Khomeiny moe en ziek
n onbereikbaar
Anthony Blunt vormde hele
generatie beroemde spionnen
Nog moeilijke besprekingen
over wapenstilstand Rhodesië
Nederlandse vrouwen steunen
gekke m oedersin Argen tinië
Metro van
New York
driekwart
eeuw oud
Berg Sinaï
terug bij
Egypte
rS oneens met
Juitwijzing van
burgemeester
Zwarte Zuidafrikaan
wegens hoogverraad
ter dood veroordeeld
Pinochet: 'Geen
terugkeer democratie'
Tweemaal levenslang
tUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 16 NOVEMBER 1979 PAGINA 15
ALS STUDENTENTUTOR IN CAMBRIDGE
De schrijver van het boek „Klimaat van
verraad". Andrew Boyle, tijdens een pers
conferentie vannacht. In zijn boek onthult
Boyle dat er vijf mensen waren die na de
oorlog voor de Russen spioneerden. Blunt
Is de vierde spion wiens naam bekend is
geworden.
LONDEN Aan de Uni
versiteit van Cambridge
waar Anthony Blunt voor
de oorlog werkte, studeren
vrijwel uitsluitend briljan
te jongelui. Zij vormen een
elite, die in het latere le
ven de top tracht te berei
ken. In de jaren dertig
leerde Blunt in Cambridge
Guy Burgess kennen. Ze
werden samen lid van een
exclusieve universitaire
club, The Apostels, die ge
regeld sjieke debatten or
ganiseerde en haar leden
grote geheimhouding op
legde.
tieke baan op het Foreign
Office in Londen. Hij werd
een gevaarlijke Sovjetspion.
Twee andere oud-studenten
van Cambridge uit dezelfde
tijd. Donald Maclean en Kim
Philby, volgden zijn voor
beeld. Nu blijkt dat Blunt dit
drietal aangeworven had.
Burgess en Maclain zijn in
1951 plotseling naar Moskou
gevlucht. Achteraf lekte uit,'
dat een onbekende „derde
man" hen nog net op het
nippertje gewaarschuwd had
voor het gevaar dat ze liepen
om gearresteerd te worden.
Die derde man was Blunt. In
1963 trok Kim Philby, die
toen de stotterende corres
pondent van de Londense
Observer in de Libanon was,
ook naar Moskou, net voor
storven. maar Maclain en
Philby wonen nog steeds in
de Russische hoofdstad.
Hoewel de privé-secretaris
van koningin Elizabeth in
1964 ervan op de hoogte ge
bracht werd, dat Sir An
thony Blunt gespioneerd had
voor de Russen, werd Blunt
niet gedegradeerd. Hij was in(
1956 geridderd, en kreeg in
1964 immuniteit, omdat hij
toen kostbare informatie
Blunt werd algemeen be
schouwd als één van de beste
kunstkenners van Groot
Brittannië. Tot 1974 was hij
directeur van het Courtauld
Institute in. Londen. Tussen
1945 en 1972 werkte Blunt
als conservator van de schil
derijen in de Britse konink
lijke paleizen.
Bij zijn benoeming aan het
hof was Anthony Blunt am
per 37 jaar. Zijn kennis inza
ke kunstschatten dankte hij
voor een groot deel aan zijn
jeugd vorming in Parijs, waar
zijn vader langdurig als ka
pelaan verbonden was ge
weest aan de Britse ambassa
de.
Over de sensationele spiona-
gezaak Burgess, Maclain en
Philby, die de Britten nog
steeds in hoge mate intri
geert, is onlangs een nieuw
boek verschenen. In dit
werk door de auteur, An
drew Boyle, de mening uit
gesproken, dat misschien nog
een vierde en zelfs nog een
vijfde spion van de Russen,
uit Engeland naar Moskou
zou vluchten. Dit heeft de
zaak opnieuw aan het rollen
gebracht. Gisteren werden in
het Lagerhuis door twee so
cialistische afgevaardigden
vragen gesteld omtrent de
medeplichtigheid van Sir
Anthony Blunt.
Premier Thatcher nam in
haar parlementair antwoord
geen blad voor de mond.
Maar men vermoedt dat
Blunt vooraf lont geroken of
van iemand een tip gekregen
had. De ontridderde Engelse
kunstexpert heeft net als zijn
beschermelingen Burgess,
Maclain en Philby tijdig de
plaat gepoetst.
JERUZALEM Israël heeft
gisteren zijn vlag op de berg
Sinaï neergehaald en een ge
bied van 1500 vierkante kilo
meter aan Egypte teruggege
ven. Daarmee lag men twee
maanden voor op het schema,
dat beide landen overeenkwa
men toen zij in maart vrede
sloten. President Sadat zal nu
in staat zijn om maandag, op
de tweede verjaardag van zijn
historische bezoek aan Jeruza
lem, naar de beroemde berg te
gaan.
De Berg Sinaï is volgens de
bijbel de plaats, waar Mozes de
tien geboden ontving. Tegen de
helling ligt het 14e-eeuwse
Grieks-Orthodoxe St. Cathari-
naklooster. Per jaar komen on-
geveer 140.000 bezoekers naar
het gebied. Moslims noemen het
„het heilige dal". President Sa-
dat hoopt er een religieus com
plex met een moskee, een kerk
en een synagoog te bouwen.
KORTSNOI VRAAGT HULP
EG-PARLEMENT
STRAATSBURG De schaker Viktor Kortsnoi ls donder
dag in het Europese Parlement in Straatsburg verschenen,
om daar bij de verschillende fracties hulp in te roepen ten
behoeve van zijn vrouw Isabella en zijn zoon Igor. Deze
twee proberen al sinds 1976 een uitreisvisum van de autori
teiten in de Sovjet-Unie te krijgen.
De schaker verscheen in Straatsburg in gezelschap van een lid
van het Duitse comité voor de mensenrechten, een vertegen
woordiger van dezelfde organisatie in het Verenigd Koninkrijk,
een lid van de Franse afdeling van Amnesty International en
een Brits lid van de socialistische fractie in het Europese Parle
ment.
EHERAN Ayatollah
fchomeiny heeft gisteren la-
jen weten dat hij moë en
Kiek is en dat hij voor 5 de-
lember niemand wil zien.
Na een bespreking met aya
tollah Behesti, leider van de
[evolutionaire raad, heeft
j alle afspraken afgezegd.
(Dok ontving de geestelijk lei
van Iran gisteren leden
^an de raad van deskundigen
jjie naar Qom waren gekomen
hem een exemplaar van de
gisteren voltooide nieuwe
irondwet aan te bieden. Over
pie grondwet, die voorziet in
len overgang van de monar-
:hie naar een Islamitische re
publiek, zal op 2 december een
•eferendum worden gehouden.
Volgens Behesti zullen de
rechten van de religieuze min
derheden worden gewaar
borgd. Er is een kabinet van
16 leden gevormd, zonder dat
een premier werd benoemd..
Bani-Sadr is gehandhaafd als
minister van buitenlandse za
ken.
Khomeiny gaf gisteren ook
een reactie op de bevriezing
van de Iraanse tegoeden in de
Verenigde Staten. „Dit is wat
gebeurt in het Westen. Zij be
gaan de volgende misdaden: zij
nemen een aartsmisdadiger op,
bieden hem een verblijfplaats
en steunen hem, zij negeren
wat een verdrukte natie zegt.
Zij verhinderen dat de Veilig
heidsraad bijeenkomt en zij
plunderen Iraanse fondsen als
struikrovers".
Iran wil danook de kwestie
van de bezittingen en beleg
gingen van de afgezette sjah in
het buitenland voorleggen aan
het Internationaal Gerechts
hof in Den Haag.
In de affaire van de bezetting
van de Amerikaanse ambassa
de zit geen enkele beweging.
Nadat minister Bani-Sadr gis
teren de spoedige vrijlating
van de niet-Amerikaanse, de
vrouwelijke en de zwarte
Amerikaanse gijzelaars („een
onderdrukt volk") had aange
kondigd, werd door de bezet
ters opnieuw verzekerd dat
niets en niemand de ambassa
de verlaat dan met hun toe
stemming.
President Carter heeft van zijn
kant laten weten dat de Vere
nigde Staten niet zullen wij
ken voor internationaal terro
risme of chantage, nadat hij
eerder de bezetting van de
ambassade een „daad van ter
rorisme" had genoemd. De
Arabische Liga heeft een ver
zoek van Libië afgewezen om
Arabische vergeldingsmaatre
gelen tegen de VS te nemen
als gevolg van de bevriezing
van de Iraanse fondsen. De
OPEC-landen hebben tesamen
ongeveer 45 miljard dollar aan
tegoeden in de VS. Ameri
kaanse banken hebben onge
veer 20 miljard dollar aan le
ningen in de OPEC-landen
uitstaan.
WASHINGTON De Verenigde Staten
lebben gisteren hun bezorgdheid geuit
•ver het besluit van de Israëlische rege-
ing de burgemeester van Nabloes uit te
«rijzen na zijn uitlatingen over Palestijn
se terreurdaden. Washington vreest dat
leze uitwijzing een. belemmering kan be
ekenen voor de besprekingen over Pales-
ijns zelfbestuur. „Deportatie is duidelijk
en stap die een diepe psychologische in-
loed heeft op andere leiders op de weste-
ijke oever en op de bevolking daar als
eheel", aldus de woordvoerder van het
Vitte Huis, Holding Carter.
In Israël heeft de ministeriële commissie voor
le nederzettingen in bezet gebied een groot ne-
lerzettingenprogramma voor volgend jaar aan-
'aard. Vice-premier Ehrlich, oud-minister van
inanciën, haastte zich echter zijn afkeuring
iaarover uit te spreken. Het besluit is kennelijk
tedoeld om de ministers van de harde lijn in
iet kabinet tevreden te stellen. Volgende week
noet de nederzetting Elon Moreh worden ont-
uimd op bevel van het Israëlische hoogge-
htshof, hetgeen door de „haviken" is hekri-
eerd. Volgens minister Tamir van justitie laat
uitspraak van het hof geen enkele onduide-
kheid.
commissie besloot tot vestiging van nog eens
000 tot 15.000 gezinnen in vijf bestaande
okken van nederzettingen in het bezette ge-
ed. Met name is goedkeuring verleend voort
gaan met de vestiging van 19 nederzettingen,
aarvoor de regering al goedkeuring had ver-
nd, alsmede in de verandering van twaalf
taande paramilitaire posten in bürgerge-
nschappen. Ehrlich verklaarde dat het
•oject ongeveer zes miljard gulden zou vergen,
lij noemde het een „capitulatie voor de natio-
aal-religieuze partij".
SA BEREIKT AKKOORD IN LONDEN:
De loop op de
foto is een on
derdeel van de
nieuwe NAVO-
houwitser FH 70,
die Italië, Enge
land en West-
Duitstand hebben
ontwikkeld. Het
kanon, zes scho
ten per minuut
afvuren over een
afstand van 24
kilometer. kan
zichzelf door een
ingebouwde
Volkswagenmo
tor verplaatsen.
PIETERMARITZBURG Een rechtbank in het Zuidafrikaanse Pietermaritz-
burg heeft gisteren twaalf zwarte nationalisten veroordeeld wegens hoogver
raad. Een van de nationalisten, de 24-jarige James Mange, werd veroordeeld tot
de d<M>dstraf. De overigen kregen gevangenisstraffen van veertien tot negen
tien jaar. Het was de eerste maal in de Zuidafrikaanse geschiedenis, dat ie
mand wegens hoogverraad ter dood werd veroordeeld.
Toen de zitting gisterochtend begon, droegen de verdachten, die in een glazen kooi
werden opgesloten, posters mee, waarop de apartheid werd veroordeeld. Toen zij lie
deren begonnen te zingen, liet de rechter de rechtszaal ontruimen. Hij beschuldigde
de verdachten voor de vijftiende maal van belediging van het hof, wat iedereen op
een jaar extra gevangenisstraf kwam te staan.
In een samenvatting van de uitspraak zei de rechter, dat de verdachten hadden toege
geven lid te zijn van het verboden Afrikaanse Nationale Congres (ANC). Hij voegde
eraan toe, dat er zeer veel bewijsmateriaal tegen Mange was, die een opleiding heeft
gevolgd in de Sovjet-Unie. Volgens de politie zijn op geheime plaatsen een grote hoe
veelheid Russische wapens en explosieven aangetroffen.
Vlak voordat de uitspraak werd voorgelezen, ontruimden met automatische wapens
bewapende agenten voor de tweede maal de zaal. Tijdens het uitspreken van het
doodvonnis bleef Mange zelf erg kalm. „U bent een door en door weerzinwekkende
en afkeurenswaardige figuur, in meer dan een opzicht", zo kreeg hij van de blanke
rechter te horen.
Direct na het bekend worden van de uitspraak van de rechtbank, is in verschillende
landen tegen de vonnissen geprotesteerd.
(Van onze correspondent
ROGER SIMONS)
LONDEN De Britse voorzitter van
4e Rhodesië-conferentie, Lord Carring-
on, is erg tevreden over het gisteren
«reikte akkoord met het Patriottisch
[ront en de regeringsdelegatie van Sa-
isbury over de overgangsperiode die
an de onafhankelijkheid vooraf moet
aan. Deze goede gang van zaken bete
lende, dat de derde fase van de slepen-
4e onderhandelingen, gewijd aan de
loodzakelijke wapenstilstand vandaag
kon beginnen. De leiders van het Patri
cisch Front, Mugabe en Nkomo, heb
ben echter al gezinspeeld op nieuwe
itoeilijkheden. die zouden kunnen be
letten, dat de conferentie met succes be
kroond wordt. Lord Carrington geeft
trouwens toe, dat de onderhandelingen
over een wapenstilstand de moeilijkste
zullen zijn van de hele conferentie.
Maar volgens politieke waarnemers is de
weerstand van het Patriottisch Front ge
broken. Tenzij deze waarnemers zich ern
stig vergissen zullen de onderhandelingen
over de wapenstilstand in Zimbabwe-Rho-
desië niet veel langer dan een week in be
slag nemen.
Het Patriottisch Front heeft zijn akkoord
afhankelijk gemaakt van de gevraagde
wapenstilstand-onderhandelingen. Als het
bestand getekend is, zal G.root-Brittannië
zonder dralen een gouverneur naar Salis
bury sturen, die met andere Britse ambte
naren en vertegenwoordigers van het Ge
menebest, Zimbabwe-Rhodesië onder zijn
hoede zal nemen, terwijl daar nieuwe par
lementaire verkiezingen uitgeschreven
zullen worden ter uitvoering van de in
Londen goedgekeurde nieuwe grondwet.
De overgangsperiode tussen het eind van
de Rhodesië-conferentie in Londen en het
officiële begin van de onafhankelijkheid
van Zimbabwe zal niet meer aan twee
maanden lang zijn, net zoals Groot-Brit-
tannië het altijd gewild heeft. De leiders
van het Patriottisch Front hebben hun
lijst voor een tussentijd van minstens zes
maanden volledig ingetrokken.
Geboorteval uit
trein overleefd
De Japanse baby die on
langs op een treintoilet ter
wereld kwam en via het to
ilet van de rijdende trein
op de spoorbaan terecht
kwam, lijkt zijn dramati
sche geboorte goed te bo
ven te komen. Het kind
werd vijf uur na zijn ge
boorte tussen de rails ge
vonden, nadat zeven trei
nen over hem heen waren
geraasd. De moeder, die
bij de bevalling bewuste
loos was geraakt, had na
aankomst van de trein in
Tokio de politie gewaar
schuwd, die het kind direct
ging zoeken. Röntgenfo
to's hebben uitgewezen
dat de baby een scheur in
de schedel heeft, maar on
danks een lichte hersen
bloeding gaat het kind
goet vooruit.
9?
DEN HAAG Enige tientallen vrou
wen hebben gistermiddag voor de Ar
gentijnse ambassade aan de Javastraat
in Den Haag gedemonsteerd tegen de
voortdurende schending van de men
senrechten in Argentinië. Aan de Ar
gentijnse ambassadeur werd een brief
overhandigd, waarin wordt gewezen op
de verplichting die de ondertekenaars
van het Handvest van de Verenigde
Naties, waaronder Argentinië, hebben,
om de rechten van de mens te eerbiedi
gen.
De demonstratie was georganiseerd door
het dit najaar opgerichte comité „SAAM"
(Steun Aan Argentijnse Moeders, giro
911400 in Amsterdam). De opzet van dit
comité is steun te verlenen aan de groep
Argentijnse moeders, die bekend staat on
der de naam „De gekke moeders van het
Plaza de Mayo". Deze vrouwen houden
iedere donderdag op de Plaza de Mayo in
Buenos 'Aires een vreedzame demonstra
tie. Zij vragen de Argentijnse regering
daarbij voortdurend om opheldering over
de verblijfplaats van hun spoorloos ver
dwenen mannen en kinderen. Vier van
deze vrouwen brachten deze zomer een
bezoek aan Nederland, bij welke gelegen
heid zij om Nederlandse steun vroegen.
Een aantal bekende en onbekende Neder
landse vrouwen hebben aan dat verzoek
gehoor willen geven en hebben „SAAM"
opgericht.
Zo zijn onder meer Willeke van Ammel-
rooy, Annie M.G. Schmidt, Wiileke Alber-
ti, Enith Brigitta, Olga Commandeur, Pa
tricia Paay en Liesbeth den Uyl lid van
het comité; de laatste is tevens voorzitster.
Zij verklaarde gistermiddag dat de leden
van „SAAM" „als vrouwen zich heel goed
kunnen inleven, hoe die moeders in Ar
gentinië zich voelen".
Het voornaamste doel van het comité is
het inzamelen van geld, waarmee adver
tenties in Argentijnse kranten kunnen
worden bekostigd. In die advertenties
wordt dan, in navolging vah de adverten
ties die „de gekke moeders" regelmatig
plaatsen, gevraagd naar de verblijfplaats
van verdwenen mensen. Met een ander
deel van het geld wil „SAAM" Argentijn
se moeders en kinderen financiëel bij
staan. Tot slot wil het comité de Neder
landse bevolking nog een keer wij
zen op de schending van de mensenrech
ten in Argentinië.
De leden van het comité hopen, dat het
Nederlandse voorbeeld, hoewel er nog
geen tekenen zijn die in die richting wij
zen, in andere Europese landen navolging
zal krijgen. Als voorbeeld van de huidige
toestand in Argentinië vertelde Liesbeth
den Uyl nog het verhaal van één van de
moeders, die begin dit jaar naar Mexico
was gereisd om de paus Johannes Paulus
II te spreken. Na thuiskomst in Argenti
nië was zij bij haar in het ziekenhuis lig
gende man op bezoek gegaan. Die vrouw
is tot op heden niet uit dat ziekenhuis te
ruggekomen. Zij is sindsdien vermist.
NEW YORK De metro
van New York, die eind
oktober zijn 75ste verjaar
dag vierde, is een van de
doeltreffendste maar ook
een der gevaarlijkste ter
wereld. De ondergrondse
ademt de sfeer van New
York snelheid, lawaai,
vuil en geweld en is
een dagelijkse bron voor
voorpaginanieuws.
De schrijver Henry Miller
vergeleek een rit in de on
dergrondse met een reis
door de hel: een onderaards
labyrint met spookachtige
verschijningen en angs
twekkende personages, die
zo uit een film van Fellini
lijken te zijn gestapt.
Nochtans gebruiken 3,5 mil
joen Newyorkers dagelijks
de metro naar en van hun
werk, want ondanks alles
heeft deze een groot voor
deel. Hij rijdt dag en nacht
en bovendien bijzonder
stipt.
Het avontuur begint wan
neer men een 'token', dat is
een geldstuk van 50 cent, in
het gleufje van de automati
sche klapdeur laat glijden.
Op de perrons komt men
dan al meteen resten pa
pier, kauwgom en allerlei
ander afval tegen. Het kou
de licht geeft het geheel een
griezelig onaardse aanblik.
Plotseling komt een trein
stel met oorverdovend la
waai het station binnenden-
deren. Met een geluid dat
doet denken aan enorm
versterkt tandengeknars
brengen de slecht geoliede
remmen de trein tot stil
stand. De helft van de toe
gangsdeuren gaat niet of
maar half open. De ramen
zijn vaak zo smerig dat,
vanuit de trein de naam
van het metrostation niet te
lezen is.
Enige tijd geleden publi--
.ceerde een Newyorkse
krant een handleiding voor
het gebruik van de metro:
„Vermijdt lege wagons,
neem bij voorkeur plaats in
de wagon waar zich de con
troleur bevindt, kijk de
mensen niet aan en houd je
tas goed vast".
De criminaliteit in de sub
way is zeer groot. Er gaat
geen maand voorbij zonder
dat er een moord, een ver
krachting of een roofover
val wordt gepleegd. Sinds
het begin van dit jaar zijn in
de ondergrondse twaalf
mensen vermoord, twaalf
vrouwen verkracht en
tweeduizend mensen over
vallen en beroofd. Vergele
ken met vorige jaren stijgt
het misdaadcijfer steeds
sneller.
Er zijn 27 metrolijnen met
een totale lengte van 2400
km en 460 stations, een
doólhof van gangen en
slecht verlichte smerige
trappen die schuilhoeken
bieden voor vandalen en
ander gespuis.
SANTIAGO De president van Chili, Augusto Pinochet,
heeft gisteren elke mogelijkheid van een nieuwe politiek in
zijn land van de hand gewezen. „Ik wil niet dat men naar
de oude democratie terugkeert", verklaarde hij. tegenover
journalisten in het regeringspaleis in Santiago.
Pinochet voegde hier aan toe: „Wij gaan door met het opstellen
van een nieuwe grondwet." De Chileense president reageerde
op geruchten over een beleidsverandering in Chili, na recente
bijeenkomsten van minister van binnenlandse zaken Sergio Fer
nandez met verscheidene voormalige parlementsleden van
rechts en het centrum.
Eis in proces Speitel:
DUSSELDORF In Düsseldorf heeft de officier van justi
tie gisteren twee maal levenslange gevangenisstraf geëist
in het proces tegen Angelika Speitel.
Angelika Speitel (27), wordt gerekend tot de 'derde generatie'
van het terrorisme in de bondsrepubliek en staat sedert 13 sep
tember terecht wegens moord op een politieman, poging tot
moord op een tweede en lidmaatschap van een misdadige vere
niging.
Boze arbeiders sluiten stad af
BELFORT Werknemers van de machine-fabriek Als-
thom-Atlantique in het Franse Belfort, hebben donderdag
ochtend in alle vroegte alle toegangswegen tot Belfort ver
sperd en de spoorverbindingen met de stad verbroken.
Ze willen hiermee de aandacht vestigen op een arbeidsconflict
in hun fabriek. Oorzaak van het conflict is het geschenk, dat de
directie haar werknemers had toebedacht ter gelegenheid van
het honderd-jarig bestaan van het bedrijf: een fles cognac en een
eenmalige uitkering van 450 gulden. De vakbonden eisen echter
loonsverhoging.
Politieke moord in Portugal
LISSABON Jose Manuel Placido, leider van de voormali
ge ultra-linkse Revolutionaire Arbeiderspartij is gisteren
doodgeschoten. Dit heeft de politie meegedeeld.
De aanslag vond plaats in het centrum van het stadje Marinha
Grande, bij Leiria, 120 km. ten noorden van Lissabon. De dader
is een ongeveer 18-jarige jongeman. Placido werd vergezeld door
zijn echtgenote en een andere vrouw. Beiden bleven ongedeerd.
Volgens de politie zou de aanslag gepleegd kunnen zijn „om re
keningen te vereffenen".
