Gandhi en de prijs voor uien bij
verkiezingen in India bepalend
rok tegen Russen in Kaboel neemt toe
VN gaan schendingen mensenrechten
tijdens bewind sjah onderzoeken
Beschuldigingen
opgesteld tegen
moordenaars Moro
ENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 4 JANUARI 1980 PAGINA 11
Dutschke in West-Berlijn begraven
Er was veel droefenis in West-Berlijn toen daar gisteren op het
kerkhof in de Berlijnse wijk Dahlem de voormalige studenten
leider Rudi Dutschke begraven werd. Dutschke is op de avond
voor kerstmis in het Deense Aarhus overleden, waarschijnlijk
aan de gevolgen van zijn verwondingen, die hij enige jaren ge
leden bij een aanslag in West-Berlijn opgelopen had. Hij werd
toen driemaal in het hoofd geschoten.
Crisis in El Salvador
SAN SALVADOR El Salvador is in een politieke crisis
beland na het ontslag van twee burger-leden van de regeren
de junta en van alle ministers op één na.
De twee junta-leden en ministers zijn heengegaan nadat de mili
taire leiders hun eisen voor uitzetting van de zakenman Maria
Andino uit de vijf leden tellende junta verworpen hadden. An-
dino en enkele officieren werden beschuldigd van een zwenking
naar recnts die zou kunnen leiden tot burgeroorlog. Ook werd
het leger ervan beschuldigd dat het tussenbeide kwam in ar
beidsgeschillen.
Axel Springer jr. beneemt zich het leven
HAMBURG Axel Springer junior, de oudste zoon van de
grootste uitgever van West-Duitsland, heeft gisteren in
Hamburg zelfmoord gepleegd.
De 38-jarige Springer die onder het pseudoniem Sven Simon een
carrjère als journalist en fotograaf had opgebouwd, werd met
schotwonden in het hoofd aangetroffen in een park dicht bij zijn
woning, zo deelde de Hamburgse politie mee. Een pistool lag
naast het slachtoffer.
Volgens een verklaring van het Springerconcern leed Springer
junior na een ziekte aan depressies.
Italië beperkt „olie uitvoer"
DEN HAAG Italië heeft zeer onverwacht de uitvoer van
dieselolie in de brandstoftank van auro's drastisch beperkt,
zo heeft de EVO (eigen vervoerders en vervoeronderne-
mers) gisteren gemeld.
Vrachtauto's en autobussen mogen niet meer dan vijftig liter uit
voeren, personenauto's mogen maar tien liter mee de grens over
nemen. Aan de Italiaanse grens wordt scherp op deze maatregel
gecontroleerd.
Over het teveel aan brandstof in de tank moet 2,50 per liter
worden bijbetaald. Overtreders lopen bovendien kans op een ex
tra boete die van 600 gulden tot 2500 gulden kan oplopen.
Mankementen aan Belgische kerncentrales
BRUSSEL De maatschappij in België die de kerncentrales be
heert heeft gisteravond in een communiqué een bericht beves
tigd dat op 18 december was verschenen in het dagblad „La
Cité", volgens hetwelk er scheurtjes waren opgetreden in druk
vaten van kerncentrales in Tihange in Wallonië en bij Antwer
pen die in aanbouw zijn.
In het communiqué staat dat de betrokken centrales Aiet vóór
eind 1981 in bedrijf worden genomen en dat men daarom over
alle tijd beschikt om te repareren wanneer dat nodig mocht blij
ken.
taboel Russische militaire helikopters
liegen dag en nacht boven de Afghaanse
oofdstad Kaboel en militaire konvooien
eheersen het straatbeeld sinds de met steun
fin het Kremlin uitgevoerde staatsgreep
^n een week geleden. Ik heb iets van deze
ctiviteit met eigen ogen gezien sinds ik
roensdag uit Moskou in Kaboel aankwam.
Imdat ik niet meteen weer het land kon
rorden uitgezet, werd ik onder bewaking
vergebracht naar een hotel aan de rand
an de stad en werd het mij verboden de
iraat op te gaan. Vandaag (donderdag)
'erd ik uitgewezen.
en westerse diplomaat vertelde dat de 700.000
Iwoners van Kaboel in een shock-toestand
erkeerden als gevolg van de stroom van Rus-
sche troepen, hoewel de schijn bestaat dat het
prmale leven terugkeert. Gisteren was het
jstig in de stad, veel winkels waren weer
pen.
Volgens westerse kringen is er sinds maandag
niet meer gevochten in Kaboel en leek het erop
dat het verzet van de zijde van soldaten die wa
ren trouw gebleven aan de afgezette en terech
tgestelde president Amin was gebroken.
De diplomaat zei dat er bijkans een vakantie
stemming had geheerst onder de Afghanen op
de dag die volgde op Amins afzetting, wiens or
thodoxe marxisme de mohammedanen had af
geschrikt. Het volk prees de intentie van de
nieuwe president, Babrak Karmal, te streven
naar een verzoening met opstandige stammen.
Maar het optimisme verdween als sneeuw voor
de zon toen de omvang bekend werd van de
Russische betrokkenheid bij de staatsgreep.„Als
Karmal Amin had kunnen verdrijven zonder
de Russen, dan zou hij een held geworden zijn",
verklaarde een diplomaat.
Hij zei dat de Russische troepen de dag na de
staatsgreep het straatbeeld van Kaboel waren
gaan beheersen, Het betrof overwegend Tadz-
jiks, die nauwe etnische banden met een deel
van het Afghaanse volk hebben, onder Russi
sche officieren.
Volgens de diplomaat neemt het ressentiment
tegen de Russen toe en hij haalde onbevestigde
berichten aan volgens welke in de bazar van
Kaboel in het begin van de week drie Russi
sche civiele adviseurs om het leven waren ge
bracht.
„Vandaag waren er geen Russische soldaten te
zien op de straten tussen mijn hotel en het
vliegveld. De enige controlepost die ik moest
passeren werd bemand door twee Afghaanse
soldaten die verouderde geweren met bajonet
droegen".
Maar in de nacht vlogen helikopters regelmatig
boven het oude deel van de stad. De lichten
van lange militaire konvooien konden worden
waargenomen tot ver na het ingaan van het
uitgaansverbod om elf uur.
De westerse diplomaat deelde mee dat aanhan
gers van Karmals Parchamvleugel van de de
mocratische volkspartij, de Amerikaanse am
bassade in Kaboel in de gaten hielden en het
niet-diplomatiek personeel moeilijk maakten.
Hij zei dat er geen slachtoffers waren onder het
buitenlandse diplomatieke personeel, maar dat
enkele westerse ambassades hun personeel aan
rieden niet meer op straat te komen drie uur
voor het ingaan van het uitgaansverbod.
Karmal is sinds de staatsgreep niet in het open
baar gezien, maar westerse kringen zeiden dat
werd aangenomen dat hij in Kaboel was aange
komen. Maandagavond was hij op de televisie
om zijn voorganger uit te maken voor „schijn
heilige beulsknecht".
De Afghanen met wie de diplomaat in contact
kwam leken hem zenuwachtig te zijn en zij wil
den geen gesprek over de politieke toestand
aangaan.
„Onze regering heeft het te druk om zich nu
met u te kunnen bemoeien", zei een ambtenaar
tijdens mijn uitwijzing. „Kom maar eens terug
over een dag of tien, twaalf".
TEHERAN Secretaris-generaal Kurt Waldheim
an de Verenigde Naties is vanmorgen onverwacht
lit Teheran naar New York vertrokken. Hij arri-
eerde afgelopen dinsdag in Iran om te bemiddelen
n de crisis tussen de Verenigde Staten en Iran, die
s ontstaan door de gijzeling in de Amerikaanse
jnlbassade. Of de besprekingen van Waldheim met
riinister Ghotbzadeh van buitenlandse zaken resul-
aten hebben opgeleverd is niet bekendgemaakt.
Valdheim kondigde gisteren wel aan, dat de VN
en onderzoek zullen instellen naar de schendingen
ran de mensenrechten in Iran tijdens het bewind
[an de sjah.
De secretaris-generaal kwam tot deze belofte na een emotievol
bezoek, gistermiddag, aan de voormalige officiersclub in Tehe
ran, die nu in gebruik is als Museum van de Islamitische Revo
lutie. Daar werd hij geconfronteerd met honderden verminkte
mensen, die verklaarden het slachtoffer te zijn van de onder
drukking tijdens het bewind van de sjah. Waldheim moest tien
minuten lang kreten van verontwaardiging aanhoren. De inva
liden, die de VS aansprakelijk stellen voor hun leed, zwaaiden
met krukken en kunstledematen en schreeuwden „weg met
Carter, weg met de sjah". Waldheim zei door de ontmoeting diep
ontroerd en geschokt te zijn en beloofde de slachtoffers van het
bewind van de sjah „genoegdoening te geven".
Later op de dag sprak Waldheim nogmaals met minister Ghotb
zadeh en 's avonds met leden van de Revolutionaire Raad. Maar
ofschoon Waldheim en Ghotbzadeh gewag maakten van „voor
uitgang in de besprekingen", lijken de Iraanse autoriteiten en de
bezetters van de ambassade vast te blijven houden aan hun eis
dat de sjah aan Iran moet worden uitgeleverd, voordat de Ame
rikaanse gijzelaars worden vijgelaten. Waldheim heeft géén ont
moeting gehad met de Iraanse leider ayatollah Khomeiny omdat
deze hem, ondanks andersluidende geruchten, niet wilde ont
vangen.
Vanmorgen zei een woordvoerder van Waldheim, dat het plot
selinge vertrek van de secretaris-generaal uit Iran een gevolg
was van de binnen enkele dagen te houden bijeenkomst van de
Veiligheidsraad over de situatie in Afghanistan. Waldheim is
van mening, dat zijn aanwezigheid daarbij ten zeerste gewenst
to or alle Iraniërs, zowel volwassenen als kinderen, is de Amerikaanse ambassade in
'eheran een bedevaartplaats geworden. Iedere dag komen mensen uit het hele land
laar het gebouw, om anti-Amerikaanse leuzen te schreeuwen.
Secretaris-generaal Kurt Waldheim had in Teheran een ontmoeting met slachtoffers
van het bewind van de sjah.
LOME De procureur-generaal te Rome, professor Guido
iuasco, heeft gisteren een 196 pagina's tellende acte van be-
Chuldiging uitgebracht tegen 22 terroristen, hoofd- zakelijk
eden van de Brigate Rosse, die tussen juni 1977 en mei 1979
|egen moorden hebben gepleegd alsmede een aantal aansla
an. Dertien van hen zijn volgens de beschuldigingsacte be
rokken geweest bij de ontvoering en de moord op Aldo
loro. Vermoedelijk moet hun aantal met nog drie worden
lermeerderd, van wie nog niet vaststaat of en in welke
liate zij betrokken zijn geweest bij de zaak-Moro. Onder
ien is prof. Toni Negri van de Universtiteit van Pazza.
rof. Negri wordt er sterk van verdacht, het laatste telefoonge-
prek te hebben gevoerd met de echtgenote van Aldo Moro, aan
Ie vooravond van diens executie in mei 1978, in een laatste po-
ing hem te ruilen tegen enkele gedetineerde kopstukken van
e Brigate Rosse.
'rofessor Negri wordt beschouwd als een van de belangrijkste
ieologen achter terreur-organisaties als de Autonoma Operaia
n de Brigate Rosse. Het zal moeilijk zijn om hem daarvoor te
eroordelen, omdat moeilijk te bewijzen valt in hoeverre hij ter-
jristen tot hun daden heeft aangezet.
eeds eerder stond de „eerste generatie" van de Brigate Rosse
iet als hoofdbeschuldigde Renate Curcio in Turijn terecht. Aldo
loro werd ontvoerd in een vergeefse poging van de Brigate
osse, Curcio c.s. vrij te krijgen. De eerste generatie zit thans
ingdurige gevangenisstraffen uit.
Ie tweede generatie zit thans, op een tweetal voortvluchtigen
a, in voorarrest. Dat is ook het geval met een derde generatie,
nder wie de laatste weken van het afgelopen jaar door de poli-
e op grote schaal is huisgehouden.
[ito in ziekenhuis
IELGRADO President Josip Broz Tito is gisteren in het
iekenhuis van Ljubljana, de hoofdplaats van de deelrepu-
liek Slowenië, opgenomen voor een onderzoek van de
loedvaten in zijn benen. Volgens het officiële persbureau
'anjug deed de 87-jarige dit op advies van een commissie
an artsen.
)e Joegoslavische staats- en partijleider heeft in zijn lange leven
iet veel te klagen gehad over zijn gezondheid. In de herfst van
)76 leed hij enige tijd aan een leveraandoening. Voorts heeft hij
u en dan last van ischias een pijnlijke zenuwontsteking in het
iderdeel van de rug.
Ikomo-Mugabe nog niet naar Salisbury
.USAKA Joshua Nkomo en Robert Mugabe, de twee leiders
'an het Patriottisch Front van Zwimbabie gaan het komende
'eekeinde nog niet terug naar Salisbury. Nkomo's perschef in
usaka liet gisteren weten dat de guerillaleider op verzoek van
e Britse gouverneur in Rhodesië lord Soames, niet zondag 6 ja-
uari, maar zondag daarop naar Salisbury zal terugkeren. Zon-
ag wordt er in Salisbury een betoging gehouden van aanhan-
ers van bisschop Abel Muzorewa. In dit verband is de Rhodesi-
che politie bang voor moeilijkheden als Nkomo zondag zou te-
ugkeren.
(Van onze correspondent
Peter Niesewand)
NEW DELHI De helft van de Indiase
bevolking is gisteren naar de stembus ge
trokken in de eerste ronde van de algeme
ne verkiezingen. Zondag 6 januari trekt de
andere helft naar de stembus. De verkie
zingscampagnes hebben voor Indiase be
grippen een opmerkelijk rustig verloop
gehad. In de dagen die aan de verkiezin
gen vooraf gingen zijn slechts twee kandi
daten vermoord; verscheidene actieve par
tijleden zijn doodgeschoten, dood gesto
ken of aan stukken gehakt. Er is een aan
slag gepleegd op een voormalig minister
waaraan hij ternauwernood kon ontko
men en in een handgemeen tussen de aan
hangers van de verschillende politieke
partijen is een aantal mensen gewond ge
raakt. Velen in India vrezen echter dat de
echte moeilijkheden nog moeten komen.
Paramilitaire troepen die worden gesteund
door gewapende politie, patrouilleren dag en
nacht door de 54 kiesdistricten in de noord
oostelijke staat BihaP waar, naar verwach
ting, verschillende politieke groeperingen
zullen proberen zondag de stemlokalen te be
zetten en de kiezers weg te houden met drei
gementen en geweld. De politie heeft uit
voorzorg meer dan 500 mensen opgepakt die
bekend staan als „antisociale elementen en
beroepsbezetters". Bihar behoort tot de staten
die in de tweede ronde van de algemene ver
kiezingen naar de stembus trekken. Meer dan
144 miljoen kiezers in bijna 230 kiesdistricten
hebben gisteren hun stem uitgebracht.
De verkiezingsprocedure in 's werelds groot
ste democratie is ongelooflijk. Er zijn meer
dan 350 miljoen kiesgerechtigden en alle
stemmen worden met de hand geteld. On
middellijk na de sluiting van de stembureaus
op zondag begint men met de telling.
De stemming tijdens de verkiezingscampagne
werd gekenmerkt door apatie en ontgooche
ling, wat wel eens tot een lage opkomst zou
kunnen leiden. Het gebied in noordelijk India
dat zich uitstrekt van Radsjastan tot Bihar,
wordt bovendien geteisterd door bittere kou
de met zware regenval en soms zelfs sneeuw
buien. Naar verluidt, zijn tot nu toe al 48
mensen aan de kou bezweken. Tot de slacht
In lange rijen stonden de kiezers gisteren in de hoofdstad New Delhi klaar bij de stembureaus.
De eerste verkiezingsdag heeft geleid tot geweldplegingen die aan een tiental mensen het leven
hebben gekost.
offers behoort een verkiezingsfunctionaris
die stembiljetten naar een door sneeuw afge
sloten kiesdistrict wilde brengen.
Deze week zijn de verkiezingscampagnes be
ëindigd om de kiezers de gelegenheid te bie
den in alle rust de voor- en nadelen van de
verschillende kandidaten te overdenken. De
kranten staan echter nog steeds vol met poli
tieke advertenties. „Niemand kan beter lie
gen dan mevrouw Indira Gandhi", aldus een
advertentie van de Janata-partij van Djagdii-
van Ram. Het is een ontnuchterende gedach
te dat mevrouw Gandhi en Djagdjivan Ram
in geval van een onbesliste verkiezingsuitslag
die de meeste politieke waarnemers ver
wachten naar alle waarschijnlijkheid be
sprekingen zullen beginnen over de vorming
van een coalitieregering.
Maar als dat zo is, zulien de besprekingen op
zijn vroegst pas volgende week beginnen.
Deze week oefent de Janató-partij nog felle
en heftige kritiek uit op mevrouw Gandhi.
De kritiek concentreert zich op de kwestie
van de prijzen, een hoeksteen in de campag
ne van de Congrespartij. De Janata-partij en
de Lok Dal-partij (Volkspartij) van de voor
malige premier Charan Singh hebben zich in
hun verkiezingscampagnes vooral toegelegd
op de excessen en het autoritaire gedrag van
mevrouw Gandhi toen zij tijdens haar rege
ring de noodtoestand afkondigde. De Con
grespartij van mevrouw Gandhi daarentegen
heeft ingespeeld op het toenemende geweld
en de hoge inflatie.
Zelfs de allerarmsten
In sommige gebieden kan de prijs van de
uien, van oudsher een groente die zelfs de al
lerarmsten zich nog konden veroorloven, een
cruciale rol spelen bij de verkiezingen. De
prijs van 1 kilo uien is plotseling gestegen
van een paar roepies tot 10 roepies. Mevrouw
Gandhi heeft hierop tijdens haar verkiezing
sbijeenkomsten veel nadruk gelegd en een
gevoelige plek bij de Janata-partij geraakt.
In een advertentie met de kop „kosteloze leu
gens" zei de Janata-partij: „Tijdens de nood
toestand is de prijs van 1 kilo uien opgelopen
tot 4.5 roepies (ongeveer 1 gulden). Om een
goede naam in het buitenland te krijgen wer
den diezelfde uien uitgevoerd voor ongeveer
1.5 roepies. Mevrouw Gandhi liegt daarom
niet als zij zegt dat de uien in haar tijd goed
koper waren. Dat waren ze ook wel, voor de
buitenlandse consumenten".
Geweld
De Indiase bevolking stelt zich -opvallend
koelbloedig op met betrekking tot gebeurte
nissen die, zouden zij voorvallen bij Westerse
verkiezingen, zouden uitgroeien tot een
schandaal en aanleiding zouden zijn tot aller
lei onderzoekcommissies. Toen in Manipur
een kandidaat van de communistische partij
werd neergeschoten en de toestand als gevolg
daarvan bijzonder gespannen was, berichtte
een landelijke persbureau het volgende: „De
moordaanslag op het lid van de communisti
sche partij van India betekende het einde van
een lauwe campagne...".
De andere vermoorde kandidaat was afkom
stig uit West-Bengalen. Vorige week gooide
een bende bommen naar het verkiezingskan
toor in Serampore, drong vervolgens het ge
bouw binnen en stak de kandidaat dood.
Volgens opiniepeilingen die vooral in India
weinig betrouwbaar zijn, heeft mevrouw
Gandhi een grote voorsprong op Djagdjivan
Ram en de premier Charan Singh. Maar het
onderzoek waarop de uitslagen van de peilin
gen zijn gebaseerd, is veel te beperkt om ge
loofwaardig t.e zijn.
Praktisch gesproken moet mevrouw Gandhi
waarschijnlijk meer dan 220 zetels halen om
op haar voorwaarden een coalitie te vormen
met een andere partij. Als zij dat aantal niet
haalt, zal Djagdjivan Ram, ook al steunt hij
op een smallere basis, waarschijnlijk probe
ren zelf een coalitie te vormen, al was het al
leen maar om mevrouw Gandhi buitenspel te
zetten en zelf als eerste harijan (onaanraak
bare) premier van India te worden.
(Copyright The Guardian)
