Nieuwe onderzoeksapparatuur
voor baarmoederhalskanker
Nu ook Moslim
betogingen
in Calcutta
£eidóc6otvumt
Britse regering roept ambassadeur Zambia terug
Onrustbarende
toename van
zelfmoord
pogingen
Negen jaar cel voor
verdachten „Turkenmoord
Onderwijs en
maatschappij
Goede kans voor
agrarische export
naar Sovjet-Unie
Prof. Algra
kritiseert
Men ten -rapport
1INNENLAND BUITENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1979 PAGINA 7
'volkingsonderzock mogelijk vooralle vrouwen boven de twintig
ten i
ore (Van een onzer verslaggeefsters)
eigi IJMEGEN Er zijn veel te weinig analis-
e v s om alle uitstrijkjes die jaarlijks ge-
leiiaakt zouden moeten worden te onderzoe-
foli n. Maar met nieuwe apparatuur, die door
'se ree instituten van de Katholieke Univer
siteit van Nijmegen en met financiële
eun van het Koningin Wilhelminafonds is
itwikkeld, kan daarin een enorme veran-
DT ^ring ten goede worden gebracht.
betreft een ingewikkelde, computer-ge-
stuurde machine die met een razende snelheid
de via uitstrijkjes vergaarde lichaamscellen af
tast en vervolgens beslist of deze cellen gezond
of „verdacht" zijn. Na deze eerste selectie kun
nen de analistes in de laboratoria met de mi
croscoop nader onderzoek verrichten, waarna
een definitieve diagnose omtrent baarmoeder
halskanker volgt. Het is bekend dat deze vorm
van kanker bij tijdige ontdekking betrekkelijk
eenvoudig te genezen is.
Op het ogenlik moeten analistes alle uitstrijkjes
onder de microscoop leggen. Daardoor zitten er
een heleboel arbeidsuren in routinewerk. Dit
bevordert de vermoeidheid en zodoende het
maken van fouten.
Met behulp van de nieuwe machine zijn er ge
noeg mogelijkheden om het bevolkingsonder
zoek uit te breiden tot alle vrouwen tussen 20
een 55 jaar. Op het ogenblik beperkt men zich
bij bevolkingsonderzoeken tot vrouwen van 35
jaar en ouder.
Jaarlijks worden via het bevolkingsonderzoek
en de huisartsenpraktijken ongeveer 825.000
uitstrijkjes gemaakt. Wanneer alle vrouwen bo
ven de 20 jaar eens in de twee jaar een uitstrijk-
jse zouden laten maken dan konden, aldus de
onderzoekers uit Nijmegen, ruim 1200 vrouwen
per jaar de lijdensweg van operaties en/of be
straling kunnen worden bespaard, terwijl 350
sterfgevallen ten gevolge van baarmoederhals
kanker voorkomen kunnen worden.
'unifil
601 rijwel zeker
ialf jaar
mger in
ibanon
•J
yVan onze parlementaire re
dactie)
EN HAAG Minister
holten (Defensie) en zijn
llega Van der Klaauw
(uitenlandse Zaken) gaan
et de vaste kamercommis-
s praten over een verlen-
11 og van de Nederlandse bij-
age aan het Unifil-deta-
ement in Libanon. Pre-
Ier Van Agt heeft dat gis-
WZ 'avond na afloop van de
ekelijkse ministerraad
segedeeld.
I-Secretaris-Generaal Kurt
kldheim heeft Nederland ge-
//raagd de aanwezigheid van
n|n militairen in Libanon te
Hfrlengen, omdat ze het daar
SBar zijn oordeel zo buitenge
woon goed doen, vertelde pre-
ier Van Agt. Verwacht
*0 >rdt dat het VN-mandaat in
banon in december met een
If jaar zal worden verlengd
t uni 1980.
lebellie in
Boliviaanse
legertop
cn PAZ (Reuter/AP) De
kinderdag door interim-pre-
dent mevr. Lidia Gueiler
in Bolivia afgezette opper-
iw ivelhebber van het leger,
neraal Garcia Meza, is sa-
en met tachtig legeroffi-
fl eren in opstand gekomen
f gen het nieuwe bewind.
e,i ij hebben het algemeen
n Dofdkwartier van het leger,
een paar kilometer af-
Ya and van het presidentiële
ileis, bezet en de troepen
ir in staat van paraatheid
racht. Hun belangrijkste
:f geldt de wijzigingen
mevr. Guieler deze week
de militaire top van haar
nd heeft aangebracht,
algens waarnemers gaat het
ieri i een minderheid in het le-
r r, die eerder deze maand de
ornaamste steunpilaar
w. irmde voor de coup van de
Ier weer als president afge-
eden kolonel Natush. Tijdens
0 - jn zestiendaagse bewind wer-
rie tl zeker 200 mensen gedood.
I1{evr. Guieler, was voorzitster
in het Boliviaanse parle-
t, maar is vorige week be
nd tot president totdat op
r mei volgend jaar verkie
zen worden gehouden.
ihell bereid
3ot samen
werking met
Kussen in
(ïergiewinning
cuifan onze parlementaire re
dactie)
IN HAAG - De Koninklij-
Shell is bereid de Sovjet-
utoriteiten te helpen bij
lie- en gaswinning uit de
i(t arentszee, mits de betaling
T oor de Shell-diensten ge-
eö :hiedt in natura, zijnde
We olie of gas. Dit heeft
woordvoerder van Shell
igd meegedeeld.
irigens zou Shell geen po-
ondernemen vaart te zet-
achter de contacten met de
;t-autoriteiten. Men stelt
op het standpunt dat het
de Russen is hun uiteinde-
:e beslissing bekend te ma-
„Wij wachten dus af", al-
de woordvoerder. Zoals
deze week bekend
zijn de Russen al een
ital jaren bezig zich in het
sten te oriënteren op moge-
-ie hulp van die zijde bij de
inning van olie en gas. In
eze ontwikkeling zijn de re-
ïnte gesprekken van het Ne-
rlandse bedrijfsleven met de
Ujovjet-autoriteiten echter een
ieuwe stap.
Prins Claus bewonderde gistermiddag het eerste exemplaar van een facsimile-editie
van de Keulse bijbel. De presentatie van deze uitgave had plaats in het Rijksmuseum
Meermanno Westreenianum in Den Haag. De bijbel dateert van 1479.
(vervolg van voorpagina;
CALCUTTA (Reuter/AP)
De gisteren beëindigde be
zetting van de moskee in
Mekka is ook in India aan
leiding geworden voor beto
gingen van Mohammedanen.
In Calcutta trokken onge
veer drieduizend woedende
demonstranten door dé stra
ten naar het Amerikaanse
consulaat. Auto's werden be
kogeld en in brand gesto
ken. Tientallen mensen
raakten gewond. In het zuid
elijke en door vele Moham
medanen bewoonde Haide-
rabad werd de avondklok
ingesteld. De politie schoot
daar met scherp in tegen
stelling tot het corps in Cal
cutta dat het bij traangas
hield.
De demonstratie was het ge
volg van opruiende redevoe
ringen van plaatselijke leiders,
zowel van mevr. Ghandi's
congrespartij als van de Mo-
lem Liga. In Dacca, de hoofd
stad van Bangladesj hielden
naar schatting tienduizend
Mohammedanen een anti-
Amerika betoging. Die beto
ging verliep volgens waarne
mers echter vreedzaam.
In Mekka werd gisteren be
kend dat bij de beëindiging
van de bezetting daar zeker
tweehonderd mensen de dood
hebben gevonden in vuurge
vechten tussen bezetters en
het leger.
De vraag of maatschappijleer voor het middelbaar onder
wijs als examenvak moet worden ingevoerd is, sinds het ex
periment ermee begon, nog nooit beantwoord. Het gevolg ligt
voor de hand: het vak wordt nog steeds als vrijblijvend be
schouwd. Docent en leerling kunnen ermee experimenteren
zoveel zij willen en hun belangstelling ervoor is vaak even
redig aan de inhoud van de behandelde stof. Een voor docen
ten en leerlingen onbevredigende situatie, die tijd kost, bij
docenten soms frustaties veroorzaakt en bij vele leerlingen
als verspilling van energie en tijd wordt beschouwd.
WELLICHT kan thans duidelijkheid worden geschapen, nu
een meerderheid van de Tweede Kamer de maatschappijleer
als examenvak wil zien ingevoerd. Daarbij rijst echter on
middellijk de vraag, welke inhoud aan het vak moet worden
gegeven. Moet het deelgebieden opvangen van de vakken
geschiedenis, economie, sociale aardrijkskunde, catechese,
om maar enkele voorbeelden te noemen? Of zal het een to
taal eigen (nieuw) pakket leerstof dienen te omvatten, waar
in, zoals diverse docenten graag zouden willen, de klemtoon
moet liggen op politieke, sociale, sociologische en religieus-
ethische vorming?
MET het opwerpen van deze vragen wordt tevens aangege
ven, welke problemen zullen opdoemen, voordat een advies
zal zijn uitgebracht. Het zal daarom goed zijn wanneer direct
betrokkenen en andere onderwijsdeskundigen zo snel moge
lijk met elkaar in overleg treden. Daardoor kan een einde
worden gemaakt aan veel onzekerheid. Bovendien kan de
ongerustheid worden weggenomen bij ouders, die de lessen
maatschappijleer maar al te vaak zien als een nutteloos tijd
verdrijf, of vrezen dat het vak zonder wettelijk vastgestelde
regels de leerlingen in een niet door hen gewenste denkrich
ting zou kunnen sturen. Lang mag zo'n overleg niet duren,
want op 1 augustus volgend jaar moet er een beslissing zijn
genomen.
Polak breekt lans
voor corrupte agenten
AMSTERDAM (ANP)
Burgemeester Polak van
Amsterdam is het niet eens
met de officier van justitie
mr. Messchaert dat politie
mensen die zich aan corrup
tie schuldig hebben gemaakt
en daarvoor zijn veroor
deeld, niet meer in het poli
tiecorps mogen terugkeren.
Dat blijkt uit de antwoor
den die hij heeft gegeven op
schriftelijke vragen, van het
CPN-raadslid Walraven.
Polak wil in elk geval voorko
men dat politiemensen meer
wordt aangewreven dan bewe
zen is.
LONDEN/LOESAKA (UPI-
/AFP/AP) De Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties heeft gisteravond een
resolutie aangenomen, waar
in Rhodesië om de aanval
len in Zambia wordt veroor
deeld en de Britse regering
tot maatregeleft wordt ge
dwongen ,om nieuwe acties
te voorkomen. De Britse de
legatie heeft zich na uitvoe
rig overleg met de regering
in Londen akkoord ver
klaard met de resolutie.
Vastgelegd js ook dat Rho
desië de schade aan Zambia
moet vergoeden.
Eerder op de dag had Groot-
Brittanië haar ambassadeur in
Zambia, Sir Leonard Allinson,
voor onbepaalde tijd terugge
roepen voor „overleg over re
cente, ontwikkelingen betref
fende Brits-Zambiaanse"za-
ken. Het terugroepen volgde
nadat gisteren voor de tweede
achtereenvolgende dag voor
het Britse commissariaat in
Loesaka was gedemonstreerd
tegen de militaire acties van
Rhodesië in Zambia. President
Kaunda van Zambia had En
geland voor deze acties ver
antwoordelijk gesteld.
Kaunda heeft de betogers nu
opgeroepen de demonstratie te
beëindigen en de zaak verder
over te laten aan de regering.
De Organisatie voor Afrikaan
se Eenheid (OAE) heeft pre
mier Muzorewa van Rhodesië
verantwoordelijk gesteld voor
de aanvallen op Zambia, waar
bij bruggen xen fabrieken zijn
verwoest. In een verklaring
werd steun toegezegd aan pre
sident Kaunda om een einde
te maken „aan de agressie van
deze marionet in Rhodesië".
Muzorewa zelf zij gisteren in
een interview dat hij sterke
aanwijzingen had dat er in
Zambia een staatsgreep werd
voorbereid, omdat een
groeiend aantal mensen het
niet met het beleid van Kaun
da eens is. Hij zei ook dat de
aanvallen op Zambia direct ge
stopt worden, als Zambia zelf
een einde maakt aan de aan
vallen die samen met het Pa
triottisch Front in Rhodesië
worden uitgevoerd.
De ambassadeur van Zambia
in Nederland, mevr. Chibesa-
kunda zal begin december
vanuit haar standplaats Lon
den een bezoek brengen aan
ons land, om aandacht te vra
gen voor de situatie in Zambia.
Zij zal vermoedelijk gesprek
ken voeren met premier Van
Agt en minister De Koning
voor ontwikkelingssamenwer
king en zijn vaste kamerco-
(Van onze parlementaire redactie)
MOSKOU De Nederlandse Agrarische export naar de
Sovjet Unie zal zich vooral moeten richten op de toeleve
ring van tuinbouw-kassen, slachthuizen, landbouwmachi
nes, zaden en ander teeltmateriaal zoals fokvee. Hiervoor
bestaat in de Sovjet Unie grote belangstelling. Daarbij zal
het ministerie van Landbouw en Visserij in Den Haag een
ondersteunende rol in de verovering van de Russische
markt spelen. De bedrijven zullen echter zelf hun kansen
aldaar moeten grijpen. Vanuit het ministerie kan men
slechts proberen deuren voor het bedrijfsleven te openen in
het Russische staatssysteem.
Dat zei minister Van der Stee (Landbouw en Visserij) na afloop
van zijn besprekingen met de Russische minister van Land
bouw, de heer V. Mesyats. Van der Stee was op een driedaags
bezoek in de Sovjet Unie. Volgens de bewindsman zal de onder
steuning vanuit het ministerie zich vooral richten op de kleinere
bedrijven. Daarbij is het voor de Russen erg belangrijk dat zij to
tale projecten kunnen kopen, zoals tuinbouwkassen met de ge
hele aanleg en uitrusting of totale slachthuizen. Gegarandeerd
onderhoud en nazorg vanuit Nederland daarmee is zeer belang
rijk, aldus Van der Stee. In de Sovjet Unie bestaat daaraan nog
altijd een enorm gebrek. Volgens Van der Stee bestaan er in de
Sovjet Unie steeds groeiende exportmogelijkheden voor het Ne
derlands agrarische bedrijfsleven.
DEN HAAG (ANP) De commissie Schöffer heeft in haar
rapport over de zaak Menten beschuldigingen geuit aan het
adres van de vroegere advocaten van Menten, zonder daar
voor bewijzen te leveren. Het uitgangspunt dat iedereen on
schuldig is, zolang bewijzen voor het tegendeel ontbreken
wordt door de commissie geweld aangedaan. Dat schrijft de
Utrechtse hoogleraar in de rechtswetenschap prof. Algra in
het blad van de Nederlandse Orde van Advocaten.
Hoewel één van de conclusies van de commissie is dat „het niet
moeilijk is kritiek op mr. Kortenhorst (oud-voorzitter van het
parlement en advocaat van menten) uit te oefenen, wordt vol
gens Algra nergens in het rapport van de commissie bewezen
dat Kortenhorst inderdaad misbruik heeft gemaakt van zijn po
litieke functie. Volgens Algra is de commissie ook tot een ver
keerde beoordeling gekomen van de rol van raadsheer-commis
saris mr. Rholing. De hoogleraar vindt dat de beschuldigingen
van de commissie ten onrechte een smet werpen op de naam
van de inmiddels overleden betrokkenen.
Henri Dunant gedoopt
Prinses Margriet heeft gisteren op Schiphol een DC-10 van Martinair Henri Dunant"
gedoopt. Het toestel is gecharteerd door het Rode Kruis en wordt ingezet voor de
voedelstransporten naar Cambodja. Op de foto ook de heren Kraijenhoff (voorgrond)
voorzitter van het Nederlandse Rode Kruis en Schroder, directeur van Martinair.
(Van een onzer verslaggevers)
LEIDEN In de EEG-landen is sprake van een sterke toe
name van het aantal zelfmoord-pogingen. Dat is een veront
rustende ontwikkeling, omdat personen die ooit een „mis
lukte" poging tot zelfmoord hebben gedaan, statistisch ge
sproken een veel hogere kans hebben om door zelfdoding
om het leven te komen.
Dit zei dr. R. Diekstra gistermiddag tijdens de oratie „Wie bin
nen blijft, staat er buiten", waarmee hij het ambt van gewoon
hoogleraar in de klinische psychologie aan de universiteit van
Leiden aanvaardde. Zelfmoord-pogingen worden in de sociale
wetenschappen strict onderscheiden van reële zelfdodingen.
Van „pogingen" wordt in verreweg de meeste gevallen aangeno
men dat ze niet in ernst is gemeend en als een noodkreet om
hulp moet worden opgevat. Diekstra vestigde er de aandacht op
dat in een recent, door onderzoekers uit de verschillende EEG-
landen uitgebracht, rapport wordt gesproken van een epidemie
van zelfmoord-pogingen, die vooral de jongere bevolkingsgroe
pen treft. De pogingen tot zelfdoding worden met name onder
nomen door vergifitiging met stoffen van medische herkomst.
In Groot-Brittannië zou dit fenomeen 20 uitmaken van het
totale aantal spoedopnames. Nagenoeg één procent van de totale
vrouwelijke bevolking tussen vijftien en negentien jaar zou jaar
lijks vanwege een pging tot zelfdoding in het ziekenhuis belan
den. Volgens Diekstra is dit probleem in Nederland nog niet tot
een dergelijke omvang uitgegroeid maar wijzen recente gege
vens uit dat zich wel een vergelijkbare tendens voordoet. Ge
schat wordt dat in ons land ongeveer 10.000 zelfmoord-pogingen
per jaar ter kennis van de medici komen.
Van Aardenne:
LPG wordt
stuk duurder
DEN HAAG (ANP) Mi
nister Van Aardenne van
economische zaken is er hei
lig van overtuigd dat de
prijs van LPG binnenkort
sterk omhoog zal gaan. Hij
zei dit in een gesprek met
een journalist van het week
blad „Textilia". Van Aar
denne vond het nog moeilijk
om te zeggen of LPG bin
nenkort even duur zal wor
den als benzine.
UTRECHT (ANP) De
rechtbank in Utrecht heeft
een 19-jarige jongen uit die
stad veroordeeld tot negen
jaar gevangenisstraf wegens
poging tot moord op de 26-
jarige uit Turkeije afkom
stige Nederlander Eskici op
26 mei van dit jaar. Zijn 28-
r>r>
jarige metgezel kreeg een ge
lijke straf voor het uitlok
ken van de moordpoging. De
vonnissen zijn conform de
eerder geformuleerd eis van
de officier van justitie.
In het zg. „Grijzen Wolven-
proces" zijn tot op de dag van
vandaag onduidelijkheden ge
bleven. Duidelijk is wel dat
het om een wraakactie van
een eerder moord ging, -waar
van Eskici een van de aan
stichters zou zijn geweest. Es
kici is lid van de als fascistisch
bekend staande Turkse orga
nisatie „Gijze Wolven.
Van niet alle verdachten in
het proces is hun betrokken
heid vast komen te staan. Ver
oordeeld werden wel een 37-
jarige Turk tot twee jaar en
een 23-jarige Turk tot zes
maanden voorwaardelijk, bei
de wegens medeplichtigheid.
