Glastuinbouw behoedt
consument voor saai en
eenzi jdig win term en u
Onderwijs waardeert
„Het kleine Loo" hoog
land en tuinbouw
>0
LEIDSE COURANT
MAANDAG 5 NOVEMBER 1979 PAGINA 11
WESTLAND „Met Arie Groene-
velds klaagzang over te dure aardap
pelen, enkele jaren geleden, nog vers
in het geheugen, zou ik de huidige
consument wel eens willen horen,
wanneer hij gedurende de hele winter
en het voorjaar elke dag slechts de
keus had tussen een bord rijst of een
bord rode kool. De continuïteit van
produktie van dagelijks verse groen
ten, waarvoor de Nederlandse tuin
bouw borg staat, wordt wel eens te ge
makkelijk en teveel vergeten".
Aan het woord de heer H.A. Barendse,
voorzitter van de Kring Westland LTB,
tijdens de een dezer dagen gehouden al
gemene ledenvergadering, die met het
oog op het in november te verwachten
stormachtige weer dieper inging op de
stormen, die de tuinders te wachten
staan en op de depressies, die de glas
tuinbouw in het afgelopen jaar al hebben
getroffen. De strenge winter van dit jaar
heeft volgens de heer Barendse onder
meer de vraag opgeworpen of het nog
wel verantwoord is tuinbouwprodukten
met zoveel evergie hier in Nederland
voort te brengen en of dat niet beter en
veel goedkoper in meer zuidelijke lan
den kan gebeuren. „Kan een land als Is
raël bijvoorbeeld in de winterperiode
niet veel betere anjers op de markt bren
gen? En geldt ditzelfde niet voor de
komkommers uit Griekenland en de to
maten uit Marokko, Roemenië en van de
Canarische Eilanden?". Volgens de heer
Barendse zou het wel eens goed zijn voor
de Nederlandse consument om zich te
realiseren wat het zou betekenen, wan
neer de markt enige tijd verstoken zou
blijken van verse groente. In bijna ge
heel Europa was in de afgelopen winter
de groente een duur en schaars artikel
geworden. Het was toen de Nederlandse
glastuinbouw, die ondanks de strenge
winter, dagelijks de Europese consument
van een vitaminerijke, verse krop sla
H.A. BARENDSE:
„CONTINUÏTEIT
VANPRODUKTIE
VANDAGELIJKS
VERSE GROENTE
WORDT VERGETEN
kon voorzien. Dat dezelfde krop sla net
zo goed uit andere landen met veel min
der energie op de Westeuropese markt
zou kunnen komen gelooft de heer Ba
rendse niet. Afgezien nog van de kwali
teit van het produkt, waaraan kan wor
den getwijfeld, vraagt het transport uit
Spanje, Italië en Griekenland en de
daarmee samenhangende koelkasten
eveneens niet weinig energie. En wat te
denken van de tranportkosten per vlieg
tuig van produkten die aan de overkant
van de Middellandse Zee vandaan moe
ten komen? Deze landen zijn mogelijk in
staat om perodiek concurrerend op te
treden, maar zij missen toch de mogelijk
heden om een en ander regelmatig het
hele jaar rond waar te maken. „Onze be
zwaren richten zich dan ook tegen de
periodieke marktverstoring, die daar
dikwijls het gevolg van is", aldus de
kringvoorzitter, die dit vooral de „heren
ciritici" in „BruSsel" onder de neus zou
willen wrijven.
Gasprijs
Voorzitter Barendse: „Desondanks zitten
wij sinds 1 oktober met een gasprijs, die
hoger ligt dan de rentabiliteit in onze be
drijfstak thans toelaat. Dit komt hard
aan, temeer omdat onze kosten nu een
maal niet afgewenteld kunnen worden
op het eindprodukt. Wij moeten onze
kosten zelf dragen en dat betekent, dat
de verhoging van anderhalve cent een
directe vermindering kan betekenen van
het geimiddelde ondernemersinkomen
ter grootte van twintig procent".
De LTB-voorman vindt het dan ook on
juist en niet terecht om de aardgasprijs,
die de tuinbouw moet betalen te vergelij
ken met onder meer die van de industrie
of die van de consument, die deze kan
doorberekenen in het eindprodukt ot
vergoed krijgt via de prijscompensatie.
Hun zorgen hierover hebben de tuinders
op 19 oktober massaal kenbaar gemaakt
in de veiling Delft-Westerlee, waar een
grote bijeenkomst over dit vraagstuk is
gehouden. In de komende maanden
moeten de tuinbouworganisaties volgens
de Kring Westland L.T.B. alles op alles
zetten om voor de tuinbouw meer duide
lijkheid op dit punt te verkrijgen. Daar
bij moet voorop blijven staan, dat het in
lopen op de olieprijzen slechts zeer gelei
delijk dient te gebeuren.
Winter
Wat de moderne tuinbouw in de strenge
winter betreft meende de voorzitter, dat
deze bedrijfstak de winterse toets der
kritiek over het algemeen goed heeft
doorstaan. Al waren er hier en daar wat
schadegevallen en al moet het glastuin
bouwbedrijf zich verder aanpassen aan
dergelijke strenge winters, toch blijkt
duidelijk, dat de technische uitrusting in
het algemeen op de bedrijven up to
date" is.
Nog nooit
zoveel
tomaten in
Europa
geoogst
Lossen van tomaten in de
veiling Bleiswijk.
DEN HAAG In de Euro-
pese gemeenschap zijn nog
nooit zo veel tomaten
geoogst als dit jaar: 5,7 mil
joen ton, waardoor het oog-
strecord van vorig jaar met
een half miljoen ton is ge
slagen. In de jaren 1974 tot
en met 1978 was de gemid-
recordoogst is ge
raamd door het statistisch bu
reau van de Europse ge
meenschap, het produktschap
voor groenten en fruit heeft
de bevindingen van het bu
reau in Nederland bekendge
maakt. De tomaten nemen
dit jaar bijna een kwart voor
hun rekening van de EEG-
groenteoogst, die volgens een
nog heel voorzichtige raming
24.3 miljoen ton bedraagt.
Dat is 0,4 miljoen ton minder
dan vorig jaar, maar even
veel als in 1977. De fruitoogst
wordt geschat op 17,5 miljoen
ton, iets kleiner dan de oogst
van vorig jaar (17,7 miljoen
ton), maar groter dan die van
1977 (15,1 miljoen ton). Voor
ruim 38 procent bestaat de
fruitoogst uit appelen. Peren
nemen 11,5, sinaasappelen 9,
perziken 8,5 procent voor
hun rekening.
TIJDSCHRIFT
OVER LAND
EN TUINBOUW
DEN HAAG Gemiddeld
ruim een zeven. Dat is het
waarderingscijfer dat leer
krachten geven aan Het
Kleine Loo, het informatie
tijdschrift voor het onder
wijs over land- en tuin
bouw. Uit een onderzoek
naar het gebruik van Het
Kleine Loo, verricht door
bureau Synthese in op
dracht van de Stichting Pu
blic Relations Land- en
Tuinbouw (de uitgeefster
van het blad), blijkt over
vrijwel de gehele linie een
hoge, positieve waardering
voor inhoud en uiterlijk
van het blad.
Het Kleine Loo wordt zes
maal per jaar gezonden aan
alle onderwijsinstellingen in
Nederland. Elk onderwijsty-
pe ontvangt een gratis abon
nement. De informatie over
alle mogelijke aspecten van
de land- en tuinbouw en van
de met de agrarische wereld
verbonden handel en indu
strie blijkt zeer welkom te
zijn op de scholen.
De enquête wijst uit, dat
driekwart van de leerkrach
ten Het Kleine Loo in de les
gebruikt en een nog iets ho
ger percentage maakt er ge
bruik van bij het voorberei
den van de les. Negentig pro
cent van de ondervraagden
bij het basisonderwijs is het
HET KLEINE LOO
eens met de stelling.
„Voor docenten is het lezen
van Het Kleine Loo een goe
de manier om aanvullende
kennis op te doen." Bij het
voortgezet onderwijs is dit
percentage 83%.
Projecten
Het Kleine Loo bewijst zijn
nut bij het uitvoeren van
projecten. Het circuleert tij
dens de les, er worden ko
pieën gemaakt van artikelen
voor de leerlingen of er wor
den gedeelten van artikelen
in de les geciteerd. Het blad
komt in alle klassen van het
basisonderwijs en het voort
gezet onderwijs van tijd tot
tijd van pas.
Het meest verschijnt het ech
ter in de hoogste klassen van
het basisonderwijs en de
laagste van het voortgezet
onderwijs. Dat is trouwens
ook de leerlingengroep waar-'
op de samenstellers zich rich
ten.
Desgevraagd acht 969 van de
ondervraagden van het basi
sonderwijs het blad geschikt
voor docenten van het basi
sonderwijs en 94% van de do
centen van het voortgezet
onderwijs achten het voor
hun eigen categorie geschikt.
Beide groepen docenten von
den het blad juist iets minder
geschikt voor de andere
groep.
Naam
Ongeveer tweederde van alle
ondervraagden had de laatste
drie nummers van Het Klei
ne Loo gelezen. De me3ste
docenten lezen sommige arti
kelen. Er is een vrij hoog
percentage (9% basisonder
wijs en 17% voortgezet onder
wijs) dat élles leest wat in
Het Kleine Loo staat Gemid
deld besteedt men twintig
minuten tot een half uur aan
het lezen van het blad. Uit de
enquête komt eigenlijk maar
één negatief aspect naar vo
ren: men vindt de naam niet
goed gekozen, voornamelijk
omdat deze niets zegt over de
aard van het blad.
OPLOPENDE PRIJZEN VOOR VEEL GEWASSEN
Voor veel gewassen lopen de prijzen op,
dit wordt voor een belangrijk deel veroor
zaakt door het kleiner worden van het
aanbod. Op het ogenblik is de marktsitua
tie vrij bevredigend. Het is echter niet zo
dat de hogere prijzen die er thans voor
een aantal gewassen betaald worden, het
hele seizoen goed kunnen maken. Het to
tale teeltresultaat wordt er slechts in ge
ringe mate door beïnvloed. Voor de teelt
van herftskomkommers en de nateelt van
paprika's moet er gesproken worden van
een gunstige uitzondering. Voor deze bei
de teelten zijn de resultaten zeer bevredi
gend.
Komkommers
Op donderdag 1 november daalde de
komkommerprijs over de hele linie met 2
dubbeltjes per stuk. Als oorzaak voor deze
prijsdaling valt de le november aan te
wijzen. In Duitsland is dit een vrije dag en
als gevolg hiervan stagneert de export. Er
wordt daarom rekening gehouden met het
feit dat dit prijsverval van tijdelijke aard
zal zijn. Voor de komende week wordt er
weer op een herstel gerekend. Eind vorige
week lag de gemiddelde prijs tussen de 51
en 71 cent per stuk voor de sorteringen
van 41 tot en met 76.
Minder tomaten
De aanvoer van tomaten begint nu in een
snel tempo af te nemen. Toch is de aan
voer nog steeds groter als vorig seizoen.
De prijs liep in de loop van de vorige
week op naar gemiddeld 1,76 per kilo
voor de A-I-tomaten. Het gaat hier echter
om een gemiddelde dagprijs en het is niet
uitgesloten dat de prijs de komende week
weer meer onder druk komt. Een sterk
prijsverval lijkt echter eindelijk tot het
verleden te behoren. Het tomatenseizoen
is en blijft ondanks de hogere prijzen die
er nu betaald worden, een teleurstellend
geheel. Hier valt niets meer aan te veran
deren.
De veilingbrief wordt ingevuld
De groene paprika's werden in de loop
van de week iets goedkoper, de gemiddel
de prijs daalde naar 2,76 per kilo. Het
aanbod van rode paprika's bleef van be
perkte omvang, hierdoor kwamen er zeer
aantrekkelijke prijzen tot stand. Voor een
kilo rood werd er gemiddeld 5,42 be
taald. Deze prijs steekt zeer gunstig af bij
de prijs van vorig jaar. De aanvoer van
-ood kan de komende week wat groter
uitvallen, maar de prijs zal naar verhou
ding hoog blijven. Het andijvie-aanbod is
dit jaar aanmerkelijk groter geweest als
vorig seizoen. Hier lijkt nu verandering in
te komen. Voor de kwalitatief goede an
dijvie worden er hogere prijzen betaald.
In de afgelopen week lag de prijs op 60
cent per kilo. Deze prijs lijkt zich te hand
haven. Het aanbod van spitskool is ook
groter als vorig jaar, toch is de vraag naar
dit gewas redelijk. Er wordt voor de ko
mende week op een aanhoudend ruim
aanbod gerekend, de prijs zal rond de 30
cent per kilo liggen. De aanvoer van Chi
nese kool neemt verder af. als gevolg
hiervan zal de prijs oplopen. Er wordt een
prijs verwacht die rond de 30 cent per kilo
zal liggen.
Bloemkool
De topaanvoer van bloemkool is weer
achter de rug. De prijzen trekken aan.
Voor de „zessen" werd er 1,31 per stuk
betaald. De prijs zal gelijk blijven of nog
iets verder oplopen. Koolrabi wordt nog
steeds aangevoerd, het seizoen loopt dit
jaar duidelijk langer door als vorig jaar
Er werd 54 cent per stuk betaald, de prijs
kan de komende week verder oplopen
Ook het spinazie-seizoen loopt langer
door, de aanvoer is echter thans zeer be
perkt. De prijs ligt op 1,50 per kilo, ook
hier zijn hogere prijzen mogelijk. Voor
prei is er sprake van een vaste marktsitu
atie. Er wordt veel prei geëxporteerd naar
West-Duitsland. Daarnaast is er export
naar Frankrijk, Oostenrijk en België. De
veilingprijs bedroeg 69 cent per kilo. Er
wordt voor de komende week weinig ver
andering verwacht. De resultaten op de
slamarkt waren de afgelopen week niet
direkt zo overweldigend, er kwam een
veilingprijs van 20 cent per krop tot stand.
De aanvoer van natuursla zal de komende
week snel kleiner worden, hierdoor ont-
staat er wat meer ruimte voor het toene
mende aanbod van glassla. De prijs kan
iets oplopen. Voor radijs werd er 52 cent
per bosje betaald. Het aanbod blijft steeds
van grotere omvang als vorig seizoen. Het
ziet er niet naar uit dat hier verandering
in komt. De prijs krijgt hierdoor weinig
kans om te veranderen. Een echte herfst-
en wintergroente als boerenkool bracht
gemiddeld 40 cent per kilo op.
CCWS OP WEG NAAR DE 575 MILJOEN
Met Allerheiligen en Allerzielen in zicht,
viel het niet te verwonderen dat afgelo
pen week een topper was in de totale
bloemenhandel. Deze week zette in met
zoiets van 130.000 bos troschrysanten en
300.000 stuks geplozen. Dat liep in het
eind van de week uit op een totaal van
ruim zes miljoen troschrysanten en twee
miljoen normaal geplozen plus anderhalf
miljoen jaarrond geplozen. Ondanks de
forse aanvoer, viel in het algemeen niet
over de prijzen te klagen.
Maar dat omzetcijfer telt toch niet volle
dig mee met het totale omzetbedrag over
de maand oktober, dat vergeleken bij de
zelfde maand van het vorig jaar een stij
ging te zien gaf, waarbij meteen moet
worden aangetekend, dat de grotere aan
voer de grootste bijdrage tot die stijging
leverde. De maand oktober gaf voor wat
de snijbloemen betreft aan de CCWS een
omzet van 52.521.271,67 tegen'
f 47.137.500,28 vorig jaar, een stijging dus
met 5.383.771,39 of ruim 11 procent.
De potplanten trokken er harder aan met
een totaal omzetcijfer van 5.599.031,27
tegen vorig jaar oktober 3.430.879,79,
een stijging met 2.168.151,48 of ruim 63
procent!
Als gevolg van deze oktober-bijdrage, is
het omzetcijfer van de CCWS van 1 janu
ari tot en met 31 oktober gestegen tot
f 470.556.302,96 tegen 423.962.443,52 vo
rig jaar, een vermeerdering met
f 46.593.850,44 of bijna 11 procent.
Ondanks de gunstige weersomstandighe
den in het eerste kwartaal is er toch alle
kans dat de geraamde omzet aan de
CCWS voor dit jaar van 575 miljoen zal
worden gehaald. Het was afgelopen week
geert gemakkelijke taak van het personeel
en leiding om het veilingbedrijf goed te
laten verlopen, personeelsgebrek veroor
zaakte hier en daar problemen maar het
lukte in goede samenwerking ook met de
handel, om de ruim dertig miljoen pro
dukten niet alleen in de veilinggebouwen
te krijgen, maar om die er ook weer uit te
werken na de tocht langs de kooplieden-
banken.
Ook de rozen namen afgelopen week een
belangrijke plaats in met totaal van rond
de vier miljoen, eerlijk verdeeld tussen de
kleine en grote soorten. Er was bijna 30
procent meer dan dezelfde week van het
vorig jaar. Van trosanjers met bijna 4 mil
joen was de aanvoer 17 procent en van
1.300.000 gerbera zelfs het dubbele. Alleen
op maandag werd aan de CCWS voor
ruim vier miljoen gulden omgezet.
Het totale omzetcijfer bedroeg afgelopen
week 14.908.684,93 bij
ruim 30 miljoen bos of stuks tegen
f 28.817.737 en aanvoer van 2 miljoen
minder in oktober vorig jaar.
Nadat in het begin van de week de prijzen
behoorlijk waren liepen zij in de laatste
dagen weer wat terug. Blijkbaar heeft de
handel zich voldoende „ingedekt".
Met de bloeiende potplanten verliep het
goed, beter dan met de groene planten die
in prijs daalden.
Wat gemiddelde prijzen zijn met tussen
haakjes die van dezelfde week in het vo
rig jaar: Amerikaanse anjers 56 (42) tro
sanjers 40(39) anthurium 1,25 (1,20) snij-
groen 15 (16) jaarrond troschrysanten 50
(47) idem geplozen 84 (88) normaal 1,69
(1,79) idem geplozen 67 (70) freesia 29 (23)
gerbera 53 (58) gladiolen 17 (17) irissen 24
(34) leliekelken 74 (66) lelietakken 56 (46)
cymbydia groot 81 (86) idem klein 24 so-
nia 38 (46) rozen groot 46 (52) klein 31 (33)
belinda 30 (33) red garnette 18 (22).
Er kwamen ook nog bijna 100.000 impor
tanjers met een prijs van 38049, importro
zen 27-40 en import statice 38-58 Voor
deze week zal de markt vermoedelijk een
wat rustiger beeld gaan geven, hoewel de
aanvoer niet zoveel wijziging zal onder
gaan in de aanvoer, gezien de weersom
standigheden die ook nog voor wat bui
tenbloemen blijven zorgen.
IJZEREN VRAAG-EN-AANBODWET BIJ BOLLEN
Waarom doet men in het bollenvak vaak
zo moeilijk, als het in feite allemaal zo
simpel is? Als de kwekerij er maar voor
zorgt, dat men niet meer teelt dan afgezet
kan worden, zit men steeds „gebeiteld".
Daar heeft men geen marketing-experts,
geen struktuuronderzoek en ook geen fol
low up voor nodig. Dat zijn op zich na
tuurlijk wel nuttige zaken, maar de ijze
ren vraag-en-aanbodwet blijft ook Het
Bloembollengebeuren beheersen.
Crocussen
Kijk naar de crocussen. In 1973 lagen de
kwekers van dit knolgewas luidkeels om
hulp, bijstand en versterkende middelen
te jammeren. Men had het areaal uitge
breid tot 616 ha. en dat was duidelijk te
veel van het goede. Gevolg: de prijzen be-,
landden in de goot. Bollen telen en geld er
op toeleggen is een bezigheid, waar men
snel grotelijks balen van krijgt. Dus ging
de beplante oppervlakte omlaag. Eerst in
een traag tempo - in 1974 stond er nog 607
ha - maar toen dat kleine beetje niet hielp,
zette men het mes er forser in. In 1975 re
gistreerde men een oppervlakte van niet
meer dan 550 ha en een jaar later kwam
men nèt niet aan de 500 bunder. Intussen
waren de prijzen al wat aangetrokken,
maar niettemin bleef het areaal krimpen:
475 ha. in 1977, 445 ha. in 1978 en dit jaar
422 ha. De prijzen zijn - we hebben U dat
reeds eerder gemeld - de pan uitgerèzen.
Het is niet overdreven te spreken van on
gekend hoge noteringen. Als de kwekers
van dit artikel nu met beide benen op de
grond blijven staan en het areaal maar
langzaam laten toenemen, dan zitten ze
goed. Er kan best wat meer aanbod ko
men en de prijzen mogen ook gerust lager
worden, want ook dan kan men nog op de
meest comfortabele wijze op fluweel blij
ven zetelen. Alleen ondoordachte grote
uitbreidingen kunnen dat fluweel in
brand steken.
Hoe het niet moet, hebben de kwekers
van irissen laten zien. De producenten
van dat gewas hebben gouden jaren be
leefd. Dat leidde echter al snel tot grote
uitbreidingen. In 1976 teelde men 810 ha.,
in 1977 was het areaal al 854 bunder ge
worden en hoewel men toen vele schoten
voor de boeg kreeg gelost, deden de kwe
kers net of hun neus bloedde en breidde
men de oppervlakte steeds fors uit: in
1978 kwam een areaal van 942 ha. uit de
bus en dit jaar bijna 1000 bunder.
Wel, dat heeft men geweten! Die toename
was veel te groot. Men kan niet ongestraft
in enkele jaren van 800 naar 1000 ha.
gaan. als daar geen groeiende markt te
genover staat. En die markt groeide niet.
Integendeel: die werd aangetast door het
Hyacintenkwekers plukken vruchten van verstandig teelt beleid.
toenemende aanbod van Statice uit Israël.
Niettemin bleef men toch uitbreiden en
dat kregen de producenten lelijk op hun
brood. U kunt er rustig een lief ding on
der verwedden, dat er dit najaar minder
irissen worden opgeplant dan in de herfst
van 1978. De teelt van irissen heeft dit
jaar handenvol geld gekost en daar wil
men snel een punt achter zetten.
Lelies
Dat hebben ook de kwekers van leliebol-
len laten zien. Ook zij meenden aanvan
kelijk dat de bomen tot in de hemel
groeien. De oppervlakte die in 1974 rond
500 ha bedroeg, was een jaar later al op
600 bunder gekomen, in 1976 op bijna 900
ha en in 1977 passeerde men de magische
grens van 1000 ha. Maar toen was het ge
beurd ook. De prijzen zakten met veel ge
raas door de fundamenten. In 1978 zette
men de eerste stappen op de weg terug.
Lang niet in voldoende mate en daarom
nam men dit jaar nog meer gas terug. Men
kwam nu aan een areaal van 1040 ha,
maar dan dient men wel te bedenken, dat
de oppervlakte van de grote boosdoener
Enchamtment kromp met 180 ha! Men zal
met deze lelie trouwens nog meer moeten
afremmen.
Tulp<
en
i de leliekwekers hebben la
ten zien hoe het niet i
constateert, dat de oppervlakte tulpen in
vier jaar tijd van 5000 naar bijna 6000 ha.
is gegaan, dan mag men zijn hart met bei
de handen vasthouden. Dat moét kapot lo
pen, als men met ingang van du seizoen
begint met een vermindering van het are
aal. Met name dat van die cultivar Apel
doorn. Maar ook deze stem zal wel weer
die van een roepende in de woestijn
zijn
Hyacinten en narcissen
De hyacintenkwekers hebben getoond oog
voor de realiteit te hebben. Ze lieten het
areaal sinds 1976 constant teruglopen. En
daar plukken ze nu de vruchten van.
Ook de narcissenkwekers hebben de voet
op de rem gehouden. Het areaal van dit
bolgewas draait nu al jaren rond 1500 ha.
Dat is mooi genoeg, want op de achter
grond is daar altijd de dreiging van de
concurrentie uit Engeland. Daar worden
nu ook grote oppervlakten narcissen ge
produceerd, maar sinds het Verenigd Ko
ninkrijk lid is van de EEG, was de tijd
daar rap voorbij dat men het op een koop
je kon doen. Ook in Engeland zitten de lo
nen in de lift en kringelt de kostenspiraal
omhoog. Daarom is de kans, dat de Neder
landse narcissenkwekers door de Engel
sen worden weggevaagd alleen maar
denkbeeldig
