actie nog
iets aan het lot van Trindade
kan veranderen. Als aanvul
ling op het Panoramiek-pro-
gramma heeft het KOS een
documentatiemap over Trin
dade samengesteld, waaraan
de gegevens voor het onder
staande stuk zijn ontleend.
Vissers
De zeven stranden van Trin
dade worden begrensd door de
oceaan en een natuurgebied op
de bergen. Meer dan 300 jaar
lang werd het gebied door
eeen kleine groep vissers en
boeren bewoond. Het was een
afgesloten en bijna onbereik
bare gemeenschap, waar 1.200
mensen tevreden leefden met
wat de visvangst en de pro-
duktie van koffie, bananen,
bonen, mais en aardappelen
hen opleverde. Er stonden ook
drie protestante kerken.
In 1972 kreeg de gemeente Pa
rati te maken met de aanleg
van een autoweg en het bin
nendringen van toeris.ten,
grondspeculanten en „grilei-
ros", mensen die wederrech-
terlijk bouwen op grond die
niet van hun is. Grote stukken
grond gingen sinds die tijd op
mysterieuze wijze over in han
den van industriëlen uit Sao
Paulo en grote financiering
smaatschappijen, die met be
loftes over grote investeringen
alle steun van de autoriteiten
De bevolking van Trindade werd door de Firma van de geboortegrond verdreven. De woningen
werden in brand gestoken.
weten te verwerven. Op zo'n
manier kwamen in het begin
van de jaren zeventig de stran
den van Trinade, nog zonder
verdere consequenties, bij het
landgoed Laranjeiras. Dit
landgoed werd tenslotte opge
kocht door de dochteronderne
ming van de ADELA-groep
(hoofdvestiging in Luxem
burg).
In de raad van bestuur van dit
bedrijf zitten de heren C.F.
Karsten, de voorzitter van de
raad van bestuur van de
AMRO-bank en F. Philips, de
voorzitter van de raad van
commissarissen van de Philips
Holding Company. Onder de
leden van de raad van com
missarissen zijn eveneens Ne
derlanders te vinden, terwijl
de AMRO-bank, de ABN, Phi
lips, de Shell, Unilever en
SHV Holdings tot de aandeel
houders behoren.
Project
In 1974 werd bij Laranjeiras
begonnen met de aanleg van
een zeer luxueus en uitslui
tend voor de zeer rijken be
stemd vakantieproject. De be
woners (vissers) van het ge
bied kregen de keus tussen het
krijgen van een bepaalde ver
goeding en vertrekken of blij
ven. De twintig gezinnen die
niet wilden vertrekken, be
staan nu merendeels uit kel
ners, chauffeurs en dienstbo
des, werkzaam in het vakan
tieproject. Enige tijd later ver
legde de Firma haar horizon,
waarbij de blik op Trindade
viel. Men begon de streek
„schoon te vegen", om ook
daar een recreatieproject te
kunnen vestigen. Zo werd. een
van de medewerkers van de
firma, vermomd als dominee,
naar Trindade gestuurd om de
gelovigen aan te raden hun
land te verkopen. Toen deze
en andere overredingstechnie
ken geen effect sorteerden,
ging de Firma over op geweld
en angst. „Jagungos", bewa
kers van een landgoed en
meestal gerecruteerd uit de
minder eerbare elementen van
de bevolking, werden tegen de
bewoners van Trindade inge
zet. Huizen werden verbrand,
visschuren vernield, aanplan
tingen verwoest en de onder
wijzeres verkracht. Deze en
andere pressiemiddelen leid
den er uiteindelijk toe, dat een
aantal gezinnen ertoe overging
de strandwoning te verkopen
en naar elders te vertrekken.
Het gebied waar zij en hun
voorouders gedurende honder
den jaren woonden, achterla
tend in de handen van een
louter op winst belust bedrijf.
Maar ook in hun nieuwe wo
ningen waren de vissersgezin
nen niet veilig. De Firma vor
derde de grond waarop die
huizen stonden. Hoewel deze
zaak voor de rechter zal wor
den uitgevochten heeft het
voor de 60 gezinnen die de
strijd voortzetten, zij die niet
willen worden verdreven van
de grond waar zij zijn geboren
en hun hele leven hebben
gewerkt, waarschijnlijk weinig
nut. Wanneer er ooit een uit
spraak komt, zijn zij alshet
aan de Firma ligt verdwenen.
Trindade biedt daarom mo
menteel een 'troosteloze aan
blik. De drie kerken en negen
tig procent van de huizen zijn
verwoest of verzegeld en de
boomgaarden en akkers zijn
vernield door graafmachines.
Naast hulp uit eigen land krij
gen de gezinnen van Trindade
sinds medio vorig jaar steun
van de KOS. De KOS heeft
onder meer verzoeken gericht
aan de Nederlandse leden van
de raden van bestuur en com
missarissen van de multinatio
nal, om hun invloed te gebrui
ken ten gunste van de situatie
in Trindade. Ondanks toezeg
gingen is daar, volgens het
KOS, nog weinig tot niets van
gekomen.
JOS TIMMERS
In de Zweedse tv-film „Er
kwam een brief" komt on
verwachts een einde aan het
leven van een welgesteld za
kenman. Zijn vrouw Elisa
beth blijft met een failliete
zaak achter. Ze moet een
baan zien te vinden, maar
dat is op haar leeftijd niet
gemakkelijk. Bovendien
gaan de andere mensen in
het plaatsje waar ze woont
er vanuit dat ze genoeg van
haar man geërfd heeft en
dat werken voor haar hele
maal niet nodig is. Toch
vindt ze een baantje als vér
koopster in een winkel,
maar ze merkt dat haar
twee collega's sterk onderbe
taald worden. Ze klopt aan
bij de vakbond, waardoor
haar baas zo kwaad wordt,
dat hij uiteindelijk zijn win
kel sluit. Maar Elisabeth
wórdt door dit alles veel
zelfstandiger en behoorlijk
ondernemend. Ze schrijft
een brief naar de tv, in de
hoop een rol te krijen in een
tv-serie over geweld. Haar
inzet wordt beloond en ze
krijgt de rol. De burgerlijke
lieden in haar woonplaats
kijken haar nu met de nek
aan en werk vinden is hele
maal uitgesloten. Maar haar
kritische houding wordt
voortdurend verscherpt. Zo
verwijt ze de tv-man, dat de
tv slechts signaleert, maar
niéts wezenlijks in de sa
menleving verandert. Zij is
daar in feite zelf het slacht
offer van.
Ned. I 20.00 uur.
Gewest
tot gewest
De regionale rubriek „Van ge-
De Franse zangeres Veronique Sanson is te zien in „Totaal".
west tot gewest" besteedt aan»
dacht aan tienduizend jaar wo
nen in het Maasmondgebied,
een Noordhollands orkest voor
ouderen en het ganzenflappen
in Friesland.
Ned. I 18.59 uur.
Ot en Sien
In „Ot...en hoe zit het nou met
Sien" praten vrouwen uit Su
riname over hun leven daar
en nu hier in Nederland.
Ned. I 20.50 uur.
Kouwe kunstjes
Het laatste deel van de serie
„Kouwe kunstjes" laat zien
hoe Mickey en haar vader hun.
achtervolgers van zich af we
ten te schudden. Nu kan Mic
key eindelijk aan haar opstel
beginnen.
Ned. II 18.59 uur.
Totaal
VOO-„Totaal" brengt onder
werpen als bejaardensex, die-
rentherapie en radio-zendama
teurs. Muzikale gasten zijn Sy-
lvie Vartan, Veronique Sanson
en The Sugarhill Gang.
Ned. II 20.32 uur.
Sloane
Superman Sloane neemt het
op tegen de geniale Baranoff,
die zijn kennis misbruikt.
Ned. II 22.11 uur.
NEDERLAND1
NOS
18.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Toeristische Tips
18.55 Journaal
18.59 Van gewest tot
gewest P.P.
19.50 Uitzending van het CDA
NOS
20.00 Er kwam een brief,
tv-spel
20.50 Ot.... en hoe zit
het nou met Sien?
21.37 Journaal
21.55 Panoramiek
22.25 Studio Sport
23.00 Journaal
NEDERLAND2
NOS
18.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
TELEAC
18.10 Russisch II voor
gevorderden, les 1
NOS
18.55 Journaal
IKON
18.59 Kouwe kunstjes,
tv-serie
IKON-KRO-RKK
19.25 Kenmerk
NOS
20.00 Journaal
SOCUTERA
20.27 Film van de Diabetes
Vereniging Nederland
VOO
20.32 Veronica totaal
22.11 A man called Sloane,
tv-serie
22.55 Veronica's agenda
TELEAC
23.02 Microprocessors II,
2e cyclus, les 2
DUITSLAND 1
(Region, progr. NDR: 18.00 Region
journ. 18.30 Aktual. 18.45 Kleutei
rie. 18.55 Jauche und Levki
tv-serie. 19.25 Region, magaz. 1!
Progr.overz. WDR: 18.00 Die Mag
milchbande. tv-serie. (18.30-18
Licht progr.) 19.15 Aktual. 19.45 I
port.) 20.00 Journ. 20.15 Der Hai
darsteller, tv-film. 21.45 Cultur.
gaz. 22.30 Aktual.
DUITSLAND 2
18.20 Spelprogr. 19.00 Journ. 19 I
Sportprogr. 20.15 Inform, pro
21.00 Aktual. 21.20 Charlie's Ang<
tv-serie. 22.05 Consumententi
22.10 Inform progr. 22.55 Ein Tij
zu viert, tv-spel. 0.25 Journ.
DUITSLAND 3 WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Tv-curst
19.00 Report. 19.45 Journal 3. 20.
Journ. 20 15 Gesprekken en ontmi
tingen. 21.45 Politieke satire. 22.
Inform, serie. 22.05 Filmtip. 22.10 7
walking dead, speelfilm. 23.15 Jou l
BELGIE NED. 1
18.15 Tekenfilmserie. 18.20 Roll
Hood, tv-serie. 19.12 Opiniepro n
19.37 Morgen. 19.45 Journ. 20
Weerber. 20.15 Mork en Min
tv-serie. 20.40 Dorpsidylle, blijsp
21.40 Cultur. progr. 22.10-22
BELGIE NED. 2
18.15 Tekenfilmserie. 18.20 Ro|[
Hood, tv-serie. 19.12 Opiniepro
19.37 Morgen. 19.45 Journ. 20,
Weerber. 20.15 Ik zal u redd'
(Spellbound), speelfilm. 22.06-23, i
Dido en Aeneas, opera van Purcell ;i
BELGIE FRANS
18.30 Inform, progr. 19.00 Ci
progr. 19.15 Region, nieuws. 19
Weerber. 19.30 Journ. 20.00 Tak'
tv-film. 22.07 Loterij. 22.15 Cult;
progr. 23.00-23.05 Journ.
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND 2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
Persoverz. 13.00-13.10 Journ. 16.10
Journ. 16.15 Inform, progr. 17.00 K
derprogr. 17.25 Kinderpro
17.50-18.00 Journ. (Reg. progr.: NC v
9.30-10.00 Gevar. kinderprogr. Wr
8.05-11.55 Schooltelevisie (9.30
var. kinderprogr.)
DUITSLAND 2
16.30 Tv-cursus. 17.00 Journ. 17
Tekenfilmserie. 17.40 Actual, en
DUITSLAND 3 WDR
7.55 Gymn. 8.05-11.55 Schoolteer
sie (9.30 Gevar. kinderprq i
17.00-17.15 Schooltelevisie. 17.30
form, serie.
BELGIE NED. 1
14.00-16.00 en 17.00-18.00 School
levisie.
BELGIE NED. 2
14.00-16.00 en 17.00-18.00 School
levisie.
HILVERSUM 1
NCRV: 18.11
HILVERSUM 2
>or met vc
:a. 21.35-21 r
vs. 22.40 Q v
23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM 3
18.03 (S) De Avondspils m«
nale Hitparade KRO: 19.02 (S) Rauhl;
22.02 (S) Rocktempel. 23.02-24.00 (S)
HüïBlSDM teder heel uur nieuws. NCRV:
|QM 7.03 (S) Vandaag....donderdag.
TP1 (7.10 Het levende Woord. 8.03
pJ L Hier en nu. 6.25 In 't voorbij-
Ficht 9aan9 03 (S) Wie weet waar
Willem Wever woont? 10.02 (S)
Muziek bij de koffie. 12 03 (S) Het nuttigen
van etenswaren is toegestaan. 12.40 (S)
Middagpauzedienst. 13.03 Hier en nu. 13.20
(S) NCRV-Globaal. 17.02 (S) Rozegeur en
prikkeldraad.
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Och-
tendgymn. 7.20 AVRO: actueel
en informatief (7.30. 8.00 en 8.30
Nws. 9.00 Gymn. v.d
gaal. 10.10 (S) Divertimento. 10.30 t
torisch. 10.50 Radiojournaal. 11.00 De Ne
derlandse Schoolradio. 11.20 Aspecten.
11.50 Regio-naai, provinciale informatie.
R.V.U.: 11.56 Opvoeden is ook een vak.
OVERHEIDSVOORLICHTING: 12.16 Uitz.
voor de landbouw. 12.26 Meded. voor land
en tuinbouw. 12.30 Nws. 12 36 Radiojour
naal. 12.50 AVRO-tema. 13.00 Nws. 13.11
Europa. 13.30 Yoga voor iedereen13
Per Saldo. 13.55 Beursplein 5. 14.00 'n N
dagje AVRO. (16.00-16.10 Radio Lawaai
pegaai.) 16.30 De Slag bij Nieuwspo
17.24 Meded. 17.30 Nws. 17.36 Radioj*
naai. 17.55 Richting.
7 02 (S) De Havermoutshow
(S) Continu muziek. 11.03
Polderpopparade. 12.03
Nederlandstalige Top Tien.
AOL se opera 1925-1950. 9.30 (S) j
d lando Strijkkwartet: Strijkki
vksstti tetten. 10.25 (S) Fllharmoni
orkest, met bariton: klass. nl_
en liederen. 12.00 Nws. 12.02 (S) Lunchc||
eert: viool- en pianomuziek. 13.05 Het a|
in de pap. 13.30 (S) Klass. pianomuz. Hj§
Nws. 14.02 (S) Tsjerjewilsjki. opera H
Tsjaikofsky. 16.35-17.00 (S) Het zout Inf^
Door toedoen van de KRO
konden wij gisteravond onze
tanden zetten in „Budden-
brooks", een Duits televisies
pel naar het gelijknamige boek
van Thomas Mann. Een fami
lieroman, die, geloof ik, vier
generaties omvat. Een hele
kluif dus. Ik vond die eerste
aflevering eerlijk gezegd een
beetje taai en dus ook niet zo
heel erg overzichtelijk. En ik
moest bij het kijken nogal eens
denken aan de manier waarop
de mensen van de Engelse te
levisie gewend zijn dit soort
Micky (Annelles) Hulsker kan In de laatste aflevering van „Kouwe Kunstjes" eindelijk aan haar op-
stel beginnen.
Bezwaar tegen NOS-uitzending
over Surinaamse vrouw
(Van onze radio- en tv-redac-
tie)
AMSTERDAM De afleve
ring van vanavond van het
televisieprogramma
„Ot en hoe zit het nou
met Sien?" van de NOS geeft
een zeer eenzijdig beeld van
de Surinaamse vrouw. In
deze aflevering staan niet de
Surinaamse vrouw centraal,
maar alleen de Creoolse
vrouwen uit 'Suriname.
Dat schrijft de landelijke orga
nisatie van Hindostaanse vrou
wen in Nederland in een tele
gram aan het bestuur van de
NOS.
Het programma kan geen goed
beeld geven van de Surinaam
se vrouwen, „omdat de
westers georiënteerde Creoolse
vrouw daarin centraal staat",
aldus het bezwaar. Verder zou
het programma geen enkel
recht doen aan de Hindostaan
se, Javaanse en Chinese vrou
wen en ook niet aan de vrou
wen uit het binnenland van
Suriname. Tenslotte wordt ge
zegd, dat NOS-medewerkster
Ageeth Scherphuis „zeer arro
gant en onvriendelijk optrad
tegen de vertegenwoordigsters
van Hindostaanse organisa
ties".
zaken aan te pakken. Maarl
geef toe dat de Britten dan o
over een aan decennia lal
traditie ontsproten
beschikken. Hoe dat zij, i
schien was het ook wel
kwestie van even wennen;
er komen nog tien afleveri
Ad Langebent zei in „Bran^'
punt" dat de berichtgevi
over de resultaten van de N1
derlandse bisschoppensyno I
in Rome vorige week door I I
nieuws over het aftreden v J
de koningin een beetje
„ondergesneeuwd". En di
werd dus nu enigszins sneei
geruimd. Zij het met mate. 1 g
zat namelijk met dr. Mai g
Klompé, prof. Abbing von C
usau en Fik de Bruyn (vefl
genwoordiger van de pastoi
len, als ik het zo zeggen mi
aan een tafel. De bisschopp
waren ook uitgenodigd, ma
hadden niet thuis gegevf
Dat werd betreurd, maar nii
temin werden achtereenvi J*
gens min- en pluspunten na le
voren gebracht en ook we a|
een drievoudig saldo opg f
maakt. Van een discussie w j
niet of nauwelijks sprake. I
men kwam wel ongeveer t J!'
de slotsom van een helebc
mogelijkheden, die „wij m J
z'n allen moeten invullen
Amen.
HERMAN HOFHUIZ1
