Aanwinsten
stedelijk
museum de
Lakenhal
Van natuursteen tot bouwsteen
„Niet wachten op
inspiratie, maar
gewoon hard werken"
Concorde centraal
in Airport-film
En
verder
LUXOR De vier vuisten
op safari (a.l.) Terence Hill
en Bud Spencer opnieuw als.
het Trinity-duo. Ditmaal in
Afrika. Regisseur Italo Zin-
garelli is er niet in geslaagd
het niveau van de vorige
films te halen, (vierde week).
CAMERA Ben Hur (12)
Imposante spektakelfilm met
onder anderen Charlton Hes
ton en Jack Hawkins.( repri
se, tweede week).
LIDO I Apocalypse Now
(16) Gruwelijke film over de
oorlog in Vietnam. Wreder
dan 'The Deer Hunter', maar
voor velen minstens even in-
drukwekkend. Marlon Bran
do is de zwakste stee in het
hele gebeuren, waarin regis
seur Francis Coppola zijn af
schuw van de oorlog toont,
(tweede week)
LIDO III Quadrophenia
(12) Meer een brok nostalgie
voor dertigjarigen dan een
rockmusical met de popgroep
The Who als centrale spil.
Aardig om te zien. (tweede
week)
STUDIO Manhattan (a.l.)
•Schitterende film met de
subtiele humor van hoofdrol
speler/regisseur Woody Al
len over het verknipte arties
tenleventje van New York.
(vijfde week). Jungle book
(a.l.) Het voortreffelijke laat
ste werkstuk van Walt Dis
ney, uitstekend nagesynchro
niseerd. (vierde week)(alleen
matinees op woensdag, zater
dag en zondag)
TRIANON Een moord-
bandiet (16) Jean Paul Be-
lmondo weer eens ouderwets
op dreef als 'killer' die in fei
te commissaris van politie
blijkt te zijn. Vol Franse hu
mor en actie, (tweede week)
REX Joy, de pornopoes
(16) Pornofilm.
EUROCINEMA I en II (Al
phen aan den Rijn) De
vier vuisten op safari (a.l.)
zie Luxor.
EUROCINEMA III (Alphen)
The wanderers (16) Uit
stekende en gevoelige film
over jeugdbendes.
EUROCINEMA IV (Alphen)
Apocalypse now (16) zie
Lido 1.
LEIDEN In het rijksmu
seum van Geologie en Mi
neralogie aan de Leidse
Hooglandse Kerkgracht 17
wordt van 17 januari tot en.
met 14 mei de tentoonstel
ling 'Van natuursteen tot
bouwsteen' gehouden. De
expositie geeft een over
zicht van het ontstaan van
natuursteen en het gebruik
ervan als bouwmateriaal.
De kringloop van de gesteen
ten laat zien hoe natuursteen
ontstaat, weer wordt afgebro
ken en zo de basis vormt
voor nieuwe natuursteen. In
de toepassingen als bouw
steen is te zien dat de mens
zijn bouwstenen bij voorkeur
dichtbij haalde, zoals de
zwerfstenen die onze voorou
ders gebruikten voor de hu
nebedden en het vulkanische
gesteente, waarmee op Java
de Boroboedoer werd opge
richt. Dat in vroeger eeuwen
bouwsteen al werd aange
voerd, blijkt onder meer uit
de tufsteen, waarmee de Ro
meinen in ons land tempels
bouwden; de bazalt die dienst
deed bij dijkbouw; de kinder
hoofdjes die onze straten be
dekten en de natuursteen die
in middeleeuwse kerken,
zoals de Hooglandse kerk,
verwerkt is.
Voorbeelden van oude en
nieuwe gebouwen laten zien
dat in ons land veel bouw
steen is gebruikt, gemaakt uit
natuurlijk materiaal, vooral
Vandaag begint de Leidse Courant
een nieuwe rubriek op deze weke
lijks Uit-pagina. In de afgelopen ja
ren werden deze kolommen gevuld
met restaurants en later cafées.
Thans komt wat steviger kost aan de
beurt: kunstenaars. Leiden telt er ve
len. Tientallen kunstenaars hebben
de Sleutelstad als domicilie. Zij ko
men een voor een aan bod in deze
rubriek om zich voor te stellen. Niet
alleen hun werk, maar vooral de
man/vrouw achter het werkstuk en
de manier waarop hij/zij bezig pleegt
te zijn. Wim Bunschoten sprak voor
de eerste aflevering met beeldhou
wer Wijnand Zijlmans.
BEELDHOUWER WIJNAND ZIJLMANS:
De jonge, maar
daarom niet minder
succesvolle Leidse
beeldhouwer Wij
nand Zijlinans (26)
beantwoordt op het
eerste gezicht niet
aan de voorstelling
die men van een
man met zijn toch
uitzonderlijk be
roep maakt. Geen
alternatieve over
all, alpinopet en
klompen. „Ik ben
geen verheven per
soon, maar moet als
ieder ander hard
aanpoten om iets te
bereiken". Wellicht
is dat de succesfor
mule van Zijlmans.
voor wie het na het
verlaten van de
Academie voor
Beeldende Kunsten
te Den Haag alle
maal zo voorspoe
dig is gegaan.
Als klein jochie zat
hij al met beiteltjes in
stukken steen te
hakken, maar op de
middelbare school
manifesteerde de uit
eindelijke bestem
ming zich pas duide
lijker. De leraar
handvaardigheid, die
ook op de Academie
had gezeten, doorzag
de capaciteiten van
zijn leerling; een ne
gen op het eindrap
port sprak eigenlijk
vanzelf. De echte ge
motiveerdheid kwam
pas tijdens het laatste
jaar van de leertijd in
de residentie. Van de
driehonderd gegadig
den, die zich in teke
nen, schilderen of
beeldhouwen wilden
bekwamen, was Wij
nand Zijlmans er
één. Na selectie was
hij ook één van de
slechts vier personen,
die voor de richting
beeldhouwen ge
plaatst konden wor
den. Na het afstude
ren werkte hij enige
tijd voor uitzendbu-
reau's om een begin
kapitaaltje te verga
ren en daarna kreeg
de pas afgestudeerde
beeldhouwer via
vrienden een werk
ruimte in een oude
school. Vervolgens
werd hem bij een
leerling een betere
werkruimte aangebo
den, dat echter al
werd ver-
Wijnand Zijlmans:
gewone arbeider".
kocht. Vanaf augus
tus echter heeft Wij
nand Zijlmans de be
schikking over een
eigen atelier in een
achterafstraatje in de
Leidse binnenstad.
Van vroeg
tot laat
In het atelier aan de
Spilsteeg moet het al
lemaal gaan gebeu
ren, dat is de ruimte
van waaruit Wijnand
Zijlmans gewapend
met beeldhouwers-
knot, gutsen en bei
tels de meest ruwe
stukken hout te lijf
gaat om tenslotte een
totale metamorfose
onder zijn handen te
laten geschieden. „Ik
heb nu echt mijn
draai gevonden. Ik
heb me los weten te
maken van de in
vloeden van de aca
demie en in dit ate
lier kan ik in alle
rust verder werken.
Al dat verkassen is
puur frustrerend, dat
kost allemaal veel te
veel tijd." aldus Zijl
mans.
De mogelijkheid om
regelmatig te kunnen
werken, blijkt juist
voor hem een eerste
vereiste, want zo zegt
de beeldhouwer: ,,'s
Nachts en onregel
matig werken is niets
voor mij. Dat mystie
ke en verheven pro
duceren, daar geloof
ik niet in. Ik wil niet
„Ik ben een dood-
zeggen, dat het fout
is, maar ik werk zo
niet. Beeldhouwen
betekent gewoon
hard werken, dan
pas kom je ergens. Ik
ben meer een arbei
der". Zijlmans kent
ook een stringente
dagindeling, want op
inspiratie wachten is
er voor hem niet bij.
's Morgens om een
uur of half negen be
ginnen en doorwer
ken tot ongeveer zes
uur is volgens de
werklustige beeld
houwer de juiste da
gindeling. „Als je
maar begint, komt de
inspiratie vanzelf
wel. Ook al gaat het
lekker, op een gege
ven moment moet je
er een punt achter
zetten, die beperking
moet je jezelf opleg
gen. Het gezinsleven
is natuurlijk ook be
langrijk en boven
dien vind ik het
prettig om 's avonds
bijvoorbeeld een
boek te lezen. De
volgende dag begin
je gewoon weer
vroeg en als je even
bezig bent, gaat het
vanzelf goed lopen".
Drie halve dagen do
ceert Zijlmans aan de
Leidse L.T.S. „Die
afwisseling is juist zo
inspirerend, je kan je
even helemaal van je
werk losmaken. An
ders word je hele
maal zo'n individua
listisch typetje",
vindt Zijlmans. Juist
voor de afwisseling
en om spontane
werkstukken te ver
vaardigen, werkt
Zijlmans vaak aan
wel vijf beeldhouw
werken tegelijk:
„Ineens zie je het
weer. Je begint aan
een ander beeld en
verwerkt daar weer
elementen uit andere
beelden in. Zo ont
staat er een zekere
lijn en wordt je stijl
herkenbaar".
Of er in een hout
blok toevallig een
scheurtje of spijker
gat te zien is, vindt
Zijlmans geen enkel
probleem. Hij is van
mening, dat je het
werk niet tegenna
tuurlijk moet aanpas
sen, dat je nu een
maal met hout bezig
bent en dat je dat in
zijn waarde moet
maken. „Die bepaal
de eerlijkheid moet
je niet teniet gaan
doen", aldus de kun
stenaar. Wat een be
paald kunstwerk vol
gens de de maker
voorsteld, is volgens
Zijlmans in feite van
weinig belang en
daarom geeft hij ook
geen titels aan zijn
beeldhouwwerken.
„Ik ben voor actieve
beschouwing, de
mensen moeten het
werk zelf interprete
ren. Als het je aan
spreekt, koop je het
en je neemt niet
klakkeloos aan wat
een of andere kerel
zegt".
Zijlmans bewerkt
hout met beitels en
gutsen, schuurpapier
van verschillende
grofheid en tenslotte
polijst hij met vilt en
natuurlijke polijst-
was. Het werkstuk
behoudt door die be
handeling de natuur
lijke tint. Het 'eerlij
ke' werk (waaronder
ook bronzen portret
ten) van Wijnand
Zijlmans, dat in prijs
varieert tussen drie
honderdvijftig en
drieduizend gulden,
is tijdens de eerst
volgende expositie in
het 'Huys Dever' te
Lisse volop te be
wonderen.
klei. In de middeleeuwse
kloosters en kerken en in
een modern bouwproject
zoals het nieuwbouwplan van
de Rijksuniversiteit Leiden is
baksteen een belangrijke
bouwsteen. Die baksteen van
nu heeft een ander formaat
dan de kloostermoppen van
vroeger.
Veel facetten van natuur
steen komen tot uiting in
bouwsteen. Dat deze eigen
schappen al tientallen eeu
wen benut worden, blijkt m
de tentoonstelling uit voor
beelden van bouw- en beeld
houwwerken, zoals die in
vele streken te vinden zijn.
De tentoonstelling 'Van na
tuursteen tot bouwsteen' is
geopend op maandag tot en
met vrijdag van tien tot
twaalf en van twee tot vijf
uur; op zondag alleen 's mid
dags. Op feestdagen is het
museum gesloten. De toegang
is gratis.
SCHILDERIJENVONDSTEN
'MON PERE' TE BEZICHTIGEN
Een van de schilderstukken uit de kerk Mon Père.
LEIDEN De schilde
rijen, die de voormalige
kerk 'Mon Père' tijdens de
sloop van enkele weken ge
leden blootgaf, zijn vanaf
heden in de Lakenhal te be
wonderen. Ook heeft het
museum enkele zilveren
voorwerpen aangekocht,
die de collectyie verster
ken. Hiertoe behoort onder
meer een loden lepeltje uit
de Middeleeuwen tot de
aanwinsten. Het raadsel
achtige lepeltje werd bij
werkzaamheden aan de
Lage Rijndijk gevonden.
Dit alles is tot 20 januari
in het museum te bewonde
ren.
Slechts weinig Leidenaars
zullen de voormalige kerk
aan de Haarlemmerstraat
kennen. Reeds in 1934 werd
'Mon Père' tot zwembad ('De
Overdekte')verbouwd. De
neogotische kerk werd in
1838 volgens de plannen van
de Leidse architect Th. Mol-
kenboer gebouwd. Tijdens de
tijd van Deken J. Bots werd
het godshuis vergroot en
rond 1900 door dè kerkschil-
ders M.H. van Winsen en
Van De Wiel uit Tilburg be
schilderd. De beschilderingen
werden in de voormalige ka
pellen aan weerskanten van
het hoofdaltaar enige weken
geleden ontdekt. Het betreft
een zeer beschadigd deel van
de schilderingen van het Ma-
ria-altaar en de complete
reeks van vier schilderingen,
die zich bij het Jozef altaar
bevonden. De vier voorstel
lingen slaan achtereenvol
gens op Jozefs deugden, de
zeven graven die hij van de
Heilige geest ontvangen had,
zijn glorie in de hemel en zijn
rol als patroon van de Rooms
Katholieke kerk en het
christendom in het algemeen.
Lepel
Het oude lepeltje is gemaakt
van lood. Het voorwerp is
waarschijnlijk niet in Hol
land gemaakt, maar is uit het
gebied rond de Middellandse
Zee geïmporteerd. Het blad is
plat en vertoont op de ene
zijde twee vissen in reliëf en
op de andere zijde vermoede
lijk een levensboom met ne
gen bladeren met aan één
kant een leeuw en aan de an
dere kant een griffioen. Er is
tot dusver geen gelijksoortig
voorwerp bekend en al met
al vormt deze aanwinst in
vele opzichten een raadsel.
Wat betreft de zilveren aan
winsten werden met steun
van de Vereniging Rem
brandt twee schildjes van ge
buurten aangekocht. De
schildjes werden bij begrafe
nissen van buurtbewoners
aan het baarkleed gehecht.
Het rederijkersschild, dat ook
tot de aanwinsten behoort,
was bestemd als cadeau voor
een andere stad. De laatste
aanwinst van het museum is
een burgemeesters keten uit
1852, dat toentertijd door mr.
A.O.E. Graaf van Limburg
Stirum zelf is betaald. De ke
ten is van en in de Verenigde
Staten levende nazaat van de
burgemeester gekocht
LIDO II Airport '80 (a.l.) met Alain Delon en Robert Wagner. Regie: David
Lowell-Rich
Sedert Burt Lancaster en Dean Martin grote
problemen hadden met Van Heflin, die een
bom aan boord van een Boeing smokkelde,
vliegen jaarlijks de Airport-rampenfilms de
pan uit. Charlton Heston kwam Karen Black
te hulp toen een privé-vliegtuigje een Boeing
beschadigde en Jack Lemmon ging letterlijk
kopje onder in de derde aflevering. „Airport
vier" heeft de Franse Concorde in de hoofd
rol en omdat zo'n vliegramp voor de Fransen
nogal een gevoelige klap zou zijn, is het hele
scenario er op gebouwd, dat de Concorde
zelfs geleide projectielen kan ontwijken,
maar tenslotte--niet bestand is tegen de sabo
tage van de fabrikant van dit wapen, die kost
wat kost wil verhinderen, dat de voor hem
i bezwarende "documenten aan boord - hij zou
ook wapens aan Vietnam, Angola en Cuba
hebben geleverd - in de openbaarheid ko
men.
Een van overal vandaan gesleepte internatio
nale rolbezetting - van Alain Delon als piloot
t tot Sylvia Kristel als zijn vriendin, van de
oude Martha Raye in een echt gek rolletje tot
Bibi Anderson als een parijse callgirl, doet
zijn best nog iets van deze rampenvlucht New
York-Parijs-Moskou te maken, maar zij ko
men nauwelijks uit de verf. De inmiddels tot
piloot gepromoveerde George Kennedy, die
alle Airportfilms als Joe Patroni wist te over
leven, voelt zich misschien nog het meest op
zijn gemak in dit door David Lowell Rich ge
regisseerde allegaartje, dat zijn spectaculaire
momenten kent, maar door veel gepraat door
oninteressante personages toch duidelijk be
wijst, dat de serie nu wel op zijn eind loopt.
Robert Wagner speelt de slechterik, die de
Concorde nooit op zijn bestemming wil laten
aankomen en vrij kleurloze onuitgewerkte
bijrollen zijn gereserveerd voor Susan Blake-
ley, David Warner, Cicely Tyson en Edde Al-
bert. Een verspilling van talent, want de
Concorde speelt de fiere hoofdrol, al sneuvelt
de machine tenslotte toch, zonder slachtoffers
te hebben gemaakt in de Alpen.
MILO
LEIDSE COURANT VRIJDAG 11 JANUARI 19ö0
EXPOSITIE IN RIJKSMUSEUM VAN GEOLOGIE EN MINERALOGIE
lu
JjJ Piloot Alain Delon en stewardess Sylvia Kristel in de moeilijkheden.
Paniek onder de passagiers als het toestel tuimelt.
