In Polen dreigt uitbarsting
van ontevredenheid
Nobelprijs voor vrede voor Moeder Theresa
Waarom u voor een geldlening beter naar
een bank zoals de NMB kunt gaan.
7redeling
ia incident
hotel
eer aan
iet werk
Bahro en Hübner
in Bondsrepubliek
Engeland wil
gouverneur naar
Rhodesië sturen
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 18 OKTOBER 1979 PAGINA
lok zomertijd
Bonn en
pst-Berlijn
|(Van onze correspondent)
%IN Nadat veertien da
kgeleden nog het tegendeel
t beweerd, heeft een
idvoerder van de Bond-
jèring gisteren onverwacht
jekondigd dat ook de
lsrépubliek tot invoering
En'de zomertijd zal overgaan.
(leiding hiervoor is de
deling van Oost-Berlijn
lonn dat het bereid is dat
te doen. Het ministerie
fr Binnenlandse Zaken zal
de nodige stappen onderne-
ert om al in 1980 de zomer-
in te voeren.
OSLO De Nobelprijs
voor de vrede van dit jaar
is toegekend aan „Moeder
Theresa", bekend vanwege
haar werk onder de alle
rarmsten van India. Haar is
de prijs toegekend „ter er
kenning van haar werk
voor de lijdende mensheid".
De prijs vertegenwoordigt
dit jaar een bedrag van
800.000 Zweedse kronen, on
geveer vierhonderdduizend
gulden.
De toekenning van de Nobel
prijs komt nadat al een aantal
jaren is aangedrongen op het
verlenen ervan aan Moeder
Theresa, die overigens in haar
leven alle vele malen voor
haar menslievende werk is
onderscheiden. Vorig jaar nog
kreeg zij de Zwitserse Balzan-
prijs „voor vrede en broeder
schap onder de mensen" ter
waarde van een half miljoen
gulden en ook werd haar de
Templetonprijs toegekend in
dezelfde orde van grootte.
Paus Paulus VI eerde haar in
1971 met de vredesprijs „Jo
hannes XXIII" en in 1972 viel
haar de Jawahartal Nehroe-
prijs ten deel.
Al deze onderscheidingen to
nen aan hoe groot de bewon
dering is voor het werk van
deze kleine, breekbare, maar
zeer energieke vrouw, die
moederziel alleen in de groot
ste armoede en onder de af
grijselijkste omstandigheden
zich het lot aantrok van de
verworpenen in de wereld
stad Calcutta.
Zij was niet met die bedoeling
naar India gekomen. Als Ag
nes Gonxha Bejuxhix werd zij
op 27 augustus 1910 geboren
in het Joegoslavische Skopje,
uit Albanese ouders. Zeven
tien jaar oud trad zij in bij de
congregatie van O. L. Vrouw
van Loreta als zuster Theresa,
naar de Franse heilige There-
sia van Lisieux. In India
kwam zij bij het onderwijs,
maar zij kwam gaandeweg tot
de overtuiging, dat haar taak
bij de armen van Calcutta lag.
In 1948 trad zij uit haar con
gregatie, ruilde het habijt
voor de bekende witte, katoe
nen sari met blauwe biês en
trok met vijf roepia's op zak
de sloppen in. Al spoedig
kreeg zij hulp en in 1950
stichtte zij haar eigen congre
gatie, de „Missionarissen van
Liefde", aanvankelijk alleen
voor vrouwen, later ook voor
mannen. Het werk onder de
daklozen, de stervende pari
a's, de zieken en de verwaar
loosde kinderen breidde zich
uit. Het schoot ook wortel in
andere delen van de wereld,
waar nu in vele tientallen
landen vestigingen van de
congregatie zijn, onder meer
in Rotterdam, waar Moeder
Theresa op verzoek van mgr.
Simonis, die haar in Rome
had ontmoet, een huis sticht
te.
Al het werk van Moeder The
resa is niet zozeer gericht op
het bestrijden van lichamelij
ke kwalen en ellende, maar
op het wegnemen van wat zij
„het grootste kwaad" noemt:
de verschrikkelijke onver
schilligheid ten opzichte van
de evenmens. „De ergste ziek
te vandaag", zegt zij, „is niet
bijvoorbeeld melaatsheid of
tuberculose, maar het gevoel
ongewenst te zijn, verwaar
loosd en verlaten door ieder
een".
Haar congregatie telt nu 1800
zusters en 120.000 mede
werkers. In haar tehuizen
worden duizenden kinderen
verzorgd. In speciale klinie
ken worden 49.000 melaatsen
behandeld en via mobiele
apotheken krijgen zeker twee
miljoen zieken in India medi
cijnen.
H (Van onze correspondent Mare de Koninck)
B lU SS EL Ir. Henk Vredeling, lid van de Euro-
j se Commissie heeft toegezegd de 25.000 gulden
hade te zullen vergoeden die hij eind september
eft veroorzaakt in de bar van het Sofitel te
j raatsburg. Vredeling raakte daar in een laaiende
3 zie het mr. John Jansen van Raay, lid van het Eu-
pees parlement voor het CDA. Na het incident
Ct de Nederlandse EG-commissaris zich over
men gemeld en is hij enkele weken thuisgeble-
m tgaf aanleiding tot geruchten over een op handen zijnd aftre-
I. maar na een onderhoud met voorzitter Roy Jenkins van de
i 'opese Commissie heeft Vredeling gisteren zijn werk in Brus-
weer hervat. Zijn woordvoerder ontkende dat toch nog spra-
i zou zijn van een mogelijk ontslag. Vredeling blijft Europees
imissaris.
ir verluidt zou Vredeling in de hotelbar in Straatsburg, waar
week het Europees parlement vergaderde, zeer geïrriteerd
geraakt door het CDA-lid mr. Jansen van Raay (47). Vol
eis ooggetuigen zouden plotseling door de gedempt verlichte
-mte asbakken en flessen zijn gevlogen, zodat grote spiegels
r beneden kwamen die op hun beurt stukken puin meena-
n. Nederlandse omstanders hebben zich over Vredeling, die
|;el over zijn toeren was, ontfermd en er werd afgesproken
incident stil te houden.
gebeurde is echter in Haagse CDA-kring druk besproken,
{ens ingewijden zouden daar pogingen gedaan zijn om het
iden van Vredeling te bespoedigen. De functie van Europees
imissaris wordt fel begeerd, temeer omdat volgend jaar Ne-
and een goede kans maakt om het voorzitterschap van de
jpese Commissie toebedeeld te krijgen,
nen het kabinet dat de nieuwe Nederlandse kandidaat
!t aanwijzen moet het gesprek over de keuze van de vol
de Nederlandse EG-commissaris echter nog aanvangen. Ge-
eneerd wordt dat een voortijdige vervanging van Vredeling
«voorkeur ook de Nederlandse kandidaat door de eind 1980
3iw samen ie stellen Europese Commissie moet zijn.
deze diplomatieke strijd nog helemaal gestreden moet wor-
heeft het kabinet geen belang bij een voortijdig aftreden
pl Vredeling, op wie dan ook sterke aandrang is uitgeoefend
kt< ïijn termijn af te maken. Echt gerust kan men daar daarop
ter geenszins zijn. want de grillige Nederlander kan elk mo-
alsnog besluiten om er de brui aan te geven. Voor dat ge
wordt dan ook wel nog de noodoplossing achter de hand ge-
den dat een andere PvdA-er, bijvoorbeeld een ervaren be-
irder als Samkalden, een jaar lang de vacature zou opvullen.
deling heeft er trouwens nooit een geheim van gemaakt van
>n :t af aan ongelukkig te zijn geweest in zijn Europese baan.
heeft ontdekt dat de Europese Commissie, die volgens het
•verdrag de motor moet zijn van de Europese eenwording,
nig kan uitrichten tegen de onwil van de meeste landen om
1 samen te werken en nationale bevoegdheden over te dra-
aan het dagelijks bestuur in Brussel.
en jaar cel
*>or leider
'P T~1
i )de Brigades
2()RENCE De leider
-j> de terreurgroep de
,rkpde Brigades", Jtenato
rcio, zijn vriendin Nadia
'^atovani en elf anderen
gisteren veroordeeld tot
ingenisstraffen van acht
1 en met tien jaar.
lutèn werden schuldig bevon-
«•iaan het „steunen van mis-
w ven". in dit geval het toe-
van de ontvoering van
moord op oud-premier
Moro, en het bedreigen
«ledigen van de rechters,
^eio. de stichter van de ter-
fgroep, kreeg samen met
e anderen tien jaar. Nada
ïtovani en acht anderen
den veroordeeld tot acht
huisarrest voor
eduwe en
ja)
«pchter Bhoetto
- lAMABAD (UPI) De
Ustaanse autoriteiten heb-
m l-de weduwe van oud-pre-
tr Bhoetto en diens dochter
maanden huisarrest opge-
i d, meer dan honderd oppo-
gearresteerd en
kranten gesloten, zo heeft
Woordvoerder in Islama-
Woensdag meegedeeld,
maatregelen volgden een
rI nadat president Moham-
T*Zia Ul-Haq de beloofde
je?ingen had opgeschort
politieke activiteit had
Intellectuelen waarschuwen Gierek
WARSCHAU (DPA-AFP)
Op het ogenblik circuleert
in Polen een kritisch rap
port over de toestand in de
Poolse republiek en de ver
betering van die toestand. In
het rapport waarschuwen
zo'n vijftig intellectuelen uit
verschillende stromingen,
onder wie enkele vooraan
staande communisten, de
Poolse leiders voor het „ge
vaar van een uitbarsting
van ontevredenheid onder
de bevolking". Het vertrou
welijke rapport dateert uit
mei en een afschrift ervan is
bij de Westerse pers terecht
gekomen.
De intellectuelen hebben zich
verenigd in een gezelschap on
der de naam „Ervaringen en
Toekomst" (DIP). In novem
ber 1978 hielden zij een eerste
bijeenkomst waarheen de
communistische partij enige
vertegenwoordigers van hoog
niveau afvaardigde. Het DIP
is sindsdien niet meer bijeen
geweest. De autoriteiten ver
zetten zich ertegen op grond
van de radikale standpunten
van een aantal leden. Aan het
gezelschap wordt leiding gege
ven door een soort directoraat
dat bestaat uit tien personen,
leden van de communistische
partij, katholieken, journalis
ten, schrijvers, filosofen en so
ciologen. Van hen speelt Ste
fan Bratkowski de grootste rol,
een lid van het bureau van de
afdeling Warschau van de
communistische schrijvers
bond.
Het directoraat heeft een „rap
port over de toestand van de
Poolse republiek en de moge
lijkheden om die te verbete
ren" opgesteld. Het document,
dat 150 pagina's telt, is begin
juni gestuurd aan de eerste
partijsecretaris Edward Gie
rek, aan kardinaal Stefan Wy-
szynski en aan andere hoge
Poolse persoonlijkheden. De
intellectuelen wijzen in hun
werkstudie overheersende
aanwezigheid van de partij af,
de eigenmachtigheid van de
regering, de bureaucratie, de
censuur, het slechte economi
sche beleid, de willekeur, de
privileges, de inbreuken op de
rechten van de mens, de ideo
logische strijd binnen de partij,
de sociale ongelijkheden, de
corruptie en kwaliteitsvermin
dering van het onderwijs en
de cultuur enzovoorts.
Volgens het rapport „heeft de
regering reeds lang het ver
trouwen verloren van de be
volking. Niemand gelooft
meer in de leiders en nog min
der in de officiële uiteenzettin
gen en verklaringen. Een
enorme kloof scheidt de
machthebbers en het volk".
„De partij is ziek, de macht is
er geconcentreerd in de han
den van een kleine groep. Het
partij-apparaat wordt verteerd
door bureaucratie het func
tioneren ervan is een getrou
we navolging van die van de
Russische en Oostduitse par
tijen, hetgeen in strijd is met
de Poolse geest, die van nature
gericht is op de democratie."
Op economisch gebied „is het
een chaos en improvisatie de
geleide economie, te detaillis
tisch, laat geen enkele ruimte
voor welk initiatief dan ook.
Er wordt geen rekening ge
houden met de vraag van de
markt. De industrie werkt met
horten en stoten bij gebrek
aan grondstoffen, aan elektri
citeit of reserve-onderdelen.
De overuren drijven de begro
ting omhoog. Stakingen voor
meer loon komen steeds meer
voor. De inflatie slaat toe. De
produktiviteit is laag".
In hun rapport komen de in
tellectuelen tot de conclusie
dat „in Polen alles schijn is:
het socialisme, de vrijheid van
meningsuiting, de rechtspraak,
de Verkiezingen, de tevreden
heid van het volk, enz. De
leiders kennen de werkelijk
heid niet". De „crisis" die
broedt in verschillende secto
ren van het leven in het land,
leidt Polen onverbiddellijk
naar „de afgrond". De situatie
is „alarmerend" en om een
„ramp" te voorkomen zijn
diepgaande politieke, economi
sche en sociale hervormingen
„onontbeerlijk".
Het is moeilijk de uitwerking
te schatten van het document
dat slechts in beperkte kring is
verspreid. Het is echter niet
onwaarschijnlijk dat een aan
tal van deze analyses opnieuw
ter sprake zal komen tijdens
voorbereidende bijeenkomsten
voor het achtste congres van
de communistische partij in
april 1980. Voor zover Wester
se journalisten in Warschau
weten is het DIP, dat op geen
enkel moment de publiciteit
heeft gezocht voor zijn werk
zaamheden, na het rapport
niet meer actief geweest.
Moeder en
dochter bene
vens nog een
paar andere per
sonen zijn ijlings
in dekking gedo
ken tijdens een
vuurgevecht in
San Marcos (El
Salvador) tussen
linkse guerrilla
strijders en het
leger. De ge
vechten tussen
beide hebben
aan tenminste
zes mensen het
leven gekost;
ruim dertig men
sen werden ge
wond.
ADVERTENTIE
Geld lenen lijkt zo makkelijk. Toch is
het beslist geen eenvoudige zaak.
Zo'n lening moet passen binnen de
financiële mogelijkheden die u heeft.
En een té zware verplichting mag 't
natuurlijk nooit worden.
Kies daarom voor een vertrouwde
bank zoals de NMB. De mensen denken
er daadwerkelijk met u mee en probe
ren in overleg met u de meest ideale
regeling te treffen voor het geld dat u
tijdelijk nodig heeft
Overigens: ook als u geen NMB-
privérekening heeft bent u welkom.
Maar dat spreekt vanzelf.
Persoonlijke lening.
Meestal gebruikt voor duurzame aan
schaffingen zoals nieuw meubilair, een
boot, een caravan of een auto. U betaalt
vaste maand termijnen (bijvoorbeeld 24,36
of 48), zodat u precies weet waar u aan toe
bent
U kunt het zo uitrekenen dat de lening
is afgelost op het moment dat uw auto aan
vervanging toe is.
Woningkrediet.
Bestemd voor verbouwing, verbetering en
onderhoud van uw woning: nieuwe keuken
of badkamer, centrale verwarming, of bij
voorbeeld isolatie.
Meestal gaat het hier om nogal grote
bedragen. Daarom kunt u ook wat langer
doen over het aflossen: bijvoorbeeld 96
maanden.
U betaalt alleen rente over het opgenomen
Gratis folders bij elk NMB kantoor.
Bij een bank zoals de NMB bait u altijd verzekerd van een vertrouwd advies, van een verantwoorde lening.
Doorlopend krediet.
Handig als geldvoorraadje voor onver
wachte uitgaven of als alles tegelijk komt,
zoals tandartsrekeningen, belastingaansla
gen en de kosten van een 'tussendoor*
vakantie.
In overleg met de NMB bepaalt u de
hoogte van het krediet. U kunt er dan elk
moment over beschikken. Steeds opnieuw.
Ook over het bedrag dat u al hebt afgelost
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
De NMB denkt metu mee.
RECHTER TIKT CAR
TER OP DE VINGERS
Verbreking
militaire
betrekkingen
met Taiwan
onwettig
Washington Een federale
rechter in Washington heeft
woensdag bepaald, dat de
Amerikaanse president
Jimmy Carter onwettig heeft
gehandeld, door eenzijdig de
militaire betrekkingen met
Taiwan op te heffen, zonder
daarvoor eerst de goedkeuring
van het Congres te hebben ge
kregen.
Rechter Oliver Gasch heeft de
regering van president Carter
opgedragen, niets te onderne
men om het 25 jaar oude ver
drag te beëindigen, tenzij zij
daarvoor de goedkeuring ont
vangt van tweederde van de
Senaat of de meerderheid van
zowel het Huis van Afgevaar
digden als de Senaat.
De zaak werd aangespannen
door senator Barry Goldwater,
een republikein uit Arizona,
en 23 andere leden van de Se
naat. De Amerikaanse rege
ring gaat tegen de uitspraak in
beroep.
BONN De bekende Oostduitse dissident Rudolf Bahro en
de dienstweigeraar Nico Hübner zijn gisteren, na hun vrij
lating uit de gevangenis in het kader van de amnestie in de
DDR, zes dagen geleden, in de Bondsrepubliek aangeko
men. Ze hadden een officieel verzoek ingediend daarheen te
mogen reizen.
Bahro ging in eerste instantie naar Keulen waar de uitge
verij is gevestigd die zijn boek „Die Alternative", de onmid
dellijke oorzaak van zijn veroordeling tot acht jaar gevan
genisstraf, heeft gepubliceerd.
De talloze journalisten en nieuwsgierigen wachtten in Keulen
overigens vergeefs op hem, aangezien hij een station eerder uit
de trein was gestapt. Hübner reisde via Neurenberg naar West-
Berlijn. Beiden waren, in tegenstelling tot eerdere berichten, in
het gezelschap van hun (gescheiden) vrouwen en kinderen.
Bahro. een overtuigd marxist en communist, die echter scherpe
kritiek heeft op het Oostduitse „reële socialisme" kondigde aan
in de toekomst politiek actief te zullen blijven. Hij is ervan over
tuigd dat hij dat in de Bondsrepubliek niet meer vrijheid zal
kunnen doen dan in Oost-Berlijn. Het is niet uitgesloten dat Ba
hro een functie aan de universiteit van West-Berlijn krijgt aan
geboden.
LONDEN Het is vrijwel ze
ker, dat het Patriottisch Front
de komende dagen opnieuw
zal deelnemen aan de Londen-
se Rhodesië-Conferentie, die
vast dreigde te lopen door pro
blemen over de compensatie
voor de onteigening van
grond van blanke ex-kolonis
ten. De Frontleiders Nkomo
en Mugabe nemen nu aan, dat
geld zal worden gevonden om
aan blanke boeren royale be
dragen te betalen. In dat ge
val koestert het Front geen
verdere bezwaren tegen de
door Groot-Brittannië voorge
stelde' grondwet. Maar Groot-
Brittannië heeft inmiddels
ontkend, dat het betrokken is
bij de oprichting van een in
ternationaal land-fonds, ten
bedrage van vele miljoenen
guldens.
Als het Front weer deelneemt
aan de onderhandelingen, zal
het officieel vernemen welke
plannen Groot-Brittannië
heeft voor de te houden nieu
we verkiezingen. De Britse
conferentie-voorzitter Lord
Carrington en de delegatie van
bisschop Muzorewa hebben er
gistermiddag al over gepraat
en van dit gesprek zijn enige
details uitgelekt.
Zodra de besprekingen iri
Londen met succes worden be
kroond, zullen de Britten weer
tijdelijk meester zijn in Rhode
sië. Een Britse gouverneur,
vergezeld van enkele militaire
en burgelijke adviseurs, zal
zich dan in Salisbury vestigen.
Het huidige parlement van
Zimbabwe-Rhodesië zal ont
bonden worden, het leger en
de politie blijven in dienst.
Drie of vier maanden later
moeten dan verkiezingen wor
den gehouden. Deze Britse
voorstellen verschillen echter
sterk van wat het Patriottisch
Front op het oog heeft, zodat
het onwaarschijnlijk lijkt, dat
de drie delegaties snel een
overeenkomst kunnen sluiten.
De presidenten van de Front-
lijnstaten hebben op Groot-
Brittannië een beroep gedaan
de pat-stelling te doorbrken en
het Front te verzekeren, dat
een land-fonds zal worden ge
sticht. De staten stelden zich
verder op achter de lijn die het
Front tot nu toe bij de onder
handelingen heeft gevolgd.