Ook zonder SALT II plaatsing
kernraketten onvermijdelijk
Grootmoeders"in Wenen stellen orde op zaken
Patiënten in Italië moeten
flessen eigenbloed naar
ziekenhuis meebrengen
Gemiste kans bij wapenbesluit
Conferentie over
Noord-Ierland gaat
moeizaam verder
Mugabe beklaagt zich over
schendingen akkoord
Ambtenaren
vrij op 5 mei
Opstand ii
Nicaragua
onderdru
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 9 JANUARI 1980
PAG^
9?
WENEN Wie met snode
bedoelingen door Wenen dwaalt moet
rekening houden met de
grootmoedertjesvan de
Oostenrijkse hoofdstad. En er is niets
liefelijks aan de matrones die de
straten van Wenen bewaken als
surveillerende agenten. Wee de
roekeloze voetganger die de straat
tegen het rood in wil oversteken; uit
de schaduw snellen de witharige
vigilantes op hem toe, zwaaiend met
hun paraplu's om de would-be
overtreder de les lezend op een wijze
die hem doet wensen door de aarde
verzwolgen te worden.
Bemoei-je-er-niet-mee-oudje, mes of
vuurwapen vermag de
grootmoederbrigade geen vrees in te
boezemen. Een man die onlangs een
supermarkt wilde beroven, moest het
hazepad kiezen in een regen van
appelen, blikken soep en salamiworsten
uit de wagentjes van de oude dametjes.
Wee ook degene die gratis op de tram
meerijdt en voor de conducteur het
smoesje heeft dat hij er net op
gesprongen is en nog geen kaartje heeft
kunnen kopen. De vrouwtjes met hun
onvermijdelijke veren hoeden weten
precies waar de zWarte rit begonnen is.
De vrouwen op leeftijd hebben het in
Wenen voor het zeggen omdat ze met
zo velen zijn. Ongeveer 40 procent van de
1.600.000 Weners is boven de 50 en
vrouwen vormen een grote
meerderheid. De tweede wereldoorlog is
voor deze scheve demografie
verantwoordelijk. In de moeilijke
hongerjaren die begonnen zijn met het
instorten van het Derde Rijk en die pas
zijn geëindigd bij het vertrek van de
geallieerde bezettingstroepen in 1955,
kregen weinig vrouwen kinderen.
Het resultaat is een merkbaar tekort aan
Weners in de leeftijdsgroepen tussen 25
en 38 jaar. Een ander gevolg is dat de
gerimpelde bejaarden van Wenen weinig
tijd hebben voor of geduld met jongeren.
In het elegante stad park worden de oude
mevrouwen beschermd tegen fietsende,
hollende, gillende kinderen door een
hek rondom hun eigen „bejaardenplein".
Kinderen die er één keer
binnengedrongen zijn, doen het geen
tweede keer. Scholieren en studenten
gaat het weinig beter af.
De meest verhitte kwestie die zich in
1979 op de Weense scholen voor deed,
was het verzoek van de leerlingen en
studenten dat zij in een van de vel
parken van de stad op het gras zoi
mogen gaan zitten. Studenten van
universiteit lieten een petitie rondg
maar zij kregen meer berispingen i
handtekeningen.
„Eerst willen ze op het gras zitten;
binnen de kortst mogelijke tijd rok
er stickies en daarna wordt het vri
zei een boze oude dames. Wij moet
een stokje voor steken voor het uit
hand loopt".
DOOR GROOT TEKORT AAN BLOEDDONORS
(Van onze correspondent
Piet Tummers)
ROME Wanneer men van plan is in
Rome of in het deel van Italië ten
zuiden van de hoofdstad een opera
tie te ondergaan, doet men er goed aan
wat flessen eigen bloed mee te nemen
of er voor te zorgen, dat er voldoende
bloeddonors in de buurt zijn voor het
geval een bloedtransfusie nodig is. De
kans is namelijk groot dat men in het
ziekenhuis te horen krijgt: „Scusi -
geen bloed, geen operatie". Wanneer de
patiënt niet over voldoende familiele
den en vrienden beschikt die zich be
reid verklaren om, indien nodig, bloed
af te staan, dan kan het gebeuren dat
de operatie niet doorgaat.
I Zo moest Carla Stramacci, een winkelier
ster uit het Monteverdi- kwartier in
Rome, moest eerst een half dozijn familie
leden bereid vinden om als bloeddonor te
fungeren, eer haar moeder in het zieken
huis San Camillo kon worden geholpen.
Voor degenen die nu toch nog van plan
zijn in Italië een operatie te ondergaan
hebben we een tip. Maak eens 'n discreet
praatje met de bloemenhandelaar bij de
ingang van het ziekenhuis of met de par
keerwacht. Zij weten wel iemand die be
reid is om tegen betaling van een vriende
lijk bedrag bloed af te staan.
In Rome en Zuid-Italië heeft zich een
„zwarte bloedmarkt" ontwikkeld. Voor
150 tot 250 gulden kan men daar een liter
tje menselijk bloed bemachtigen. Dit komt
onder meer omdat het Italiaanse Rode
Kruis en de AVIS, de Associazione Volon-
tari Italiani Sangue, er steeds minder in
slagen om voldoende donors te vinden
voor het afstaan van de 625.000 liter
bloed, die de Italiaanse ziekenhuizen jaar
lijks nodig hebben. Verleden jaar verza
melden zij slechts 373.000 liter bloedplas-
ma.
Dr. Giovanni Battisti Conforti van het
Italiaanse Rode Kruis heeft onlangs ver
teld waar de oorzaak van het tekort aan
donors onder meer een gevolg van is: het
bijgeloof, dat vooral in Zuid-Italië nog al
tijd sterk verbreid is. Veel mensen gelo
ven, dat het lichaam ernstig verzwakt
wanneer bloed wordt afgetapt. Sommige
vrouwen menen dat ze daardoor alleen
nog maar miskramen zullen krijgen. An
deren denken dat ze, wanneer ze eenmaal
als donor hebben gefungeerd, verplicht
zijn om te pas en te onpas bloed af te
staan.
In Noord-Italië doen zich daarentegen bij
na geen problemen voor bij het verkrijgen
van voldoende bloedplasma. Dit heeft het
vermoeden gewekt dat het tekort aan
zuidelijk bloed ook iets te maken heeft
met de manier, waarop het geven van
bloed is georganiseerd. Het is namelijk
een bekend feit dat naarmate men verder
naar het zuiden van Itali doordringt de
organisatie van het alledaagse leven losser
is, de mentaliteit anders wordt en het (bij-
)geloof steeds dieper.
Dit is de plaats in Milaan waar gisteren drie politiemannen in hun auto door leden van
de Rode Brigaden zijn doodgeschoten. De auto, waarin het drietal de dood vond, is
met een doek bedekt.
Moord agenten opgeëist door Rode Brigades
(Van onze correspondent) school in Milaan, is opgeëist door de Rode
Brigades.
MILAAN De moord op drie Italiaanse De moordpartij voltrok zich tijdens mistig
politie-agenten die gisteren met mitrailleur- weer in een rustige buitenwijk van Milaan,
schoten werden gedood toen ze per auto een Italiaanse arbeiders hebben uit protest te-
routinerondje reden in de buurt van een £en de moordaanslag een uur gestaakt.
(Van onze correspondent
Mare de Coninck)
BRUSSEL De NAVO in Brussel
probeert de plaatsing van nieuwe
kernraketten in West-Europa veilig te
stellen, ook als het SALT Il-akkoord
tussen de Verenigde Staten en de Sov
jet-Unie als gevolg van de Afghanis
tan-crisis niet tot stand komt. Zoals
bekend heeft een aantal NAVO-lan-
den waaronder Nederland de be
krachtiging van het SALT II-verdrag
door de Amerikaanse Senaat als ba
sisvoorwaarde gesteld voor de toela
ting van Pershing- en kruisraketten
op het eigen grondgebied.
De Sovjet-interventie in Afghanistan heeft Salt
II (waarin de beide grootmachten een beper
king van hun atoombewapening overeenko-
-men) echter alsnog op de helling gezet. Daar
mee is ook de start ongewis geworden van een
FABER (CDA):
HARDENBERG „Ook al was er maar een
muizegaatje-kans, dan nog vind ik dat die
kans benut had moeten worden om te probe
ren met de Russen in onderhandeling te ko
men", zei gisteravond in Harden berg de vice-
voorzitter van het CDA, Tweede Kamerlid
drs. S. Faber over het NAVO-besluit tot ont
wikkeling, prod uk tie en plaatsing van de 572
nieuwe wapensystemen. „In de Sovjet-Unie is
bijna een syndroom van de omsingeling die
er tegen haar is. Dat ziende is het niet zo on
denkbaar, dat dit land misschien wel bereid
was geweest tot onderhandeling".
Amerika voert een politiek om zich buiten
een conflict te houden. SALT II is een Ame
rikaans-Russische overeenkomst, waar de
modernisering buiten valt en hoe verfijnder
het assortiment van de raketten, hoe groter
de kans dat het conflict beperkt kan worden
tot West-Europa, aldus de CDA-woordvoer-
der.
SALT Ill-vervolggesprek, waarbij ook de om
streden Europese middelange-afstandsatoomra-
ketten aan bod zouden komen.
Deze week is na een vergadering van de
Noordatlantische Raad (dat zijn alle ambassa
deurs van de lidstaten bij de NAVO in Brussel)
meegedeeld dat de NAVO ondanks de afwijzing
door de Sovjet-Unie bij haar aanbod blijft om
over beperking van de nieuwe raketten te gaan
onderhandelen.
Naar thans in NAVO-kring verluidt is de
Noordatlantische Raad het er over eens dat de
kwestie van de kruis- en Fershing-raketten te
genover de Russische SS-20's ook buiten het
kader van een algemene SALT III-overeen-
komst bespreekbaar moet kunnen worden. Bij
voorbeeld als apart akkoord, dan wel als onder
deel van de MBFR-gesprekken in Wenen (die
tot nog toe alleen over conventionele troepen
sterkte in Europa gaan) of in het raam van een
voorgestelde speciale Europese ontwapening
sconferentie van Oost en West.
Waarnemers in Brussel wijzen er tegelijkertijd
op dat de Russische weigering om over weder
zijdse beperking van de Euroraketten te gaan
praten alleen maar zal verharden als Amerika
SALT II toch nog afwijst.
Ontkoppeling door de NAVO van rakettenk-
westie en SALT-problemen worden daarom
vooral beschouwd als een vergroting van de
druk op landen als Nederland om de projectie
len in elk geval toe te laten. Behalve de SALT
li-voorwaarde is intussen ook Nederlands
tweede beding (pas in december 1981 beslissen
over plaatsing aan de hand van de mate van
succes in het rakettengesprek met het Oost
blok) als gevolg van de „Afghanistan-vertra-
ging" sterk in het gedrang gekomen.
(Van onze correspondent
Roger Simons
LONDEN De Britten kunnen het bijna niet gelo
ven, dat de nieuwe conferentie over Ulsters politie
ke toekomst nog aan de gang is. Na een slecht be
gin, dat maandag al de complete ineenstorting van
de onderhandelingen had kunnen veroorzaken, heb
ben de leiders en vertegenwoordigers van drie van
de vier Noordierse politieke partijen, die in het
Stortmont-kasteel van Belfast bijeenkomen, giste
ren erg hun best gedaan om geen ruzie te maken.
Vandaag zou opnieuw worden vergaderd om een herziene ver
sie van de agenda te bespreken. De respectievelijke partijleiders
hebben bepaalde punten naar voren gebracht, bestemd om opge
nomen te worden in dit werkprogramma.
De meest controversiële kwesties zijn katholieke medezeggen-
Schap in Ulsters bestuur en meer samenwerking met de Ierse re
publiek. Ds. Ian Paisley, leider van de Democratische Unionis
ten, beschouwt beide punten als het begin van een gecamou
fleerde actie om noord en zuid te kunnen herenigen.
Maandag heeft hij al te verstaan gegeven, dat daarover met hem
niet te praten valt. De Britse minister van Noord-Ierland,
Humphrey Atkins, werd er toen door John Hume, leider van de
Sociaal-Democratische en Labour-partij op gewezen, dat hij af
gelopen jaar beloofd had een bespreking op touw te zetten van
wat door de republikeinen „de Ierse dimensie" genoemd wordt.
Minister Atkins gebruikt enorm veel diplomatie om te beletten
dat Paisley en Hume elkaar naar de keel vliegen. De minister is
er in geslaagd een bespreking aan te gang te krijgen van enkele
punten waarover overeenkomst mogelijk is, namelijk de vraag
of Noord-Ierland een nieuw eigen parlement nodig heeft en
hoeveel kamers dat zal moeten tellen. Ook de manier waarop
parlementaire afgevaardigden gekozen zouden worden, is ter
sprake gekomen.
De drie partijleiders, onder wie Oliver Napier van de Alliance
de enige niet-sectarische is, zijn het eens dat Noord-Ierland niet
langer rechtstreeks door Londen bestuurd mag worden. Ds. Pai
sley heeft zijh afkeer uitgesproken voor „de ouderwetse kolonia
le manier" waarop de Britse regering sinds 1972 de zaken van
Ulster regelt.
Als de afvaardigingen op de Noordierse conferentie het vandaag
eens wordeh over hun werkprogramma, zullen ze anderhalve
week de tijd krijgen om er verder over na te .denken. Hun eerst
volgende bijeenkomst zal pas op 21 januari plaatsvinden. Minis
ter Atkins hoopt tegen Pasen bepaalde voorstellen in verband
met de Noordierse decentralisatie te kunnen indienen bij het
parlement van Londen.
JOHANNES
BURG Robert
Mugabe, een van
de twee leiders
van het Patriot
tisch Front van
Zimbabwe-Rhode-
sië heeft in een
brief aan de Brit
se premier me
vrouw Thatcher
geklaagd over in
breuken op de
Rhodesische vre
desovereenkomst.
Mugabe noemt met
name de aanwezig
heid van Zuidafri-
kaanse troepen in
het Rhodesische
grensgebied en eist
de terugtrekking
van alle buiten
landse troepen.
Voorts vindt Muga
be het tegen het
akkoord, dat inte
rim-gouverneur
Soames Rhodesi
sche regeringstroe
pen gebruikt in het
oosten van het
land, waar zich nog
veel guerrillastrij
ders zouden bevin
den, die zich nog
niet op de verza
melpunten hebben
ge eld. Volgens het
akkoord hadden
deze troepen tij
dens de periode
van de wapenove
reenkomst in hun
kazernes moeten
blijven. Mugabe
zegt in zijn brief,
dat, als er geen ein
de wordt gemaakt
aan deze schendin
gen, hij zijn troe
pen ook vrij zal
achten het bestand
te schenden.
Verscheidene dui
zenden mensen,
die tijdens de bur
geroorlog Rhodesië
zijn ontvlucht, zijn
gisteren, enkele
weken voordat op
hen was gerekend,
naar het land te
ruggekeerd. Er is
nog geen plaats om
hen op te vangen
en er zijn ook nog
geen voedsevoorra-
den om hun te eten
te geven.
Bedevaart naar graf van Elvis Presley
Elvis Presley zou gisteren 45 jaar zijn geworden. Voor bloemen, snoepgoed en verjaardagstaarten. Op de
een groot aantal fans een uitgezochte gelegenheid om foto: fans bestuderen het opschrift op zo'n verjaar-
zijn graf te bezoeken en geschenken in de vorm van dagstaart.
BEIJZELDE
STRATEN IN ROME
Koudegolf
heerst
in Italië
ROME - Tijdens de kou
degolf die sinds een
week in grote delen van
Italië heerst, heeft Rome
gistermorgen het voor de
stad zeldzame verschijn
sel beleefd van beijzelde
straten. In verschillende
buitenwijken kwamen
in de vroege ochtend
gladde straten voor, die
de oorzaak waren van
tientallen ongevallen.
Rond het middaguur liep
de temperatuur bij een
wolkenloze hemel op tot
tegen de 15 graden Celci-
us, maar daarna daalde ze
weer geleidelijk tot rond
het vriespunt. Verschillen
de fonteinen in het stads
centrum van Rome bevro
ren in de nanacht, een
verschijnsel dat in geen ja
ren is voorgekomen.
Ook andere delen van Ita
lië beleven een zeldzaam
strenge winter. Apulië, in
Zuid-Italië, is bedekt met
een sneeuwlaag van dertig
centimeter. In Bologna
(Noord-Italië) viel zelfs
een halve meter sneeuw.-
Voor de wintersportgebie
den in de Italiaanse Alpen
en de Apenijnen zijn het
hoogtijdagen. Ook nu de
Kerst- en Nieuwjaarstijd
voorbij is, zitten de hotels
overvol en beleven de ski
pistes drukke dagen.
DEN HAAG (ANP)
Ambtenaren zullen op 5 mei
vrij krijgen in verband met
de lustrumviering van de be
vrijding. Dit heeft minister
Wiegel meegedeeld.
Overheidspersoneel dat op die
dag toch moet werken, zal
daarvoor compensatie krijgen.
Eerder hebben werkgevers en
werknemers in de Stichting
van de Arbeid zich al uitge
sproken voor een vrije dag op
5 mei in het bedrijfsleven.
Helmond pakt
kienen aan
HELMOND (ANP)
De Helmondse gemeen
tepolitie ziet voortaan
streng toe bij de gemid
deld 50 kienavonden die
in deze gemeente per
week worden gehouden.
Daarbij zal er vooral op wor
den gelet of de organisatoren
zich houden aan de maximale
waarde die de prijzen mogen
hebben. Die grens ligt bij der
tienhonderd gulden. Tot voor
kort lag de waarde doorgaans
veel hoger. Soms ging het wel
om bedragen van 5000 per
avond.
MANAGUA In Bo
100 kilometer ten noor j
van de Nicaraguaanse
stad Managua is gisten
der bloedvergieten een
tot opstand van een ga
onderdrukt, zo heeft d
raguaanse minister va)'
nenlandse zaken, Torna
ge, meegedeeld. Het Sai
tische garnizoen van
had geweigerd een beW
de vice-minister van dei
majoor Eden Pastora,
volgen en een gevangej
te laten. f
Aruba wil stat
gewijzigd hebl
ORANJESTAD t
heeft grote bezwaren J
het Nederlandse stani
dat het statuut in dei
gangsperiode van de
len naar onafhankelij
ongewijzigd zou blij vei
is gebleken tijdens de
vergadering van de li
krijkswerkgroep op hc
tilliaanse eiland Arabs
tico Croes, de voorzitte)
de Arubaanse delegati
„Er zijn harde woorde
vallen".
Aruba ziet niets in een f
tief verband met de and
landen van de Neder
Antillen en is voorstand!
een aanpassing van het s
waar het deze zaak betr
Tijdens de vergadering i
sproken dat Aruba op
gaat zetten hoe de over
,-periode eruit moet gaai
Tevens moet de Arubaai i
sie over de eindfase ve
worden. Bij de volgend
gadering van de konin!
werkgroep, in apriL op
Maarten, zal Aruba het
stuk indienen.
De Antilliaanse premier
Martina, heeft gisterochtf
Willemstad op een confe
van Nederlandse diplom
vertegenwoordigers op
Amerikaans halfrond
blijken dat de Antillen
inspraak willen in het b
lands beleid van het ko
rijk dat vaak tegengesteli
langen moet verzoenen.
„Het Antilliaanse standpi
zaken van de buitenland
litiek komt nu niet alti
zeer tot zijn recht als w
wel zouden wensen",
Don Martina. Vaak is
daarom alleen al niet mo
omdat eenzelfde persoo
delegatie daarvoor als
ware aan beide zijden v;
onderhandelingstafel zou]
ten plaatsnemen.
Ex-minister n
guerrilla's in I
Salvador
SAN SALVADOR De
malige Salvadoriaanse n
ter van onderwijs, Sail
Samayoa, heeft dinsdag
kendgemaakt dat hij zich
sluit bij het volksbevriidil
ger „Farabundo Marti (I
De 36-jarige Samayoa
deel uitgemaakt van het
net dat op 3 januari af is g
den uit protest tegen de
tieke richting die de regel
junta was ingeslagen. Op
persconferentie werd Saxx
geflankeerd door gewap
en gemaskerde leden vai
volksbevrijdingsleger, mei
hij na afloop naar onbek
bestemming vertrok.
Toestand Tit
ernstiger dar
gezegd,
BELGRADO Diplon
en andere waarnemers
ervan overtuigd dat de
te van president Tito
Joegoslavië ernstiger is
de korte bulletins in de
goslavische pers, die t
baar het publiek moeta
rusts tellen, doen vermoed
Officieel heeft de 87-jarigi
der bloedsomloopmoeilij
den in zijn benen. „De
stand moet ernstig genoeg
om de mensen tenminste d
laten weten, om erop voc
reid te zijn wanneer het el
mocht gebeuren", aldus
diplomaat Voor een 87-jJ
kan de ziekte fataal zijn.
vertoont ook tekenen van
lichte hersenbloeding.
