Lot van kabinet na NAVO-zitting nog altijd niet zeker Leen verstandig geld bij de Finata Bank. Ar In NA VO wel begrip maar geen steun voor Nederlands standpunt NAVO-VERKLARING IRRITEERT CDA Luns schrapte Nederlands voorbehoud uit NAVO-verklaring BINNENLAND/BUITENLAND LEIDSE COURANT DONDERDAG 13 DECEMBER 1979 PAGINA 11 -V 3f (vervolg van voorpagina) DEN HAAG Het is nog altijd onzeker of de kwestie rond de modernisering van NAVO-kernwapens al dan niet tot een kabinetscrisis zal leiden. Het CDA was op het eerste gezicht tevreden over de Nederlandse opstel ling in Brussel, maar toon de zich later zeer verbolgen over het feit dat het Neder lands voorbehoud ten aan zien van de stationering niet in het slotcommuniqué van de NAVO tot uitdruk king is gebracht. De VVD is teleurgesteld dat Nederland niet met een besluit tot sta tionering van de nieuwe ra ketten heeft kunnen in stemmen, maar reageerde later enthousiast over het weglaten van het Neder lands voorbehoud in de NAVO-slotverklaring. PvdA en D'66 reageerden volstrekt afwijzend op het standpunt dat het kabinet in Brussel naar voren heeft gebracht. Volgende week woensdag houdt de Tweede Kamer een debat over de re sultaten van het NAVO-be- raad. Nadat bekend was geworden, dat in het NAVO-communi- qué geen passage was opgeno men, waaruit de afzonderlijke positie van Nederland blijkt, eiste CDA-fractieleider Lub bers, dat het kabinet onver wijld tegenover de NAVO en de Tweede Kamer duidelijk maakt, dat de Nederlandse positie zo is, zoals premier Van Agt gisteravond in de Kamer heeft verwoord. Het CDA staat erop, dat het Ne derlands voorbehoud bij de NAVO zwart op wit komt te staan. De „Nederlandse" pas sages werden uit de slotverk laring weggelaten, omdat an ders ook andere landen hun nuanceringen ten aanzien van de modernisering opgenomen hadden willen zien. Gisteravond was ook nog on zeker hoe de tien dissidente CDA-ers, die vorige week de motie-Stemerdink tegen een produktie- en plaatsingsbesl- uit steunden, uiteindelijk zul len reageren. Zeker is in ieder geval al dat één van hen, de ARP-er Jan Nico Scholten, zich met het kabinetsbeleid kan verenigen. Scholten zei gisteravond, dat de houding, die de Nederlandse ministers in Brussel hebben ingenomen, „exact de intentie van de mo tie-Stemerdink weergeeft". Noodzaak Die houding komt er volgens premier Van Agt op neer dat ons land de noodzaak erkent „van een politiek en militair antwoord op de bedreigende ontwikkeling van de Russi sche kernwapens voor de middellange afstand, met name van de SS-20-raket en de Backfire-bommenwerper". Met het oog echter op het be lang van wapenbeheersing en de nagestreefde aanzienlijke vermindering van dit soort wapens „kan Nederland zich thans nog niet verbinden tot stationering van kruisraket ten op zijn grondgebied". In december 1981 zal ons land in overleg met de bondgenoten beslissen of dan wel tot plaat sing kan worden overgegaan, waarbij drie criteria een rol zullen spelen. Deze zijn: 1) wat is het resultaat van de on derhandelingen met de Sov jet-Unie, 2) wordt het aantal nucleaire taken van ons land verminderd en 3) heeft het Amerikaanse congres SALT II geratificeerd? Van Agt meende „tot goed be grip" nog enige kanttekenin gen bij zijn toelichting te moe ten maken. De belangrijkste daarvan was dat in Brussel geen besluit is genomen over de produktie van de nieuwe wapens. „Het zijn de Verenig de Staten, en zij alleen, die daartoe kunnen beslissen en daarvoor verantwoordelijk heid kunnen nemen". Verder wees de premier erop dat Ne derland tot zijn huidige positie heeft besloten, nadat gebleken was dat de bondgenoten niet konden instemmen met de „vertrekpunten" van het CDA (beperkte produktie, maar pas over twee jaar be slissen over stationering). De eigen positie betekent niet dat de regering zich geïsoleerd heeft. Tijdens zijn rondreis zou van Agt zijn gebleken dat „Nederland beschouwd blijft als een betrouwbare bondge noot". Juist De eerste reactie van CDA- fractieleider Lubbers, in de Tweede Kamer, op de verkla ring van de minister-presi dent was, dat „er een aantal ernstige zorgen is weggeno men". Na een kort beraad gaf de CDA-fractie later een com muniqué uit, waarin stond dat de fractie in de gegeven om standigheden de benadering van het kabinet juist vindt. „De fractie betreurt het, dat de NAVO de Nederlandse op stelling ten aanzien van de modernisering niet heeft kun nen overnemen. Dat heeft Nederland ertoe verplicht, geen verantwoordelijkheid te kunnen aanvaarden voor de in de NAVO voorgestelde sta tionering en de daaruit voort vloeiende dienovereenkomsti ge produktie", aldus de CDA- verklaring. Lubbers wat het met Van Agt eens dat diens reizen er veel toe hebben bij gedragen dat de Nederlandse loyaliteit binnen de NAVO niet in het geding is gebracht. Desondanks verwacht de CDA-leider dat het volgende week in de Tweede Kamer een „heel pittig debat" zal worden. Hoe de „afvalligen" in zijn fractie zich zullen op stellen, durfde Lubbers, al had hij zijn communiqué wel in overleg met hen opgesteld, niet te voorspellen. „Er ligt nog steeds het taxatieverschil van hun stemgedrag vorige week". Volgens ingewijden zijn de dissidenten, behalve Jan Nico Scholten, er nog niet Premier Van Agt en minister Wiegel tijdens de „kern- wapenzaak" in de Tweede kamer. uit. Heel belangrijk voor hun uiteindelijke houding zal zijn, zo verwacht men, hoe het partijbestuur van de ARP vrijdagavond en het CDA- congres zaterdag over hen oordeelt. Negen van de tien dissidenten zijn afkomstig uit de ARP en één, Stef Dijkman, uit de KVP. In de VVD-fractie, die een aanzienlijke tijd in beraad was, waren kennelijk al enige harde noten gekraakt. Defen siespecialist Ploeg drukte zich duidelijk harder uit dan frac tievoorzitter Rietkerk. Waar de eerste sprak over „teleur stelling", wees de tweede erop, dat het kabinet zijn ei gen verantwoordelijkheid heeft en uiteraard ook reke ning moest houden met het standpunt van het CDA. Ook de liberalen zullen hun eind oordeel pas vellen, wanneer alle informatie over het NAVO-beraad goed bestu deerd is. „Dan pas weten wij precies hoe de regering zich, ook op andere punten, heeft opgesteld en hoe de bondge noten daarop hebben gerea geerd". Ernstig De PvdA-fractie betreurt het ernstig, dat de NAVO-minis- terraad „het besluit heeft ge nomen tot produktie en plaat sing van nieuwe kernwapens, voorafgaande aan wapenbe- heersingsbesprekingen met de Sovjet-Unie". De fractie wijst er vervolgens op, dat uit niets is gebleken dat de regering zich tegen het genomen be sluit heeft verzet. D'66 stelde gisteravond in een verklaring, dat de Nederland se delegatie in Brussel geen enkel bezwaar heeft gemaakt tegen de produktie van de nieuwe kernraketten. „Daar mee »6 niet alleen voorbijge gaan "aan de motie-Stemer- dink-Brinkhorst, maar zelfs aan de CDA-vertrekpunten, waarin gesproken werd over een beperking van de produk tie", aldus de fractie van D'66, waarvan overigens Brink horst zelf ontbrak. „Er is een kans gemist om een wezenlij ke stap te doen in een door breken van de bewapenings spiraal. De fractie van D'66 keurt dit af". (Van onze parlementaire redactie) BRUSSEL-DEN HAAG Secretaris-generaal Luns van de NAVO zelf heeft verhinderd dat het voorbehoud van Neder» land ten aanzien van de plaatsing van nieuwe atoomraket ten op zijn grondgebied, niet is opgenomen in het slotcom muniqué van het NAVO-beraad in Brussel. Dit valt te be luisteren in de Tweede Kamer-fractie van het CDA. Luns zou dit gedaan hebben, nadat ook andere landen, met name België, om een voorbehoud hadden gevraagd, wat zijns in ziens,een niet toelaatbare inbreuk zou hebben gemaakt op de solidariteit van het bondgenootschap. De Nederlandse minister Scholten (Defensie) en Van der Klaauw (Buitenlandse Zaken) kregen derhalve te verstaan dat zij genoegen dienden te nemen met het zwakst mogelijke voor behoud, namelijk het recht hun inbreng in het beraad naar bui ten te brengen op eigen persconferenties en in het eigen parle ment. Ook het plaatsen van een voetnoot bij de tekst of het aan hechten van een „annex" ging de secretaris-generaal, die zich daarbij gesteund wist door met name de Verenigde Staten, al te ver. Het enige wat hij toestond was de zinsnede, dat de ministers besloten hadden tot modernisering en plaatsing „na intensief overleg, ook over het belang van alternatieve benaderingen, en na kennis genomen te hebben van de posities van sommige bondgenoten". Volgens een Tweede Kamerlid van het CDA heeft de regering nu de plicht het parlement te bewijzen dat de bondgenoten in de Navo kennis genomen hebben en akkoord zijn gegaan met de aparte positie van Nederland. Dit zal, aldus de CDA'er, kunnen door het verslag van het ministeriële beraad te publiceren. Ook is er een mogelijkheid dat er alsnog iets aan de tekst van het communiqué wordt toegevoegd of aangehecht, maar gezien de houding van Luns achtte de CDA-politicus dit vrijwel uitgeslo ten. Voer de christen-democratische fractie is een tastbaar bewijs van het beweerde resultaat in Brussel, bijzonder belangrijk. „Verreweg de meeste van ons zijn nu wel akkoord, maar dat wordt natuurlijk heel anders, als we bedrogen zijn", aldus de ge noemde CDA'er. Hij zei niet te geloven dat premier Van Agt het communiqué al kende, tijdens het afleggen van zijn verklaring in de Tweede Kamer. „In elk geval kan hij zich erop beroepen te hebben gesproken, toen het Navo-beraad nog niet was afgelo pen". Bij de PvdA neemt men de zaak nog veel ernstiger op. Volgens woordvoerder Stemerdink, oud-minister van Defensie, kan er alleen worden gesproken van een daadwerkelijk voorbehoud, als dit op de een of andere manier in of bij de tekst tot uitdruk king komt. „Anders zegt het helemaal niets". In PvdA-kring wordt er ook op gewezen dat de andere Navo-ministers op een persconferentie in Brussel juist hebben benadrukt dat het bond genootschap een volstrekt unanieme beslissing heeft genomen. „Van een aparte positie van Nederland is met geen woord ge rept", aldus de PvdA. (Van onze correspondent MARC DE KONINCK) BRUSSEL - De Nederlandse ministers Scholten (Defensie) en van der Klaauw (Buitenlandse Zaken) gaven gisteravond na afloop van de NAVO- -ministerraad in Brussel volmondig toe dat ze de motie-Stemerdink niet hebben uitgevoerd. Dan zouden we een schone handen politiek hebben ge voerd", aldus minister Scholten. Hij herhaalde dat ook het uiteindelijke de finitieve standpunt van de Nederland se regering „wel begrip, maar geen steun" heeft ondervonden bij de Navo- -partnerlanden. Daarom heeft Neder land ingestemd met het plan van de Verenigde Staten om 572 Pershing II en kruisraketten met kernladingen te gaan ontwikkelen, maar zal ons land binnen twee jaar een aparte beslissing nemen of het ook een aantal (48) op zijn grondgebied zal toelaten. Dit Nederlandse voorbehoud is in een aparte verklaring van Scholten en van der Klaauw vastgelegd. In het officiële slotcommuniqué over het besluit van de NAVO-raad wordt er met geen woord over gerept. Het heet zelfs dat de minis ters hebben besloten tot modernisering van de NAVO-middellange afstandsraket ten in West-Europa." Alleen uit de zinsne de dat „de raketten zullen worden opge steld in bepaalde landen" verwijst naar de afzonderlijke positie van Nederland. Deze zin in het NAVO-besluit is het resul taat van de urenlange onderhandelingen die gisteravond binnen de NAVO-raad nog nodig waren om toch nog tot een una nieme (dus ook voor de Nederlandse mi nisters aanvaardbare) slotverklaring te komen. Aanvankelijk was het de bedoe ling, dat de betreffende landen met naam zouden worden genoemd. Ook de secreta ris-generaal van de NAVO mr. J. Luns verklaarde nadrukkelijk dat Nederland de produktie van de raketmodernisering accepteert. "Den Haag zal besluiten tot plaatsing, als er onvoldoende vorderingen in het overleg met het Oostblok worden gemaakt", zo vatte Luns het Nederlandse standpunt samen. Hij verklaarde voorts, dat Engeland, Westduitsland en Italié zich definitief hebben verbonden tot plaatsing van de kernraketten. Luns noemde ook Belgié als een land, dat voorbehoud heeft gemaakt, aangezien de Belgische regering pas over zes maanden een definitieve beslissing wil nemen. Maar de Amerikaanse defensie- -minister Harold Brown zei, dat eigenlijk alleen Nederland een afwijkende positie inneemt, aangezien Belgié in beginsel be reidheid tot stationering heeft uitgespro ken. Minister Scholten zei, dat met deze uit komst van de NAVO-raad een isolement van Nederland is voorkomen. "We zitten in de wachtkamer", aldus Scholten over de twee jaar respijt voor ons land, "en dat is geen isolement. De lijn, die het kabinet heeft gekozen doet recht aan de verschil lende standpunten in de Nederlandse be volking en in het parlement Ik heb het volste vertrouwen, dat de regering hier voor de nodige steun zal krijgen". Scholten zei dat het besluit tot produktie van Pershing II en kruisraketten een zelf standige Amerikaanse aangelegenheid is, en hij gaf toe, dat de Nederlandse reering niet heeft gezegd: "Dat moet je niet doen". Ondanks het bedongen uitstel over de plaatsing van de kernraketten in Neder land, hebben Scholten en Van der Klaauw gisteren al wel ingestemd met de financiële bijdrage van ons land in de kos ten van stationering in Westeuropa. Zulks ongeacht de vraag of ook Nederland lan- ceerinstallaties zal toelaten. Minister Van der Klaauw op zijn beurt toonde zich tevreden over de mate waarin het VVD-standpunt vóór de nieuwe kern- raketten in het resultaat van het NAVO- -beraad doorklinkt. VS-defensieminister Brown sprak van een „succesvolle NAVQ-beslissing", die een solide basis vormt voor een voortzet ting van het Amerikaanse programma voor modernisering van de kernbewape ning. Brown zei er zeker van te zijn dat de Amerikaanse senaat nu de benodigde vijf miljard gulden voor het raketten-project zal willen uittrekken. Eerder was van Amerikaanse zijde reeds voortdurend ge steld dat het Amerikaanse congres zeker geen geld zou willen vrijmaken voor mid dellange afstandsraketten, waarvan niet zeker is of de V.S. die in Europa kwijt zul len kunnen. Het NAVO-besluit van gisteren spreekt ook over het totale oorspronkelijke aantal van 572 raketten. Wel wordt gesteld dat de pershings en cruise-raketten in het ka der van een SALT III-ontwerp deel moe ten gaan uitmaken van nieuwe onderhan delingen met het Oostblok over weder zijdse wapenbeheersing. Binnen twee maanden zal daarover een eerste voorstel nader zijn uitgewerkt en zal de NAVO contact opnemen met het Warschau-Pakt. De NAVO gaat ervan uit dat de terug dringing van de middellange afstandsra ketten aan beide zijden van het ijzeren gordijn in gelijke mate moet geschieden. Daarmee is reeds grote onenig- heid inge bouwd, aangezien de Sowjet-Unie reeds beschikt over zulke wapens (SS-20 en Backfire-bommenwerper), terwijl het Westen ze nog moet gaan maken. Voor beeld en geluid bijvoorbeeld. Stereo in de huiskamer, 't lijkt wel een concertzaal. En die natuurfilms in kleur zou je best allemaal willen opnemen met 'n videorecorder. Dus droom je vaak van een nieuwe kleuren-T.V., video of geluidsapparatuur. Maar... geld heb je niet of niet voldoende. Dus ga je lenen, op verstandige wijze. Samen met de mensen van de Finata Bank kun je daar rustig over praten. Die adviseren je welke vorm van lenen 't beste uitkomt. Ze zijn betrouwbaar en bieden een soepele service. Bovendien zijn ze realistisch; ze zullen je nooit adviseren te veel verplichtingen aan te gaan. Vraag 'ns advies bij een van de vele kantoren van de Finata Bank. Want de Finata Bank is er om verstandig geld van te lenen. De Finata Bank verzorgt o.a. de volgende leningen: Persoonlijke leningen, die ie met een vast bedrag afbetaalt, zodat ie op een gegeven moment weer helemaal schulden-vrij bent. Bijvoorbeeld: f 5000, f 10000,- f 15000,- f 20000,- 48 mna. f 145,63 f278,51 f411,39 f 544,27 60 mnd. f 124,63 f 236,56 f 348,48 f460,41 96 mnd. f 173,63 f254,13 f 334,63 Continu Credieten, waarbij ie telkens naar eigen behoefte geld kunt opnemen en weer aflossen. Bijvoorbeeld: afl. 2'/j% (incl. rente) afl. 3% (incl. rente) rente per maand (berekend over het uitstaande saldo) f 5000,- f 10000,- f 15000,- f 20000,- f 25000,- f 125,- f 250,- f 375,- f500,- f 625,- f150,- f300,- f 450,- f 600,- f 750,- 1.45% 1.25% 1.19% 1.15% 1.10% Rentewijzigingen voorbehouden alle kosten Rente is aftrekbaar Andere bedragen mogelijk. Bedragen per maand zijn inclusief Overlijdcnsrisico gedekt tot f 20000,- Oir Om verstandig geld van te lenen. Leiden, Steenstraat 33, tel. 071-134347/149788 's-Gravenhage, Prins Hendrikplein 18, tel. 070-651804 Rijswijk, Sir Winston Churchililaan 247-249, tel. 070-906305 Voorburg, Mgr. van Steelaan 213, tel. 070-874802

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 11