Dienstplich t voor VS
niet aanlokkelijk
arlement YS
jchter boycot-
•lannen van
•resident Carter
Lagerhuis spreekt ook over dienstplicht
^ritse represailles tegen Moskou
Aardbeving in
San Francisco
kritiek op 'mars
oor overleving'
Helft bevolking tegen boycot
TASS NOEMT CARTERS REDE
Grotere aantallen
bootvluchtelingen
^JITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 25 JANUARI 1980 PAGINA 15
(Van onze correspondent
Roger Simons)
^«JDEN In het Britse Lagerhuis zal vol-
Me week een speciaal debat doorgang
L-den. gewijd aan het voorstel van de Con-
atieve afgevaardigde Hugh Frazer om
weerbare jonge mannen van het Vere-
Koninkrijk te laten inschrijven met
x)g op een mogelijke mobilisatie, als de
-nationale situatie nog zou verslechte-
De Britten maken dus ook op dit ter-
aanstalten om het Amerikaanse voor-
1 te volgen.
f Britse rijk kent net als als de Verenigde
in geen bevolkingsregisters en geen
ktplicht. De Britse strijdkrachten bestaan
|erocpssoldaten. Mobilisatie is alleen moge-
padat alle jonge mannen ingeschreven zijn.
Ier heeft in het Lagerhuis gezegd, dat de
ige mobilisatieproblemen van Groot-Brit-
|ië precies dezelfde zijn als die welke opge
lost moesten worden vóór het begin van de
Tweede Wereldoorlog.
Uit diverse verklaringen, die in het Britse La
gerhuis afgelegd werden door leden van de
Conservatieve regering-Thatcher, blijkt dat
Londen vastbesloten is door dik en dun mee te
gaan met president Carter. Critici van de Ame
rikaanse en Britse politiek ten aanzien van de
Sovjet-Unie zeggen smalend, dat premier Mar
garet Thatcher het schoothondje is van Jimmy
Carter.
Thatchers minister van Defensie, Francis Pym,
heeft in het Lagerhuis onthuld, dat Groot-Brit-
tannië vier miljard gulden gaat uitgeven om de
Polaris-raketten van zijn duikboten een grotere
draagwijdte te geven, tot in de Sovjet-Unie. Ge
wone Polaris-raketten kunnen dat niet, tenzij
ze uitgerust worden met een verbeterd rich-
tmechanisme, dat de Britten nu praktisch ge
bruiksklaar hebben. Over deze nieuwe militai
re ontwikkeling was nog niets uitgelekt. De
onthulling heeft kennelijk tot doel de Russen
tot nadenken te stemmen en de Britse bevol
king een hart onder de riem te steken.
Om aan dit en ander Brits nieuws meer ruch
tbaarheid te geven in de Sovjet-Unie. zal de
BBC haar uitzendingen in het Russisch aan
zienlijk vermeerderen. Hetzelfde geldt voor
BBC-programma's, die uitgezonderd worden
naar Afghanistan. E.e.a. gebeurt uiteraard in
opdracht van de regering-Thatcher.
Lord Carrington verklaarde in het Hogerhuis
dat Groot-Brittannië alle contacten op hoog ni
veau met de Russen stopzet. Er zullen geen mi
nisteriële ontmoetingen meer plaatsvinden. Mi
litaire, culturele, economische en andere uitwis
selingen worden geschorst. Groot-Brittannië
hoopt nog steeds, dat de Olympische Zomerspe
len 1980 niet in Moskou zullen plaatsvinden.
Britse sportlieden verwachten, dat ze onder
druk gezet zullen worden om Rusland te boy
cotten.
Lord Carrington heeft tevens meegedeeld, dat
het vijf jaar oude Britse handelsakkoord met
Moskou, dat nu gaat verstrijken, niet ver
nieuwd zal worden. De verkoop van Britse ma
chines, computers en andere ingewikkelde, mo
derne apparatuur aan de Russen wordt sterk
afgeremd. Maar volgens commerciële waarne
mers zullen de gevolgen van deze represaille
maatregelen nadeliger zijn voor de Britten zelf
dan voor de Russen, vooral wanneer de Britten
met gelijke munt worden terugbetaald.
Groot-Brittannië exporteerde het afgelopen jaar
voor ongeveér 423 miljoen pond naar de Sovjet-
Unie, die op haar beurt voor bijna 800 miljoen
pond exporteerde naar de Britse eilanden. De
Britten importeerden hoofdzakelijk Russische
grondstoffen, waaronder industriële diamanten
(40 pet van de totale Sovjet-invoer), olie van
een soort dat niet te vinden is in de Noordzee
en hout. De Russische industriële diamant
wordt in Engeland bewerkt en vervolgens op
nieuw geëxporteerd. Als de Russen hun leve-'
ringen stopzetten verliezen de Britten deze
bron van hoge inkomsten.
ii
SHINGTON Het Amerikaanse Huis
Afgevaardigden heeft vannacht met
J grote meerderheid een resolutie aange
ven, waarin steun wordt uitgesproken
f de standpunten van president Carter
aanzien van een boycot van de Olym-
he Spelen. In de resolutie dringt het
s er bij het Amerikaanse Olympische
lité op aan, voorstellen te doen voor een
laatsing of afgelasting van de Spelen,
neer dat niet lukt, moet het Comité tot
oycot overgaan.
E. Huis van Afgevaardigden stemde, nadat
^kident Carter nogmaals benadrukt dat „noch
sn Amerikaanse volk, noch ik steun zal verle
eft aan het zenden van een Olympische
tefeg".
igens bestaat er in de hele wereld nog gro
te onzekerheid over het aantal landen, dat tot
een boycot bereid is. Alleen Saoedi-Arabië, Qa
tar, Djibouti en de Fidji-eilanden hebben tot nu
toe definitief voor wegblijven gekozen. Een
zeer grote groep landen blijkt een afwachtende
houding aan te nemen, hoewel in sommige ge
vallen is gezegd dat aan de Spelen zal worden
meegedaan. Van de westerse landen heeft al
leen Frankrijk zich definitief voor Moskou in
geschreven. Maar sinds de verbanning van Sa-
charov gaan in Parijs steeds meer stemmen op,
om alsnog van deelname aan de Olympische
Spelen af te zien.
In Londen hebben de voorzitters van de 21 bij
het IOC aangesloten sportbonden zich achter de
opvatting van het IOC geschaard, dat de spelen
in Moskou gewoon door moeten gaan. Een ver
plaatsing van het toernooi is volgens de bonden
onuitvoerbaar.
Mohammed Ali, de vroegere wereldkampioen boksen, verklaarde gisteren dat de VS
de Olympische Spelen in Moskou moeten boycotten. Hij zei dit toen hij, op doorreis
naar India, een tussenlanding maakte in Londen.
DEN HAAG De helft van de Neder
landse bevolking is volgens een opi
niepeiling in opdracht van het televisie
programma Aktua TV tegen het vol
gen door Nederland van een eventuele
Amerikaanse boycot van de Olympische
Spelen in Moskou. Liefts 65 procent van
de bevolking vindt dat het boycotten
van sportevenementen niet als een poli
tiek pressiemiddel mag worden ge
bruikt.
Het kabinet Van Agt praat vandaag met
vertegenwoordigers van het Nederlands
Olympisch Comité over een eventuele
boycot.
hmy Carter
(Vervolg van pag. 1)
WASHINGTON President Carter ontving
voor zijn forse reactie op de Russische inval
in Afghanistan kernpunt van zijn recht
streeks voor de televisie uitgezonden rede
opnieuw brede steun. De minste bijval
kreeg hij voor zijn voorstel om via een regi
stratie van alle Amerikanen tussen 18 en 26
jaar (Amerika kent geen burgerlijke stand,
maar tienjaarlijkse „volkstellingen") een
mogelijke mobilisatie te vergemakkelijken.
Deze registratie, het enige nieuwe punt
naast zijn al eerder aangekondigde reacties
op de Russische inval in Afghanistan,
wordt gezien als een mogelijk eerste stap
naar herinvoering van de eind 1972 afge
schafte dienstplicht Hoewel de registratie-
plannen waarschijnlijk voldoende steun
zullen ondervinden, werd in vrijwel alle re-
acties een herinvoering van de dienstplicht
afgewezen.
Over de registratie wordt trouwens al geruime
tijd gesproken. Het Amerikaanse vrijwilliger
sleger is het kleinste van de afgelopen dertig
jaar. De belangstelling voor het leger is de laat
ste jaren sterk afgenomen en bovendien maakt
men zich ernstig zorgen over het peil van de
troepen. De Russen beschikken op dit moment
over tweemaal zoveel mankracht als de Ameri
kanen.
Carters rede wordt in de Amerikaanse media
gekarakteriseerd als het voorlopige sluitstuk
van een enorme ommezwaai in Carters visie op
de buitenlandse politiek. De man die zijn presi
dentschap begon op de zachtaardige tonen van
nobele zaken als handhaving van mensenrech
ten, tegengaan van verspreiding van kernwa
pens en samenwerking met het Oostblok, heeft
zich in enkele maanden populair gemaakt met
uitermate gespierde taal.
Vast staat, dat Carters nieuwe stijl hem grote
politieke winst heeft opgeleverd. Geen van
Carters rivalen in de presidentsverkiezingen
durfde het gisteren aan concreet te reageren op
de States of the Union.
Het Russische persbureau Tass heeft de bewe
ring van Carter dat de Perzische Golf voor de
VS van levensbelang is „absurd" genoemd. Ook
Carters bewering betreffende de bedreiging
van de aanvoer van olie uit dat gebied noemde
Tass „een mythe": de enige vreemde strijd
macht van enige betekenis in het gebied van de
Golf is een Amerikaanse marine-eenheid, aldus
het Russische Persbureau. Het zijn juist de
Amerikanen die de Golf blokkeren en de olie
schepen uit Iran boycotten.
Joan Donnachie, een verkoopagente bekijkt de rommel
die In haar kantoor in de Californische stad Livermore
werd aangericht na de aardbeving.
SAN FRANCISCO Het noorden van Californië is giste
ren door een hevige aardbeving getroffen die belangrijke
schade heeft aangericht in de stad San Francisco. In het
plaatse Livemore is uit een laboratorium voor kernonder
zoek radioactief water gelekt, maar er zou geen gevaar voor
het publiek bestaan.
Wolkenkrabbers stonden te zwaaien evenals de Golden Gate-
brug, maar deze werd niet beschadigd. Van slachtoffers is geen
melding gemaakt. In veel gebieden zijn de telefoonverbindingen
verbroken.
Volgens de universiteit van Californië had de aardbeving een
kracht van 5,8 op de schaal van Richter, de universiteit van Ne
vada registreerde een kracht van 6,4.
Vliegreizen worden duurder
GENEVE - Zestig luchtvaartmaatschappijen zullen hun ta
rieven voor het vervoer van passagiers verhogen met vijf
tot tien procent en die van vrachtvervoer met zes tot dertien
procent. Dit heeft de IATA donderdag in Genéve laten we
ten.
De prijsverhoging gaat in op 1 maart en is noodzakelijk om de
stijging van de brandstofkosten op te vangen. De luchtvaart
maatschappijen werden het ook eens over een systeem, waar
mee een stijging van de kosten automatisch kan worden doorbe
rekend.
De achttienjarige Amy Brown uit Jackson in de Ameri
kaanse staat New Jersey is getroffen door een zeldzame
ziekte die haar dwingt voortdurend te eten om in leven te
blijven. De ouders worden daardoor voor hoge kosten
geplaatst. Per week geven zij 170 dollar uit om hun kind
te voeden.
NAVO-orgaan voor beperking kernwapens
BRUSSEL De NAVO heeft een speciaal raadgevend or
gaan in het leven geroepen, die toekomstige onderhandelin
gen tussen Oost en West over beperking van kernwapens
nauwlettend moet gaan volgen. Dit is vernomen uit welin
gelichte bronnen.
In het orgaan zullen de veertien landen zitting hebben, die vori
ge maand hun goedkeuring hechtten, aan de productie en instal
latie van nieuwe taktische kernwapens in West-Europa.
De hoge functionarissen uit wie het raadgevend orgaan zal be
staan, krijgen tot taak de onderhandelingen te volgen en twee
maal per jaar verslag uit te brengen aan de ministers van bui
tenlandse zaken en van defensie van de NAVO.
Vergadering Veiligheidsraad over Rhodesië
NEW YORK De Veiligheidsraad moet bijeenkomen om
de Britse schendingen van de vredesovereenkomst over
Rhodesië en de aanwezigheid van Zuidafrikaanse troepen
in dat land te bespreken.
Dit hebben Afrikaanse afgevaardigden bij de Verenigde Naties
donderdagavond gezegd. Een formeel verzoek tot de bijeen
komst zal de komende dagen gedaan worden. Verwacht wordt
dat de veiligheidsraad in de loop van volgende week over Rho
desië zal vergaderen.
Verwarring rond uitwijzing
AUCKLAND De ambassadeur van de Sovjet-Unie in
Nieuw-Zeeland, Svevolod Sofinsky, heeft verklaard niet op
de hoogte te zijn van het besluit van de Nieuwzeelandse au
toriteiten hem uit te wijzen.
Hij verklaarde voorts dat noch hij, noch zijn ambassade enig
contact onderhield met welke politieke partij dan ook in Nieuw-
Zeeland, een feit waarvan de Nieuwzeelandse regering hem be
schuldigde.
s NGKOK Het plan van ongeveer 200 bekende persoon-
l, iheden uit de politiek, kunst en filmwereld, om op 5 fe-
aiari met 20 vrachtauto's voedsel en medicijnen vanuit
railand naar Cambodja te brengen, heeft grote ergernis
v rekt bij de internationale hulporganisaties.
n deze „mars voor overleving", die wordt georganiseerd door
Amerikaanse „International Rescue Committee" en de Fran-
organisatie „Medicins Sans Frontières", zullen onder andere
edoen de Amerikaanse zangeres Joan Baez, de Zweedse actri-
Liv Ullman, Coretta King (weduwe van Martin Luther King)
de Russische dissident Alexander Ginsburg.
ïctionarissen van het Rode Kruis, Unicef en particuliere
porganisaties hebben de voorgenomen actie donderdag in
igkok bestempeld als „een circusvoorstelling" en „buitenge-
»n ergerlijk", de hulporganisaties vrezen, dat de actie de stil-
ijgend gemaakte afspraken met Vietnam en de regering van
ng Samrin in Phnom Penh over de verstrekking van voedsel
medicijnen aan de vluchtelingen in gevaar zal brengen.
W aarschuwend
rapport over
kernenergie
WASHINGTON De kans
op een ongeluk met een kern
centrale, dat ernstiger zal zijn
dan dat met de Amerikaanse
centrale bij Harrisburg, vorig
jaar, is groot als er geen fun
damentele veranderingen ko
men in het opwekken van
kernenergie.
Dit staat in een rapport dat is
gemaakt in opdracht van de
Amerikaanse Nucleaire Regu
leringscommissie (NRC). Het
rapport bevat onder meer kri
tiek op de technische be
kwaamheden van het perso
neel van kerncentrales ten tij
de van het ongeluk bij Harris
burg.
BANGKOK Opnieuw komen berichten uit Zuid
oost-Azië dat grotere aantallen vluchtelingen weer
de wijk uit hun land nemen. Velen van hen vallen
in de handen van piraten, alvorens de kust van
Thailand te bereiken. In december zijn bijna 3500
bootvluchtelingen in Thailand aangekomen en deze
maand worden er nog meer verwacht.
Dit ondanks verzekeringen van de Vietnamese regering dat zij
haar uiterste best doet de uittocht tegen te gaan. Er zijn geen be
wijzen dat de Vietnamese regering zich niet aan haar belofte
houdt, maar het is mogelijk dat plaatselijk nog veel misstanden
voorkomen.
De meeste vluchtelingen vonden vorig jaar hun weg naar Malei
sië, Hongkong en Indonesië. Thans komt het merendeel aan in
Thailand. De meeste nieuwaangekomenen zeggen geprobeer dte
hebben uit de Thaise kust te blijven om niet in de handen van
piraten te vallen. Op zee worden voortdurend vluchtelingen-
scheepjes aangevallen door piraten die plunderen en moorden
en de vrouwen meenemen en verkrachten.
Drie
bemannings
leden die aan
het trainen
waren met een
DC-3 toestel
kwamen om het
leven toen hun
vliegtuig
neerstortte In de
Colombiaanse
stad Bogota. Het
vliegtuig stortte
brandend neer.
Op de begane
grond werd
niemand
gewond.
