Kaboel lij kt op
Russische stad
deTijd
Steun vakbeweging
voor stakers Britse
staalindustrie
Patriottisch Front: geen extra
tijd voor verzameling troepen
IlSi&LRS
Samenzwering
tegen Waldheim
verijdeld
Aartsbisschop
beroofd en
gewond
NEDERLANDERS M AKEN HET GOED
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 3 JANUARI 1980 PAGINA 8
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Het sociale conflict in de
Britse genationaliseerde staalbedrijven is
algemeen. Meer dan 100.000 arbeiders heb
ben het werk gestaakt om een opslag te ei
sen van 17 tot 20 procent. De algemene di
rectie van de staalnijverheid zegt, dat ze
niet hoger kan gaan dan 6 procent, gekop
peld aan een forse stijging van de produc
tiviteit
Het ziet er dan ook naar uit dat de staker-
sposten van de staalarbeiders lang in de kou
zullen moeten staan. En dit ondanks het feit
dat heel de Britse vakbeweging haar steun
toegezegd heeft. Door de Britse spoorwegen
zal geen staal vervoerd worden afkomstig
van Britse privé-staalbedrijven, die ongeveer
20 procent van de nationale productie voor
hun rekening nemen.
Groot-Brittannië importeert ongeveer een
kwart van het staal dat zijn industrie nodig
heeft. Verwacht wordt, dat Nederland en
West-Duitsland in de komende dagen grote
vrachten staal naar het Verenigd Koninkrijk
zullen sturen.
Om die import te kunnen dwarsbomen, werd
door de Britse vakbeweging een beroep ge
daan op de Internationale Federatie van
Transportarbeiders, die nu van plan is een to
tale boycot van staalexport naar Groot-Brit-
tannië te organiseren. In vakbondskringen
wordt gehoopt, dat de bazen van de Britse ge
nationaliseerde staalbedrijven sneller door de
knieën zullen gaan wanneer de fabrieken
van hun klanten stilvallen. Het ziet er even
wel niet naar uit, dat dit gauw zal gebeuren.
Stakende Britse metaalarbeiders warmen zich, bij de poorten van een metaalbedrijf
in Yorkshire, aan een vuurtje. Meer dan 100.000 Britse staalarbeiders hebben het
werk gisteren neergelegd.
Kardinaal Vicente
Scherer, aartsbis
schop van Porte
Alegre (Brazilië).
RIO DE JANEIRO De aartsbisschop van de Zuidbrazili-
aanse stad Porto Alegre is op oudejaarsavond met een mes
gestoken, ontkleed en achtergelaten op een eenzame weg
omdat zijn overvallers ontevreden waren met de buit.
Kardinaal Vicente Scherer was door twee mannen buiten de
stad gebracht die zijn auto hadden aangehouden. Hij gaf zijn
horloge en 1480 cruzeiros (75 gulden) maar de overvallers staken
hem enige malen met een mes alvorens hem te dwingen zich uit
te kleden op een verlaten weg. De politie heeft de aartsbisschop
overgebracht naar een ziekenhuis waar hij wordt behandeld
voor lichte steekwonden. De daders zijn ontkomen.
Directeur EL AL in Istanbul doodgeschoten
ISTANBUL Onbekenden hebben gisteravond de directeur
van het kantoor van de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al
in Istanbul doodgeschoten.
Volgens de politie werd de directeur, Abraham Elazar, neerge
schoten toen hij zijn auto bij zijn woning wilde parkeren.
De aanslag is opgeëist door een terroristische organisatie, die
zichzelf de „Marxistische-Leninistische Gewapende Propagan-
da-eenheid" noemt.
Een Iraans jongetje wordt, tijdens een bijeenkomst
van slachtoffers van de Savak (de geheime politie uit de
tijd van de sjah), door zijn vader opgetild. Het jongetje
mist beide armen. Deze zouden door de Savak zijn af
gehakt om het kind tot spreken te dwingen.
VOLGENS IRAANSE
MINISTER GHOTBZADEH:
TEHERAN - De Iraanse minister van buitenland
se zaken Ghotbzadeh heeft gistermiddag verklaard,
dat een samenzwering tegen het leven van secreta
ris-generaal van de Verenigde Naties Kurt Wald
heim is ontdekt en verijdeld. Een woordvoerder
van Waldheim wilde het bericht niet tegenspreken
of bevestigen. Hij verklaarde echter wel, dat hei
voorgenomen bezoek van de secretaris-generaal aan
slachtoffers van het bewind van de sjah, op verzoek
van de minister Ghotbzadeh, om „veiligheidsrede-,
nen" was afgelast.
De rest van het bezoek van Waldheim aan Iran zal in het ge
heim worden afgehandeld. Terwijl de VN-secretaris-generaal
gistermorgen gedurende drie uur met minister Ghotbzadeh
sprak, werd door 1.500 studenten gedemonstreerd tegen de Ver
enigde Staten én Waldheim, die op spandoeken voor spion werd
uitgemaakt. Aan het eind van het onderhoud verklaarde minis
ter Ghotbzadeh dat het bezoek van Waldheim niet zal leiden tot
de vrijlating van de gijzelaars in de ambassade.
De Iraanse juristenvereniging, die een belangrijke rol heeft ge
speeld bij de val van de sjah maar nadien herhaaldelijk door de
radicale geestelijkheid is aangevallen, heeft een lijst met aan
klachten tegen de sjah opgesteld en aan Waldheim gestuurd. De
juristen schrijven dat internationale overeenkomsten de uitleve
ring van de sjah rechtvaardigen. Zij beschuldigen de verdreven
monarch van misdaden tegen de mensheid, waarbij zij zich base
ren op rapporten van Amnesty International, de VN en het In
ternationaal Press Institute.
Iran heeft gisteren, uit voorzorg tegen een mogelijke economi
sche boycot, een deel van haar tegoeden bij banken in Europa
overgeboekt naar banken in andere landen. Om welke bedragen
het gaat is niet bekend, maar het totaal van de Iraanse tegoeden
in Europa bedraagt ongeveer 26 miljard gulden.
In Beiroet verklaarde de Iraniër Montazeri, dat hij duizenden
Iraanse vrijwilligers naar Libanon zal sturen om de PLO te hel
pen in de strijd tegen Israël. Inmiddels krijgen 300 Iraniërs een
opleiding in een guerrillakamp bij de Syrische hoofdstad Da
mascus. Of zij ooit in Libanon aan zullen komen is nog de vraag.
De Libanese regering heeft er geen twijfel over laten bestaan,
dat de Iraniërs niet welkom zijn in Zuid-Libanon.
Dodental brand Canada tot 44 gestegen
MONTREAL Het aantal doden als gevolg van de brand
in het clubgebouw „Opemiska" in Chapais in de Canadese
staat Quebec is gisteravond gestegen tot 44.
In de loop van de dag bezweken twee ernstig gewonden aan hun'
verwondingen. Tijdens een oudejaarsviering kwamen 42 perso
nen om het leven en raakten ongeveer 50 mensen gewond, na
dat brand uitgebroken was als gevolg van slordigheid van een
van de feestgangers die met zijn aansteker een kerstboom aan
stak.
Vice-voorzitter van Sinn Fein gearresteerd
BELFAST Gerry Adams, de vice-voozitter van de Sinn Fein,
de politieke vleugel van het Ierse republikeinse leger, is gistera
vond door de Noordierse politie gearresteerd.
Volgens een woordvoerder van de Noordierse politie werden
Adams een andere man, wiens identiteit niet is bekendgemaakt,
aangetroffen in een huis waarvan men dacht dat het leeg was.
De twee mannen zijn overgebracht naar Andersonstown waar
zij worden ondervraagd.
SCHIPHOL/KABOEL De Ne
derlanders in de Afghaanse
hoofdstad Kaboel maken het naar
omstandigheden goed. Dit heeft
een uit Leiden afkomstig echt
paar, dat overigens zijn naam niet
bekend wil maken, gisteravond
op Schiphol verklaard na aan
komst uit Kaboel. Volgens bun
informatie wonen in de Afghaan
se hoofdstad vijftien Nederlan
ders, die zij, op twee priesters na,
goed kennen. De twee uit Leiden
afkomstige Nederlanders zijn de
eerste landgenoten die Kaboel se
dert de omwenteling hebben ver
laten. De man is bioloog, verbon
den aan een internationale orga
nisatie.
Volgens hen is Kaboel haast „ingenomen"
door Russische troepen. „Overal zie je Ru-
sissche soldaten patrouilleren, terwijl in
de hele stad Russische legervoertuigen rij
den. Bij het vliegveld hebben we zware
Russische tanks en ongeveer vijftig lichte
re tankvoertuigen zien staan", aldus hun
relaas. Direct bij het vliegveld hebben ze
ook een groot tentenkamp waargenomen,
dat onderdak aan duizenden Russische
soldaten zou bieden.
Hoewel de situatie in Kaboel al dreigend
was, kwam de val van president Amin
van Afghanistan en de Russische inter
ventie volgens het echtpaar toch vrij on
verwacht. „Op kerstavond begon de inva
sie van Russische materieel en troepen.
De hele nacht en de eerste kerstdag
vloegn grote transportvliegtuigen over de
stad. Tweede kerstdag 's avonds begon
het schieten. Vanuit ons huis konden we
zware rookwolken zien. De volgende dag
toen de rust weergekeerd leek, vlogen on
afgebroken Russische Migs over de stad".
De schade in de stad is volgens hun waar
neming echter niet zo groot. Alleen het
presidentieel paleis en het hoofdpostkan
toor waren vernield. Telex- en telefoon
verkeer was na de Russische invasie niet
meer mogelijk.
Het echtpaar had de indruk dat het over
grote deel van de bevolking anti-Russisch
gezind is. Sinds enkele maanden zijn op
markten verscheidene Russen vermoord.
„De Afghanen kunnen echter nauwelijks
een Rus van een Westeuropeaan onder
scheiden, waardoor je grote risico's loopt".
Met name de publicatie van een lijst met
twaalfduizend mensen die de vorige presi
dent Amin heeft laten executeren, heeft
de Russische stemming sterk aangewak
kerd.
Vanuit de Indiase hoofdstad wordt ge
meld dat een Russische divisie keurtroe
pen een algeheel offensief is begonnen om
de verzetshaarden van de Afghaanse re
bellen ten zuiden van Kaboel uit de weg
te ruimen. De rebellen opereren vooral in
berggebieden rond de stad Paktia. In Ka
boel zijn alle strategische punten door
Russen ingenomen. Afghaanse legereen
heden zijn kennelijk ontwapend. In het
zuidwesten, bij de Iraanse grens, is de stad
Herat door de rebellen op de Russen
heroverd. Volgens Afghanen die naar Pa
kistan zijn uitgeweken, zijn ongeveer
drieduizend doden onder de Afghanen ge
vallen in de eerste twee dagen van de
strijd met de Russen. Men had 80 vracht
wagens met lijken van Afghaanse militai
ren geteld.
Leger El Salvador verwerpt ultimatum
SAN SALVADOR De strijdkrachten in EI Salvador heb
ben gisteren het ultimatum verworpen als „onaanvaard
baar" dat de regering van het land 31 december (dus maan
dag en niet zondag red.) had gesteld. Het kabinet eist dat de
strijdkrachten zich uitspreken ten gunste van de democrati
sering die na de staatsgreep in oktober was toegezegd.
Het ultimatum dat door bijna het voltallige kabinet was gesteld,
werd ook gesteund door twee van de drie burgerleden van de
iunta die het land sinds de staatsgreep regeert. Naast de drie
burgers hebben twee militairen zitting in de junta.
Eerder woensdag had een gematigd linkse partij in het land, de
Nationale Democratische Unie, al haar ministers uit de regering
teruggetrokken uit protest tegen „de invloed van het leger op de
politieke besluitvorming".
Schandaal rond Israëlische minister
JERUZALEM - De Israëlische
minister van landbouw, Ariel
Sharon, is betrokken bij een
financieel schandaal dat giste
ren veel publiciteit heeft ge
kregen in de pers van het
Het schandaal vormt een
nieuw probleem voor de rege
ring-Begin die te kampen
heeft met politieke en econo
mische moeilijkheden.
De zaak kwam dinsdag aan
het licht in de commissie voor
financiën van het parlement
Sharon wordt ervan beschul
digd tegen advies van het mi
nisterie van financiën in op
staatskosten een omheining te
hebben gebouwd rondom een
aanzienlijke landbouwneder
zetting die hij bezit in de Ne-
gevwoestijn.
Turks leger
waarschuwt
regering
ANKARA De militaire lei
ders in Turkije hebben de re
gering gewaarschuwd, dat het
snel uit moet zijn met de on
rust in het land. JDe waarschu
wing was in dermate harde
taal vervat, dat deze ongeveer
gelijk staat met het dreigen
met een staatsgreep.
De waarschuwing aan de
Turkse regering van Demirel
werd gistermiddag voor de ra
dio voorgelezen. De militaire
leiders vragen de politieke
partijen om „gezamenlijk alle
maatregelen te treffen tegen
activiteiten, die aansturen op
ondermijning van de staat".
SALISBURY/LUSAKA (Rtr- UPD
De Britse gouverneur van Rhode-
sië, lord Soames, heeft woensdag een
verzoek van de leiders van het Patri
ottisch Front afgewezen om meer
tijd voor het bijeenbrengen van hun
guerrillastrijders op de vastgestelde
verzamelpunten. Over twee dagen
loopt de tijd van een week af die
hiervoor was overeengekomen in het
vredesakkoord van Londen.
Een woordvoerder van de gouverneur
zei dat „de periode van zeven dagen en
de bepaling over de verzamelpunten
centrale elementen zijn van een plech
tige en bindende overeenkomst. Deze
kunnen nu niet worden gewijzigd". Hij
sprak in antwoord op uitlatingen van
leiders van het Patriottisch Front dat
de ene week veel te kort is om al hun
manschappen in het oerwoud op de
hoogte te brengen van de wapenstil
stand. Volgens het vredesleger van het
Gemenebest, dat toezicht houdt op de
naleving van het akkoord van Londen,-
hebben zich tot dusver 4.100 van de ge
schatte 16.000 guerrillastrijdens gemeld
sedert het bestand van kracht werd.
Tijdens een persconferentie in Lusaka
had frontleider Joshua Nkomo, hoofd
van de ZAPU, er bij de Britse autoritei
ten op aangedrongen zijn manschappen
meer tijd te gunnen. Hij riep zijn troe
pen in Rhodesië op zich te melden.
Nkomo zei dat de hele operatie twee
maal zo lang of nog langer zou kunnen
duren dan was voorzien tijdens de vre
desconferentie in Londen. Hij voegde
eraan toe dat wegens het gebrek aan
radio's en kaarten de guerrillastrijdens
meer tijd nodig hebben zich te melden.
Ook de andere leider van het patriot
tisch front, Robert Mügabe liet zich in
gelijke zin uit. Volgens de Britse
woordvoerder Nicholas Fenn kan de
tijdslimiet alleen uitgesteld worden als
alle ondertekenaars van het akkoord
van Londen het daarmee eens zijn. In
politieke kringen wordt betwijfeld of
oud-premier Abel Muzorewa ermee zou
instemmen.
De twee leiders van het Patriottisch
Front zullen dit weekeinde terugkeren
in Rhodesië.
In De Tijd roept de parlemen
taire journalistiek Lubbers uit
tot politicus van het jaar. „Hij
overbrugt tegenstellingen met
een brug, die niet bestaat,
maar waar iedereen overheen
loopt". Premier Van Agt is
tweede. „Omdat hij ver buiten
de grenzen van de om zijn per
soon getekende karikatuur is
getreden. Heeft zich goed her
steld na een periode van mat
heid en bewezen een goed
teamleider te zijn en, in tijden
van spanning, een uitstekend
crisisbeheersefr". In het politie
ke hoofdartikel komt men het
duo weer tegen en wel zo:
„Onder leiding van Lubbers
zijn in de kernwapenkwestie
tekentjes van hoop gegeven
over de politieke mogelijkhe
den van het CDA. Maar als die
door Van Agt zo de kop wor
den ingedrukt, kan het niet
anders of het CDA gaat er als1
geheel onderdoor". Elders de
vraag waar Rome toch zo bang
voor is. „Een Kerk die aan de
uiterst gewichtige vragen van
de politieke en bevrijdingsthe
ologie niet toekomt, omdat zij,
teneinde een verloren gezag te
herwinnen, eerst nog een ap
peltje met Küng wenst te
schillen, maakt een nogal be
klagenswaardige indruk". De
rest van het blad is gewijd aan
literatuur.
Het omslagartikel van Elsevier
gaat over onze economie. Prof.
Zijlstra wenst (en verwacht
ook), dat de gulden sterk zal
blijven, dat de rentestand om
laag gaat en dat de inflatie niet
zal toenemen. Over de door
hem verlangde stabiliteit van
de internationale monetaire
verhoudingen is hij somber
der. Ook een gesprek met de
scheidende directeur dr. Mein-
sma van het Kankerfonds.
„Wat ik bijvoorbeeld nu erg
belangrijk vind, is een onder
zoek naar de geneeskansen
van kankerpatiënten, geogra
fisch gezien bijvoorbeeld. Ik
bedoel daarmee: heeft een
kankerpatiënt in andere ste
den van ons land evenveel ge
nezingskansen als bijvoorbeeld
een Amsterdammer? Ik wil
onderzoeken of dat zo is".
Voorts wordt gesproken met
de uit elkaar gevallen pop
groep The Cats uit Volendam.
„Ik dacht: zijn we zo afgeta
keld? Ja, dat waren we. En
dan moet je stoppen. Nee, ru
zie is er niet. Vriendschap?
Kom je mekaar tegen, dan
drink je samen een pilsje.
Maar we zien elkaar nauwe
lijks meer". De nieuwe gevol
machtigd minister van de An
tillen, Casseres, zegt in een in
terview: „Ik vind de houding
van de Nederlandse bevolking
tegenover de hier wonende
Antillianen bijzonder stuitend
en soms weerzinwekkend".
Elders tenslotte merkt bis
schop Bluyssen op: „Als U be
doelt te vragen of mgr. Gijsen
de eigenlijke zondebok van
onze crisis is, zeg ik: nee, zo zie
ik het niet. In al wat hij be
pleit en verdedigt, zie ik hem
als iemand die optreedt binnen
een bestaande problematiek.
Een problematiek die dus niet
zou worden opgelost, als de
paus bij wijze van spreken de
Roermondse bisschop zou
overplaatsen naar de Duitse
kerkprovincie".
De Haagse Post praat met ka
merlid Van Houwelingen. „Ik
heb geen behoefte om de eeu
wige loyalist of dissident bin-
'nen de CDA-fractie te blijven.
Ik ben een volwaardig kamer
lid en wil met al miin politieke
opvattingen voluit binnen dat
CDA kunnen blijven functio
neren.
Als in de komende
maanden blijkt, dat sommige
mensen dat niet mogen, dan
moeten we er maar uitstappen.
Ik vind het politiek onaan
vaardbaar dat het CDA in een
soort rechts bondgenootschap
zou belanden.
Werknemers,
iongeren, mensen die in de
kerken actief zijn, die mogen
we, die kunnen we niet kwij
traken. En dat dreigt nu". Een
interview ook met de Rhodesi-
sche guerrillaleider Nkomo.
„Er zijn mensen die geloven,
dat, als de Sovjet-Unie je
steunt, ze je ook gaan vertellen
wat je moet doen en laten.
Laat ik jullie dit vertellen: kijk
naar wat er in Egypte en So
malië is gebeurd. De Russen
hebben zichzelf uit die landen
teruggetrokken, totaal. Dat
kan je niet van alle .westerse
landen zeggen. Als die ergens
weggaan, laten ze altijd wel
wat eieren in de mand achter,
die voor problemen kunnen
zorgen".
Vrij Nederland praat met Max
van der Stoel, die ten striide
trekt tegen zijn eigen PvdA.
„De partij zal zich er reken
schap van moeten geven, dat
de denkbeelden van haar kie
zers vaak minder vergaand
zijn dan in kringen van leden
van de partij. Ik vraag me af
of een uitspraak dat Neder
land uit de NAVO moet, de
kansen op een tweede kabinet-
Den Uyl zou versterken. In te
gendeel, zo'n uitspraak zou
zeer wel een tweede kabinet-
Den Uyl kunnen blokkeren".
Voorts een profiel van de
„doorbraakpriester" uit de
vijftiger jaren, Simon Jelsma.
„Een kerk die in de loop der
eeuwen zo fout is geweest,
■waarvan de structuur zo fout
is, daarvan kun je ie alleen
maar distantiëren. De paus
heeft al ongelijk nog voordat
hij begint te praten. Het evan
gelie? Over oorlog en vrede en
over een eerlijke verdeling
van de welvaart kan ik ook uit
andere bronnen veel destille
ren. Zoals het marxisme en
het socialisme". Het thema
van de kleurenbijlage is justi
tie en verkrachting.
Hervormd Nederland tekent
bij „De nacht van Van Agt"
aan: „De eerste aanzetten tot
verloedering zijn te zien ge
weest. Zoals het er nu voor
staat, lijkt er nog maar één
kans over iets van het ideaal
te behouden. De historische
verantwoordelijkheid daar
voor ligt bij de ARP. Die kan
besluiten nu tot het CDA toe
te treden". Voorts een inter
view met secretaris Van der
Veen van de Nederlandse zen
dingsraad. „Ik vind dat de
christenen in Nederland in de
minderheid zijn. Het is duide
lijk, dat de dynamiek van onze
samenleving niet wordt be
paald door het christelijke
maatschappelijke denken en
hopen. We zijn geen christelij
ke natie, maar een deel van
een laat-kapitalistisch sy
steem". Een ander artikel con
stateert, dat een falende kerk
leiding in Rome tegenover
„kerkvader" Hans Küng zijn
gezag heeft misbruikt. Een in
terview tenslotte met Leo
Mesman van het secretariaat
Levensbeschouwing en Vak
beweging van de FNV. „Er
zijn mensen, die met een zeke
re scepsisch naar dit werk kij
ken. Nog steeds lopen er heel
wat mensen rond, die trauma
tische ervaringen hebben met
hun Kerk. We moeten er mee
rekenen, dat mensen het mis
schien makkelijker vinden
over levensvragen te praten in
het verband van de vakbewe
ging dan in kerkelijk ver-
