Internationaal Hof komt poedig met uitspraak it i£ President Liberia bemiddelaar op Rhodesië-conferentie in Londen Oliestopzetting voor Italië rampzalig Giftige wonderrijst aar ambodja Sprong van 24 meter erL UITENLAND LEIDSE COURANT fS VRAGEN OM SNELLE „VOORLOPIGE MAATREGELEN" 1 i (Van een onzer verslaggevers) HAAG De stoelen achter i tafel met de bordjes „Islamic of Iran" en „Republique d'Iran" in de de Grote van het Vredespaleis in Haag bleven gistermiddag toen het Internationale van Justitie er een hoorzit- hield over de bezetting van kaanse ambassade in Te- Het wegblijven van een vertegenwoordiger weer de Amerikaanse afvaardi- er niet van, het Hof uitdruk te verzoeken om Iran te ge- de gijzelaars in de ambas- vrij te laten. Na het Ameri- betoog te hebben aan sloot de voorzitter van het sir Humphrey Waldock, de met de mededeling, dat de rechters op zeer korte ter- tot een uitspraak zullen ko- Tiidens de hoorzitting werden in feite vier zaken aan de orde gesteld. Zo was er op de eerste plaats de vraag, of het Internati onale Gerechtshof in de zaak bevoegd is. Verder rees de vraag of het Hof, ook wan neer over het al dan niet bevoegd zijn nog geen zekerheid bestaat, tot „voorlopige maatregelen" mag overgaan. De VS ver staan onder deze maatregelen de opdracht tot vrijlating van de gijzelaars, hoewel men weet, dat de geestelijke leider Kho- meiny niet op deze uitspraak in zal gaan, zolang de sjah niet aan Iran wordt uitgele verd. Daarnaast brachten de Amerikaanse vertegenwoordigers zowel de „voorlopige maatregelen" die op zeer korte termijn genomen moeten worden als een defi nitieve veroordeling van Iran ter sprake. Bij het begin van de zitting werd een tele gram van de Iraanse minister van buiten landse zaken Ghotbzadeh aan het Hof voorgelezen. Hierin stond, dat Iran de be voegdheid van het Hof niet erkent en de zaak „niet in behandeling kan en mag worden genomen". Volgens Iran gaat het „slechts om een marginaal een tweede rangs aspect van de hele problematiek", waartoe onder meer de jarenlange „voort durende bemoeienis van de VS met de in- Amerikaanse marinier William Gallegos. een van de gegijzelden op de Amerikaanse ibassade in Teheran, heeft gisteren in een vraaggesprek voor de Amerikaanse tv ge- jd dat hij met naar hij schatte 29 anderen wordt vastgehouden in de ambassa- maar niet weet waar de andere 21 Amerikanen zijn. Hij zei dat hij goed behandeld irdt, maar dat de gevangenen niet met elkaar mogen spreken. terne aangelegenheden van Iran en de schaamteloze uitbuiting van het volk" deel uitmaken. Roberts B. Owen, juridisch adviseur van het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken, en minister van justitie Be njamin Civiletti, de woordvoerders van de VS, poogden aan de hand van bepalingen in een drietal internationale Conventies inzake buitenlandse diplomatieke verte genwoordigingen (die ook door Iran zijn ondertekend) en het Amerikaans-Iraanse vriendschapsverdrag te verklaren, waar om het Hof, volgens de Amerikaanse re gering, juist wél in de zaak bevoegd is. Zij betwisten verder het „marginale" karak ter van de zaak. Zij wezen daarbij op de mening van secretaris-generaal Waldheim van de Verenigde Naties, dat de bezetting in Teheran „een ernstige bedreiging is voor de internationale vrede". De Amerikanen gaven vervolgens een kort overzicht van de gebeurtenissen, tot op heden, in Teheran en de gevolgen daarvan. Zo schetse Roberts Owen de po gingen die de VS in het werk hebben ge steld om onderhandelingen met de rege ring in Teheran te beginnen en de afwij zende reacties van Teheran op die Ameri kaanse voorstellen. In dit verband noem de hij ook de weigering van Iran verle den week om een vertegenwoordiger naar de zitting van de Veiligheidsraad te sturen. Owen hield het Hof verder voor dat wanneer er nu niet wordt opgetreden, andere landen of individuen het voor beeld van Iran zouden kunnen volgen. Hij zei, dat het Internationale Hof van Justi tie de komende dagen de meest dramati sche mogelijkheid uit zijn bestaan heeft, om de waarde van de internationale rech tsregels te bevestigen. Roberts Owen herhaalde vervolgens nog maals het verzoek van de Verenigde Sta ten aan het Hof, om snelle „voorlopige maatregelen". Zowel hij als Civiletti dron gen bij de rechters aan op het „zo snel mo gelijk nemen van stappen, om aan deze barbaarse activiteit en flagrante en voort durende schending van internationale normen een einde te maken en mensenle vens te redden". Daarna verwoordde hij nog een aantal eisen van de VS, die echter pas verder ter sprake zullen komen, wan- DINSDAG 11 DECEMBER 1979 PAGINA 11 Khomeiny: wij zijn niet bang voor boycot VS neer het Hof zich in een definitief vonnis over de grond van de hele problematiek uitspreekt. Deze eisen hebben onder meer betrekking op het verzoek van de VS aan het Internationale Hof van Justitie, te verklaren dat de Iraanse regering, door het tolereren van de bezetting van de am bassade, een aantal bepalingen van inter nationale conventies heeft gebroken. De andere eisen betreffen de ook in de „voorlopige maatregelen" verlangde vrijlating van de gijzèlaars, de belofte van een vrije terugkeer van het ambassade personeel naar de VS, de teruggave van het gebouw, de rechterlijke vervolging van de bezetters en de betaling, door Iran aan de VS, van een nader te bepalen scha deloosstelling. Aan het eind van het betoog van de Ame rikaanse vertegenwoordigers wilden en kele rechters opheldering over een aantal zaken. Zo wilde rechter Hermann Mosier uit West-Duitsland nadere gegevens heb ben over de personen, die door de VS worden omschreven als „alle andere func tionarissen van de Verenigde Staten". Op deze en nog wat andere vragen zal Ameri ka morgenochtend schriftelijk antwoord geven, waarna het Hof op korte termijn uitspraak zal doen. De voormalige staatssecretaris van buiten landse zaken mr. Ph. Kooijmans, momen teel hoogleraar volkenrecht aan de Leidse universiteit, verklaarde desgevraagd te verwachten, dat het Hof Iran middels de „voorlopige maatregelen" zal gelasten de gijzelaars vrij te laten. Wanneer Teheran daar niet op reageert zullen, volgens de heer Kooijmans, de VS de zaak weer in de Veiligheidsraad brengen en er daar na drukkelijk op wijzen, dat ook het Hof in Den Haag vindt, dat de gijzelaars moeten worden vrijgelaten. Algemeen wordt ech ter verwacht, dat de Veiligheidsraad in dat geval niet tot sancties tegen Iran zal besluiten. Prof. Kooijmans zou het betreuren, wan neer de zaak deze wending neemt, temeer omdat in de VS de roep om desnoods militair ingrijpen sterker zal worden, naarmate de oplossing langer op zich laat wachten. De ex-staatssecretaris verwacht echter, dat de behandeling van de zaak in de Veiligheidsraad de hierboven geschet ste afloop krijgt en de kansen op een in grijpen van de VS daardoor zullen stijgen. Hij is daarom van mening, dat „de Veilig heidsraad zich goed moet realiseren, dat zij in het leven is geroepen om het eigen- rechtertje-spelen te voorkomen" en dus niet, om dit soort ontwikkelingen te be vorderen. PARIJS/LONDEN Ter wijl de Amerikaanse minis ter van buitenlandse zaken Vance en andere Ameri kaanse regeringsvertegen woordigers in Europa probe ren steun te krijgen voor economische maatregelen te gen Iran, heeft ayatollah Khomeiny fel uitgehaald te^ gen president Carter. „Wij zijn niet bang voor economi sche blokkades. Amerika moest Carter van het politie ke toneel laten verdwijnen. Hij is een slechte president voor Amerika, hij heeft zijn land in de wereld vernederd. Hij heeft de moslims tegen Amerika opgezet en zijn land verraden". Vance heeft gisteren in Lon den onbeperkte steun van de Britten toegezegd gekregen voor de Amerikaanse pogin-' gen de gijzelaars vrij te krij gen. Daarna sprak Vance in Parijs met Franse en Japanse vertegenwoordigers, waarbij hij zijn Japanse collega Okita een dubbelzinnige houding te genover Iran verweet. Japan zou voor de VS bestemde Iraanse olie kopen op de vrije markt in Rotterdam en Iran financiële adviezen en techni sche hulp geven om het land te helpen de problemen die ontstaan zijn door de bevrie zing van de Iraanse tegoeden in de VS gedeeltelijk op te los sen. Men verwacht dat Japan deze activiteiten nu zal stop zetten. Vier CDA-kamerleden hebben in schriftelijke vragen aan mi nister Van der Klaauw gepleit voor solidariteit met de VS en aanbevolen dat Nederland in EG-verband stappen onder neemt om te voorkomen dat voor Amerika bestemde Iraan se olie op de vrije markt door de lidstaten wordt aangekocht MANILLA De Verenigde Naties zullen 620 ton „wonderrijst"-za- den naar Cam bodja zenden ten einde te voorko men dat de voed selsituatie in dat land nog nijpen der wordt. Een probleem is even wel, dat deze za den giftig zijn ge maakt om deze immuun te ma ken voor parasie ten. b rijstaren, die uit deze zaden groeien zijn evenwel niet giftig, aar gevreesd wordt, dat de hongerende bevolking in de verlei- mg komt om de zaden te consumeren. Zodoende is een scherp lezicht op het gebruik van deze zaden van levensbelang. I de jaren zestig zijn vele mensen in het Midden-Oosten om het wen gekomen toen giftig gemaakte graanzaden uit Mexico tot leel werden vermalen en in de consumptie kwamen. juiste toepassing van de rijstzaden, IR-36 genaamd, kan de pzet worden van een goed programma. Dit is ook van groot lang omdat verwacht wordt dat de rijstoogst dit jaar erg klein Js „wonderrijst" werd in de jaren zestig ontwikkeld door dr fcrman Borlaug, die daarvoor de Nobelprijs ontvihg. IERIKAANSE PRESIDENTIELE COMMISSIE: Rnnen twintig jaar een wereldwijde hongersnood ASHINGTON Volgens het rapport van een Ameri- ec lanse presidentiële commissie, die een onderzoek heeft in- steld naar de honger in de wereld, kan zich binnen 20 jaar n zeer grote hongersnood voordoen, die voor nog. grotere oblemen zal zorgen dan de huidige energiecrisis. het rapport blijkt dat de honger in de wereld, ondanks drie htereenvolgende goede oogsten, nog steeds groeit. Zo lijdt een de acht mensen aan ondervoeding. „Ernstig genoeg om zijn ven te verkorten, de fysieke groei aan te tasten en de mentale gaafdheid af te stompen", aldus de commissie. In het rapport Ajj )rdt aangedrongen op een verdubbeling van de Amerikaanse ■jf* twikkelingshulp binnen enkele jaren. Tot slot wordt de Ame- «aanse regering gevraagd de uitroeiiing van de honger tot „de imtrete doestelling" te maken van de betrekkingen met arme neelden- knf„'sraël vraagt naar wapen- rs. k a9ng! ;Verantie aan Egypte Yi H2: 7.1 JRUZALEM Israël ver- ngt nadere bijzonderheden 'er een mogelijke Ameri- aanse wapenleverantie aan lypte. Bovendien wil het we- n waarom het niet vantevo- n op de hoogte is gesteld, zo jbben regeringsfunctionaris- in Jeruzalem gisteren la- weten. Zondag werd in de Ameri kaanse pers gemeld dat de Verenigde Staten van plan zouden zijn Egypte voor 3.5 miljard dollar aan wapens te leveren. De leverantie zou on der meer 900 tanks van het type M-60 en 80 gevechtsvlieg tuigen van het type F-16 om vatten. loden bij betoging in S^an Salvador AN SALVADOR In San ars" van naar schatting a vador, de hoofdstad van El 10.000 vrouwen. Volgens oog- alvador, zijn gisteren gewa- getuigen vielen er zeker zeven jïw^nde linkse jongeren met be- doden. Van dit aantal kon bij tinebommen en stokken in- de politie noch bij het Rode •gaan tegen een „vredps- Kruis bevestiging worden ver kregen. (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN Een nieuwe bemidde laar probeert de Rhodesië-conferen tie, die weer hopeloos vastzit, op nieuw op gang te krijgen. Toen de Liberiaanse president dr. William Tolbert gisteren in Londen aan kwam voor een officieel bezoek aan Groot-Brittannië, begaf hij zich op een drafje naar het hotel van de he- De Londense Rhodesië-conferentie is aan zijn veertiende week begonnen, terwijl de onderhandelingen zijn vast gelopen op het probleem van de wa penstilstand in Zimbabwe-Rhodesië. Door de Britten wordt veel betekenis gehecht aan het bezoek van president Tolbert van Liberia, omdat hij momen teel voorzitter is van de Organisatie van Afrikaanse Eenheid. Zijn gesprek met Nkomo en Mugabe, voor hij zich naar Downing Street 10 begaf om daar te overleggen met de Britse premier Thatcher en haar minister van buiten landse zaken Lord Carrington, nam ge ruime tijd in beslag. Het leverde echter geen onmiddellijke resultaten op. Voor vandaag is het onmogelijk geble ken, een plenaire zitting van de confe rentie te houden. Het Patriottisch Front weigert verder te praten, zo lang de Britten er niet toe besluiten de troe pen van Salisbury en de guerilla's van Nkomo en Mugabe op dezelfde manier op te vangen en te ontwapenen. Uit protest tegen de Britse voorstellen houdt het Front de getalsterkte van zijn krijgers geheim. Door de hele gang van zaken zijn ook de plannen van Lord Carrington, om Lord Soames op korte termijn als goeverneur naar Sa lisbury te sturen, in de war geraakt. re sprong van on geveer 24 meter over de Biackwa- ter-rivier in Mal- don (GB) maakte stuntman EcfaSe Kidd. Eddy Kidd debuteert hiermee in de komische film "Heavy Me tal". Na deze prestatie mocht hij een welverdiend drankje in ont vangst nemen. (Van onze correspondent Piet Tummers) ROME De stopzetting van de olie leveranties door Saoedi-Arabië dreigt voor Italië rampzalig te wor den. Verwacht wordt, dat de benzine prijs nog voor Kerstmis zal stijgen tot 700 a 800 lire 1,75 tot 2.-) per liter. Stookolie, waarmee ongeveer de helft der Italiaanse woningen wordt verwarmd, wordt eveneens duurder. Er wordt al gesproken over benzinedistributie, omdat tekorten worden gevreesd in het vroege voor jaar van 1980. Saoedi-Arabië heeft, zoals gemeld, de levering van ruwe olie tegen de relatief lage prijs van 24 dollar per barrel gedu rende 22 jaar stopgezet, nadat bekend was geworden dat er via Zwitserse ban ken voor 120 miljoen dollar aan steek penningen werd betaald aan de schim mige Panamese maatschappij Sophilau. Op last van de Italiaanse regering wordt thans onderzocht, in hoeverre Italiaanse kopstukken hiervan hebben geprofiteerd. Hangende dit onderzoek is de directeur van de staatsoliemaat- schapij ENI, Georgio Mazzanti, ge schorst. Voor een deel van zijn olievoorziening is Italië thans aangewezen op de vanuit Rotterdam beheerste vrije markt. De prijzen op de vrije markt liggen aan zienlijk hoger dan die, welke bedongen was door de ENI. Italië houdt rekening met een terugslag op zijn industriële export, doordat de hogere brandstofprijzen een ongunstige uitwerking hebben op de eindprijzen. Vooral de Italiaanse autoindustrie kan hiervan de dupe worden. Deze bedrijfs-- tak ondervindt al jaren ernstige con currentie van Frankrijk, West-Duits land ën Japan. Hadden de Italianen twaalf jaar geleden nog een marktaan deel van twintig procent op de Europe se automarkt, thans is dit getal terugge lopen tot veertien procent, voor een be langrijk deel als gevolg van een gerin gere productiviteit. Eerste ronde gesprek Sovjet-Unie en China beëindigd MOSKOU De Sovjet-Unie en China hebben gistera vond de eerste ronde van be sprekingen over de normali sering van de betrekkingen beëindigd. De Chinese dele gatie is na anderhalve maand onderhandelen naar Peking teruggekeerd. De besprekingen zullen ver moedelijk begin volgend jaar worden hervat en in april 1980 wordt, zo is de verwachting, een verklaring ondertekend, waarin de grondregels voor de normalisering van de betrek kingen zullen zijn vastgelegd. Dissidenten in Moskou opgepakt MOSKOU Enkele tiental len dissidenten hebben giste ren bij het Poesjkin-monu- ment in de binnenstad van Moskou een zwijgende beto ging gehouden ter gelegenheid van de „dag van de mensen rechten". Er was veel politie op de been, die nieuwsgierigen tot doorlo pen maande. Tenminste 15 mensen werden opgepakt. De Moskouse „Helsinki"-groep heeft bekendgemaakt, dat in het hele land 502 mensen de oproep hebben getekend, die de groep vorig jaar over de rechten van de mens heeft ge publiceerd. Koffieuitvoer in Brazilië stilgelegd RIO DE JANEIRO Brazilië heeft gisteren de uitvoer van koffie voor onbepaalde tijd stilgelegd. Van officiële zijde is voor deze maatregel geen reden opgege ven, maar volgens goed inge lichte bronnen is hiertoe beslo ten om de gevolgen te kunnen bestuderen van de waardever mindering van de Braziliaanse munteenheid, de cruzeiro, die met ingang van gisteren m'et 30 procent is gedevalueerd. Zuid-Afrika verzacht kleine apartheid PRETORIA De Zuidafri- kaanse regering heeft besloten, een reeks openbare instellin gen in beginsel open te stellen voor alle bevolkingsgroepen ten einde het apartheidsbeleid enigszins te verzachten. De maatregel geldt voor o.a. bibli otheken, particuliere zieken huizen, theaters, circussen, restaurants en openbare bij eenkomsten. Naast de lege stoelen voor de thuisgebleven Iraanse delegatie het spreekgestoelte met de Amerikaanse minister Civiletti.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 11