Leidse Courant | 1980 | 7 januari 1980 | pagina 9

Betere voorlichting
over Westland op
scholen

GR0EIMTE FRfFIT
ÉËMEN B#LLEN

Nederland gaat steeds meer
Belgische markt beheersen

Man met paraplu vervult
belangrijke rol in bollen vak

Film en diaserie in de maak

GEWASSEN ONTWIKKELEN ZICH

BLOEMKWEKERS GAAN MET ENIG OPTIMISME 1980 IN

:AND EN TUINBOUW

LEIDSE COURANT

MAANDAG 7 JANUARI 1980 PAGINA 9

JD7

yAT SNIJBLOEMEN EN POTPLANTEN BETREFT:

DEN HAAG Nederland gaat
Se snijbloemen- en potplanten-
markt in België steeds meer be
heersen. Ons marktaandeel steeg
yan 74 procent in 1974 tot 86 pro-
jent in 1978 en ook over 1979 kan
;en stijging worden verwacht.
Vooral de anjers namen in bete
kenis toe namelijk van 19 tot 66
procent en de rozenmarkt is vrij-
ivel geheel in Nederlandse han-
ien.

/an de overige bloemen levert Neder-
and nu 91 procent tegen 84 procent in
974.

>e invoer van Nederlandse bloembollen
tornt voor 99 procent uit Nederland en
tijgt nog steeds en beliep in 1978 ruim
,5 miljoen gulden.

>e Nederlandse invoer van bloemen in
ïelgië bedroeg in 1978 ruim 45 miljoen
>ij een totale Belgische import van ruim
■2 miljoen.

frankrijk staat met ruim 5 miljoen als
weede.

>e produktiewaarde van de Belgische
ierteelt bedroeg over 1978 457 miljoen
[ulden met een export ter waarde van 93
niljoen. Hiertegenover staat een invoer
fan ruim 124 miljoen Het belangrijkste
ixportprodukt is de knolbegonia, waar
nee evenwel de laatste jaren akelige er
varingen zijn opgedaan, als gevolg waar

van de teelt nu in ernstige moeilijkheden
terecht is gekomen.

De afnemers blijken namelijk heel slech
te betalers te zijn en er moeten nu nog
rekeningen van leveringen in 1977 wor
den voldaan. De organisaties hebben
daarom aan de regering om overbrug
gingskredieten gevraagd voor de bedrij
ven die van een en ander de dupe zijn
geworden. Men wil ook overschakelen
op andere teelten, hoewel men meent
dat er nog wel mogelijkheden bestaan
voor de begoniateelt.

Reclame

De Belgische Landbouwraad voert thans
een scherpe reclame in Engeland door
middel van t v.-uitzendingen en het Bel
gische blad „De Boer" is daar vol lof
over. Als geheel neemt de export van de
Belgische bloembollen toe.

Men is uitgegaan van de gedachte dat de
bloembol overal ter wereld verbonden is
met Nederland en men wil nu vooral
Belgie als het land van de bolbegonia be
kend gaan maken. Gratis beplantingen
in diverse landen, vooral Frankrijk,
West-Duitsland en Engeland vormen de
hoofdmoot van het programma terwijl
een spéciale persdienst zorgt voor folders
etc.

Volgens de jongste mei-telling loopt de
eigen teelt van bloemkwekerijprodukten
in de open grond wat terug.

Onder glas blijft de produktie stabiel.
Maar de anjers hebben voor een kwart
gedeelte plaats moeten ruimen voor an

dere bloemen. Er is 527 ha open grond
en 514 ha onder glas of plastic.

Met de bescheiden overheidsgelden
wordt gewoekerd middels demonstraties,
curussen bloemschikken, decoraties, fol
ders, artikelen in dag- eh weekbladen,
houden van tentoonstellingen, trefdagen
in het buitenland en dergelijke.

De teelt van boomkwekerijprodukteh
breidt zich regelmatig uit, totaal tot 2.303
ha.

Brussel

Hiervan leverde Nederland in 1978 nog
86 procent van de niet-geénte vruchtbo
men, het dubbele van 1974, maar Frank
rijk levert de meeste vruchtbomen. Voor
invoer van woudbomen en heesters
heeft Nederland met 63 procent de lei
ding genomen, maar Beigié exporteert
veel. Wat de eigen bevolking betreft,
met de bijna tien miljoen inwoners werd
in 1978 voor 4,50 per ge2in aan bloem
bollen besteed waarvan 18 procent bij
grootwinkelbedrijven en 29 procent op
de markten werd gekocht Er werd voor
een totaal bedrag van 420 miljoen gulden
aan losse bloemen besteed met bovenaan
het lijstje gerbera en aniers. De hoogste
bestedingen worden in Brussel ert direc
te omgeving gedaan. Opvallend is dat de
meeste Belgen hun bloemen kopen in de
bloemenwinkels, dit in Tegenstelling met
de Nederlanders.

De invoer van vaste planten loopt regel
matig terug, er komt nogal wat uit Zuid
en Midden-Amerika.

estland Hoewel er de laatste tijd Het is een eigen produktie, waarvoor in

al veel is verbeterd, mankeert er nog de afgelopen maanden opnamen zijn ge-

wel het een en ander aan de voorlich- maakt en die in het voorjaar in premiere r.w..

ting over het Westland op de scholen, zal gaan. Het draaiboek voor de film is een tekort aan arbeidskrachten. Dit allés

,In het Westland teelt men druiven,
flie per schuit naar de veiling worden
gebracht" is zo'n zin, die in heden
daagse schoolboekjes nog voorkomt.

In Den Haag zetelt een instantie, die ei
gentijds lesmateriaal voor scholen sa
menstelt en distribueert: de stichting Ne
derlands Instituut voor Audio-visuele aan tuinders, worden
Media, kortweg de NIAM genaamd. Bin
nenkort zal via de NIAM de regiofilm
.Glastuinbouw in het Westland" aan on
derwijsinstellingen wórden aangeboden.

land, waarbij ook problemen worden
aangestipt, zoals planologische, energie-
milieuproblemen en problemen door

is afgestemd op het bevattingsvermogen
van 10 tot 12 jarigen.

in overleg met de Stichting Westland
Promotion samengesteld. Via een histo
risch overzicht, dat begint bij de eerste In de film „ólastu inbouw in het West-
vorm van fruitteelt in het Westland, be- land" zijn uiteraard beelden te zien van
landt de film bij het hedendaagse geau- een veiling. De groente- en bloemenvei-
tomatiseerde warenhuis. Om af te reke- ling maakt immers een wezenlijk onder-
nen met het misverstand dat de teelt van deel uit van de struktuur van een tuin-
groenten en bloemen alleen werk biedt bouwgebied. Maar wat er precies op de
aan tuinders, worden in de film verder veiling gebeurt komt niet goed uit de
diverse aktiviteiten gevolgd, die indirekt verf. Om dat te ondervangen heeft de
met de tuinbouw te maken hebben, stichting een diaserie samengesteld, met

In de periode van Kerstmis tot op heden
is het vrij somber en donker weer ge
weest. Er is veel neerslag in de vorm van
regen gevallen. In de nacht en ochtend
kwam net tot lichte vorst of temperaturen
die net om het vriespunt lagen. Voor de
vroeg van sUirt gegane stookteelten is het
daarom niet direkt geweldig weer ge
weest De gewassen ontwikkelen zich
moeizaam. Het zou geen overbodige luxe
zijn als de zon zich wat meer zou laten
zien.

Sla

Vlak voor en in de periode na Kerstmis
trokken de prijzen aan. Ook na nieuwjaar
bleven de prijzen aantrekkelijk. Op don
derdag 3 januari werd er gemiddeld 40
cent per krop betaald. Een belangrijk ge
geven bij dé prijsvorming vormt de im
port van West-Duitsland. In de week voor
de Kerst importeerde West-Duitsland
2.117 ton sla uit Nederland, daarnaast was
er een import van 275 ton uit Italië, Belgie
en Frankrijk. Hieruit blijkt dus dat de
concurrentie van beperkte omvang was.
Het is wél zo dat alle feestdagen niet di
rekt een normaal marktbeeld veroorza
ken. Verder is ook de informatie over de
marktgegevens enigszins verstoord. In de
nu komende week zal het beeld weer
méér overzichtelijk zijn.

Wintergroenten

De groentewassen die voor een typisch
winterse pot in aanmerking komen, zijn
goed in trek. Het mag dan nog wel niet di
rekt echt winteren, maar temperaturen
om het vriespunt bevorderen de vraag.
Spruiten bleven goed aan de prijs, deze
lag tussen de 1,12 en 2,34 per kilo. Bij
vriezend weer mag men op goede prijzen
blijven rekenen. Prei hoort ook in het rij
tje thuis van goed betaalde wintergroen-

NfmÊ.

Sla wordt duur betaald.

ten. Een kilo bracht namelijk gemiddeld
f 1,31 op. Voor boerenkool werd er ge
middeld 66 cent per kilo betaald. Voor
deze beide gewassen geldt hetzelfde als
voor de spuiten winterweer bevordert een
vaste prijsontwikkeling.

Overige gewassen

In deze periode van het jaar wordt andij
vie slechts in beperkte hoeveelheden aan
gevoerd, vandaar dat er ook hoge veiling-
prijzen betaald worden. Er kwam een ge
middelde prijs van 2,75 per kilo tot
stand, in ue loop van januari zal het aan
bod groter worden. Een groente als spina

zie. die eigenlijk in het voorjaar thuis
hoort wordt nog steeds in kleine partijtjes
aangevoerd. De prijs die er betaald wordt
liegt er niet om, want deze ligt tussen de
f 2,75 en 4,60 pier kilo. Radijs werd v\ot
verkocht, dit bleek uit de gemiddelde prijs
van 91 cent per bosje. Peterselie werd met
een prijs van 77 cent per bosje uitstekend
betaald. Selderij was goedkoper, de ge
middelde prijs lag op 32 cent per bosje.
Rettich bracht/ 1,24 per stuk op. Raapste
len vormen eigenlijk een uitzondering
omdat dit gewas tot de goedkopere groen
tesoorten gerekend mag worden, er werd
slechts gemiddeld 15 cent per bosje be
taald.

Dit eerste weekoverzicht van de CCWS
begint met een cijfermatig jaaroverzicht.
Dat wil zeggen, de veilingomzet bedroeg
in 1979 totaal 581.972.178,22 tegen
520.347.145,39 een toename dus met
61.625.032,83 of 11,84 procent. Hieraan
moet nog worden toegevoegd de acht mil-

ioen gulden voor de administratieve ver-
coop via de veiling. Het meest opvallende
is de sterke groei van de potplantenomzet
namelijk van 48 miljoen gulden naar ruim
67 miljoen of met bijna 40 procent. Bij de
snijbloemen bedroeg het stijgingspercenta
ge 9,3 procent, hetgeen voornamelijk een
gevolg is van de grotere aanvoer. Als ge
heel is 1979 niet slecht geëindigd na een
moeilijk en koud begin. Aan deze cijfers
dient te worden toegevoegd, dat de be
dreigingen uit 1979 ook voor de bloemen
teelt naar 1980 worden meegenomen, door
de stijgende verwarmings- en arbeidskos
ten, welke voor iedere kweker kunnen
verschillen. Om het cijfermateriaal over
1979 verder te completeren, in de maand
december werd voor 49.470.333,43 aan
snijbloemen omgezet tegen 43.335.325,72
in december 1978, een vermeerdering met
6.135.007,71 of ruim 14 procent Aan
potplanten werd in die maand omgezet
voor 6.128.816,58 tegen 4.715.114,71 in
1979, vermeerdering 1.413.701,85 of bij
na 30 procent

En met deze cijfers is ook de Westlandse

bloemenveiling, in het afgelopen jaar her
doopt in: „Coöperatieve Centrale West
landse Sierteeltproduktenveiling" het
nieuwe jaar in gegaan.

De eerste week

Wat nu die eerste week betreft deze gaf
een opvallend verloop te zien, vooral wat
het prijsbeeld betreft. Bij een aanvoer van
totaal 23.550.568 bos of stuks bedroeg het
omzetcijfer f 11.889.102,31 tegen een aan
voer van 19.159.707 in dezelfde week van
het vorig jaar en omzet van 6.699.802,28
en dat geeft dus een optimistisch beeld
over deze eerste week. Een méér aanvoer
van ruim vier miljoen bos of stuks resul
teerde in een hoger opbrengst van ruim
vijf miljoen.

Het verschil is overigens niet ver te zoe
ken, denk maar aan de afschuwelijk kou
de dagen en nachten van die tijd! Het hui
dige beeld is dus wel wat overtrokken.
Maar goed, de prijzen waren gemiddeld
dan ook wel beter. Opvallend is dat alleen
de leliekelken en cymbidium groot, een
gemiddeld mincijfer te zien geven, alle
andere produkten een pluscijfer, waaro
ver straks meer. Zelfs de potplanten ble
ven in aantal op vrijwel een gelijk peil
met de eerste week vorig jaar met ruim
200.000 stuks, maar met rond de 100.000
gulden ruimer opbrengst van 552.106,31.

Tekenend beeld is cfat de 116.190 import-
bloemen nu 87.659,80 opleverden tegen
de 260.141 voor 56.268,65 vorig jaar. Mo
gelijk dat de afremmingen nu een rol spe
len. Dan wat gemiddelde prijzen met tus
sen haakjes die van de eerste week vorig
jaar: Amerikaanse anjers 52 (29), trosan-
jers 37 (19), anthurium 2,25 (1,34), snij-
groen 24 (15), jaarrond troschrysanten 57
(41), iedem geplozen 77 (66), normaal tros
2,25 (1,23) idem geplozen 30 (28), freesia 26
(20), gerbera 81 (55), irissen 34 (20), lekie-
kelken 68 (78), lelietakken 95 (71), grote
cymbidium 92 (1,02), idem klein 34 (29),
grote rozen 68 (49), idem klein 43 (30), so
ma 59 (44), belinda 52 (29), red garnette 28
(20), tulpen 31 (16).

Dan waren er bijna 300.000 importanjers
met prijzen van 31 tot 44, grote importro
zen 66-1,56, idem klein 54-1,21 en import-

sta tice 76 tot 1,30.

Als totaal wel bemoedigende prijzen aan
het begin van 1980, en de toekomst wordt
in kwekerskringen toch wel met enig Op
timisme tegemoet gezien, al zal beheersing
nodig zijn om problemen weg te werken.
In kringen van kopers is men over de
gang van zaken rond de kerstverkopingen
wel tevreden en dat is ook bij kwekers
van de kerstartikelen het gevaL
Er is dan ook geen sprake van een rustpe
riode in de bloemenhandel en dat is een
goed teken!

er onder de paraplu. Een opname van zo'n twintig jaren geleden, maar
I vandaag nauwelijks anders.

LISSE De man met de paraplu.»
Op gezette tijden ziet men hem in
voorjaar en zomer door dc bol- en
knolgewassen gaan. De ziekzoeker,
zoals hij in bollenjargon wordt ge
noemd, doet zijn werk trouwens
lang niet altijd onder de paraplu.
Maar bij felle zon verleent het
scherm wel uitstekende diensten,
omdat de virusverschijnselen in de
schaduw veel beter „tekenen".
Ziekzoekers behoren in het bloembol
lenvak tot de hoger gekwalificeerde
medewerkers. Zij moeten hun vak tot
in de puntjes verstaan en ze zijn van
daag meer nodig dan ooit. Om te be
ginnen om de virusziekten de baas te
blijven. Er zijn trouwens nog veel
meer aantastingen en plagen die het
leven van de bollen kweker zuur kun
nen maken. Het zou geen enkele
moeite kosten om enige Kolommetjes
te vullen met narigheden waarmee de
bollenman geconfronteerd kan wor
den. Soms dragen die aantastingen
schilderachtige namen. Uiterst elegant
is wel de benaming „scheurkonten",
een aantasting die in hyacintenbollen
kan voorkomen. Maar welke leek zou
kunnen verklaren wat „rotkoppen"
zijn of zwartrand. of kurkstip, of zil
ver of vlieg? Welk bolgewas men ook
teelt: tulpen, narcissen, hyacinten,
gladiolen, crocussen. irissen, dahlia's,
lelies en noem-maar-op, altijd bestaat
de kans dat de teler te maken krijgt
met een hoop doffe ellende.

Vroeg aan de slag

Het is de ziekzoeker die moet probe
ren die plagen te voorkomen. Onder
meer door al in het heel prille voor
jaar het veld in te gaan op zoek naar
viruszieke tulpen. Vroeger werd vaak
gewacht tot de tulpen bloeiden om

aan de bloem te zien welke exempla
ren aangetast waren en welke niet.
Vandaag weet men in een veel vroe
ger stadium de zieke planten er uit te
pikken. Althans van een aantal culti-
vars. Men kan dus vroeg aan de slag
om zieke bollen te verwijderen. En zo
veel te vroeger dat kan gebeuren, zo
veel te beter net is. Want als het koud
is, vliegen de luizen niet en die zijn
het die virusziekten overbrengen. De
tulpenteler die zijn hoek bollen dus
vroeg heeft opgezuiverd, kan de lui
zen met een gerust hart zien komen.
Want als ze geen viruszieke planten
kunnen „aanprikken", kunnen ze Ook
geen besmetting overbrengen. Mits
ook de buren maar hebben gezorgd
voor een tijdige opzuivering...

Selectie

Selectie en nog eens selectie... dét is
het antwoord op de vele virusproble
men, maar uitgerekend de selectie-
werkzaamheden vormen een bottle
neck in de bloembollencultuur. Door
de kennelijk onstuitbare schaalver
groting worden steeds grotere hoe
veelheden bloembollen per man ge
teeld. Maar het aantal mensen dat die
bollen moet nalopen, is uiterst be
perkt. De bloembollenkwekers zullen
mede in hun eigen belang steeds meer
met hun neus op de noodzaak van se
lectie worden gedrukt. Dan desnoods
maar wat minder telen, maar wel erg
goed.

Dwang

Het Bloembollenkwaliteitsbesluit dat
in de maak is en dat de Bloembollen
ziektewet gaat vervangen, zal de kwe
kers gaan dwingen de grootst mogelij
ke aandacht aan selectie en gezond
heid te geven. En hierin past dan

weer de Bloembollenkeuringsdienst-
nieuwe-stijl die binnen afzienbare tijd
van start gaat. Voor de grote rassen
tulpen wordt een verplichte deelname
aan de selectiekeuringen in het voor
uitzicht gesteld. Tót nu toe was dat
een zaak die op basis van vrijwillig
heid gebeurde. Stap voor stap zullen
ook voor andere bol- en knolgewassen
strengere bepalingen in het leven
worden geroepen.

Vrees

Voor de extra werkzaamheden zal de
BKD-niéuwe-stijl meer mensen nodig
hebben en in het vak bestaat dan ook
de vrees dat de BKK een aantal ziek
zoekers uit het vak zelf zal wegzui
gen. De BKD zelf ziet dat zo zwaar
niet in. mede omdat men plannen
heeft zelf een aantal jonge mensen
voor die funktie te gaan opleiden.
De ziekzoeker vervult dus een uiterst
belangrijke funktie in het bollenvak.
Maar het eigenlijke werk wordt maar
een beperkt aantal maanden per jaar
gedaan. Immers: van september tot
maart valt er in de bollen niet veel
ziek-te-zoeken. Dan draaien deze
mensen dus gewoon mee in het routi
newerk.

Speurwerk

Het eigenlijke ziekzoeken bestaat dus
uit het opsporen van zieke planten.
Deze worden door de ziekzoekers nog
hoogst persoonlijk uit de grond ge
haald. Het is de vraag of dat nodig is.
Men zou het voorbeeld van de aardap-
pelselekteurs kunnen gaan volgen.
Die zoeken de zieke planten op en
'merken die met een „schot" verf uit
de verfspuit. Ongeschoold personeel
kan de aldus gemerkte planten uit de
grond halen en afvoeren. De bollen-

ziekzoeker zou op deze manier meer

tijd voor zijn hoofdtaak krijgen.

Aan bel trekken

Aan goede ziekzoekers is gebrek.
Maar het zou geen kwaad kunnen als
de vakgenoten er zelf meer aan gin
gen doen om dit probleem op te los
sen. Het is op deze aardkorst nu één
maal zo dat de oplossing vaak op het
financiële vlak ligt. Gewoon een
kwestie van duiten of zo men wil: een
zaak van betere beloning. Waarom
trekt het vak zelf niet meer aan de
bel? Waarom niet ingehaakt op de
grotere belangstelling van de jeugd
voor het agrarisch onderwijs? Niet dat
alle leerlingen van de agrarische
scholen nu stuk voor stuk gemoti
veerd zijn. maar een deel is dat stellig
wel. Uit die kringen moeten de ziek-
zoekers-van-de-toekomst gerecruteerd
worden. Maar dan moet men die jon
gelui wel attent maken op de moge
lijkheden die men biedt. Mogelijkhe
den die ook moeten inhouden: een be
tere beloning dan elders, betere voor
zieningen en nog een paar pluspun
ten. Een van de mogelijkheden die
men kan bieden is het geven van ex
tra vakantiedagen in de wintermaan
den.

Waarom schakelt men de directeuren
van lagere tuinbouwscholen niet in?
Zij zullen graag hun medewerking
verlenen als het er om gaat hun leer
lingen aan een goed betaalde job te
helpen. We willen maar zeggen: het
vak zelf zal ook voor dit onderdeel
veel meer aan de weg moeten gaan
timmeren. En dan kan men wellicht
gelijk ook van de mogelijkheid ge
bruik maken om het niet altijd even
beste imago van het vak op te vijze
len!