Albert Geer lings
werd 102 en
begrijpt nog
niet waarom de
mensen wapens willen maken
'TIS MAAR
DATU HET WEET!
bïjDIGROS:
HAAL HET BH DIGROS
Kerk van
Heiligen
Lodewi
den
WÊÊÊÊBBÊm
Buitenlanders in
pand Hooigracht
weigeren
huurverhoging
te betalen
I v,
rTAD/REGIO
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 10 JANUARI 1980 PAGINA 5
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
TIJDENS DE BOERENOORLOG WAS
HIJ AL EEN STOERE 22 - JARIGE
Vorige week, op
Nieuwjaarsdag, was het
Geertje Olivier die in
Leiden haar eeuwfeest
vierde. Ik schreef toen
over een pittige
jongedame, die nog zo
eigenwijs als wat.en vol
"goede moed en gezond
de toekomst tegemoet
gaat. Albert Geerlings
legde er nog een schepje
bovenop: hij werd
gisteren maar eventjes
honderdentwee jaar. Dat
is geen leeftijd der zeer
sterken, hier gaat het
om een ijzersterke, een
meer dan krasse
Groninger die al een
stoere tweeëntwintiger
was toen de Boeren van
Transvaal en de Oranje -
Vrijstaat overhoop lagen
met de naar goud
dorstende Britten.
Albert Geerlings is nu
bewoner van de
Lorentzhof en
gistermorgen zat hij
keurig in het pak en als
een bejaarde vorst de
visite op te wachten.
Eerst hadden de
medebewoners van de
hof zich te goed gedaan
aan een reusachtige
verjaardagstaart, een
heel hoge met een
heleboel kaarsjes erop.
Albert vond dat best, hij
was er toch niet bij. „Ik
kom alleen 's maandags
beneden, want dan ben
ik hierboven op mijn
kamer anderen toch
maar tot last en zit ik in
de weg als de boel
gestoft moet worden en
De ijzersterke Albert Geerlings gastheer van burgemeester Vis en echtgenote.
het beddegoed
verschoond
Daar was weer het
burgemeesterhjk paar Vis -
Hommes. Ze konden de lift
naar de tweede eiage
nemen, maar dat is niets
voor de burgemeester die in
het stadhuis ook steeds voor
de verhogende trap kiest.
Mevrouw Vis kende de
situatie nqg terug van een
jaar geleden, toen Geerlings
101 werd. Elk jaar telt nu en
de Vissen zullen voorlopig
ook elk jaar dat de lieve
Heer nog aan Albert geeft
van de partij zijn. „Gek hè,
dat is alweer een jaar
geleden" zei mevrouw Vis,
wat verwonderd, op de trap.
Toen was er de begroeting
bij de eerbiedwaardige jarige
in de kamer, in het bijzijn
van directie, zorgzame
dames en persmensen met
camera's en blocnotes, want
102 - jarigen vind je niet te
kust en te keur. „Meneer
Geerlings. van harte"
feliciteerde de heer Vis de
feesteling en hij
overhandigde een kistje
sigaren (van Alberts
beproefde merk) en een fles
jonge klare. „Zeg"
reageerde de jarige olijk,
zeg je wilt me toch niet aan
de drank helpen Maar hij
weet er nog best raad mee,
hoor, want Geerlings, tegen
wie je echt niet "ome" of
„opa" hoeft te zeggen, is nog
helemaal bij de tijd. Hij is
aan het publieke gezelschap
gewend geraakt sinds hij de
drie kruisjes passeerde en de
foto's beginnen zich op te
hopen en dat ie weer in de
krant komt spreekt vanzelf.
„Leuk, meneer Geerlings",
ging de burgemeester
verder, „we hebben net de
eerste Leidse baby van 1980
begroet en nu zitten we bij
u; een hele afstand hè, van
nul tot honderdentwee. U
rookt nog altijd sigaartjes
„Ja zeker, al vanaf m'n
veertiende..." En daar had
de burgervader, die zelf niet
rookt, geheel niet van terug.
Mevrouw Vis: "wat een
beeldige orchidee heeft u
daar in uw knoopsgat,
meneer Geerlings, hoe heet
die eigenlijk U weet er
toch alles van Albert
Geerlings weet veel van
exotische bloemen, „ja ja.
maar namen niet hoor. die
weet ik niet. Maar het is een
mooie orchidee, dat wel".
Voordat er vragen over
zouden worden gesteld,
informeerde de jarige z'n
magistrale bezoekers over de
toestand van zijn ogen: „die
ogen, nou dat gaat wel, maar
ik ben nogal eens verkouden
en dan plakken ze dicht, ziet
u Burgemeester Vis kon,
zonder direct indiscreet te
zijn want Albert Geerlings
oren hebben meer decibels
nodig) een naast hem
zittende schrijvende
jongedame op enigszins
gedempte toon op de hoogte
houden: „meneer Geerlings
heeft een beetje last met
luisteren en het lopen gaat
niet zo vreselijk best meer,
maar daar houdt het mee op;
zo gezond als een hoentje is
hij". Toen begonnen
welwillende omzittenden uit
te rekenen hoe talrijk het
nageslacht van Geerlings
wel was, uitgaande van het
feit dat hij vijf kinderen
heeft gehad. Eerst waren het
zeven kleinkinderen, maar
daar kwamen nog vier bij.
Het bepalen van het aantal
Jordat we op zoek gaan naar eventue-
problemen rond de kosten van in-
hting van het kerkgebouw, keren
I terug naar 1808/1809. Had de statie
i de Appelmarkt onder patronaat ge
in van de eerste geloofsverkondiger
de Lage Landen. St. Willibrord, de
I leek nu rijp om uit de schuilkerk-
>ek vandaan te komen en die achter-
aj'gende periode maar te vergeten. Het
or( héél opmerkelijk, dat geen van de
ln rochies, die uit de schuilstaties zijn
ïtstaan. de naam van de kerkpatroon
f de periode van knechting heeft he
mden.
1809 lijkt de tijd gekomen om Willi-
ord te reserveren voor een stand-
eld in de Domstad en uit te zien naar
P n nieuwe patroonheilige. Om de
nkbaarheid voor de geste van de ko-
;nz, ng gestalte te geven, vraagt pastoor
'he of hij de nieuwe kerk onder pa-
onaat mag stellen van 's konings ko-
'a, nklijke patroonheilige, Lodewijk. Het
'L| 'denge verzoek, dat de pastoor daar-
e aan de koning richt, zal wel een
om bodem gehad hebben, want het
ond de pastoor uiteraard vrij om een
Hroonheilige te kiezen naar eigen
ins or^eur- De koning is er kennelijk
1 n beetje door gevleid en vaardigt op 9
e ril 1809 een koninklijk besluit uit,
sarin verlof wordt verleend „om den
lam van Kerk van den Heiligen Lo-
ïav wijk te geven aan de Kerk der
rs' oomschgezinden te Leiden, welke be-
jan Tens is geweest het gebouw der Saai-
|Jen il". Men lette wel: de kerk heet dus
rmeel „Kerk van de H-Lodewijk" en
t et ..Lodewijkskerk", Noblesse oblige.
oor 5 12 oktober 1809 is het zover, dat
Pan ïsfoor Ocke aan het gemeentebestuur
t bi an vertellen, dat de laatste hand aan
?rla kerk wordt gelegd en dat hij het
'te Jr °P prijs zou stellen wanneer B. en
i/an a?nwezig zou willen zijn bij de inge-
ojj stelling van de kerk op 17 okto-
er' srnorgens om 10 uur. Op 26 okto-
er 1809 weet de Leydse Courant te
melden: Alhier is op Dinsdag den 17
dezer de nieuw gebouwde Roomsche
kerk plechtig ingewijd, zynde ter nage-
dachten is van den Heiligen Lodwijk
Dit gebouw, voor eenige Eeuwen ge
sticht en ingericht tot een Gasthuis
voor Reizigers, ging tot waereldlijk ge
bruik over in den Jaare 1567, en diende
tot in den Jaare 1807 tot eene Saai-Hal-
le, wanneer hetzelve door den onverge-
etlijken ramp van den I2en January, zo
deerlyk wierd vernield, dat daar van
niets overig bleeven dan deszelfs
cierlyken Tooren en de Zyd-muuren;
dan het behaagde Zyne Koningl. Majes
teit by een besluit van den 15 October
des Jaars 1807 te vergunnen, dat het
zelve zoude worden opgebouwd en ge
schikt tot eene Roomsche Kerk. ter
vervanging eener andere mede zeer ge
teisterde Kerk van die Gemeente al
hier op de Appelmarkt, bediend wor
dende door den zeer eerwaarden Heere
Pastoor Bernardus Ocke, Aerts-Priester
van Rhynland, en Curator van het
Roomsch Theologisch Seminarium te
Warmond: zijnde wijders bij besluit van
Burgemeester en Wethouders dezer
Stad. in dato 18 Februari 1808 de voor
gemelde Saayhalle zonder eenige be
taaling van Stadswege gecedeerd tot
eene Kerk voor de Roomsch-Cathlyke
Gemeente, op den Appelmarkt paro-
chieerde".
De krant gaat verder met te melden,
dat de kerk door Giudici „op eene be
vallige wijze" is ingericht en dat tot de
gasten behoorden: de landdrost van
Maasland, de Burgemeester, de Wet
houders met de secretaris, de hoofdoffi
cier, de Schepenen met hun secretaris
en een groot aantal „aanzienlijke Stad
genoten
De mis werd „statiglijk" opgedragen
„onder allerkeurigst en Godsdiens-
twekkende Musiek" in aanwezigheid
van de hofaalmoezenier en de hofpre
diker. Celebrant was de Aartspriester
van Holland en Zeeland H. F. ten Hul-
scher, daarbij geassisteerd door de War-
mondse hoogleraar J. M. Chedeville en
zonder twijfel pastoor Ocke zelf. De
pastoor van Coorschoten, B. Driessen,
hield de feestpredikatie over psalm 25,
vers 8 uit de Vulgaatvertaling. Als bij
zonderheid werden de paramenten ge
dragen. die uit de koninklijke paleiska
pel voor die gelegenheid waren uitge
leend. „De plegtigheid eindigde met het
grootsch Te Deum van den kundigen
Componist Krecht; de Stichting was al
gemeen, en kennelyk uit de buitenge
wone stilte, welke by die langduurende
plegtigheid onafgebroken plaats had".
De tekst van de feestpreek Heer, ik
heb de luister van Uw Huis en de
woonplaats van Uw Heerlijkheid be
mind bood gelegenheid genoeg om
de lof te zingen van hem, die zich het
lot van Leiden had aangetrokken: de
koning. Juist zijn afwezigheid zal de
feestvreugde wel wat getemperd heb
ben.
Met het in gebruik hemen van de kerk
van de Heilige Lodewijk zijn een twee
tal „drieluiken voltooid: In de geschie
denis van de katholieke gemeenschap
zijn onder wisselende omstandigheden
de patroonheiligen drievuldig geweest:
Jacobus - Willibrord - Lodewijk. In de
geschiedenis van het gebouw zien we
na elkaar drie functies: kapel - keurhal
voor saaien stoffen - openbare kerk
van de uit het verborgenen naar voren
tredende katholieke gemeenschap. Op
17 oktober 1809 opent zich een nieuw
drieluik voor het gebruik van de met
zoveel elan herbouwde kerk: statie -
hulpkerk - parochiekerk. De Lode
wijkskerk is in 1809 weliswaar de eer
ste katholieke, uiterlijk herkenbare
kerk in Leiden na de alteratie: ze is
géén parochiekerk. Ook het koninkrijk
Holland is nog steeds kerkelijk missie
gebied onder het bestuur van een apos
tolisch vicaris, bijgestaan door aart
spriesters in de voormalige bisdommen
en met staties in plaats van parochie
kerken. Pas in 1853 wordt „het Lode-
wijkie" parochiekerk, zij het slechts
kort, maar daar kom ik ter uitleg in
deze bijdrage van de serie niet meer
aan toe.
JAN DOOVE
achterkleinkinderen werd al
vrij snel opgegeven; daar
kwam niemand meer uit,
laat staan de jarige zelf.
Iemand vroeg: „wilt u niet
met een wagentje naar
buiten Het is goed weer
ervoor". Maar de jarige heeft
daar geen behoefte meer
aan. Hij zit zo best, in z'n
vertrouwde stoel. De
burgemeester weer: „voor
zo'n gezondheid mag
iedereen, zeker op die
geweldige leeftijd, tekenen.
Kun je nagaan: sigaren mag
hij nog roken en dan die
jonge klare. Dat liegt er
allemaal niet om. Hè,
meneer Geerlings, dat
wagentje niet hè Daar bent
u nog te jong voor..."
Geerlings koos als
veijaardagsverversing een
glaasje sherry en hij keek de
heer Vis, die voor jus d'
orange had geopteerd
argwanend aan: „wat heb je
daar nou in zitten...?" Dr.
Adriaan Vis: „ik moet nog
werken, ziet u, en het is nog
te vroeg voor wat anders. Ik
ga straks meteen weer naar
het stadhuis toe, snapt u.
Eerst nog even mijn vrouw
naar huis brengen".
Omdat dat ook zo is, merkte
de burgemeester nog op, dat
er in een eeuw tijd wel
aardig wat veranderd was.
Daar kon de jarige het mee
eens zijn, al begreep hij niet
meer waarom de mensen
oorlog willen blijven maken.
De kranten staan er vol van.
„En ze blijven maar wapens
maken. Over die dingen
daar zou je niet eens over
moeten praten", sputterde
Albert Geerlings, die
bedenkelijk bleef kijken
naar het glas van zijn vaste
bezoeker Vis, die notabene
ook een Groninger is, van
wieguit. De audiëntie was
bijna afgelopen en we
wensten Albert Geerlings
alvast een fijne dag verder;
„en tot het volgend jaar
LEIDEN Het rijksdaal
derconcert van gisteravond
werd niet gegeven door de
oorspronkelijk aangekon
digde musici. Fluitist Henk
Vos kon door een armblessu-
re niet optreden met de har
piste Sara Strumphler. Al-
win Bar, voor regelmatige
concertgangers geen onbe
kende, bleek echter bereid
het concert over te nemen.
Bar speelde werken van Tsjai-
kovsky, Schubert, Liszt. De
Falla en Chopin. Uit de Jaar
getijden van Tsjaikovsky
bracht hij april („sneeuwklok
je), Mei („heldere nachten"),
februari („carnaval") en au
gustus („oogst") ten gehore.
Bars warme, haast omfloerste
spel bood vooral in de eerste
twee groot luistergenot. Car
naval was echter eerder chao
tisch dan levendig en dat was
jammer voor dit vrolijke stem
mingsstuk. De Impromptu nr.,
2, opus 90 van Schubert kwam
ook niet goed tot zijn recht.
Nr. 4 was daarentegen vol in
nige opgewektheid en helder
heid.
Van Liszt stond Jeux d'eau a
lavilla dEste op het program
ma. De villa d'Esta is een pa
leis in Tivoli, ten not rden van
Rome, dat bekï-iJ is door de
prachtige tuinen fontei
nen. De Jeux d'eau is een lie
flijke schildering van dit para
dijselijk stukje aarde. Andalu-
za van De Falla is een type
rende Spaanse impressie. Bar
deed het oorspronkelijke kolo
riet van deze componist alle
eer aan. Na de pauze was de
sonate nr. 3 te horen van Cho
pin. De piano die Bar bespeel
de was niet bepaald geschikt
voor dit werk. Het middendeel
met zijn weemoedige intimiteit
en „reine" kleurschakeringen
was een uitzonderlijke presta
tie van Bar. Het eerste en laat
ste deel hadden te lijden onder
de scherpe resonantie. Als toe
giften werden een wals van
Ravel en de Etude nr. 1 opus
25 van Chopin gespeeld.
Verena Koperdraat.
LEIDEN De buiten
lands werknemers in
het pand aan de Hooi
gracht/ weigeren de
huurverhoging te beta
len, die per 1 januari is
afgekondigd. „De verho
ging is niet in overeen
stemming met het peil
van de huisvesting. De
huur is gewoon te hoog
aldus Yvonne Jacobs
van de Leidse rechtswin
kel, die gisteren de
standpunten van de bui
tenlanders bij de raads
commissie Huisvesting
Migranten kenbaar
maakte.
De eerste huurverhoging in
juli 1978 bedroeg 2.50 gulden.
De huur steeg van 40 naar
42,50 gulden. Dat de huurders
vanaf januari 46 gulden per
week moeten betalen, vinden
de buitenlanders en de Leidse
rechtswinkel ontoelaatbaar: de
huur op zich is te hoog, afge
zien van hoe het berekend is.
Ook gezien de geringe privacy
die de huurders genieten, is de
huur te hoog. zo meent de
rechtswinkel.
Raadslid M. Ham (CDA)
merkte op dat de huur voor
een kale kamer wellicht te
hoog is, maar als het grote
voorzieningenpakket erbij ge
rekend wordt, is dat zeker niet
het geval. Behalve gas, licht en
water, is bij de huurprijs ook
berekend, dat de bewassing
voor de huurders wordt gere
geld en dat het pand wordt
schoongehouden. Dat het
schoonmaken slechts één maal
per maand gebeurt, berust vol
gens de commissieleden op on
waarheid. Daar komt nog de
'voorziening' bij. dat beheerder
Badoux, vaak ter beschikking
van de verhuurders staat. Se
cretaris C. van Ingen; „De be
heerder is de verhuurders
vaak van dienst. Veel zaken
regelt hij voor ze en dus hoe
ven ze geen beroep op iemand
anders te doen."
Volgens het rijk moet de ver
hoging over de kale huur wor
den berekend. De gemeente
voegt daar nog de servicekos
ten aan toe. „In '78 hadden we
een exploitatietekort van
17.500 gulden. De kosten van
een beheerder zijn daar nog
niet eens bij inbegrepen. Voor
1979 ligt het tekort waar
schijnlijk rond de twintigdui
zend gulden", aldus Van
Ingen.
„Er zitten diverse mensen op
één kamer en ook daarom is
de huur te hoog. We kunnen
elkaar hier bepaald niet vin
den. U hoort nog van ons", al
dus besloot de afvaardiging
van de rechtswinkel. Ham
sloot af met te zeggen, dat er
ook nog zoiets als een huurad-
viescommisie bestaat. De
raadscommissie zal zich over
de kwestie beraden.
PALACE KOFFIE roodmerk 2.89
•PICKWICK THEEZAKJES -80 gram 1.09
•TUDOR THEEZAKJES -80 gram 69
•CALVE PINDAKAAS-pot 350 gram 1.85
♦P.C.D. PINDAKAAS-pot 350 gram 99
UNOX TOMATENSOEP - blik 46 cl. 99
CALIFORNIA TOMATENSOEP - blik 46 cl 65
•ROYCO GROENTESOEP-4-bordenpak 55
•A.J.P. GROENTESOEP-zilverzakje 35
CALVE MAYONAISE - pot 350 gram 1.89
GOUDA'S GLORIE mayonaise pot 350 gr. 1.49
KARNEMELK -LITERPAK 89
FRIESCHE VLAG koffiemelk 0.5 liter 1.39
KOOLEN SPERCIEBONEN - 3/4 pot 89
•LUCIFERS- pak 10 doosjes 49
•LUX AFWASMIDDEL-400 gram 1.39
•IDEAAL AFWASMIDDEL-literfles 49
•OMO WASMIDDEL-2 KILO 4.85
STAR economique wasmiddel - 2 KI LO 3.98
JIF vloeibaar schuurmiddel 1.29
DITS vloeibaar schuurmiddel 99
•JONG BELEGEN KAAS-KILO 7.59
•MAGERE YOGHURT-LITERPAK 97
•VANILLE VLA-LITERPAK 1.35
ROOMBOTER - pakje 250 gram 2.15
BLUE BAND MARGARINE - pakje 250 gr. 68
•DISKO MARGARINE-pakje250gram 39
BONA MARGARINE - kuipje 500 gram 1.69
GOUDA'S GLORIE - kuipje 500 gram 1.35
•SINAS-LITERFLES 69
'SPA (rood) of SPONTIN BRONWATER 69
•COCA COLA-LITERFLES 1.09
•COLA-LITERFLES 69
•APPELSIENTJE-LITERPAK 1.39
•SINAASAPPELSAP. LITERPAK 99
•HEINEKEN PILS-pijpje 24 voor 11.15
CLUB PILS pijpje 24 voor 6.98
binnenkort
ook in Leiden
