i ki-dorpjes in
■intieme
Naute Savoie
Trikken op
ijezinsvakantie
Uitgelezen sneeuw-gebied
voor de late ski-vakantie
Naast gezonde
lucht ook volop
frites bij
het skiën in
de Ardennen
ARDENNEN
Keiharde ijsvlakten
met aan de rand
patat met mayonaise
FRANKRIJK
In Haute Savoie
extra aandacht
voor kinderen
DUITSLAND
Vertier op dorps
en landelijk niveau
In Sauerfand
Zo tegen het einde van maart,
begin april versmelt in de
meeste Alpendorpen de
sneeuw geleidelijk aan tot
bruinige drab. Niet echter in de
Alpes du Sud. Daar prijkt dan
nog in volle glorie de „neige du
printemps", de voorjaars-
sneeuw die er gegarandeerd
blijft liggen tot begin mei. Voor
liefhebbers van een sneeuw-
vakantie laat in het voorjaar
zijn de Alpen van het zuiden
dus alleen al om deze reden
uiterst aantrekkelijk. De Fran
sen zelf realiseren zich dit ter
dege en trekken in jaarlijks
groter getale naar de hier gele
gen ski-centra. Buitenlanders
zie je er daarentegen nog be
trekkelijk weinig en Nederlan
ders kom je er helemaal spora
disch tegen. Opmerkelijk om
dat dit stukje Frankrijk, waar
het heuvelgebied van de laven
del overgaat in het hoogge
bergte met zijn eeuwige
sneeuw, óók nog eens driehon
derd dagen zon per jaar te bie
den heeft.
Eén van de belangrijkste ski
dorpen in de zuidelijke Alpen is
wel Orcières/Merlette. Ruim 200
kilometer van Lyon enerzijds en
Marseille anderzijds en 110 kilo
meter van Grenoble. Anderhalf
uur met de bus vanaf Gap, waar
de (slaap)trein uit Parijs stopt.
Tot zo'n 15 jaar geleden was
Orcières net zo'n onbekend gat
als al die talloze andere gehuch
ten en dorpjes op het Franse
platteland. Een handvol door de
tijd zwaar aangevreten huizen,
wat boerderijen, een kerkje en
een kroeg. Op het plein voor het
postkantoor een gedenkteken
voor de gevallenen uit de eerste
wereldoorlog. Dat de namen van
de boerenzonen die vijftig jaar
geleden hun leven voor het va
derland offerden, nu elk winter
seizoen door duizenden vreem
delingen worden gespeld, komt
door Meollion, de Rocherousse
en de Drouvet. Bergen met een
gaan om in de poedersneeuw
hun slalomsporen te trekken.
De tussen de vijf- en tienduizend
toeristen die Orcières/Merlette
in het hoogseizoen bevolken
maken voor hun logies door
gaans gebruik van appartemen
ten. De hotelaccommodatie is,
net als in bijna alle Franse ski
stations van de laatste tien a
vijftien jaar, tamelijk beperkt.
Ook de uitgaansmogelijkheden
zijn overdadig talrijk. Dat heeft
te maken met de Franse ski
mentaliteit. De Fransman is een
echt sportieve skiër die zoveel
mogelijk uren op de piste wil
doorbrengen en 's avonds zó
moe is dat hij voor een „boite
de nuit" niet meer is te porren.
Waarmee niet gezegd wil zijn
dat er in Orcières/Merlette na
het vallen van de duisternis ab
soluut niets meer te beleven zou
zijn. Er kan wel degelijk gedanst
worden en er zijn enkele restau
rants waar de uitstekende
streekgerechten desgewenst ge
serveerd worden met prachtige
wijnen. Maar om deze winter
sportplaats nou aan te duiden
als een aantrekkelijk centrum
voor het après-ski nee, het
sportieve gebeuren voert heel
nadrukkelijk de boventoon.
En dat geldt ook voor de andere
skidorpen in de Alpen van het
zuiden, die qua sfeer en accom
modatie vaak maar weinig afwij
ken van Orcières/Merlette al zijn
ze doorgaans wel wat kleiner.
We noemen Pra Loup, La Foux
d'Allos en natuurlijk Les Orres.
In dit laatste plaatsje kom je
door de trein uit Parijs niet in
Gap te verlaten, maar een stati
on verder, in Embrun. Les Orres
ligt daar elf kilometer vandaan.
De sneeuw is er even mooi en
blijft er even lang liggen. Maar
de zon is er volgens de Alpena
ren zelf nóg zonniger. Althans in
Embrun dat door de toeristenor
ganisaties dan ook wordt aan
geduid als het „Nice van de Al
pen"...
Voor degenen die geen zin heb
ben er meer dan hooguit vier
dagen tussenuit te gaan, be
staan dicht bij huis tal van mo
gelijkheden de lange latten on
der te binden, de twaalf kunst
matige skihellingen in Neder
land niet meegerekend. Op af
standen die met de eigen auto
makkelijk in een dag zijn te rij
den, liggen de skihellingen van
de Belgische en Luxemburgse
Ardennen (300 km vanuit de
Randstad) en die van het met
wat betere sneeuwkansen bege
nadigde Westduitse Sauerland
(400 km).
De Belgische (en Luxemburgse)
Ardennen zijn voor de meeste
Nederlanders sneller en makkelij
ker te bereiken dan het Duitse
Sauerland (Nordrhein-Westfalen).
Bij onze zuiderburen vindt men
verschillende plaatsen die, voor
namelijk door de aanwezigheid van een of
twee pistes en één skilift, als wintersport
centrum te boek worden gesteld: Ovifat,
Bévercé-Malmèdy, Elsenborn, Eupen,
Francorchamps-La Glize, Manderfeld, Ro-
bertville, Spa, Trois Ponts en Saint Vith.
Het grootste nadeel van de Ardennen is
echter, dat men er nooit zeker van is of er
werkelijk sneeuw op de hellingen ligt. Zo
ook tijdens de afgelopen winter toen vele
duizenden mensen, aangetrokken door
berichten over overvloedige sneeuwval en
de verzekering dat ook op de pistes vol
doende sneeuw lag, naar het Oosten van
België trokken. Velen keerden direct na
aankomst onverrichterzake terug. De pis
tes waren niets meer dan keiharde ijsvlak
ten waar, door de geringe hoeveelheid
sneeuw, levensgevaarlijke rotsformaties
bovenuit staken. Om zoveel mogelijk men
sen te trekken, was er wat met de weerbe
richten gerommeld.
Wanneer de omstandigheden wèl gunstig
zijn, komt ogenblikkelijk een tweede na
deel om de hoek kijken: tegenover de af
daling van nauwelijks twee minuten staat
een wachttijd bij de skilift van een half uur
tot drie kwartier, zeker in de weekends.
Wie niet wil wachten kan zijn heil zoeken
bij een instelling die langs elke Belgische
skipiste rijkelijk is vertegenwoordigd, maar
de gezonde Ardennenlucht bederft: de fri
teskraam.
Een bijzonderheid onder de Belgische win
tersportcentra is ongetwijfeld de piste van
Francorchamps. Tot 12 uur s nachts
heeft men daar de mogelijkheid bij kuns
tlicht te skiën. Toch is deze afdaling niet
helemaal zonder gevaar. De man die de
skilift en het licht bedient, handelde afge
lopen winter helemaal naar eigen goed
dunken. Toen hij op een avond, om zeven
uur, vond dat er te weinig skiërs waren,
OM DE LANGE WACHTTIJDEN
TE DODEN...
werden de grote schijnwerpers op de piste
gedoofd en stelde hij de lift buiten wer
king, zich niets aantrekkend van de skiërs-
die nog bezig waren de gevaarlijke ijsvlak
te met stenen en kuilen af te dalen.
Sauerland
Het Nederlandse wintersporttoerisme naar
West-Duitsland steeg, blijkens de statistie
ken, het afgelopen seizoen met 24 pro
cent. Die stijging komt deels voor rekening
van Sauerland, dat evenals de Harz, het
Zwarte Woud en Oberbayern tot de grote
Duitse skicentra kan worden gerekend.
De op ongeveer 700 meter hoogte gelegen
plaatsen Willingen en Winterberg zijn de
voornaamste ski-oorden van Sauerland,
waar de sneeuwkansen wel veel geringer
zijn dan in Beieren, maar waar men, wan
neer de tot 840 meter hoge pistes een
maal onder een hagelwit pak sneeuw zijn
bedolven, toch behoorlijk goed terecht
kan. De twee plaatsen, waarvan Winter
berg de grootste en bekendste is, bieden
samen onderdak voor 12.000 toeristen.
Informatie
Wie meer wil weten over de wintersport
mogelijkheden bij onze zuiderburen kan
terecht bij het Belgische Verkeersbureau
aan het Leidseplein in Amsterdam, tel.
020-251251, de Tourclub van België en
het Commissariaat Generaal voor Toeris
me in Brussel en de Vlaamse Toeristen
bond in Antwerpen. Sneeuwberichten zijn
's winters te verkrijgen bij onder meer de
Fédération du Tourisme in Luik en via de
toeristische informatie van de BRT-radio.
Voor informatie over wintersport in Sauer
land kan men zich het best wenden tot het
Duitse Reis-Informatiebureau aan het Spui
in Amsterdam, tel. 020-241293.
zo vriendelijke glooiing dat de
projectontwikkelaars die de
zuidelijke Alpen in de zestiger
jaren afstroopten op zoek naar
ski-locaties er niet omheen kon
den. Hier moest een winter
sportcentrum van formaat ko
men.
Merlette is dat centrum gedoopt
en het is vijf kilometer en negen
haarspeldbochten van het oude
Orcières verwijderd. Het gebou
wen-complex dat er is opgetrok
ken ligt als twee halve manen
rond een centraal punt waar de
afdalingen eindigen en de skilif
ten beginnen. Liften, een kleine
twintig in totaal, die tot een
hoogte van 2650 meter stijgen,
vanwaar zich fraaie lange pistes
uitstrekken, waar het zonder
veel problemen goed glijden is
over de fijne poedersneeuw. De
inrichting van het complex is bij
zonder functioneel. Eenmaal be
neden zijn de „teleskis" die
weer voor het vervoer naar bo
ven moeten zorgen zó dichtbij
dat men nauwelijks enige me
ters hoeft te lopen. Moeizaam
sjokken op stijve skischoenen
met de latten op de nek, hoeft
niet in Merlette. Voor beginners
is er een apart sneeuwplein met
een ideale oefenhelling, even
eens voorzien van liften. Gevor
derden die zich aan het ruigere
werk willen wagen kunnen met
een skileraar buiten de piste
...het sportieve gebeuren voert de boventoon...
ALPEN VAN HET ZUIDEN:
trajecten van 3, 5, 10, 15,
20 en 25 kilometer, in vele
gevallen met een dubbel
spoor.
Les Contamines Montjoie,
een andere schakel in de
keten van „Les Stations
Villages Savoie", is een
dorpje dat een tamelijk za
kelijke sfeer ademt. De
nieuw opgetrokken hotels
en appartementen zijn
minder tactisch binnen de
natuur ingebouwd, waar
door het plaatsje een wat
plompe indruk maakt. Les
Contamines ligt op 1164
meter hoogte en stelde
vroeger werkelijk niets
voor. Het heeft hoege
naamd geen historische
achtergrond. De drie tele-
kabines, elf sleepliften en
drfe stoeltjesliften zorgen
voor een capaciteit van
15.000 personen per uur
en bereiken een gebied
van 1500 hectaren, waar
een ononderbroken afda
ling van 1400 meter moge
lijk is.
Gezelliger dan Les Conta
mines zijn Samoëns en
Chatel, die wèl over een
oude kern beschikken. Sa
moëns beschikt over een
oude markt, een middel
eeuws kerkje en een bota
nische tuin. Net als voor
alle Stations Villages Savo
ie geldt hier: weinig aan
trekkelijk voor de liefheb
ber van het „après-ski"
maar een prima oord voor
een pur sang skivakantie
met het hele gezin.
v Haute Savoie, zo'n hon-
1,1 fd kilometer ten noor-
n van Les Alpes du Sud,
n,kt duidelijk op de rusti-
intieme, gezinsvakan-
!I Dit samenzijn met het-
zin dient in het alge-
en wel wat vroeger in
1 Ijaar te worden gepland
rc n de vakantie in de Al-
n n van het Zuiden. Rond
'f gin april is „het mooi"
'f ide sneeuw in de Haute
irl voie er meestal wel zo'n
6 etje af.
s
1 gebied heeft niet altijd
Frankrijk behoord. Tot
60 voerden de Italianen
de scepter en het Itali-
nse koningshuis heeft
if zijn wortels. Nog maar
ft geleden waren vee-
lt en de winning van ij-
rerts er de voornaamste
onnen van bestaan. De
ast waarmee de toeris-
lindustrie er uit de
°nd is gestampt, heeft
het uiterlijk van de
fpjes duidelijk zijn weer-
39 gehad. De historische
acht van de oude dorps-
'nen wordt hier en daar
t ontsierd door de mo-
fne flatgebouwen. Ver
leken met bijvoorbeeld
'stenrijk, kenmerkt het
heel zich nogal eens
"ar een wat armoedige
®r. Waarmee geen mis-
fstand gezaaid wil zijn
®r het onderhoud van de
tg
hitten
die
Jtdf
tot een hoogte van 2650 meter stijgen...
Ok mm
s
5
e
Si
jes, terwijl ook de hotel- en
restauranteigenaren hun
klanten proberen te bin
den door extra aandacht
aan de kleintjes te beste
den.
Van de Haute Savoie-
dorpjes die wij bezochten,
maakte Le Grand Bornan
de meeste indruk. Met zijn
eenvoudige architectuur en
zijn ook overigens ingeto
gen sfeer heeft deze berg-
nederzetting zich in de
loop van de jaren op
gewerkt tot een ski-oord
waar 29 ski-liften voor de
wintersporters klaar staan.
De totale lengte van de
pistes in Le Grand Bornan,
950 meter hoog en in het
hartje van het Aravis-mas-
sief, bedraagt 60 kilome
ter. Ook de langlaufers ko
men hier ruimschoots aan
bod en kunnen kiezen uit
Ai
2
it je de Haute Savoie
it kunt verwijten is een
'Srdaad aan nachtclubs.
0 op zoek is naar uit-
msgelegenheden met
Iterjuffrouwen en knal-
ide champagnekurken
2 hier per se aan het ver-
0rde adres. Rond de
ik van vier, wanneer de
liften stoppen en er
»n afdalingen meer
igelijk zijn, valt het le-
i stil in deze winter-
n ortdorpjes, die zich
renigd hebben in Les
itions Villages Savoie.
appartementen en hotelka
mers. Integendeel, dat is
prima in orde in de Haute
Savoie. Ook de verzorging
laat weinig of niets te wen
sen over.
De skipistes zijn zonder
meer voortreffelijk. Mede
doordat er van een massa
le beoefening van de skis-
port (nog) geen sprake is,
zijn de pistes zeer redelijk
te bereiken en is er van
wachttijden bij de liften
nauwelijks sprake. Overi
gens is de Haute Savoie
niet alleen geschikt voor
alpine-skiën. Ook de beoe
fenaren van de langlauf-
sport kunnen er heel goed
terecht. Kenmerkend voor
het gebied is de grote aan
dacht die de toeristenin
dustrie aan de kinderen
schenkt. Er zijn tal van
crèches, skischolen forme
ren heel vaak kinderklas-
