Turkse autoriteiten
nemen geen risico bij
bescherming van paus
Barre winter oorzaak
achterstand in groei
Russische economie
INDONESIË WIL MILJOEN
CHINEZEN UITWIJZEN
rabische burgemeesters
geren tegen mogelijke
jitwijzing Sjakaa
Offensief met
Sovjet
eenheden in
Afghanistan
Europees Parlement dreigt
EG-begroting te verwerpen
Toestel van
Kitty Hawk
verongelukt
IER
IZZiUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1979 PAGINA 9
.RUZALEM Verscheidene burge-
leesters van de westelijke Jordaanoe-
hebben besloten uit protest tegen het
Jevangen houden van hun collega, bur-
tmeester Sjakaa van Nabloes, voor de
[vangenis in het Israëlische Ramle een
iownstaking te houden.
Wanneer Sjakaa, die er van wordt be-
^huldigd zich in positieve zin te hebben
itgelaten over tegen Israël gerichte ter
reurdaden, uitgewezen wordt, dan willen
burgemeesters een algemene staking
itroepen.
leze besluiten zijn gevallen op een ver-
adering in Nabloes. Op die vergadering
sten de burgemeesters de onmiddellijke
rijlating van Sjakaa en het vernietigen
van het regeringsbesluit over de uitwij
zing van Sjakaa. De advocate van Sjakaa,
Felicia Langer, is bij een militaire recht
bank in beroep gegaan tegen het rege
ringsbesluit. Mocht deze het beroep afwij
zen, dan kan zij nog in beroep gaan bij
het Hooggerechtshof in Jeruzalem.
Het militaire bewind op de westelijke
Jordaanoever heeft toegegeven aan de eis
van Arabische grondbezitters en besloten
een stuk land op de westelijke oever niet
te onteigenen. In een brief aan het ge
rechtshof verklaarde het militaire be
wind er van af te zien het land, dat be
stemd was voor Israëlisch gebruik, in be
slag te nemen nu was gebleken dat Ara
bieren hadden verklaard dat het land
hun eigendom is.
Afdoende
besnoeiïng
Een grote menigte La-
bouraanhangers trok
gisteren door de stra
ten van Londen om te
protesteren tegen de
besnoeiingen, die de
Britse regering van
premier Thatcher
denkt door te voeren.
Volgens de meegedra
gen poster is slechts
één besnoeiïng op zijn
plaats en die heeft iets
te maken met het
hoofd van" mevrouw
Thatcher
NEW DELHI Met Russische tanks en
artillerie, en gesteund door een aantal
Russische gevechtseenheden, zijn Af
ghaanse regeringsstrijdkrachten een of
fensief begonnen tegen opstandelingen in
centraal-Afghanistan. aldus een bron in
de Afghaanse hoofdstad KaboeL
De stad Gorband, 70 kilometer ten noordwes
ten van Kaboel, zou door regeringstroepen
heroverd zijn, nadat zij gedurende twee
maanden in handen is geweest van Islamiti
sche opstandelingen, die een „heilige oorlog"
voeren tegen het pro-Russische bewind van
president Hafizoellah Amin. De Aebellen
zouden zich oostwaarts hebben teruggetrok
ken in het onherbergzame gebied bij de Sji-
bar-pas tussen Gorband en Bamian. Naar
schatting 262.000 Afghaanse vluchtelingen
hebben hun toevlucht gezocht tot Pakistan.
Militairen en vei
ligheidsagenten,
gewapend met
machinegeweren,
begeleiden paus
Johannes Paulus
il als hij het mau
soleum verlaat
voor Ataturk, de
grondlegger van
de huidige Turk
se staat. Zij to
nen aan, dat de
Turkse regering
geen risico
neemt wat betreft
de veiligheid van
de paus.
(Van onze speciale
verslaggever Piet Tummers)
ANKARA Een
ijzeren cordon van
„Jandarme" en an
dere militaire en ci
viele politie was
gisteren samenge
trokken rond het
nen om de paus, die uitdruk
kelijk als staatshoofd naar
Turkije is gegaan, een harte
lijk welkom te bereiden. Op
het vliegveld van Ankara
werd de paus begroet door
president Fahri Kototurk,
premier Soeleyman Demirel
en de minister van buiten
landse zaken Hayrettin Er-
kmet.
Misschien hebben Turkse po
litici tijdens de over en weer
iut» i_ 'n het Frans uitgesproken be-
viiegveld fcsenboga groetingswoorden tersluiks
in de Turkse hoofd- °P het horloge gekeken. Tijd
is voor de pas sinds zondag in
functie zijnde nieuwe rege
ring een kostbaar begrip. In
het land waar de politieke
hartstochten fel oplaaien,
staat ze voor de opgave, de
staatsbegroting voor 1980 nog
vóór 31 december op te stel
len en door het parlement te
loodsen.
Premier Demirel is toevallig
degene, die in 1967 ook paus
Paulus VI op Turkse bodem
heeft begroet. De islamitische
partijkrant National Gazette,
stad bij de aan
komst van paus Jo
hannes Paulus II
en zijn gevolg van
negentien personen,
onder wie staatsse
cretaris kardinaal
Casaroli en kardi
naal Willebrands.
De straten van An-
karn en de nlanfcen Par"JKranl "auonai uazeue
KtU tl en ae pidai^cn westers gezind en de minder-
die de pa.US bezocht heidsregering steunend,
waren geheel afge- schamperde eis,eren nieUe"
grendeld door dik-,
ke rijen militairen
en politiemannen
en zeÜs voor het be
reiden van de maal
tijden van de paus
was een speciale
kok aangewezen: de
Turkse autoriteiten
wilden kennelijk
geen enkel risico
nemen.
Een van de redenen was on
getwijfeld het dreigement
van de zaterdag uit de gevan
genis gevluchte rechtse ex
tremist Mehmet Ali Agca, die
aan een krant had geschre
ven dat hij de paus ging ver
moorden. Agca heeft niets te
verliezen, want hem wacht
de doodstraf nadat hij on
langs de hoofdredacteur van
het dagblad Milliyet heeft
vermoord. Maar ook bestaat
in Ankara en de meeste pro
vincies al tien maanden de
staat van beleg op grond van
1de bloedige acties van Turkse
terroristen die de afgelopen
twee jaar al 2400 mensenle
vens hebben gekost.
Desondanks heeft de rege-
ring-Demirel, die pas zondag
het vertrouwensvotum kreeg,
zich tot het uiterste ingespan-
min: „Demirel begint zijn
taak met het kussen van de
hand van de paus". Er waren
echter ook vriendelijker uit
latingen te horen, zoals van
de krant die opende met de
vette kop: „Hos Geldiniz",
hetgeen zoveel betekent als
„Hartelijk Welkom".
In de toespraken werd onder
meer herinnerd aan het feit,
dat de Ottomaanse grootvi
zier Moestafa Rasjid Pasja, in
1839 paus Gregorius XVI in
Rome bezocht om te komen
tot het aanknopen van
vriendschappelijke relaties.
Later handhaafde het Vati-
caan tijdens de periode van
het Ottomaanse keizerrijk in
de toenmalige hoofdstad
Constantinopel een apostoli
sche afgevaardigde. Een van
hen was tussen 1925 en 1944
kardinaal Roncalli, de latere
paus Johannes XXIII. Hij
heeft als paus de banden met
zowel de Turkse regering als
de orthodoxe kerk nauwer
aangehaald. Sinds 1960 be
staan er normale diplomatie
ke betrekkingen tussen de
Turkse republiek en de H.
Stoel.
Vandaag is het dag van de
ontmoeting, waarvoor paus
Johannes Paulus II in feite
naar Turkije is gekomen, na
melijk die met patriarch De
metrius I. Tegenover journa
listen verklaarde hij, dat zijn
voornaamste bedoeling toch
is een nieuwe stimulans te
geven aan het theologisch ge-*
sprek met de orthodoxie.
Ook zei hij bereid te zijn naar
Londen te gaan in antwoord
op vragen hoe het stond met
de dialoog tussen Rome en de
anglicaanse kerk.
Vóór het gesprek in Istanboel
heeft de paus in Ankara nog
de tweehonderd in deze stad
wonende rooms-katholieken
ontvangen, meest personeels
leden van buitenlandse am
bassades en consulaten.
Een heel bijzondere gebeur
tenis belooft het bezoek te
worden, dat de paus morgen
ochtend vlak voor zijn ver
trek uit Turkije brengt aan
Polonezkoy, het Poolse doip
aan de Zwarte Zee, op zestig
kilometer van Istanboel. Het
is een Poolse nederzetting die
in de achttiende eeuw werd
gesticht door Poolse vluchte
lingen. Zij leiden hier een
vreedzaam boerenbestaan en
hebben, voorzover hun naza
ten niet geassimileerd zijn
met de Turkse bevolking,
hun eigen Poolse tradities
weten te bewaren.
Paus Johannes Paulus II bleef ook bij zijn aankomst in
Turkije zijn gewoonte getrouw de grond te kussen,
daarbij gadegeslagen door de Turkse president Raari
Koroturk en mgr. Salvatore Asta, pauselijk nuntius in
Ankara.
MOSKOU - De Opperste Sovjet, het
Russische parlement, heeft gisteren het
teleurstellendste economische verslag
sinds de Tweede Wereldoorlog ontvan
gen. Hieruit blijkt dat, onder meer
door lange en koude winter, de de be
langrijkste doelstellingen van het lo
pende vijfjaren-plan (1975-1980) niet
meer zullen worden gehaald. Zoals be
kend uitte president Brezjnjev dins
dag, tijdens een bijeenkomst van het
Centrale Comié van de Communisti
sche Partij, al kritiek op de economi
sche prestaties in zijn land.
De begroting voor defensie
Zwart-wit
zwemmen
verboden in
Johannesburg
JOHANNESBURG De
gemeenteraad van het
Zuidafrikaanse Johannes
burg heeft geweigerd de
zwembaden van de stad
open te stellen voor alle
bevolkingsgroepen. Ook
weigert de raad toestem
ming aan zwarte zwem
mers om in een gemeente
lijk sportcomplex te trai
nen. De federale progres
sieve partij, die daartoe
een motie in de raad had
ingediend, heeft de ge
meenteraad ervan be
schuldigd de kansen voor
Zuid-Afrika om weer toe
gelaten te worden tot de
internationale zwemorga-
nisatie te ruïneren.
1980 is
met honderd miljoen roebel (310 miljoen
gulden) verminderd tot 17,1 miljard roebel
(53 miljard gulden). Westerse regeringen
menen echter, dat de werkelijke Russi
sche defensie-uitgaven veel groter zijn
dan de begroting voor defensie aangeeft
Minister Wasily Garbuzov van financiën
deelde nog mee, dat de defensie van de
Sovjet-Unie wordt verbeterd, maar hij
trad niet in details.
Nikolai Baibakov, voorzitter van de
staats-plancommissie, somde de economi
sche resultaten van dit jaar op. Hii noem
de geen raming van de industriële groei
in het lopende jaar, maar westerse waar
nemers menen, dat die groei, in de eerste
BRUSSEL Het ziet er naar uit, dat het
Europees Parlement de EG-begroting voor
1980 zal verwerpen. De begrotingscommissie
van het parlement heeft gisteren besloten,
dat het aanvaarding van de begroting niet
kan aanbevelen. De begrotingscommissie
gaf hiermee uitting aan de woede die in het
hele Europees Parlement leeft, nadat de
raad van ministers van de lidstaten verle
den week bijna alle door het parlement aan
vaarde amendementen en wijzigingen op de
EG-begroting van de hand wees.
Zoals bekend, wilde het parlement met de wij
zigingen van de begroting een eerste stap zetten
naar een ombuiging van het Europees land
bouwbeleid.
Gisteren heeft de Europese Commissie besloten,
om met ingang van 10 december de middelen
van het Landbouwfonds voor 1980 aan te spre
ken. Daardoor kan onder meer de betaling van
prijssubsidies op landbouwprodukten worden
hervat. De kas van het Landbouwfonds was na
melijk leeg, nadat het Europese Parlement had
geweigerd een aanvullende begroting van bijna
twee miljard gulden voor dit jaar aan te nemen.
De lidstaten namen de afgelopen weken de rol
van het Europese Landbouwfonds over, door
de betaling van de subsidies aan de boeren op
zich te nemen. Uit goed geïnformeerde bron
nen is echter vernomen, dat een aantal landen
daar niet gelukkig mee was. Zij waren van me
ning, dat in feite renteloze leningen aan de Ge
meenschap werden verstrekt
JAKARTA Indonesië is van plan
ongeveer één miljoen Chinezen, die een
door Peking afgegeven paspoort heb
ben, voor 1984 te repatriëren. Dit heeft
Indonesië in 1965 werden verbroken. Pre- men zou stellen. Wanneer wordt besloten
sident Soeharto beschuldigde China er de diplomatieke betrekkingen met China
Jaksa verklaard.
weer aan te knopen, dan zou er tevens
een duidelijke regeling moeten komen
het Indonesische parlementslid Igde greep. Toen liet Indonesië China weten met betrekking tot de statenloze Chinezen
in Indonesië.
Veel Chinezen in Indonesië hebben win
kels en kleine bedrijfjes. Onder de plaat
selijke bevolking heeft dit nogal wat wrok
veroorzaakt In augustus 1973 braken er
in Bandoeng anti-Chinese rellen uit Dui
zenden Indonesische jongeren sloegen aan
de jaren zeventig zijn er het plunderen. Tenminste één Chinees
kwam hierbij om en een groot aantal Chi-
De regering is van plan de Chinezen, die
niet de Indonesische nationaliteit hebben
hangende de uitwijzing onder te brengen
in speciaal toegewezen gebieden, aldus
Jaksa. Op het ogenblik heeft er registratie
van de Chinezen plaats om de juiste aan
tallen, de burgerlijke staat en het gezins
verband en het beroep vast te stellen
toen van steun te hebben verleend bij een
poging tot een communistische staats-
dat het alle Chinezen uit Indonesië moest
weghalen. De Volksrepubliek heeft toen
een aantal schepen naar Indonesië ge
stuurd en enkele tienduizenden Chinezen
opgehaald. Deze operatie werd echter ge-
In het begin i
wel plannen gerezen om de diplomatieke
Dit
probleem op te lossen van de Chinezen
die in Indonesië zijn gebleven nadat de di
plomatieke betrekkingen tussen China en
betrekkingen tussen Jakarta en Peking te nezen raakte gewond
herstellen, maar dit is altijd door de mili- In juni kondigde de Indonesische regèring
taire leiders in Indonesië afgewezen om- een maatregel af waarin werd bepaald dat
dat zij vrezen dat het grote aantal etnische kleine bedrijven Indonesiërs in de leiding
Chinezen het land voor veiligheidsproble- moesten opnemen.
tien maanden, 3,6 procent bedroeg, terwijl
de beoogde groei 5,7 procent was. De
voornaamste oorzaak hiervan is de barre
winter, die deze doelstelling al in januari
onhaalbaar maakte. In het voorjaar en de
zomer herstelde de produktie zich niet
voldoende om het produktieverlies te
compenseren.
Premier Kosygin, die de grootste verant
woordelijkheid voor de Russische econo
mie draagt, was wegens ziekte niet aan
wezig. Een hooggeplaatste Russische func
tionaris heeft echter meegedeeld dat de
75-jarige premier binnenkort weer aan
het werk zal gaan.
OAK HARBOR Een vlieg
tuig, thuishorend op het vlieg-
dekschip de Kitty Hawk, is in
de Indische Oceaan gestort en
de vier mensen aan boord
worden vermist, aldus is door
de Amerikaanse marine be
kend gemaakt
Het toestel was een machine
van het type EA-6b, een
„Prowier" die was uitgerust
met speciale electronische ap
paratuur.
Er wordt naar gezocht door
vliegtuigen en helikopters, al
dus het bericht
Sjtsjaranski
dreigt blind
te worden
STOCKHOLM De Russiche
dissident Anatoli Sjtsjaranski
die in juli 1978 tot dertien jaar
dwangarbeid werd veroor
deeld wegens „spionage",
wordt door blindheid be
dreigd, bij gebrek aan medi
sche verzorging. Dit heeft een
vriend van de gevangene, de
ioodse natuurkundige Lev Oe-
lanowski, in Stockholm ver
klaard.
Herrenberg:
terugkeer Surinamers
moet eerst
geregeld worden
PARAMARIBO „De om-
standigheden in Nederland en
Suriname hebben ertoe geleid,
dat de heer Piet van Zeil pleit
voor een groepsgewijze terug
keer van in Nederland wonen
de Surinamers naar Surina
me". Dit heeft Henk Herren-
berg, parlementslid voor de
Surinaamse vooruitstrevende
partijen (VDP) verklaard.
Herrenberg meent dat eerst
overleg op regeringsniveau
moet plaatshebben dat het ini
tiatief daartoe van Suriname
moet uitgaan.
„De nodige voorzieningen en,
condities voor de remigrant in
spe dienen eerst te worden ge
regeld", aldus Herrenberg.
V erkeersleiders
verscherpen
actie
PARIJS De Franse lucht
verkeersleiders hebben hun
stakingsactie verscherpt Be
halve dat zij gedurenae be
paalde tijden van de dag geen
van Franse luchthavens ver
trekkende toestellen willen af
handelen, weigeren zij nu ook
hun medewerking aan toestel
len uit Nederland, West-Duits
land, Zwitserland en Italië die
via het Franse luchtruim vlie
gen.