Verwarring tijdens gesprek
Stichting van de Arbeid
D'66 van 8 op 28 Kamerzetels
Staking Afvalverwerking
Rijnmond beëindigd
Weer arrestaties in
zaakstelende zusjes'
verslikt zich
in kernenergie
Staatsloten?
DOOR WEGBLIJVEN VAN FNV
Vrouwen: Liever kortere
werkdag dan meer vakantie
<0^
ENQUETE WIJST UIT: LINKS MEERDERHEIDSKABINET MOGELIJK
BINNENLAND.
LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 DECEMBER 1979 PAGINA 8 PAGINA
(Van onze sociaal-economische redactie)
DEN HAAG Over de vergadering,
die gisteravond door de partners bin
nen de Stichting van de Arbeid zonder
de FNV werd gehouden, ontstond de
grootst denkbare verwarring. FNV-
voozitter Kok had de minister zater
dagavond reeds telefonisch geïnfor
meerd over de achtergronden van het
mislukken van het centrale loonbe-
raad. Mede daarom had hij er geen be
hoefte aan in te gaan op de ministerië
le uitnodiging voor een voorzitterso-
Verleg. In de loop van maandag, toen
Kok het fiat van zijn federatieraad
kreeg voor zijn onderhandelingsbe-
leid, liet de minister in radio-inter
views merken, dat hij wel een bemid
delingspoging wilde doen en wellicht
nog wel wat achter de hand had, dat
de kloof zou kunnen overbruggen. Tot
aan het einde van de middag deed hij
in elk geval een poging om Kok over
te halen tot een gesprek, maar die zag
er niets in en werd daarbij gesteund
door zijn bestuur.
„Wij zijn vastgelopen met de werkgevers. Dan
is het aan de partijen om zelf oplossingen te
vinden", aldus Kok, „daar is de regering niet
bij nodig. Die heeft al meer verwarring dan
verheldering gesticht. Haar nadere belasting
plan is er bijvoorbeeld nog niet. Ik heb de mi
nister al verteld hoe de vlag er bij staat. Als hij
meer wil dan zich oriënteren dan kan ik alleen
maar zeggen, dat ik geen behoefte heb aan een
schimmige bijeenkomst van half oriënteren,
half heropenen van de onderhandelingen, half
bemiddelen. Al dat hokus-pokus-gedoe van de
laatste tijd is al gegaan ten koste van de duide
lijkheid en zo'n knullig georganiseerde bijeen
komst kan er niet meer bij. Bovendien tikt de
klok door: de FN V-bonden willen nu met spoed
hun eisenpakketten in de ondernemingen en
bedrijfstakken indienen. Daarover hebben wij
deze middag afspraken gemaakt. Na de breuk
van zaterdag gaan we verder met ons eigen ar
beidsvoorwaardenbeleid.
Albeda moest gisteravond laat, nadat hij met de
wel aanwezige partijen - werkgevers plus CNV
en MHP - had gesproken en vernomen had,
waar de problemen liggen, toegeven dat het ge
sprek wellicht anders zou zijn gelopen als Kok
wel aanwezig zou zijn geweest. „Onder bepaal
de omstandigheden was het denkbaar geweest,
dat ik partijen een tip had kunnen geven hoe
enkele problemen opgeiost zouden kunnen
worden." Hij vond het dan ook een „vervelend
punt" dat Kok er niet bij was.
Albeda zei later op de avond, dat als de partijen
van de Stichting van de Arbeid een akkoord
hadden bereikt op een loonstijging van om
streeks twee procent, zoals de werkgevers had
den aangeboden, het kabinet weliswaar niet de
vlag zou hebben uitgestoken maar die verho
ging toch voor lief zou hebben genomen omdat
er dan tevens een uitzicht op oplossing van de
problemen in de latere jaren was ontstaan. Nu
er geen akkoord is ligt er altijd nog Albeda's
brief aan de sociale partners waarin correcties
van de zijde van de regering worden aangekon
digd als de loonstijging'duidelijk boven de half
procent uitgaat. Die correcties zouden o.m. kun
nen bestaan uit intrekking van de belastingver
laging, die dient om handhaving van de koop
kracht te garanderen, en uit vrhoging van soci
ale premies. De minister was niet duidelijk op
de vraag, of hij nog wat aan te bieden heeft om
de breuk te lijmen. In geen geval zijn nadere
FNV-leider Wim Kok: geen genoegen met weer
belastingverlagingplannetje
belastingvoorstellen te verwachten. Van Veen
zei tenslotte: „Als zich geen nieuwe feiten voor
doen is er geen aanleiding om opnieuw te gaan
spreken."
DEN HAAG Minister Gijs van Aardenne
(Economische Zaken) lijkt zich definitief te
gaan verslikken in een van zijn eigen stokp
aardjes, namelijk de kernenergie. Dit mag de
conclusie zijn nadat deze minister de afgelopen
week een wetsontwerp bij de Tweede Kamer
indiende ter goedkeuring van volkenrechtelij
ke verdragen, die contracten voor de op-
werking van radioactief materiaal uit onze
kerncentrales in het buitenland mogelijk moet
maken. Opwerking, waarna het zware radioac
tieve afval weer in Nederland zou terugkomen
en waartegen in de Tweede Kamer ernstige be
zwaren bestaan.
Niet alleen fietst Van Aardenne met de indiening van zijn
wetsontwerp dwars over alle bezwaren van het parlement
heen, tot uiting gekomen in een interpellatiedebat op 12
juni j.l., bovendien blijkt hij destijds niet de gehele waar
heid over de contracten te hebben verteld voorzover niet
van het vertellen van pure onwaarheden door de minister
kan worden gesproken. De minister sprak destijds van het
voortzetten van bestaand beleid ten aanzien van beide
kerncentrales waarbij deze bestaande situatie niet moest
worden beïnvloed door mogelijke afwijzing van de con
tracten door het parlement, zo meende Van Aardenne.
Maar hij ging nog verder door te zeggen dat er helemaal
niets nieuws aan de orde zou zijn. „Er wordt opgewerkt, er
is opgewerkt", aldus de bewindsman, doelend op de con
tractvoorwaarde, dat uitgewerkte splijtstofelementen uit
Nederland in het Franse La Hague en het Britse Windscale
opgewerkt worden, waarbij zowel het waardevolle urani
um als het gevaarlijke plutonium (goed voor het maken
van atoombommen) vrijkomen. Met deze stelling ging de
minister echter in de fout, zoals blijkt uit zijn memorie van
toelichting bij het ingediende wetsontwerp.
Daarin spreekt de bewindsman duidelijk van een „nieuwe
tot dusver niet gestelde voorwaarde" in de nu afgesloten
contracten, die de lopende contracten moeten vervangen..
En het is juist die nieuwe voorwaarde, die de Tweede Ka
mer zo bezig houdt. Want in die nieuwe voorwaarde wordt
bepaald, dat het radioactieve afval dat bij opwerking vrij
komt, naar het land van herkomst zal worden terugge
stuurd. Een zaak waarover juist de Kamer zich erg druk
maakt met het vooruitzicht van de maatschappelijke dis
cussie over de toepassing van kernenergie voor electrici-
teitsopwekking in ons land, waarbij de opslag van radioac
tief afval een centrale rol speelt.
Bovendien bleek tot verbazing van de Kamer, dat de rege
ring al haar medewerking aan de uitvoering van de con
tracten had verbonden middels brieven aan de Franse en
Britse regeringen. Daarin staat letterlijk dat de regering
van het Koninkrijk der Nederlanden niet voornemens is
het initiatief tot enige wet of enig voorschrift te nemen,
waardoor de behoorlijke uitvoering van het contract zou
worden verhinderd. Bovendien verplicht de regering zich
de uitvoering van de contracten naar mogelijkheid te be
vorderen. Zaken waaraan Van Aardenne ook nu nog vas
thoudt, ondanks sterke signalen uit de Kamer dit niet te
doen.
Grootste knelpunt daarbij: de regering neemt een voor
schot op de uitkomsten van de maatschappelijke discussie
over de kernenergie in ons land. Van Aardenne redeneer
de, en redeneert, echter de andere kant op. Door afwijzing
van de contracten wordt juist een voorschot genomen om
dat dit vrijwel zeker' sluiting van Borssele en Dodewaard
betekent. Immers, het afval gaat niet meer voor opwerking
weg en moet dus in ons land worden opgeslagen. Bij beide
kerncentrales is daarvoor maar beperkt ruimte. Gevolg:
opslag elders is noodzakelijk, waarvoor praktisch geen mo
gelijkheden zijn.
Aan deze stelling verbindt de bewindsman echter - na
nauwgezette afweging van alle terzake dienende belangen,
aldus de memorie van toelichting - een aantal andere za
ken. Beide kerncentrales moeten in bedrijf blijven en de
bestaande situatie moet los worden gezien van een eventu
ele definitieve beslissing inzake het gebruik van kernener
gie, zo schrijft Van Aardenne. Bovendien zal technische
kennis verloren gaan en zal sluiting van Borssele aanmer
kelijke gevolgen hebben voor de werkgelegenheid. Zo zou,
volgens eerdere berekeningen, het Franse chemische be
drijf Pechiney, dat op door Borssele geleverde electriciteit
drijft, moeten sluiten. Daarmee gaan 1300 arbeidsplaatsen
verloren.
Sluiting van Borssele zou bovendien aldaar arbeidsplaatsen
kosten en nog eens 60 miljoen per jaar ter afbouw en be
waking van de nucleaire installatie. Over aansluiting van
Pechiney op het normale electriciteitsnet wordt nergens
gesproken. Een dergelijke aansluiting is er al, want ook als
Borssele nu voor onderhoud stilligt, draait Pechiney op an
dere electriciteit door. Gehele overschakeling op het be
staande electriciteitsnet zou Pechiney echter 250 miljoen
per jaar meer kosten.
De minister gaat echter nog verder in zijn aangehaalde
motieven om de contracten goed te keuren. Zo kan er niet
gewacht worden op de uitslag van een internationale dis
cussie over ppwerking als zodanig (bekend onder de naam
INFCE) zoals het CDA wil. Deze uitslag komt naar ver
wachting in februari of maart beschikbaar en dat is te laat,
zo zegt de minister nu bij zijn wetsontwerp. Immers, de
huidige contracten lopen op 1 januari 1980 af, waarmee de
opwerking stilstaat. Tijdens het debat in -juni eiste de mi
nister zowat, dat de Kamer de contracten nog maar even
voor die datum zou behandelen. Ook daarmee zat hij ver
keerd.
Nu stelt een woordvoerder van zijn ministerie desge-
vraagdj^iat de datum niet meer geldt. Uitschuiven is moge
lijk, maar hoelang weet hij niet te vertellen. Hij verwijst
daarbij naar de inmiddels beschikbare grotere opslagcapa
citeit bij Borssele, waar uitgewerkte splijtstofstaven nu
dichter op elkaar in het waterbassin worden opgeslagen.
Bovendien is afvoer naar de opwerkingsfabrieken moge
lijk, waarbij de staven aldaar tijdelijk worden opgeslagen.
Feit is, dat het CDA onverkort vasthoudt aan de eerdere
intenties en de uitslag van de INFCE-discussie wil afwach
ten. Wanneer deze uitslag echter in beleidsmaatregelen
vertaald kan zijn is niet te zeggen.
De wens te wachten op de INFCE werd dan ook - in juni -
vastgelegd in een motie van D'66-Kamerlid Ineke Lam-
bers-Hacquebard, die later met de stemmen van VVD,
SGP en DS'70 tegen werd aangenomen. Volgens die motie
kan van een beoordeling door het parlement van beide
contracten dan ook vooralsnog geen sprake zijn, waarmee
Van Aardenne duidelijk werd gemaakt dat hij zijn plannen
beter in de ijskast kon zetten. Van Aardenne zat echter
met zijn beloften in de eerdere brieven aan de Franse en
Britse regering. Gevolg: Van Aardenne zit klem, dient het
wetsontwerp toch in en weet vrijwel zeker dat hij de strijd
met het parlement gaat verliezen.
Het is dan ook niet vreemd, dat de minister bij zijn wets
ontwerp nog een laatste wanhoopspoging doet. Zo waar
schuwt hij dat later de capaciteit van de opwerkingsfabrie
ken in Frankrijk en Engeland vol zal zijn geboekt, zodat
wij nooit meer tot opwerking kunnen besluiten en dat 106
splijtstofelementen die al in Engeland zijn, terug zullen ko
men.
Zijn eerste argument lijkt meer tegen zichzelf te zijn ge
richt dan als pleidooi voor goedkeuring van de contracten.
Dat opwerking nooit meer mogelijk zou zijn lijkt immers,
zeker nu, precies in het straatje van de Kamer te passen.
Terugsturen van de 106 staven kan ook geen probleem
vormen, gezien het feit dat Van Aardenne telkens weer
weet te stellen, dat opslag van radioactief afval in Neder
land ook bovengronds veilig mogelijk is. Over dit laatste
valt nog een flinke discussie te verwachten, evenals over
de handelswijze van Van Aardenne zelf. Een hernieuwde
politieke tik op de vingers vanuit de Kamer lijkt hier op
zijn plaats.
CAREL GOSELING
DEN HAAG (ANP) De
Nederlandse Bond van Plat
telandsvrouwen heeft de
Stichting van de Arbeid ge
vraagd bij de besprekingen
over werktijdverkorting re
kening te houden met de me
ning van vrouwen.
Hoe de komende arbeidstijd
verkorting uiteindelijk vorm
zal krijgen is volgens de bond
van groot belang voor de thuis
werkende èn voor de buitens
huis werkende vrouw. Daar
om moeten niet alleen de in
zichten van mannen beslissend
zijn. Als wordt gekozen voor
langere weekeinden of meer
vakantie, zo vreest de bond,
wordt het verkorten van de
werkdag op de lange baan ge
schoven. Maar juist die korte
werkdag is belangrijk voor
vrouwen om tot een juiste ver
deling van de werkzaamheden
thuis en buitenshuis te komen.
Verkoopadressen in de Gouden Gids.
Per giro spelen kan ook. Bel voor informatie: 070-653955.
Speel mee in de Staatsloterij.
Elke maand 30 miljoen aan prijzen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Voor het eerst in 70
jaar zal een links meerderheidskabi
net in Nederland zonder confessione
le partijen mogelijk zijn. Dat is de
uitslag van een enquete van het
ISEO, gisteravond uitgezonden in
het programma van AVRO's Televi-
zier Magazine.
Volgens deze enquête, half oktober ge
houden onder 2300 kiezers, zou D'66
18,6 procent van de stemmen halen, in
dien nu verkiezingen voor de Tweede
Kamer zouden worden gehouden. Deze
uitslag zou goed zijn voor 28 zetels. De
PvdA z'ou nu 32 procent van de stem
men halen, goed voor 48 zetels in het
parlement. Tesamen zouden de partijen
dus 76 zetels halen, een meerderheid in
de Tweede Kamer, waarin 150 zetels te
verdelen zijn.
In de huidige situatie hebben D'66 (8
zetels) en PvdA (53 zetels) tesamen 61
zetels in het parlement. De regering
steunt op CDA (nu 49 zetels) en VVD
(nu 28 zetels), tesamen 77 zetels. Vol
gens de AVRO-enquête zou het CDA
nu terugvallen naar 43 zetels en de
VVD naar 20 zetels, waarmee zij tesa
men nog maar 63 supporters in het par
lement zouden hebben. CDA-fractie-
voorzitter Ruud Lubbers noemde de
uitslag van {le enquête een waarschu
wing voor het CDA. „We zullen niet te
veel in een mengvorm CDA-VVD te
recht moeten komen, maar een her
kenbaar beleid moeten voeren vanuit
Christendemocratische invalshoeken",
aldus Lubbers. Alhoewel hij twijfelde
aan de werkelijke totstandkoming van
een links meerderheidskabinet noemde
hij dit toch prima. Lubbers zei er geen
moeite mee te hebben het CDA in een
oppositierol te vinden.
Wiegel: geen
twee soorten
provincies
ENSCHEDE (ANP) Mi
nister Wiegel van binnen
landse zaken verzet zich
krachtig tegen een situatie
waarbij er in Nederland
twee soorten provincies zou
den ontstaan.
Daarom wil hij dat Rijnmond
en Twente pas zelfstandig
worden als takenpakket enz.
voor de zogenoemde provin
cies nieuwe stijl vast staan. Als
het aan Wiegel ligt passeren
de wetsontwerpen voor deze
nieuwe provincies, de nieuwe
gemeenschappelijke regelin
gen alsmede de wetten voor de
provincies Twente en Rijn
mond, in het voorjaar van 1980
het parlement. Minister Wie
gel heeft gisteren het gewest
Twente toegezegd dat er met
hem valt te praten over een
ruimere financiering zodra
deze streek de provinciale sta
tus krijgt.
Werkgroep
voor
sleepboot
problemen
ROTTERDAM (ANP) De
gemeente Rotterdam heeft
een werkgroep ingesteld die
zich gaat bezig houden met
de sleepbootproblematiek in
de Rotterdamse haven.
Het formeren van de werk
groep vloeit voort uit de re
cente stakingen bij het haven
sleepbedrijf van Smit in de
Maasstad. Ondermeer wil men
nagaan of er een eind moet
worden gemaakt aan de mono
polie-positie van Smits haven
sleepdiensten. De werkgroep
bestaat uit onder anderen ver
tegenwoordigers van het ge
meentelijk havenbedrijf, de
gemeentelijke afdeling perso
neels- en organisatiezaken en
de adjunct-gemeentesecretaris
van Rotterdam.
VANDAAG GESPREK
OVER
OVERHEIDSSTEUN
(Van onze sociaal-economische redactie)
ROTTERDAM Het personeel van
de Afvalverwerking Rijnmond
(AVR) is gisteravond weer aan het
werk gegaan, na een staking die ruim
tien uur heeft geduurd. Minister Wie
gel van binnenlandse zaken en staats
secretaris Koning zouden vandaag in
een gesprek met het dagelijks bestuur
van Rijnmond (de grootste aandeel
houder van ZAVR) een gesprek heb
ben over de mogelijkheden om het be
drijf financieel te steunen. Zoals be
kend moest vorige week vanwege de
hoog opgelopen verliezen uitstel van
betaling worden aangevraagd.
De regring zou in principe bereid zijn tot
steun, als AVR er in slaagd kostendek
kend te werken. Dat zou mogelijk zijn
als de tarieven van een aantal contracten
worden verhoogd. Utrecht en Midden-
Holland, die ook gebruik maken van de
AVR, zijn tegen zo'n verhoging, zo werd
gisteren duidelijk. Zij vinden dat zo'n ta
riefsverhoging niet alleen aan de orde
moet zijn voor gewesten, die buiten de
grenzen van Rijnmond vallen.
Bij de AVR werken 360 mensen. Het O-
penbaar Lichaam Rijnmond is samen
met 23 gemeenten in het Rijnmondge
bied aandeelhouder. Het personeel ver
wijt hen dat de 400 miljoen verlies de af
gelopen jaren is ontstaan doordat met
name met gewesten bij het gebied con
tracten zijn afgesloten die niet kosten
dekkend zijn.
ADVERTENTIE.
Tijdens de staking gistermiddag bij de Afvalverwerking Rijnmond werd het personeel toegesproken door actieleider Cor
Blenk. De eis werd geformuleerd dat alle afgesloten contracten van het bedrijf kostendekkend moeten zijn
ROTTERDAM (ANP) De
Rotterdamse politie heeft
opnieuw vijf arrestaties ver
richt in de zaak van de „ste
lende zusjes". In totaal zijn
er nu dertien verdachten
aangehouden. Van de buit is
ongeveer zes ton teruggevon
den.
De zaak kwam enkele weken
geleden aan het rollen, toen de
politie twee zusters arresteer
de, die samen voor tienduizen
den guldens aan gestolen goe
deren in huis hadden. De buit
was afkomstig van winkeldief
stallen. Bij de arrestatie van
gisteren zijn aangehouden:
hun broer, diens vrouw, haar
vader en nog twee niet-fami-
lieleden, allen afkomstig uit
Rotterdam. Bij het vijftal thuis
heeft de politie voor nog eens
ruim een ton aan buit gevon
den. De recherche is er lang
zaamaan van overtuigd, dat
het hier om een familiebende
gaat, die erg 'systematisch win
kels in de stad afstroopte. De
vrouwen deden het vuile
werk, de mannen vervoerden
de buit. De politie vermoedt
dat er nog geen einde is geko
men aan de reeks arrestaties
in deze massale winkeldief-
stallenzaak.
