Slechte beursstart in 1980
Handel
in goud
ééngrote
chaos
Beurs van Amsterdam
binnenlandse obligaties
buitenlands geld
beurs van New York
actieve aandelen
AKZO 20 23.40 23.00
ABN 100 320.00 308.00
Amro 20 66.80 65.80
Doll-Mll 750 87.50 85,60
Dordteche 20 186,00 183,20
Oordtsche Pr 184.50 181.70
Helneken 25
Helneken H. 25
Hoogov. 20
HVA-MIJen eert
KNSM een 100
KLM 100
Kon. Olie 20
Nat. Ned. 10
Nedlloyd 50
binnenlandse aandelen
e kroon<l00)
Noorae kroon* 100) 36.75
Oeenae kroon* 100) 33.75
Ooetenr.acti.*100) 15.27
Spaanae pee.* 100) 2.66
Grtekae drachme* 100) 3.85
Rnee mark* 100) 49,50
JoegosJ. dinar* 100)
—ECONOMIE
LEIDSE COURANT VRIJDAG 4 JANUARI 1980
AMSTERDAM De
start op de Amsterdam
se beurs is niet erg ge
lukkig geweest. En voor
al na de wat vriendelij
ker stemming op de
laatste beursdag van het
vorig jaar, vielen de
overwegend lagere koer
sen op woensdag nogal
tegen. Donderdag was
het, door een daling in
Wallstreet en een zwak
ke dollar (J 1,89) nog
erger, waardoor het Al
gemene ANP-Indexcijfer
met 82,7 nog onder het
laagste peil van vorig
jaar dook (13 december
werd het 82,9).
Nu had de effectenwereld ook
niets om zich aan op te trek
ken. Bij de vele economische
problemen is nu ook nog de
feitelijke bezetting van Afgha
nistan door Rusland gekomen,
een politieke gebeurtenis van
de eerste orde. De tegenstellin
gen in de wereld dreigen
nu ook het conflict tussen Iran
en de Verenigde Staten naar
een climax toe groeit steeds
gevaarlijker te worden.
Dit heeft niet alleen Wallstreet
woensdag behoorlijk onder
druk gezet, maar ook een
nieuwe vlucht in goud en zil
ver doen ontstaan. De prijzen
rezen de pan uit. Woensdag
deed goud in Londen al 559
dollar per ounce (31,1 gram)
en zilver 40 dollar per ounce.
Maar donderdag was er al een
prijs voor goud van 633 dollar.
'Ook metalen als tin, lood, zink
en koper zaten behoorlijk in
de lift.
Voor eigen land heeft profes
sor Rutten, de secretaris-gene
raal van Economische Zaken,
in een artikel in het weekblad
Economische Statistische Be
richten nog eens de vinger op
de wonde plek gelegd. Onze
produktie en ons nationale in
komen zullen dit jaar bijna
niet groeien, maar de bevol
kingsgroei gaat wel door. Te
gen die achtergrond gezien is
loonmatiging een gebiedende
eis. Dit is natuurlijk niet te rij
men met de wensen tot hand
having van koopkracht, betere
beloning van onaangenaam
werk en verkorting van ar
beidstijd. Daarom dat profes
sor Rutten de mogelijkheid
van overheidsingrijpen op het
gehele terrein van de inko
mens niet uitsluit. (Minister
Albeda pleitte deze week over
igens al voor een loonpauze
van drie a vier maanden).
De hooggeleerde topambtenaar
heeft nog vele andere wensen
en suggesties om de economi
sche problemen dit jaar de
baas te worden, maar sociaal
en politiek gezien strijken zij
wel tegen de haren van vak
bondsbestuurders en politici.
De conflicten op sociaal ter
rein zullen dan eerder toe dan
afnemen en daar zal ook de
beurs zijn weet van hebben.
De bedrijven zijn gebaat bij
een verlaging van het kosten-
peil, verbetering van de con
currentiepositie, verbetering
van de winstmarges, stabiele
wisselkoersen, maar onder het
huidige sociale en economische
klimaat lijken dit vrome wen
sen. Ook aandeelhouders voe
len dit aan en blijven aandelen
voor belegging daarom voorlo
pig wantrouwen. Het is ook te
kenend dat voor het tweede
achtereenvolgende jaar de om
zet in obligaties en pandbrie
ven groter is geweest dan in
aandelen: vorig jaar was de to
tale aandelenomzet 18,7 mil
jard gulden en de omzet in
obligaties en pandbrieven 20,5
miljard gulden.
Niettegenstaande de totale
aandelenomzetten verleden
jaar met bijna 9 procent daal
den, kon de totale koerswaar
de volgens de deze week be
kend gemaakte cijfers in 1979
met goed 6 procent tot 55,5
miljard stijgen. Dit was te dan
ken aan een koersstijging van
de groep internationale fond
sen, banken en verzekering
smaatschappijen alsmede be
leggingsmaatschappijen. De
koerswaarde van de groep
handel en industrie ging daar
entegen met bijna 16 procent
naar beneden, die van de
groep scheep- en luchtvaart
zakte met iets meer dan 13
procent.
Er kwam de afgelopen dagen
alsmede eind vorige week wat
nieuws los dat voor de beurs
wel van belang was. Uit een
enquete van de Nederlandse
Kredietverzekerings Maat
schappij onder 25 bedrijven
die aktief in Iran waren, we
ten we nu dat door de zwaar
getroffen bedrijven de Aanne
mingsmaatschappijen Ballast
Nedam en Bredero behoren.
Het is dan ook niet zo ondui
delijk dat de aandeelkoersen al
enige tijd onder druk staan.
Geen informatie werd er ver
strekt door Koninklijke Shell,
Philips, Fokker en Algemene
Bank Nederland. Vooral de
laatste is op de beurs in ver
band met Iran nog al eens ter
sprake geweest. Men tast ech
ter in het duister hetgeen aan
de fikse koersfluctuaties van
de laatste maand ook wel te
zien is. Afgelopen donderdag
werd het 303,- tegen 322,-
eind vorig jaar en 314,- op 14
december.
Negatief nieuws kwam ook
van papierfabriek Van Gelder.
Het bedrijf heeft geld nodig
voor een uitgebreid investe-
rings- en herstructurerings
plan. De directie wil nu de af
lossingsverplichtingen van 9
procents obligatielening ver
schuiven van 1980 tot en met
1982 naar 1984 tot en met 1986.
Natuurlijk viel dit voorstel op
de beurs niet in goede aarde.
De koers werd donderdag
f 21,- tegen vorige week vrij
dag nog 29.-
Maar er was gelukkig ook be
ter nieuws. Uit de verzeke-
ringshoek kwam het bericht
dat Nationale Nederlanden
over 1979 een nettowinst per
aandeel hoopt te maken die 10
procent groter is dan die over
1978. En Stad Rotterdam an
nonceerde een 8,6 procent ho
gere winst over 1979 met een
dividendverbetering van
f 4,50 tot 5.- plus een onver
anderd gehouden 10 procent
agio-bonus.
En als we het toch over divi
dendverbeteringen hebben,
dan noemen we in één adem
de Nederlandse Middenstands
Bank, die het tussentijdse divi
dend van 4,50 op 5,-
bracht, maar de aandeelhou
ders kunnen ook kiezen voor
een onveranderd gehouden
agiobonus van 5 procent. Op
grond van wederom goede re
sultaten kan een hoger slotdi-
vidend dan de 7,50 over 1978
worden verwacht. De koers
stond desondanks wat onder
druk. Donderdag werd het
236,- ex-dividend tegen
251,- vorige week vrijdag.
Woensdag was de beurs nogal
ingenomen met het bericht
^an Ahold dat de omzet vorig
jaar bijna 8 procent was geste
gen en aai de directie niet on
tevreden was over de behaalde
resultaten. De koers steeg
hierop 4,50 tot 83,- maar
donderdag ging er weer 2,50
af.
Met uitzondering van Hoogo
vens verlieten donderdag alle
internationale fondsen de
markt lager dan eind vorige
week. Hoogovens was een
fractie hoger, wat werd toege
schreven aan de staalstaking
in Engeland. Of Hoogovens
hierdoor inderdaad extra or
ders zal krijgen, valt nog te be
zien.
De banken en verzekering
smaatschappijen kwamen ook
lager af. Bij de uitgeverijen
was de stemming verdeeld met
winst voor ICU en verlies
voor de Telegraaf (min tien
gulden tot 80,-). Verliezen
ook in de scheepvaarthoek en
bij de zware industrie. Eén
fonds stond echter wel in de
belangstelling. Dat was het be
leggingsfonds in goudmijn-
waarden Gold Mines. De enor
me goudprijsstijging spreekt zó
tot de verbeelding, dat de
koers van Gold Mines in twee
dagen 160,- steeg tot 990,-
op donderdag.
De obligatiemarkt trok deze
week iets aan wat op een lich
te druk op de rente kan wij
zen. In hetzelfde vlak ligt de
verhoging van de afgiftekoer-
sen van de pandbrieven door
de hypotheekbanken. Lager
kwam deze week ook de geld
markt af: voor éénmaandsgeld
betaalden de banken in het be
gin van de week 13 procent en
voor zesmaandsgeld 12 pro
cent. Overigens altijd nog een
behoorlijke prijs als we die
vergelijken met de kapitaal
markt. Nieuw is daar een 9,75
procents lening van de repu
bliek Finland, waarvan vol
gende woensdag de uitgifte-
koers bekend wordt gemaakt.
VA verkoopt
elangen in
j vrodukten-
ipehandel
amsterdam verenigde
I.V.A.-Maatschappijen NV
infcna®6'* met C. Czarnikow Ltd.
dai Londen overeenstemming
rjne]ereikt over de overneming
e i'pet ingang van vandaag
'peJoor Czarnikow van de be-
jingen van H.V.A. in de pro-
Gol-uktenhandel, die zijn on-
kerjergebracht in Mirandolle,
en Co. BV in Amster-
am en Cantzlaar en Schalk-
ijk BV in Rotterdam. Deze
irerdracht past volgens
in de reorganisatie
er£jjan de maatschappij, die ge-
kericht is op concentratie van
'je activiteiten op de agro-in-
ustriele sector,
este e je aansluiting van de twee
roduktenmaatschappijen bij
1 zarnikow, een grote interna
tionale handelsmaatschappije
suiker en andere produkten
iet een over de gehele wereld
ertakte organisatie, wordt
;n basisverbreding verwacht,
ie de activiteiten van Miran-
olle, Voute en Co. en Cant-
aar en Schalkwijk gunstig
an beinvloeden.
veneens als onderdeel van de
mcentratie op de agro-indus-
iele activiteiten heeft H.V.A.
aar aandelenbelang van ca.
I pet in Heybroek en Co's
iandel Maatschappij NV in
msterdam verkocht aan Cal-
c Holding BV in Rotterdam,
aldic Holding omvat een aan-
U werkmaatschappijen die
ch bezig houden met de fa-
ricage van en de handel in
hemische produkten.
Iet de deelneming in Hey-
roek streeft Caldic Holding
aar een verbreding van haar
,l u asis. Volgens de directie van
®n!eybroek ziet Caldic Holding
it in de eerste plaats als een
c"" iversificatie op andere gebie-
en dan op die van de chemie,
laar ook in de chemische sec-
ar ziet Caldic Holding vooral
n de positie van Heybroek op
et gebied van vertegen
woordigingen in chemische
pecialiteiten een verbreding
an haar belangen. De fusieco-
le is volgens H.V.A. bij de
wee transacties in acht geno-
inen.
go Het AGO verzeke-
ingsconcern heeft in 1979 de
®zet, blijkens voorlopige cij-
rs, met 23,4 pet zien toene-
len tot 1.540 min (1978:
min). In deze cijfers is
oor de eerste maal begrepen
e omzet van het eind 1978 tot
)GO toegetreden schadever-
«keringsbedrijf Nezifo-Ne-
am. Zonder deze invloed zou
omzet met 10,8 pet zijn ge-
tegen.
)e premies en koopsommen
(vensverzekering stegen met
:t tot 557 min 520
iln), aldus het concern, voor
et collectieve levenbedrijf be-
roeg de stijging 5,8 pet en
oor het individuele levenbe-
rijf 9,3 pet. Het bij de AGO
erzekerde kapitaal leven
am met 11,4 pet toe van 26,3
liljard tot ƒ29,3 miljard. De
remies schadeverzekering
tegen met 60 pet tot 501 min
'313 min). Zonder Nezifo-Ne-
am was de premiegroei 13,1
ct. De beleggingsopbrengsten
n andere baten namen met
1 pet toe van ƒ415 min tot
482 min.
1ERO NV Hero Conserven
eeft in 1979 de totale omzet
iet ruim 10 pet kunnen ver
ogen. Hoewel de exacte cij-
irs nog niet bekend zijn, stel-
president-directeur R.Aeg.
ïmermans in zijn jaarrede
het personeel vast, dat
ero in 1979 een volgende
ap heeft gezet op de moeilij-
e weg naar een verdere ge-
indmaking van de onderne-
ling. Hij stelde ook voor 1980
in aantal investeringen in
et vooruitzicht, zoals de bouw
an een nieuwe hal voor de
roduktie van industriële pro-
ukten en een aantal milieu-
chnische maatregelen,
e omzet van de groentecon-
;rven bleek ook in 1979 da-
n, terwijl de concurrentie
an Franse zijde zich in deze
;ctor steeds sterker laat voe-
Hoewel Hero het areaal
oor landbouwprodukten vo-
g jaar verder heeft ver-
leind, kon toch zowel in Ne
erland als in Engeland de
)ntracteelt van zwarte bessen
mogelijk gemaakt door me-
ïanisering van de oogst -
reer worden opgenomen.
DAH Edah BV (super-
t larktketen) gaat' in Zaltbom-
iel een nieuw distributiecen-
um van ca. 13.000 m2 bou
ten, waar te zijner tijd onge-
j eer 70 mensen zullen kunnen
'erken. De eerste paal is gis-
(ren in de grond geslagen. De
ouw zal ca. zes maanden in
eslag nemen, aldus Edah, die
j eel uitmaakt van het V en
l I-concern.
ABO Ook de Rabohypo-
leekbank heeft de afgifte-
oers van haar pandbrieven
erhoogd. Het gaat hier om de
0 pet-pandbrieven 1979 per
i '82 - 1987, die nu worden af-
egeven tegen 99,5 pet en om
e 9,75 pet-pandbrieven 1979
ie zullen worden afgegeven
igen 98,5 pet. De effectieve
enten komen daarmee op
0,12 pet resp. 10,09 pet.
ZILVEREN MUNTEN
KOMEN UIT DE „OUDE KOUS"
AMSTERDAM - De
goudprijs blijft omhoog
vliegen. In één dag tijd
werd het edele metaal
zo'n vijfduizend gulden
duurder. Drijfhout Am
sterdam, van wie voor
Nederland de noterein-
gen komen, hield giste
ren adviesprijzen aan
van 38.710 gulden bij
aankop en 39.410 gulden
bij verkoop van een
kilo. En dat scheelde
ruim vijfduizend gulden
met woensdagmiddag.
Op de Londense markt werd
donderdagmiddag 638 dollar
betaald voor één ounce (31,1
gram;. Dat was bijna 78 dollart
m.eer dan woensdagmiddag.
De handel verliep koortsachtig
en handelaren spraken van
een „crisis" en van „chaos". In
De Londense goudhandelaar Ben Colman (met ooglap) met een tableau Zuidafriklaan-
se Krugerrands, een munt die in Nederland niet meer te krijgen is.
een aantal landen werd de
handel in goud tijdelijk opge
schort, zoals in Parijs waar
men de handelaren gelegen
heid moest geven hun admi
nistratie bij te werken. Voor
de loketten vormden zich lan
ge rijen kleine beleggers voor
de aankoop van gouden mun-
op dat er bijzonder veel vraag
naar goud was uit het Midde
n-Oosten. Minister Owen Hor-
wood van financiën van Zuid-
-Afrika heeft donderdag opge
merkt dat de wereld het ver
stond de wisselkoers van de
dollar onder zware druk. De
dollar noteerde 1,6995 West-
duitse mark, minder dan ooit.
De Bundesbank heeft naar
schatting 30 miljoen dollar
trouwen in papiergeld heeft kocht om de wisselkoers van
verloren. Hij drong aan op in- de Amerikaanse munt te steu-
ternationale besprekingen nen.
ten. over de rol van het goud.
De handel in Londen merkte Op de Europese wisselmarkten
Met telefoons, een schoolbord en beeldscxhermen wordt in Zürich de goudhandel be dreven.
verwachting van een opleving
van de inflatie, aan de crisis in
de betrekkingen tussen de VS
en Iran en aan de interventie
van de Sowjet-Unie in Afgha
nistan. Deskundigen menen
echter dat de stijging van de
prijs van goud zichzelf
stand houdt.
De slotnoteringen van de dol
lar in Londen waren 1,569
(woensdag 1,577) Zwitserse
frank en 238,3 (238,4) yen.
Terwijl de handel in goud in
de loop van de middag kal
meerde daalden de koersen.
Op Wall Street over het a!_
meen aanzienlijk. In het begin
van de handel moest de Dow
Jones index van noteringen
van industriële aandelen
twaalf punten prijsgeven. De
koersen van mijnbouwonder-
nemingen, vooral van produ
centen van goud, zilver en ko
per, stegen echter.
Niet alleen in goud is een ware
hausse ontstaan, ook zilver is
zeer gewild. Bij de twee han
delsbedrijven in edelmetalen,
Schone en Drijfhout wordt
door particulieren meer zilver
aangeboden dan de Neder
landse juweliers willen en
kunnen aankopen. Het restant
wordt „gedumpt" op de Lon
dense markt.
De run op de zilverloketten
dateert van nog maar enkele
dagen geleden. Momenteel
brengt een kilo zilver 2285
gulden op. Aangeboden w
den onder meer zilveren be
stekken, en vooral oude, uit de
circulatie genomen zilveren
guldens en rijksdaalders. Voor
een zilveren gulden betaalt
Drijfhout negen (nikkelen)
guldens; een zilveren rijks
daalder brengt nu 21 gulden
op. In 1974, toen de regering
de zilveren munten aan de cir
culatie onttrok, was de zilve
ren gulden al twee gulden
waard.
