weekpuzzel door dr, Pluizer
■aüHIHWII
sterrenhemel
dierenportret
DENKSPORTEN/HOBBY
z> oplossing vorige puzzel
mi
NR. 52
OVERLAPPER
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 29 DECEMBEII
Grand National
Oplossingswedstrijd
Het Grand National viertallen-
kampioenschap is in Amerika
een gigantisch evenement,
waaraan ditmaal meer dan
7000 teams deelnamen. Via
talloze afvalwedstrijden bereik
ten ten slotte acht teams de fi
nale, die in Las Vegas werd
gehouden. Als ik u de namen
van de winnaars noem (Arnold
Leavitt, Larry Robbins, Greg
DeFotis, Jerry Goldfein en
Claude Vogel), zult u vermoe
delijk uw schouders ophalen,
want ik denk niet dat er veel
lezers zijn, die ooit van hen
hebben gehoord.
De meesten van hen komen uit
Chicago en de winnaars had
den totaal geen pretenties over
hun zegepraal. „Dit is een
toernooi voor het gewone
volk", zei Robbins, „en daar
behoren we toe".
Verder meenden ze hun suc
ces te 'danken te hebben aan
hun „ontstellende demonstra
tie van luk-raak bieden". Een
dergelijke bescheidenheid is
zeldzaam heden ten dage en
daarom hier een spel uit de fi
nale:
Oost gever.
NZ kwetsbaar.
AH 10742
O A H 9 7
9
A432 M H B 1097
OB853 0 *9
o 6 7 o V 10 3
*A642 H 8 7 5
V 5
S V 6
O B 8 5 4 2
VB 103
Oost Zuid West Noord
Lam-
Leavitt Bergen Vogel prey
2 pas 4 5 o
pas pas doublet (einde).
Leavitt's zwakke 2-opening
voldeed niet aan de vereisten.
Het merendeel van zijn punten
zit in de bijkleuren en hij heeft
maar een vijfkaart. Voor Vo-
gel's jump naar 4 schoppen is
veel te zeggen. Als de spellen
sluiten wordt het misschien ge
maakt, de tegenstanders gaan
wellicht naar een 5-contract,
dat hij dan kan doubleren en
noord was gedwongen om,
kwetsbaar, op een onaange
naam hoog niveau een beslis
sing te nemen. Lamprey, met
zijn aardige distributie en hoge
kaarten besloot tot 5 harten,
die door Vogel werden gedou
bleerd. Hoewel de tegenstan
ders het troefprobleem voor
de leider oplosten, moest deze
toch vier slagen verliezen: twee
schoppens en een slag in bei
de lage kleuren. Minus 500
leek niet slecht, want 4 schop
pen zit er in (420) tegen de ver
moedelijke uitkomst met kla
vervrouw en zou 2 IMP's kos
ten. Het liep echter anders.
Oploswedstrijd (6)
Oost Zuid West Noord
De
Rosner Robbins Stauber Fotis
pas pas 1 1~ü
1 pas 2 3 o
4 pas pas pas
Uitkomst: hartenvrouw, voor
zuid en harten na, die oost
troefde. Teneinde een paar rui
tens te kunnen troeven speel
de Rosner nu ruiten na, die
noord nam, waarna weer har
ten werd gespeeld. De leider
moet nu de goede beslissing
nemen: heeft noord troef-
vrouw, dan moet hij laag troe
ven en later, zo nodig, snijden
en heeft zuid die kaart dan
moet hoog worden getroefd en
over zuid worden gesneden.
Hij raadde verkeerd, troefde
met de boer en werd overge-
troefd. Hoewel de tegenspelers
hem hielpen het aantal verlies-
slagen in klaveren tot één te
beperken, ging het spel toch
een down en dat waren 11
IMP's voor de toekomstige
winnaars.
Van de ter oplossing gegeven
vierzet, waarin de oplossers de
vele verschillende matzetten
moesten opzoeken om dat
boek van dr. Euwe AVRO we
reldschaaktoernooi 1938 te
kunnen winnen zijn dertien op
lossingen binnengekomen. De
inzender van 45 matzetten
noemt het „een grandioze op
lossingswedstrijd" en dat kan
de auteur dat tot troost zijn! Ik
zal maar meteen vermelden
dat dit aantal door geen der
andere oplossers is benaderd.
Er waren er bij 17, 20 en 24
matzetten en dat is al heel
wat maar de prijs gaat wel
verdiend naar: de heer A. Ruij-
grok, Tulpweg 21, 2241 VM,
Wassenaar. Dit is zelf een pro-
bleemkomponist, en als wel
verdiende troostprijs draagt hij
een probleem van hem, dat
staat in Schakend Nederland
van okt. jl. op aan F. Christi-
aans uit Zutphen, die intussen
zijn vierzet, die hij maakte toen
hij in het ziekenhuis lag, heeft
verbeterd. Ik druk die hierna
af. Om alle matvoeringen hier
af te drukken zou de gehele
schaakrubriek in beslag nemen
- ik geef er daarom enkele van
Op elke rij dienen twee of drie antwoorden te worden ingevuld. Hiervan is
de laatste letter van het eerste woord gelijk aan de beginletter van het twee
de, terwijl indien per regel drie antwoorden moeten worden ingevuld
de laatste letter van het tweede antwoord dezelfde is als de beginletter van
het derde antwoord.
Horizontaal: 1 openbare afkondi
ging - verdovingsmiddel; 2 fabel
achtig wit dier - verlegen; 3 verdie
ping - voortreffelijk - stap; 4 eetba
re wortelknol v.h. cypergras - uitge
strekte steppe; 5 smakelijke pad
destoel - gril - mengsel van lucht en
methaan; 6 slagerswerktuig - wijn
soort - sierspeld; 7 geestigheid -
oplosmiddel voor vetten - opnieuw;
8 heilwens - plantengeslacht uit de
familie der nachtschaden - sterke
hand; 9 geduldig - soort pantoffel -
smakelijk.
Verticaal: 1 doorlopend toegangs
bewijs - godsdienstig bouwwerk; 2
groot zeeschip - lood waarmee na
den worden dichtgestopt; 3 slechts,
alleen - woekerplant - deel v.e. ko-
lenkachel; 4 wol van de angorageit
- l-vormige gordijnroede - li
chaamsdeel; 5 vogel als zinnebeeld
der huwelijksliefde - maand v.h.
jaar; 6 rechterzijde v.e. altaar -
rampzalige toestand; 7 uitgestrekte
vlakte - blijde boodschap - leer v.h.
heldendicht; 8 onbezonnen - melk-
ontromer.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 52 dienen uiterlijk
donderdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
de mooiste weer: De stand
was: Kc5, Da1, Tc3, Tf6, Lf7,
Pd4, Pg8; pionnen: a3, b2, e5,
e6, g4, g5, g6, h7. - Zwart:
Kh8; pionnen: c4, d5, g7. Wit
begint en geeft mat in 4 (vier)
zetten. De pionnen e6, g6, g5
kunnen mat geven op resp. e7,
g7 en g7. De pion h7 kan als
dame én als Toren en als lo
per! mat geven op h8, de ge
promoveerde pion op h7 kan
als dame mat geven op h8 en
h6, en als toren op g8 en h7.
De gepromoveerde pion op e6
kan dat doen als dame en to
ren op e8 zowel als op g8. De
witte dame op a1 kan mat ge
ven op resp.: b1, c1, h1, h2,
h3, h6, d4, e5, a8, d8. Tc3, kan
dat op b3, h3, h1, h2. Tf6 op f8
en h6. De paarden van g8 en
d4 op e5, f5 (beide), f6, f7. e7.
h6. De loper op g8, g6 en h5.
En dat zijn ze nog niet allemaal
hoor. Hier een paar van de
meest verrassende: 1. Ph6,
gf6: 2. Df1 Kg7, 3. h8T, f5, 4.
Tg8, mat. En: 1. e7, gf6: 2.
e8T, fe5: 3.Ph6t, Kg7, 4. h8LI
mat. Ook aardig is: 1 Dg1, gf6:
2. Pf5, fe5: 3. De3,. en mat
op d4 of e5 op de volgende
zet. De witte dame komt naar
a8 door: 1. Dh1, gf6: 2. Pf5,
fg5: 3. Ph6, d4, 4. Da8, mat.
Enzovoort.Zo zie je maar
weer, dat een eerste foutief
probleem een „grandioze" en
tree voor een beginnend kom-
ponist kan betekenen! Hier is
de verbeterde versie van:
F. Christiaans, Zutphen.
(Zie diagram)
Wit: Kc5, Da1, Tb1, Tc3, Lh7,
Pd4, Pf6; pionnen: a3, b2, e5,
f3, g4, g5, g6, h3. Zwart: Kh8;
pionnen: c4, d5, g7.
Wit begint en geeft mat in 4
(vier) zetten.
Ten overvloede nog eens de
oplossing:
1. e5xd6 e.p., g7xf6, 2. Pd45,-
f6xg5, 3. b2-b4,
Tc3: mat (3.
ook).
De „aanstichter" van
venstaande, Drs. P.
te Deventer die ons
verblijdde met „en
problemen, heeft zijn
stelling uitgebreid
neem" problemen, npv
heb ik u een
gave voorgezet, u zult
nog wel herinneren,
daarvan was:
Wit: Kh5 en Zwart:
gave daarbij luidde:
Wit neemt zijn laatste
rug, daarna neemt
laatste zet terug,
een nieuwe zet en
mat! Dat ging aldus:
de zet: 1.
neemt terug
Th8xDh5, zwart doet
we zet: 1.0—0
mat door Dh5xh7.
Deze opgaven
het terrein van
spel en gaan
Fairy Chess"
hoofdstuk
van staan te kijken
zich met dit soort
maak bezighouden.
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
Mevr. P.J. Berg-van Velsen, Heipoortseweg 95b, 2381 NS
Zoeterwode.
R. van Dijk, Forsitiadal 15, 2317 HM Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Grote Beer: opvallend beeld bij
In de laatste rubriek van dit
jaar krijgt de oploswedstrijd
weer alle ruimte. En ter gele
genheid van de vele vrije da
gen, plaats ik in de zesde ron
de drie problemen ter oplos
sing. Twee eerste publikaties
van Hauschild en één nieuwe
ling van Vuurboom, waarvoor u
dit keer drie weken de gele
genheid krijgt om de volledige
oplossingen in te zenden, en
wel naar B. J. Nuys, Oleander
12, 2671 NN Naaldwijk.
De cijferstanden van de drie
problemen:
Hauschild (11): zwart: 1, 6, 9,
13, 14, 17, 22, 25, 27, 31, 36.
37; wit: 20. 23. 24, 26. 35, 38.
42/46, 48. 49.
Hauschild (12): zwart: 6, 8/11,
16, 19, 20, 23, 25, 29, 35; wit:
21. 22, 27, 30, 34, 38, 39,
41/44.
Vuurboom (13): zwart: 3, 7, 8,
12/14, 24/26, 30. 34; wit: 17,
23. 28, 31, 32. 35, 39. 41/43,
49.
Oplossingen vierde ronde:
Hauschild (7): 44—39 38x18
36x38 25—20 14x34 17—11
HAUSCHILD (11)
6/26x28 49—43 13x31 43x3
26/6x17 3x5.
Vuurboom (8): 15—10 5x14
34—29 25x32 29x9 28x39
37x28 3x14 47—42 22x33
40—34 39x30 35x2 en het leu
ke eindspel 33—39 2—11
3943 42—38 43x32 11 16
32—37 16x10 37x46 en 10—5
Voor de liefhebbers van de
korte partijen besluit ik met de
notatie van Lammerts (Houdt
Stand)—Bronstring (RDG), ge-
HAUSCHILD (12)
speeld in de derde ronde van
de competitie.
I. 33—28 18—23; 2. 39—33
12—18; 3. 44—39 7—12; 4.
34—30 20—25; 5. 31—27
25x34; 6. 39x30 15—20; 7. 30—
25 20—24; 8. 37—31 14—20; 9.
25x14 9x20; 10. 41—37 4—9;
II. 46—41 2—7; 12. 31—26
10—14; 13. 37—31 (het open
veld 37 zal een belangrijke rol
spelen in de partij) 510; 14.
49—44 10—15; 15. 44—39 24—
29; 16. 33x24 20x29; 17. 40—34
VUURBOOM (13)
29x40; 18. 35x44 23—29 (dreigt
29—33 17—21); 19. 27—21
16x27; 20. 32x21 14—20; 21.
45—40 9—14; 22. 41—37 20—
25; 23. 37—32 14—20; 24. 39—
347 19—241 25. 34x23 18x29;
26. 4035 (gedwongen) 12—
181 27. 21x34 24—30; 28. 35x24
20x49; 29. 32—27 49—35; 30.
50—44 35x49; 31. 38—32
49x38; 32. 32x43 13—19 en
Lammerts geeft zich gewon
nen. Bronstring breekt door op
wits korte vleugel.
Wie zorgt er bij u thuis voor de huisdieren?
De Grote Beer (Ursa Major) is
het meest opvallende noorde
lijk sterrenbeeld in de buurt
van de Poolster. In maart be
reikt het zijn hoogste stand
(culminatiepunt). Zeven sterren
vormen het wel zeer in het oog
lopend en overbekende
„Steelpannetje", ook wel
„Ploeg", „Pollepel" of „Wa
gen" genoemd.
Met uitzondering van Orion
heeft geen enkel ander ster
renbeeld zoveel heldere ster
ren zo dicht bij elkaar staan.
Zes daarvan zijn van de eerste
en tweede grootte. De zeven
de, Megrez, is één magnitude
zwakker. Van Ptolemeus en
andere oude sterrenkundigen
weten wij, dat dit vroeger niet
het geval is. Het is zeer waar
schijnlijk, dat Megrez geduren
de de laatste tweeduizend jaar
in helderheid is afgenomen en
wellicht tot een speciaal soort
variabelen behoort. Twee van
de sterren van de steelpan, a.
en b., worden gebruikt om de
positie van de noordelijke he
melpool te bepalen door een
vijfvoudige verlenging van hun
onderlinge afstand.
Dubhe is een geelachtige ster.
Deze kleurige waas is te zien
door een verrekijker, als men
Dubhe met zijn zes partners
vergelijkt. Mizar is een zeer in
teressante ster, die met het
ongewapende oog als dubbel
ster met partner Alcor, wat
„ruitertje" betekent, waar
neembaar is. Mizar zelf is ook
weer een dubbelster. Met de
spectroscoop wordt hij opge
splitst in twee componenten
die in twintig dagen om hun
gemeenschappelijk zwaarte
punt draaien.
De Grote Beer bevat een aan
zienlijk aantal nevels en clus
ters, zoals de beide spiraal
melkwegstelsels M 81 en
M 82 alsmede de Uilnevel
M 97 (NGC 3587). Deze nevel
ligt op een derde van de af
stand tussen de sterren b. en
c.; de naam dankt hij aan zijn
voorkomen.. De Uilnevel heeft
twee grote cirkelvormige don
kere gebieden In een niet
doorschijnende sferische schil,
wat een treffende gelijkenis
met een uil oplevert. Er staat
een heldere ster in het centrum
van de nevel, ongetwijfeld een
vroegere supernova, waarvan
de schil van de nevel afkom
stig moet zijn. De schil heeft
een diameter van ruim drie
boogminuten. De Uilnevel is
(Te?) Veel mensen kopen een
huisdier: zo'n leuk marmotje,
poesje of een hond om de kin
deren een plezier te doen. Veel
psychologen zijn ook van me
ning dat opgroeiende kinderen
huisdieren moeten hebben om
zodoende het verantwoorde
lijkheidsbesef te versterken.
Om het kind en de psycholoog
een plezier te doen, koopt u
dan zo'n lief diertje. Maar dan?
Wie zorgt ervoor, wie kamt de
vacht, wie verschoont het hok
en wie zet het eten klaar?
In de meeste gevallen de
vrouw des huizes. En als die
niet zo ingenomen is met het
betreffende dier of er zelfs
soms bang voor is, dan begint
de ellende voor zo'n huisdier
pas goed. Het is onvoorstel
baar hoeveel kleine huisdieren
er in dierenspeciaalzaken ge
kocht worden die na enige tijd
weer teruggebracht worden,
ook al omdat het kind er dan
niét meer naar omkijkt of het
beest volgens de vrouw des
huizes zo'n ontzettende rom
mel maakt. Cavia's, konijnen,
muizen en hamsters die op
hooi of houtmot zitten, maken
nogal eens rommel en wanneer
het hok niet regelmatig wordt
schoongemaakt krijgen we vie
ze luchtjes.
Vogels morsen nogal eens bij
het eten, maar ja, dat hoort nu
Wordt zo'n vrouw dan een
paar keer over straat gesleurd,
dan wordt er soms een prik-
band gekocht. Tijd voor een
opvoedingscursus voor de
hond heeft men niet. Meestal
heeft zo'n prikband succes, er
ontstaan dan spanningen in
het gezin omdat de vrouw de
hond niet meer wil verzorgen
en uitlaten. De hond is dan de
dupe van zo'n situatie. Van
daar dat de asiels momenteel
ook vol zitten met grote hon
den.
Vaak staat men niet stil bij het
feit dat een jong hondje in het
begin problemen geeft. Behal
ve het zindelijk maken zal de
pup ook de eerste nachten
problemen geven. Het hondje
voelt zich alleen en piept en
jankt om aandacht. Men kan
proberen een wekkertje en
kruik in de mand te leggen, om
zo de eerste nachten door te
komen. Ook kittens of oudere
katten kunnen de eerste dagen
in een nieuw huis flink miau
wen of zich zelfs verstoppen.
Honden en katten die alleen
worden gelaten, kunnen nogal
eens baldadig zijn en „katte-
kwaad" uithalen. Belangrijk is
het ook te weten wat u met uw
huisdier in de vakantieperiode
doet, zodat niet, zoals nog veel
te veel voorkomt, het dier weer
weggedaan moet worden.
Teveel
dieren
worden
ondoor
dacht
gekocht.
Met name
grote
honden
komen al te
veel in
asiels
terecht.
eenmaal bij het houden van
zo'n huisdier.
Erger wordt het wanneer het
om honden en katten gaat. In
de praktijk van de dierenarts
komen regelmatig mensen met
jonge hondjes die in een op
welling gekocht zijn, omdat ze
zo zielig waren. De bekende
vogeltjesmarkt in Antwerpen is
hier berucht om. Grote honden
zoals doggen en bouviers zijn
momenteel erg populair. Deze
grote rassen worden niet door
kinderen, maar vaak door
stoere mannen gekocht. Ze
moeten dan meestal overdag,
wanneer de baas aan het wer
ken is, verzorgd worden door
de huisvrouw, die behalve zin
delijk maken ook de hond
moet uitlaten.
Hoofdsterren:
zeer zwak en alleen op een
heldere, maanloze avond met
een grote telescoop waar
neembaar.
Astronomische
gebeurtenissen
2 jan. 09h Volle maan.
3 jan. 15h De aarde staat In het peri
helium.
6 jan. 07h Regulus (Leeuw) 0.6° ten
noorden van de maan.
7 jan. 04h Jupiter 0.3° ten noorden
van de maan.
7 jan. 16h Mars 2° ten noorden van
de maan.
8 Jan. 14h Saturnus 0.2° ten zuiden
van de maan.
10 Jan. 12h Laatste Kwartier.
13 jan. 04h Juno In oppositie.
13 jan. 06h Uranus 5° ten zuiden van
de maan.
15 jan. 09h Neptunus 4° ten zuiden
17 jan. 08h Mars stationair.
17 jan. 21h Nieuwe Maan.
20 jan. 02h De maan staat in het peri
gee.
20 jan. 13h Venus 1° ten zuiden van
de maan.
21 jan. 09h Mercurius in bovencon-
junctie.
24 jan. 14h Eerste Kwartier.
24 jan. 20h Vesta 0.7° ten zuiden van
de maan.
27 jan. 05h Aldebaran (stier) 0.3° ten
zuiden van de maan.
31 Jan. 09h Pluto stationair.
Nomenclatuur
APOGEE: Het punt in de
een ander planetair lichaam,
verst van de aarde verwij
PERIGEE: Het punt In de
een ander planetair lichaam,
dichtst bij de aarde ligt.
APHELIUM: Het punt in de W
een planeet, dat het verst van
verwijderd ligt.
PERIHELIUM: Het punt in
van een planeet, dat het dictié
zon ligt.
Zo kennen we verder nog
JOVE en het PERIJOVE en
saturnium en het PERISATUI
De eerste twee slaan op de
Jupiter met betrekking tot ea
planetair lichaam, terwijl'dej
twee hetzelfde betekenen 1
planeet Saturnus. Bij een bi
steem (bijv. dubbelster) spre
van het apastron en het Pert
Variabele stern