Veiligheidsraad: Iran moet eerst gijzelaars vrijlaten Thatcher zet strijd tegen Britse EG-bijdrage voort Anti- Iraanse betogingen in Amerika Enkele gijzelaars naar elders overgebracht Kaddafi pleit voor vrijlating gijzelaars Amerikaanse ambassade in Tripoli beschadigd Lage opkomst bij referendum Sjah blijft zoeken naar nieuw gastland MINISTER CARRINGTON MOET OVERIGE LIDSTATEN BEWERKEN BUITENLAND LEIDSE COURANT MAANDAG 3 DECEMBER 1979 PAGINA 9 MOGELIJK TOCH IRAANSE AFGEVAARDIGE NAAR NEW YORK NEW YORK In een bijna twee uur du rende zitting van de Veiligheidsraad, van nacht, hebben alle sprekers aangedrongen op de vrijlating van de gijzelaars in de Amerikaanse ambassade in Teheran. „Langs alle wegen moeten we zoeken naar een vreedzame oplossing van de crisis", al dus vatte de vertegenwoordiger van Ja maica de woorden van alle sprekers sa men. Een resolutie waarin op de directe vrijlating van de gijzelaars wordt aange drongen, is nog niet ingediend. Volgens se cretaris-generaal Kurt waldheim zal dit echter op korte termijn gebeuren. Waldheim zei verder, dat de kans bestaat, dat de komende zittingen van de Veiligheidsraad worden bijgewoond door een vertegenwoord iger van de Iraanse minister van buitenland se zaken Gotbzadeh. Volgens Waldheim heeft Gotbzadeh in een telefoongesprek verklaard. De bezetters van de Amerikaanse ambassade in Teheran hadden, voor het referendum over de nieuwe Iraanse grondwet, een eigen stembureau gekregen. TEHERAN De volkstemming in Iran over de nieuwe grondwet met overheer sende bevoegdheden voor Khomeiny ver loopt niet zo gunstig voor de nieuwe machthebbers. Naar verluidt zouden de autoriteiten zich zor gen maken over de geringe opkomst en de moeilijkheden in onder meer de koerdenpro vincie Azarbeidzjan en de provincie Baluchis tan, waar het bureau van de gouveneur werd .bestormd, de gouveneur zelf werd gegijzeld en stembiljetten en ander materiaal werd in brand gestoken. In deze provincie zijn stam men in woede ontstoken door een clausule in de nieuwe grondwet die bepaalt dat de staats- dat hij van plan is een afgezant naar New York te sturen. Minister Gotbzadeh verklaar de gisteravond echter, dat hij alleen iemand naar New York stuurt om de VN-vertegen- woordiging te leiden en dat deze afgevaardig de niet zal onderhandelen of deelnemen aan de zittingen van de Veiligheidsraad. In de eerste zitting van de Veiligheidsraad, zondagnacht Nederlandse tijd, sprak de Ame rikaanse vertegenwoordiger Donald F. Mchenry dreigend over „de kokende woede die de Amerikanen terecht voelen, als zij da gelijks getuige zijn van nieuwe dreigementen en schandelijke handelingen tegen hun medeburgers". Hij zei, dat de Verenigde Sta ten blijven streven naar een vreedzame op lossing en bereid zijn om, wanneer de gijze laars eenmaal zijn vrijgelaten, met de Iraanse regering te praten over de geschillen en „te trachten een plossing te vinden". De Sovjet godsdienst die van de Sji-ieten is. De meeste inwoners van de provincie zijn soennieten. Zeer laag zou de opkomst zijn in de buitenge westen, slechts matig in Teheran. Massaal was de opkomst alleen in de heilige stad Qom, waar ayatollah Khomeiny werd om stuwd door aanhangers, toen hij zijn stem ging uitbrengen. De lage opkomst zou een succes betekenen voor de oppositie-partijen, die de bevolking hebben opgeroepen tot een boycot van het re- Unie noemde de gijzeling in Teheran een „daad die ingaat tegen het internationaal recht" en Engeland en Frankrijk zeiden wel begrip te hebben voor de emoties van het Iraanse volk, maar dat dit nog geen recht vaardiging was voor de bezetting van een ambassade. De Nederlandse afgevaardigde Hugo Scheltema sloot zich bij de andere spre kers aan met een dringende oproep „tot spoe dige vrijlating van de gijzelaars". Aan het eind van het debat pleitten verschei dene sprekers voor de instelling van een in ternationale instantie, die de Iraanse klachten tegen de Sjah moet onderzoeken. VS-afge- vaardigde Mchenry verklaarde geen bezwa ren tegen een dergelijke instantie te hebben, maar dat „de instelling ervan geen voorwaar de kan zijn voor de vrijalting van de gijze laars". Vanavond om tien uur (Nederlandse tijd) praat de Veiligheidsraad verder over de gijzeling in Teheran. lerenmdum, omdat de nieuwe grondwet in hun ogen geen enkele ruimte overlaat voor activiteiten van andere partijen dan de streng religieuze partijen. De Iraanse staatsradio drong er gisteren en vanmorgen herhaaldelijk sterk op aan het re ferendum niet te vergeten en koppelde dit duidelijk aan de anti-Amerikaanse campagne, die in Iran woedt. De uitslag van de volks stemming wordt pas zaterdag aanstaande ver wacht. Vergezeld door zijn zoon Ahmad, verscheen de Iraanse geestelijke leider ayatollah Kho meini gisteren, tijdens het referendum over de nieuwe grondwet, in het stembureau. WASHINTON In de Verenigde Staten zijn ook tijdens het afgelopen weekeinde tal van demonstraties gehouden in verband met de gijzeling van vijftig Amerikanen in de am bassade te Teheran. Daarbij werd vrijwel steeds de Iraanse vlag of een pop van de Iraanse leider Khomeiny verbrand. Vice-predident Walter Mondale heeft gezegd dat dit soort betogingen aantonen dat de Ver enigde Staten nog steeds als één man achter een gemeenschappelijke zaak kunnen staan. De VS heeft overigens de eerste Iraanse stu dent het land uitgezet krachtens de begin vo rige maand afgekondigde bepalingen betref fende legaal en illegaal verblijf in de VS. De jongeman is via Frankfurt naar Iran terugge keerd. Iraanse studenten in de VIS moeten een geldig visum hebben, over bestaans mid delen beschikken en kunnen aantonen dat zij ook daadwerkelijk studeren. TEHERAN/LOS ANGELES Enkele Amerikaanse gijzelaars van de bezette Amerikaanse ambassade in Teheran zijn overgebracht naar het hoofdkwartier van de revolutionaire garde, zo is gisteren in Teheran vernomen. Enkele van hen zijn gezien in de kazerne van de garde in een buitenwijk van de Iraanse hoofdstad. An-v dere gijzelaars zijn ondergebracht in par ticuliere huizen in Teheran, onder toezicht van de revolutionaire garde. GRAPJE De Iraanse nieuwe minister van buitenlandse zaken Sadeq Qotbzadeh zou vrijdag een gra- pje gemaakt hebben toen hij zei dat de Ame rikaanse zaakgelastigde Bruce Laingen en twee andere Amerikanen, die in het ministe rie van buitenlandse zaken in Teheran vast zitten, vrij waren te vertrekken. Qotbzadeh zei vrijdag tot verslaggevers: „Ik heb gehoord dat zij willen blijven, maar zij zijn vrij te ver trekken wanneer zij dat willen". Uitleg van een woordvoerder zaterdag: „De heer Qotbza deh maakte een grapje toen hij die opmer king maakte. Het is alsof je zegt dat je een man een heleboel geld zal geven als hij erin toestemt zelfmoord te plegen. Als u naar de bandopnmae van Qotbzadeh luistert, zult u merken dat hij lachte toen hij het zei". BEWIJSMATERIAAL De Iraanse studenten die een spionageproces tegen de gijzelaars voorbereiden hebben za terdag bewijsmateriaal geproduceerd dat be doeld was om aan te tonen dat zeker twee van hun gevangenen functionarissen van de Amerikaanse centrale inlichtingendienst CIA waren die onder dekmantel van diplomatie werkten. Westelijke diplomatie zeiden dat het weinig twijfel liet dat het document echt was. BANDJE Inmiddels is in Los Angeles een bandje aan gekomen met daarop een mededeling van een van de 50 gegijzelde Amerikanen. Een Amerikaanse radioman had het in Teheran gekregen van een der lieden die de ambassa de bezetten. De mededeling is afkomstig van Jerry Plotin uit Los Angeles, geen lid van het ambassadepersoneel, maar een bezoeker, toen de overval kwam op 4 november. „In de naam van de goede God, stuur de sjah terug en bevrijd de gegijzelden", aldus de stem van Piotkin, rustig en vast. „Lttat de wereld we ten dat geen tiran of dictator ooit in de VS een veilig onderdak kan verwachten". Dan hoort men het geluid van papieren, als las Piotkin een tekst voor. Zijn boodschap, zei hij, was gericht tot zijn familie „en aan alle mensen in de VS". „Ik maak het geestelijk en lichamelijk goed. Wij worden menselijk beje gend. De studenten behandelen ons vriende lijk en met respect. De kwaliteit van het voedsel is goed, wij krijgen drie maaltijden per dag". Het verblijf waar de gegijzelden worden vastgehouden was schoon en ieder beschikte over een matras, een deken, een stoel en een tafel, aldus Piotkin. MILAANDe Libische leider kolo nel Kaddafi probeert de Iraanse au toriteiten te bewegen de Amerikaan- ser gijzelaars vrij te laten, omdat er gevaar bestaat voor een derde we reldoorlog. Hij heeft dit gezegd in een vraaggesprek met een verslagge ver van een Italiaanse krant. In hetzelfde interview heeft hij ook gezegd dat Libië niet neutraal zal blijven als er iets met Iran gebeurt. „De Iraniërs zijn onze broerders. En wij, kleine broers, kunnen een zeer groot front tegen Amerika vormen". Kaddafi noemde de Sowjet-Unie een vriend van Libië en verklaarde dat als de situatie in de wereld zodanig wordt dat de Amerikanen een kritiek punt bewerkstellingen en er een ondraaglijke situatie ontstaat, Libië zou over wegen zich aan te sluiten bij het Pact van Warschau. PLO Ook de Palestijnse bevrijdingsorganisatie (PLO) heeft verklaard de Iraanse revolutio naire leider Khomeiny te steunen in de strijd tegen de VS. De tweede man de van de PLO, Salach Chalaf, zei tijdens een bijeenkomst in Beiroet onder meer: „Khomeiny heeft ge toond dat Amerika geen superstaat is, zelfs geen staat maar een bende, en dan nog maar een kleine". SADAT De Egyptische president Sadat heeft zaterdag gezegd bereid te zijn in de Iraans-Ameri- kaanse crisis een bemiddelingsrol te spelen. De moeilijkheid daarbij is echter dat er geen diplomatieke Betrekkingen bestaan tussen Iran en Egypte. Zij werden door Iran verbro ken toen de sjah zich in januari, na te zijn af gezet, in eerste instantie naar Egypte had be geven op uitnodiging van zijn oude vriend Sadat. PERES De vroegere Israëlische minister van defensie en de leider van de grootste oppositie-partij, Sjimon Peres, heeft verklaard van oordeel te zijn dat Israël de Verenigde Staten militair zal steunen wanneer het tot een gewapend treffen komt tussen de VS en Iran. OPEC De Iraanse minister van oliezaken Ali Akbar Moinfar gaat de mede-leden van de Opec (de organisatie van olie-uitvoerende landen) vra gen de oliewinning terug te draaien „en Iran. te helpen bij zijn strijd tegen het imperialis- De Britse luchtvaartmaatschappij British Airways heeft gisteren alle vluchten van het Londense vliegveld Heathrow naar Teheran afgelast, vanwege de toestand in Iran. Iran Air is nu nog de enige maatschappij, die vanaf Heathrow naar Teheran vliegt. me", aldus is gisteren door de Iraanse radio bekend gemaakt. De VS kopen geen Iraanse olie meer maar als dat land elders de grond stof gaat bestellen en men houdt daar de pro- duktie op het oude peil, aldus de minister, dan krijgt Amerika toch wat het wil. Minister Moinfair zal een en ander aan de orde stellen tijdens de conferentie van ministers van Opec-landen die binnenkort in Riaad (Saoe- di-Arabië) wordt gehouden. NEW DELHI Meer dan 100 Iraanse studenten hebben za terdag voor de zwaar bewaakte Amerikaanse ambassade in New Delhi geprotesteerd tegen de aanwezigheid van de Amerikaanse vloot in de Perzische Golf en tegen het verblijf van de afgezette sjah in de VS. Men eiste een vol- ledige breuk tussen de VS en Iran. BRITISH AIRWAYS De luchtvaartmaatschappij British Airways heeft de vluchten op Iran gestaakt met het oog op de politieke toestand in dat land. „Ira- nair" is nu nog de enige luchtvaartmaat schappij die tussen Londen en Teheran vliegt. SCHERP PROTEST VS BIJ LIBISCHE REGERING WASHINGTON/TRIPOLI De Amerikaanse rege ring heeft scherp bij de regering van Libië geprotes teerd tegen de aanval, gisteren, op de Amerikaanse ambassade in de Libische hoofdstad Tripoli. Volgens de laatste berichten zou het gebouw door demonstre- rendp studenten zwaar zijn beschadigd, nadere bijzon derheden zijn echter nog niet bekend. Vast staat wel, dat het personeel ongedeerd is gebleven. Eerdere be richten, als zou de ambassade totaal zijn geplunderd en vernield, zijn gisteren van Amerikaanse zijde tegen gesproken. De aanval op de ambassade zou zijn uitgevoerd tijdens een demonstratie van studenten uit solidariteit met de studen ten in de Amerikaanse ambassade in Teheran. Volgens een Amerikaanse regeringsfunctionaris zou de Libische politie niet tijdig hebben ingegerepen. Toen de betogers de ambas sade probeerden binnen te dringen werd de beveiliging sapparatuur, die traangas verspreidt, in werking gesteld. Deze apparatuur was geïnstalleerd, nadat de Libische rege ring bezwaren had gemaakt tegen de bewaking van de am bassade door Amerikaanse mariniers. Commandant Mike Terrill van de luchtmachtbasis in San Antonio in Texas deelde wachtende journalisten mee, dat het vliegveld werd gesloten voor het publiek. Enkele uren later zou het vliegtuig, waarmee de Sjah van New York naar Texas vloog, op de hermetisch afgesloten luchtmachtbasis landen. De sjah NEW YORK (AP/RTR/UPI) De voormalige sjah van Iran, die gisteren is overgebracht naar het hospi taal Wilford Hall van de Amerikaanse luchtmacht, in San Antonio in Texas, blijft naarstig speuren naar een nieuw gastland waar hij zich blijvend kan vestigen. De bedoeling is dat hij in San Antonio verder herstelt van de operaties die hij in het New Yorkse medisch centrum Cornell heeft ondergaan in verband met lymphe-kanker en galstenen. Witte Huis-woord voerder Jody Powell zei gisteren: „De sjah heeft laten weten van plan te zijn ons land te verlaten, wanneer de medisch behandeling is vol tooid. Op zijn verzoek helpen wij hem daarbij". De moge lijkheden die de afgezette monarch heeft om zich elders te vestigen, lijken nog steeds erg beperkt. Zijn aanvankelijke plan naar Mexico terug te keren is door de regering van dit land, van de hand gewezen. Zwitserland (waar de sjah in St. Moritz over een villa beschikt) is ook ai eens als nieuw gastland genoemd. In een reactie hierop heeft de Zwitserse regering laten weten de veiligheid van de vorst niet te kunnen garanderen. Brazilië heeft gezegd een verzoek van de sjah om te worden toegelaten „nooit te zullen inwilli gen' De kans dat Zuid-Afrika hem gastvrijheid zal verle nen lijkt ook niet bijster groot. De Zuidafrikaanse minister van buitenlandse zaken Foerie zei enkele dagen geleden dit idee „belachelijk" te vinden. President Anwar Sadat van Egypte heeft herhaald dat de afgezette monarch in dit land wél welkom is. Maar Egypte wordt door Amerika niet als een geschikte uitwijkmogelijkheid gezien. Gevreesd wordt dat Sadat, die als een groot bondgenoot van de V.S. kan worden beschouwd, nog meer in moeilijkheden zou komen dan hij toch al is. De dissidente Libanese majoor Saad Haddad, die de scepter zwaait in een Zuidlibanese en clave heeft laten weten dat de sjah hier ook welkom is. (Van onze correspondent Roger Simons) ^LONDEN De Britse premier That cher is van plan haar vinnige strijd voor een forse verlaging van Groot- Brittannië's bijdrage aan de Europese jGemeenschapskas voort te zetten met een diplomatiek offensief, waarvan ze niet krijgt, houdt premier Thatcher reeks represaillemaatregelen in petto. de leiding heeft toevertrouwd aan haar minister van buitenandse zaken. Lord Carrington. In de weken voor de vol gende Europese Topconferentie, februa ri 1980, zal Carrington zijn ambtgeno- Tussen Groot-Brittannië ten van de andere lidstaten proberen te overtuigen van de rechtmatigheid van de Britse eis. Voor het geval ze ook in februari haar zin deel is, saboteren. Brussel zal het gewaar ten gebeuren. De linkse ex-minister 1 partners zal dan een periode van ijzige koelte beginnen. De Britten zullen iedere Europese maatregel, die niet in hun voor- worden, dat Margaret Thatcher de EG even hard kan hinderen als wijlën Char les de Gaulle in zijn tijd. zijn Europese Premier Thatcher blijft erbij, dat het niet j. jn kaar broeiing ligt een einde te maken aan het Britse lidmaatschap. Volgens de oppositie (Labour) zou dit nochtans moe energie, Tonny Benn, heeft tijdens het weekeinde gezegd, dat zeven jaar lidmaat schap van de EG Groot-Brittannië enorm veel schade heeft toegebracht Britse parlement van de financiële ver plichtingen moet afzien, die de EG heeft opgelegd aan Groot-Brittannië. Volgens Shore is de negatieve uitslag van de Euro pese Top van Dublin niet alleen een sma delijke nederlaag geweest voor premier Thatcher, maar ook een zware belediging voor het gehele Britse volk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 9