Antillen
25 jaar
autonoom
Ik verwacht
geen stroom
Antillianen
naar Nederland
GEVOLMACHTIGD
MINISTER
MADURO:
9/15 december is het 25 jaar geleden, dat
{ingin Juliana in de Ridderzaal te Den
g, tijdens een plechtige bijeenkomst
de raad van ministers van Nederland,
in van de Raad van State, de Hoge Raad
ojd© Staten-Generaal en afgevaardigden
Suriname en de Nederlandse Antillen,
Statuut voor het Koninkrijk der Neder-
len met haar handtekening bevestigde,
et Statuut werd een nieuwe rechtsorde
(gesteld voor het Koninkrijk der Neder-
len, waarvan Suriname echter sinds zijn
fhankelijkheid op 25 november 1975
n deel meer uitmaakt,
ir de afkondiging van het Statuut werd
Jederlandse Antillen een autonoom deel
ion het Koninkrijk. Dat houdt in dat de
ndengroep zelf haar staatsinrichting be
lt en dat zij zelfstandig haar eigen aan-
igenheden behartigt. De buitenlandse
ekkingen en de defensie zijn echter
gelegenheden van het Koninkrijk.
Hand wilde Nederlandse Antillen
it zo spoedig mogelijk geheel onafhan-
jk zien. Vooral het oproer in mei 1969,
i een gedeelte van Willemstad in vlam-
i opging en Nederlandse mariniers
>8ten worden ingezet om de onlusten te
wingen, is voor vele Nederlandse politi-
lanleiding geweest aan te dringen op
edige onafhankelijkheid. Hierdoor zou
i verschoond blijven van mogelijk mili-
ingrijpen in de toekomst. Ook in de in-
lationale politiek ligt de verhouding voor
erland soms moeilijk, omdat verschil
de landen (o.a. de Sovjet-Unie) de ver-
denheid van beide Rijksdelen in één
linkrijk niet erkennen en Nederland
rdoor nog steeds als een koloniale mo-
dheid zien.
Ie Nederlandse Antillen leeft de drang
onafhankelijkheid bij de massa der be
ting duidelijk veel minder. Alleen al om
nomische redenen deze zijn uiterst
lerkt en de werkloosheid is zeer groot
men nog lang niet vandaan onder de pa
Een demonstratie op Aruba ten gunste van de onafhankelijkheid van het eiland van het centra
le bestuur op Cura9ao.
raplu van het Koninkrijk. De meerderheid
van bevolking van Aruba wil echter wel zo
spoedig mogelijk onafhankelijkheid. Maar
in feite betreft dat onafhankelijkheid in po
litieke en economische zin van Curasao,
maar met nadrukkelijk behoud van de ban
den met Nederland. Nederland voelt daar
niets voor en heeft dat herhaaldelijk aan de
Arubaanse MEP-leider en strijder voor deze
onafhankelijkheid, Betico Croes (die voor
zijn streven de Arubaanse bevolking in^
meerderheid achter zich heeft), duidelijk'
gemaakt.
Tijdens de laatstgehouden verkiezingen op
de Nederlandse Antillen heeft op Cura9ao
een politieke omwenteling plaatsgevonden.'
De aanhang van de gevestigde politieke
partijen, zoals de Democratische Partij van
oud-premier Boy Rozendal en de Nationale
Volkspartij van eveneens oud-premier Ju-
ancho Evertsz (welke laatste partij zich al
voor de verkiezingen had opgesplitst), werd
gedecimeerd en MAN, de partij van ir. Don
Martina, kwam met 7 van de 12 eilandelijke
zetels als de grote politieke overwinnaar
naar voren.
Na maandenlange onderhandelingen heb
ben de MAN (Cura9ao), MEP (Aruba) en de
vertegenwoordiger van Bonaire een nieuwe
Antilliaanse regering gevormd, waarvan ir.
Don Martina als premier optreedt. De nieu
we regering krijgt het in de komende re
geerperiode zeker niet gemakkelijk. Don
Martina en daarin mag men hem als op
recht bestrijder van sociaal onrecht in de
Antilliaanse samenleving geloven wil
verandering brengen in de gewoonte dat
verkiezingsoverwinnaars politieke baantjes
in de ambtelijke sfeer weggeven, hetgeen
heeft geresulteerd in een uit zijn krachten
gegroeid ambtenarenapparaat dat lood'
zwaar op de begrotingen drukt. De vraag is:
zal hem dat in de gecompliceerde, emotio
neel snel ontvlambare en door vele belan
gen nauw met elkaar verbonden groeperin
gen in de Antilliaanse samenleving geluk
ken? Vele goedwillende Antillianen en ken
ners van de Antilliaanse gemeenschap heb
ben hun twijfels.
Een ander knelpunt voor een succesvolle
regeringsperiode is het feit, dat MEP-leider
Croes, nu bekleed met regeerverantwoor-
delijkheid, zijn woorden onafhankelijk
heid voor Aruba waar moet maken. Voor
Betico Croes is het uur van de politieke
waarheid aangebroken. MAN en MEP staan
ideologisch ver uit elkaar. Croes is een veel
minder links georiënteerde figuur dan ir.
Martina. Zijn kracht en populariteit ontleent
hij in hoofdzaak aan zijn streven naar onaf
hankelijkheid van Aruba van Cura9ao. Een
oud zeer, dat sterk leeft in de Arubaanse
gemeenschap sedert het koloniale tijdperk
en dat nog veel sterker is toegenomen, na
dat de Antillen als autonoom Rijksdeel in
het Koninkrijk der Nederlanden zijn opge
nomen.
lijk blijven. De successievelijke Antilliaanse
regeringen probeerden allen investeerders
aan te trekken, maar met matig succes.
Meer succes hadden de Antilliaanse po
gingen off-shore maatschappijen (die om
belastingtechnische redenen hun hoofd
kwartier op papier op de Antillen vestig
den red.) aan te trekken, maar dit blijkt
nu „verboden" viswater te zijn. Gelukkig
voor de relatie tussen de Rijksdelen dat de
Nederlandse scheepsbouw-, textiel-, ta
baks- en schoenindustrie niet naar de
Ned. Antillen zijn uitgeweken. Tijdens de
tweede wereldoorlog kon dit wel,... moest
dit wel".
Vraag: „In vroeger jaren was de Antilliaan
se economie in hoge mate afhankelijk van
de op Curasao en Aruba gevestigde olie
raffinaderijen (op Curacao Shell en op
Aruba Essodie tot de grootste ter wereld
behoren. De betekenis van deze raffinade
rijen wordt echter steeds minder belang
rijk voor de werkgelegenheid. Rond 1950
waren er bij de Shell op Curacao 11.000
personen werkzaam tegen nu nog maar
ongeveer 3.000. Zullen deze olieraffinade
rijen in de toekomst toch een belangrijke
bijdrage blijven leveren aan de Antilliaan
se economie of zal dat nog sterker terug
lopen?"
Minister Maduro: „De olieraffinaderijen
zijn niet weg te denken uit de Antilliaanse
gemeenschap. Met het toenemen van de
economische weerbaarheid zal hun relatie
ve betekenis afnemen, tenzij die toename
een gevolg is van het vinden van olie on-
der de Antilliaanse wateren, waarvan spra
ke is. Het verwerven van een belang door
Venezuela in de Antilliaanse raffinaderijen
zie ik als een extra fundament voor hun
betekenis en voortbestaan. De oliemaat
schappijen hebben hun risico tot een der
de weten te beperken. Venezuela weet
zich verzekerd van zeggenschap in de raf
finage van haar olie en de Ned. Antillen
weet zich verzekerd van de continuïteit
van werkgelegenheid en belastingop
brengst. Een mariage-a-trois met drie ge
lukkige partners".
Vraag: Sedert jaren hebben de verschil
lende Antilliaanse regeringen alleS gedaan
aan de stimulering van het internationale
toerisme naar de Antilliaanse eilanden. Er
is een groot aantal luxe hotels verrezen.
Na een aantal goede jaren is nu ook in
deze sector een duidelijke teruggang
merkbaar. Het toerisme vanuit de Verenig
de Staten wordt minder en vanuit Europa
komt het nauwelijks op gang. Wat is naar
uw mening hiervan de oorzaak?"
Minister Maduro: „De Nederlandse Antil
len zijn te klein voor het massale toerisme,
zoals zich dat bijvoorbeeld heeft ontwik
keld langs de Spaanse kuststrook. Wij kie
zen bewust voor de toerist die zich de luxe
van het betere hotel en de goede restau
rants kan en wil veroorloven. Zonder char
ters is het niet mogelijk om verre bestem
mingen te verkopen. Indien u de normale
vliegprijs naar Bangkok 4.216,- zou
moeten betalen, kwam u er nooit met va
kantie. De KLM na toestemming van de
Nederlandse regering, onverschillig van
welke politieke signatuur huldigde he
laas het beginsel dat bij toeneming van de
vraag in een monopolistische markt de
prijs omhoog moest. Als de tekenen niet
bedriegen, gaan wij een betere toekomst
voor wat betreft het toerisme,vanuit Euro-
pa tegemoet, al maakt één'zwaluw nog
geen zomer".
Vraag: „De bij de laatstgehouden verkie
zingen zo verrassend naar voren gekomen
Curacaose politieke partij MAN (7 Staten-
zetels) en de Arubaanse MEP van Betico
Croes (5 zetels) hebben onlangs met de
steun van de Bonairiaanse vertegenwoord
iger in de Staten van de Nederlandse An
tillen een nieuwe regering gevormd, die
steunt op een meerderheid van 13 tegen 9
zetels. Verwacht u dat de nieuwe regering
een werkelijke politieke vernieuwing zal
kunnen waarmaken?
Minister Maduro: „Het waarmaken van be
loften door politieke partijen op de Ned.
Antillen wordt steeds moeilijker, omdat de
financiële ruimte waarbinnen men opereert
als maar nauwer is geworden. Bovendien
is men voor praktisch alle belangrijke pro-
jekten afhankelijk van het buitenland: b.v.
bij de bevordering van het toerisme vanuit
Europa van de luchtvaartmaatschappijen,
de Nederlandse regering, de Duitse rege
ring en zelfs de Venezolaanse regering; bij
het aantrekken van buitenlandse beleg
gingsmaatschappijen de Nederlandse en
Amerikaanse regering, etc. Politieke ver
nieuwingen zijn pas te verwachten als de
regering conform het uitgangspunt van
de informateurs kan steunen op een
drievierde of minimaal tweederde meer
derheid van de statenzetels. De heer Mar
tina kennende, weet ik dat hij hierop zal
blijven mikken, maar of her.- «.ij* zal luk
ken, durf ik niet te zeggen"
Enkele jaren geleden was er een snelle ontwikkeling van het toerisme op Aruba. De spectaculaire groei is nu voorbij.
ee iN HAAG Na vier jaar als gevol-
swljl ichtigde minister van de Nederlandse
193 Killen in Den Haag werkzaam te zijn
xeei «eest, legt minister Eldred Maduro
Is bi I) zijn functie per 17 december neer. In
fon afgelopen vier jaar is hij een in de
en i ik emotioneel getinte Antilliaanse po-
n gi ek onbesproken figuur gebleven en
eft hij veel achting verworven bij zo-
H de ministers van de regering-Den
aard I als die van de regering-Van Agt. Dat-
riotit llde geldt ook voor de in Nederland
eebt rblijvende Antillianen, die nooit tever-
/addiefs een beroep op hem hebben ge-
n ge'an. Hij was, evenals de eerste gevol-
at t( ichtigde minister van de Nederlandse
g va ntillen, Michael Gorsira, geen politiek
f for bonden figuur,
n be1
dnipvaHend ten aanzien van de positie van
heer Maduro is wel geweest, dat hij
angfifpor de toenmalige NVP-leider en premier
lauw 'ertsz is benoemd en dat hij na de rege-
Mei 'flswisseling in Willemstad twee jaar ge-
'erro den, ook door de regering-Rozendal
voo erd gehandhaafd. Met minister Maduro
han idden wij een uitvoerig gesprek over zijn
i Be* Wtie en ervaringen als gevolmachtigde
jn cf bister en zijn visie op de economische
'oisifl i politieke mogelijkheden van de Neder-
dsjfdse Antillen in de nabije toekomst.
ig: Hoe ziet u op uw periode als gevol-
ftchtigde minister terug? Hebt u hét ge
voel dat u zich In het kader van de staat
kundige verhoudingen tussen beide Rijks
delen en voor de In Nederland verblijven
de Antillianen nuttig hebt kunnen maken?
Minister Maduro: Het was een ontzettend
boeiende en belangrijke periode in de
staatkundige verhouding tussen Neder
land, de Nederlandse Antillen en de res
pectieve eilanden van de Nederlandse An
tillen. Het kabinet-Evertsz heeft in deze
periode overeenstemming kunnen berei
ken met het kabinet-Den Uyl over de plan
matige aanpak van de onafhankelijkheid
van de Nederlandse Antillen. Dit was niet
zomaar een beslissing. Gedurende deze
periode speelde ook de ombuiging van het
Nederlandse standpunt, om voortaan niet
uitsluitend met de centrale Antilliaanse re
gering te communiceren, maar ook met de
respectieve eilandbesturen een belangrijke
rol.
Toch is de Koninkrijksregering zonder
kleerscheuren uit het dilemma gekomen.
Oprechte bewondering heb ik steeds ge
had voor het engelachtig begrip van oud
minister mr. De Gaay Fortman, die het
zelfs presteert om zijn tegenstrevers op
hun rechten en op „vergeten" argumenten
te wijzen.
mers en Antillianen over één kam, onder
de noemer: Rijksgenoten uit de West. Er
zijn echter heel duidelijke verschillen tus
sen beide landen, zowel wat betreft de ge
ografische ligging, economische mogelijk
heden en vooral qua bevolkingssamenstel
ling. Wanneer de Nederlandse Antillen in
de toekomst onafhankelijk worden, zal er
dan ook een stroom van Antillianen naar
Nederland komen, zoals het geval was
voor de onafhankelijkheid van Suriname
en zoals nog steeds het geval is?"
Minister Maduro: „Nederland en de Ne
derlandse Antillen hebben lering kunnen
trekken uit het Surinaamse voorbeeld. Ik
kan naar waarheid en overtuiging zeggen,
dat de Antilliaan van nature een eilandbe
woner is en als zodanig erg honkvast. Er
wordt in Nederland vaak aan voorbijge
gaan, dat er momenteel ongeveer 130.000
Surinamers in Nederland wonen tegen
slechts 28.000 Antillianen. Eén op elke vijf
Rijksgenoten in Nederland is dus Antilli
aan. Wanneer de economische weerbaar
heid van de Nederlandse Antillen een feit
is geworden heeft de Antilliaan zeer zeker
geen behoefte aan emigreren.
Wanneer de Antilliaan, bij voldoende
werkgelegenheid, het vooruitzicht heeft
vrijuit naar Nederland te kunnen gaan, zie
ik beslist geen trek naar Nederland en bij
de huidige prijzen: zelfs niet met vakan
tie".
Vraag: „Leeft er naar uw gevoel onder de
meerderheid van de Antilliaanse bevolking
een sterke drang naar onafhankelijkheid ol
blijft de gemiddelde burger liever voortle
ven onder de paraplu van Nederland?"
Minister Maduro: „De modale Antilliaan
om in Nederlandse termen te spreken
heeft geen last van knellende Nederland
se, koloniale banden. De Antilliaanse onaf
hankelijkheid kan niet stoelen op haat je
gens het moederland, maar op een welbe
wuste keuze voor het op eigen benen wil
len staan met alle risico's van dien. Dit is
een kwestie van bewustwording, van rijpen
en daarna doorhakken van knopen. Regel
matig moeten de Antillianen de Neder
landse voorvechters voor de Antilliaanse
onafhankelijkheid voorhouden dat het uit
gangspunt een ander is dan dat van bij
voorbeeld in 1821 Venezuela tegen Span
je. Vandaar het niet willen noemen van
een datum, het willen vasthouden aan de
Koningin als staatshoofd, het willen be
houden van het Nederlandse paspoort,
etc.".
Vraag: Vindt u het streven van de Aru
baanse MEP-leider Betico Croes naar on
afhankelijkheid een reële zaak? Aruba
heeft een bevolking van slechts 62.000
personen en een in hoofdzaak van het in
ternationale toerisme afhankelijke econo
mie. Het ligt vlak onder de kust van één
van de machtigste Zuidamerikaanse sta--
ten, namelijk het olierijke Venezuela.
Minister Maduro: „Er zijn heel wat eiland
jes met minder inwoners die onafhankelijk
zijn geworden. De vraag is niet of de onaf
hankelijkheid een reële zaak is, maar: kiest
de bevolking bewust voor een lagere le
vensstandaard, het wegvallen van de ze
kerheid van het moederland, een andere
nationaliteit, een andere rechtszekerheid,
etc. Bij Suriname was de onafhankelijk
heid kennelijk meer een zaak van de poli
tieke leiders dan van de 130.000 Surina
mers die niet voor de onafhankelijke repu
bliek kozen. Of een eiland lang onafhanke
lijk blijft, is vooraf niet te zeggen. Haïti is
al 175 jaar onafhankelijk".
Vraag: „Ondanks de grote werkloosheid
op de Antillen (ongeveer 25 procent van
de beroepsbevolking is werkloos) behoort
de Nederlandse Antillen toch tot de landen
met de hoogstelevensstandaard van het
Caribisch gebied. De Ned. Antillen ont
vangt in ruime mate financiële bijstand
van Nederland en uit de ontwikkelingspot
van de EEG. Is deze financiële bijstand
voor de Ned. Antillen een absolute nood
zaak?"
Minister Maduro: „Zolang Nederland niet
bij machte is concrete werkgelegenheid te
creëren, zal financiële bijstand noodzake
De scheidende mi
nister Eldred Madu
ro, geboren op Cu-
rapao op 20 januari
1936, gehuwd, vader
van een dochter en
een zoon, had
voordat hij vier jaar
terug werd aange
zocht voor zijn be
langrijke post in
Den Haag reeds
een eervolle loop
baan achter de rug.
Na studie in Neder
land werkte hij vijf
jaar bij de accoun
tantsdienst van het
Eilandgebied Cura-
9ao. In 1965 werd hij
op 29-jarige leeftijd
benoemd tot direc
teur van de Giro
dienst Cura9ao en
werd in 1967 tevens
benoemd tot ont
vanger van de be-
van het Eilandgebied Cura9ao. In 1970 trad hij als
in dienst van de OGEM, waar in hij 1971 in
■y directie werd opgenomen. Hier bleef hij werkzaam tot
1 d n benoeming tot gevolmachtigd minister in Den Haag.
