ILeidse ,,St. Paneras" na „verjongingskuur'' van kwart eeuw overgeleverd aan toekomst m Variabele groeispaarbewijzen Leden Provinciale Staten op bezoek bij Estec COMMISSIE BUIGT ZICH OVER DREIGEN MET POLITIEDWANG i II- HOOGLANDSE KERK WEER LEVENDIG IN GEBRUIK GENOMEN PvdA-Voorschoten verzet zich tegen huisvestingsbeleid aan toonder LEIDSE SPAARBANK TAD/REGIO LEIDSE COURANT ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1979 SB; (S) I :i® eesi ithaal ai 51 ,EIDEN - Met opgetogen ingetogenheid gistermiddag, na een periode van bijna jaar restauratiewerkzaamheden, de ;ooglandse kerk hersteld aan een Leidse emeenschap terug gegeven. Met toespra- en, koorzang en aangeblazen muziek, i-erd de blanke schoonheid van het ge- iuw aan komende generaties overgedra- n. Behalve CRM-minister mevrouw ardeniers-Berendsen waren daar geno- igden in formidabele geledingen. Om en greep te doen: burgemeester Vis en ega, wethouder Waal, raadsleden, de id-burgemeesters Van Kinschot en Van jr Willigen, nauw bij de restauratie be- okken personen en vele anderen die en kwart eeuw op de één of andere ma- ier de restauratie van ver of nabij heb- en meegemaakt. IJl inleidend spel van •ganist Joop Brons en hoboïst Han Ka- aan, habitué's van de Hooglandse kerk. n heerlijke akoestiek, vooral voor de ibo; dat zal menigeen niet zijn ontgaan. ;t in de oude binnenstad dat vandaag worden voortgezet met een „open waarbij opnieuw veel muziek en ing de gotische ruimte in gezonden zal sforden. Minister Gar deniers van CRM op de kansel van de Hooglandse kerk tijdens haar opening stoespraak. linister Gardeniers deed het veel deugd, te ogen spreken bij het weer in gebruik stel- ii van „deze aan Sint Paneras gewijde rk". Zij sprak namens een rijksoverheid e op het gebied van monumentenzorg deze iJJinserverende betrokkenheid ziet als „we- h inlijk onderdeel van het door dit kabinet •voerde cultuurbeleid". In dit verband leg- mevrouw Gardeniers bijzonder de na- :uk op het werkgelegenheidsmotief dat gehanteerd. Maar ook: „restaureren behalve deskundigheid (die in steeds Djinaere mate wordt aangekweekt) betrok- en inzet. Maar hier zien we de her vreugde en de voldoening van het bezigzijn terug", werkzaamheden kunnen niet een stimulans van overheidszijde tot stand komen. Dat betekent: het scheppen van de financiële voorwaarden om dat mo gelijk te maken", aldus de minister, die staande hield, dat op CRM „de monumen tenzorg als een prioriteit wordt beschouwd, binnen de gegeven mogelijkheden". „Het gaat om het herstel van, zoals mijn Belgi sche ambtgenote mevrouw De Backer het zo treffend eens noemde: het web van ver trouwdheid". Verder, zo meende zij, is het restaureren van het gebouw één, maar het laten voortleven van het gebouw een min stens zo moeilijke tweede opgave. „Het fi nanciële draagvlak voor de instandhouding van onze monumentale kerkgebouwen is bedenkelijk smal aan het worden". De minister zei te hopen, dat een voorgestel de onderhoudssubsidieregeling voor kerkge bouwen spoedig „operationeel" zal worden, zodat een bescheiden aanzet tot de aanpak van het onderhoudsvraagstuk bij de grote monumenten van de grond kan komen. Even zo begerig op dit punt was president kerkvoogd mr. B. Plomp, sprekend over de zorgen die dit kostbare bezit van deze kerk met zich brengt. De hervormde gemeente zal acht ton moeten opbrengen binnen het totale restauratiebedrag van 17,5 miljoen gulden. „Maar twee dingen mogen duidelijk zijn bij het onderhoud: er is een relatief zware belasting wegens onderhoudskosten van monumentale kerkgebouwen, die er zijn ter wille van het algemeen belang. Daarnaast hebben wij de angstige zekerheid, dat wat er aan onderhoud wordt uitgegeven vaak gewoon niet voldoende is". Ds. A. J. Lamping, voorzitter Centrale Ker- keraad van de Hervormde Gemeenté van Leiden, huldigde, evenals de vorige spre kers, de nagedachtenis van de een jaar gele den overleden grote man achter de restau ratie, de architect Piet van der Sterre. „Hij had bij deze voltooiing van de restauratie een geschenk willen aanbieden, een door hemzelf ontworpen doopvont. Op de laatste dag van zijn leven, op 3 oktober vorig jaar, tekende hij nog aan het ontwerp. Vandaag mag ik dit doopvont, aangeboden namens mevrouw Van der Sterre en het architec tenbureau, aanvaarden. Mevrouw Van der Sterre schonk ook een gerestaureerde tafel, afkomstig van het oude Weeshuis". Een an dere herinnering aan Piet van der Sterre is een herdenkingssteen, die aangebracht is naast de zuidelijke toegang van de kerk. De plechtigheid, omspeeld door veel zon licht dat in stralenbundels het zuidertran sept binnen prangde, werd opgeluisterd, be halve door hobo en orgel, ook door de voor treffelijke zang van de Leidse Cantorij, on der leiding van de cantor-organist Joop Brons. Fibratieloos „Engels" stemgeluid in „I was glad", van Richard Woodward; 17e eeuws; een verrukking als in een „Abbey", onder hoge gewelven. Even stijlvol in deze gewijde ruimte (want die wijding hangt in de oude St. Paneras nog steeds; ondanks de „ontroomsing", die hier en daar bij de res tauratie aan kracht heeft ingeboet vanwege „herontdekkingen") waren de polyfone Gloria en Hosanna uit een 16e eeuwse Missa Brevis van Gabrieli. De Cantorij in blauwe toga's; amateur - zangers en zangeressen die een heel eind erg goed wegkomen. Einde, na een slotwoord van de voorzittende kerkvoogd. Sein voor een passend vertier, bij verversingen in koor en middenschip. En de zonnestralen maar binnenvallen; tot op de zerken van wie ons, prominent, zijn voorgegaan en nu in steen zijn achtergeble ven.' Vervlogen tijden herleefden. Zonder helemaal Breugheliaans te worden, leken de middeleeuwen gematigd te zijn terugge keerd, met brekend glaswerk en omgeval len stoeltjes. De mens verandert nooit hele maal en daarom zeggen we vandaag: leve Sint Paneras die (een verdienste van hoofd - kerkvoogd Plomp, door daarop te wijzen) als één van de IJsheiligen voort leeft, samen met Sint Bonifatius. TON PIETERS heer en mevrouw De Koning. jisse neemt ifscheid van temeente-bode tISSE Tijdens een drukbezochte ïceptie heeft de gemeente Lisse gis- èrmiddag afscheid genomen van ar eerste gemeentebode. De heer P. Koning is ongeveer 27 jaar als de in dienst bij de gemeente Lisse jfeweest. Hij gaat nu met pensioen. jjamens de medewerkers van de dienst Interne zaken ontving de scheidende bode ,4en fraaie pentekening waarop het huidi- n# raadhuis staat afgebeeld. De perso-, lieelsvereniging had voor het gezin de atoning een cadeaubon, dat waarschijnlijk rordt besteed aan de aanschaf van een kinameublement. Burgemeester Berends 1 de heer De Koning namens het ge- .'entebestuur een gouden horloge met bcriptie aan. Mevrouw De Korjing kreeg Bén bedrag aan geld om voor zichzelf te festeden. De heer en mevrouw De Ko- jlng kregen vervolgens honderden han- te drukken. NOORDWIJK Leden van de provinciale staten van Zuid-Holland maakten gisteren hun jaarlijkse ex cursie. De tocht voerde dit jaar onder meer naar Noord wijk, waar zij de Es tec bezochten. Estec, het „European Space Research and Technology Centre", is 30 mei 1975 opgericht. Het komt voort uit een fusie tussen de Eldo en de Esa, twee afzonderlijke Europe se ruimtevaartcentra. van de administratie van Es tec, de aandacht op het vreed zame karakter van de aktivi- teiten van Estec. De Estec houdt zich bezig met het ont wikkelen van statelieten voor meteorologisch onderzoek en voor televisie en radioverbin dingen. Daarnaast is het cen trum actief in het Amerikaan se „Space Shuttle" project. Na een uitgebreide uiteenzet ting over diverse facetten van het werk werden de bezoekers in stofvrije jassen gestoken om vervolgens een bezoek te brengen aan de testhal van Es tec. In deze hal worden onder delen van de te lanceren sate- lieten getest op trillingsgevoe ligheid, stabiliteit en warmte- gevoeligheid. Door de interes se die de statenleden aan de dag legden, duurde dit bezoek langer dan was voorzien zodat het in het programma opgeno men discussie-kwartiertje kwam te vervallen. Na een dankwoord van de commissaris van de koningin van Zuid Holland. Mr. M.Vro lijk, aan de directie van Estec vervolgen de statenleden hun weg op deze excursiedag naar het toekomstig recreatiegebied Midden-Delfland. Enkele statenleden in de testhal van de Estec. Vrachtwagen kantelt na mislukte invoegpoging ZOETERWOUDE Een 25-jarige bestuurder van een vrachtwagen uit Roosendaal ver loor gistermorgen de macht over het stuur van zijn wagen, doordat de invoegstrook te kort bleek te zijn. Noodgedwongen reed het voertuig de berm van Rijksweg 4 af en kwam een tiental meters lager tegen een boom tot stilstand. De chauffeur kon onge deerd uit de wagen klimmen. Komend vanaf Zoeterwoude wilde de chauffeur invoegen op de Rijksweg richting Am sterdam, maar door de drukte zag hij daar geen kans toe. Het einde van de invoeg strook was te smal voor de brede wagen en het rechtervoorwiel raakte de zachte berm. De bestuurder kreeg de wagen daarna niet onder controle en het 35 ton wegende ge vaarte denderde'vervolgens naar beneden. De vrachtwagen werd bij de manoeuvre grotendeels vernield. VOORSCHOTEN De gemeenteraad kan in meerderheid akkoord gaan met het beleid van burgemeester en wethouders betreffen de de woningbouw en huisvesting voor de komende jaren. Dat beleid is vastgelegd in de nota „Woningbouw en huisvesting". CDA en VVD konden zich volledig verenigen. D'66 had enige aanvullingen, terwijl PvdA ook dit maal oneens bleef ten aanzien van het niet plaatsen van Voorschoten op bijla ge II van "de woonruimtebeschikking 1974. Die plaatsing zou inhouden dat economische gebondenheid met de gemeente noodzake lijk is voor het kopen van een woning tot f 270.000,-. B en W zijn van oordeel dat wo ningen in een dergelijke prijsklasse thans al maanden leeg staan in Voorschoten en voorkeur voor Voorschotenaren dus niet aanwezig is. Van Leeuwen (PvdA) wees op de drastische toeneming van de woningzoekenden en hij vond de nota te veel gericht op de koopsector. Visser (PvdA) meende dat Voorschoten moet bouwen voor de eigen inwoners, die graag van een flat naar een eengezinswoning willen over stappen. De Keuning (VVD) toonde zich bereid om gemeentewoningen over te dragen aan de huurders indien ook de naastgelegen woningen in particuliere handen zijn. Valkenburg (CDA) sloot ook woningbouw voor de „naaste" (andere gemeente) niet uit en Aikens (D'66) wilde eerst naar de behoeften en pas daarna naar de finan ciën kijken bij het woningbouwplan. Wethouder Marselis (CDA) verklaarde dat B en W een flexibel beleid voorstaan. Het aantal koopwoningen dat langdurig leeg staat in Voor schoten is thans 136 stuks. Wethouder Eveleens (PvdA) wees op het versneld bouwrijpmaken van Voorschoten-Zuid (Starrenburgerpolder) en vroeg steun om zo spoedig mogelijk de gron den in eigendom te gaan verwerven. Ten aan zien van de totale bouw is ook Voorschoten sterk afhankelijk van de rijksregelingen. Wet houder Van Dalen (VVD) stelde dat het uit gangspunt bij het vaststellen van een uitbrei dingsplan moet zijn het gegeven dat het plan moet voldoen aan de eisen welke door de rijks overheid opgelegd wordt. Bij het voorstel tot verhoging van de tarieven voor de gemeentelijke belastingen kwam wet houder Van Dalen (VVD) met een nieuw voor stel dat tegemoet kwam aan de wensen van de marktkooplieden en waardoor de stijging van de standplaatsen minder drastisch is. Schoor voetend ging de raad akkoord, nadat een voor stel tot verdaging van Meerhoek (CDA) werd afgewezen door de raadsmeerderheid. Het spreekrecht van het publiek voor de raads vergadering is thans definitief. Maximaal een half uur voor de vergadering kunnen sprekers het woord voeren, ieder met een spreektijd van vijf minuten. Krachteloos politiek stuk in Schouwburg LEIDEN De grootste hoe veelheid sociaal-politieke stukken werd en wordt ge produceerd in West-Duits- land. Gezien de grote ver scheidenheid aan stukken, is het niet verwonderlijk dat Mannen van den Dam gis teravond met een stuk van de Duitser Horvath de Schouwburg bespeelde. Het is in beginsel geen gemak zucht die een groep die iets over de huidige situatie wil zeggen, doet grijpen naar een Duits stuk uit de jaren '30. In de geschiedenis zijn altijd pa rallellen te trekken; mensen dienen lering te trekken uit gemaakte fouten. Horvath schetst in zijn stuk „Geloof, hoop en liefde" de si tuatie van Elisabeth, jong, werkloos en wanhopig. Mense lijk gezien onterecht, maar wettelijk terecht, wordt zij veroordeeld tot een gevange nisstraf, die haar mogelijkheid voor een gelukkige toekomst vernietigt. De wijze waarop Horvath dit thema uitwerkt, blijkt echter niet aan te slaan bij het hedendaagse publiek. Mannen van den Dam ving aan het stuk te spelen in een afgemeten, abrupte speelstijl die krachtig overkwam. Gaan deweg verwaterde dit echter, en kwam het naturalistische spelen weer boven. De krachtige impuls waarmee het stuk begon, verdween niet alleen in het spel, maar ook in de tekst van het stuk. Roman tisering van de hoofdpersoon vond onverwacht plaats, daar uiteindelijk getoond werd, niet hoe Elisabeth haar werkloos heid ervaart, maar hoe ze haar verloofde verliest. Aangezien nergens in het stuk werkelijk de economische achtergrond en de uitzichtloosheid van de crisissituatie duidelijk werden, kreeg deze liefdesgeschiedenis teveel nadruk. Mannen van den Dam. waarin overigens ook vrouwen spelen, heeft een stuk gebracht dat niet meer aansluit bij onze be levingswereld; de gekozen speeltrant bleken ze niet te kunnen volhouden, met als re sultaat een voorstelling zonder zeggingskracht. .TACQITF.T.TNF. MAHIFTT Teleurstellend concert in de „Meester"serie LEIDEN De Meesterserie van K&O startte gistera vond. In dit geval kon „meester" alleen slaan op de bezetting. Per slot gaf Ne derlands tweede orkest acte de présence. De programma- keuze was regelrecht „pro menade": vier stukken, waarvan drie populair-klas- siek en één drakerig virtu oos. Wat bezielt het Rotter dams Philharmonisch Or kest en/of Zinman en/of K&O? Ongetwijfeld is een vollere zaal een van de za ken waarnaar moet worden gestreefd. Maar is men zich er tevens van bewust dat men een bepaalde groep be zoekers van zich ver vreemdt? Beethoven (Ouverture Eg- mont) gaf een beheerst drama tische visie te zien, maar voeg de aan het al van noot tot noot geïnterpreteerde beeld van De Egmont zeker niet iets toe. Mozarts hoboconcert (314) is in de orkestbegeleiding van een benauwende clichématig heid. De solopartij daarente gen heeft volop ruimte. Na de pauze speelde Kaoru Kakudo de vioolpartij in een concert (nr. 5) van Henri Vieuxtemps, een romantische selfmade componist met een onbedwingbare reislust. Het werk was tendentieus, hart stochtelijk en Kaoru's streek paste, met veel vibrato, excel lent bij deze toch wat drakeri ge compositie. Het laatste werk was een monster met vele koppen maar een van pa pier maché: „Les Sylphides". Het is een orkestbewerking van Roy Douglas van diverse kleinere werken voor piano van Chopin. Veel goedkoop vertoon hier en we moeten het dus maar snel vergeten. VF.RENA KOPERDRAAT ."ZflDEN Het ziet er et naar uit dat de twee onschepen die eind Hiei^rig jaar illegaal lig- ■lats hebben gekozen in Boshuizerwetering er lang zullen blijven. e commissie voor de be- pepschriften boog zich Istermiddag over de ïag of het college al i niet de politie kan schakelen bij het ver- ideren van de schepen. Inzake verwijdering woonschip uit Boshuizerwetering juni kregen de bewo- ri de schepen, en woonboten in de al- nene zin van het (S) jbord, maar bewoonbaar Imaakte vrachtschepen, nog kunnen varen, aanzegging van het illlege dat zij zich moes- 7.«n verschepen naar de iovinciale wateren. Het [Uege stelde een bepaal- termijn. Wanneer die »u worden overschre- j-n, zouden de schepen por de politie worden verwijderd. Tegen deze dreiging met politied- wang nu heeft een van de bewoners, de heer M. Lührman een bezwaar schrift ingediend. Volgens de verdediger van de heer Lührman, de heer Slenitzr, heeft de gemeente vooralsnog wettelijk gezien geen been om op te staan om het woonschip onder po- litiedwang te doen ver wijderen uit de Leidse wateren. Hij stelde dat het iets anders zou zijn als het college de door de heer Lührman tegelijk met het bezwaarschrift ingediende aanvraag voor een ligplaatsvergun ning, had afgewezen. Het college heeft evenwel in een eerder stadium laten weten niet bereid te zijn een ligplaatsvergunning voor het schip af te ge ven. Op de later inge diende aanvraag heeft het nog niet gereageerd. Het gemeentebestuur wil eerst de uitspraak van de commissie voor de be roepschriften inzake het al of niet gerechtigd zijn om politiedwang aan te kondigen, afwachten. De heer De Raad deelde namens he>t college mee dat het Leids gemeente bestuur het huidige woonschepenbestand be waakt. „Dat is ook nood zakelijk. Als er een min der streng beleid zou worden gevoerd, hebben we binnen de kortste ke ren een noodsituatie met al die woningzoekende studenten in Leiden, die dan hun toevlucht tot een woonboot zullen zoe ken". De heer De Raad ontkende de heer Lüh rman in eerdere instantie te hebben beloofd mede werking te verlenen aan het verplaatsen van het woonschip naar e£n nabij de Boshuizerwetering ge legen kreekje. De gemeentelijke dienst reiniging, havens en wa renmarkten heeft enige tijd geleden een beton nen paal in het midden van de toegang tot de kreek gezet om te voor komen dat de schepen hier ligplaats zouden kie zen. De directeur van de dienst, die zich bezig houdt met het toezicht op de woonschepen, Van Overmeire, stelde dat er al genoeg moet worden gewoekerd met de ruim te om alle legale woon schepen een plaatsje jn de Leidse wateren te ge ven. „Leiden heeft wel veel water, maar niet alle water is uit planologisch oogpunt geschikt om er boten in te leggen. Er kan hier en daar wel wat geschoven worden, maar dan moeten we altijd voorrang geven aan lega le boten die in de weg liggen, zoals binnenkort het geval zal zijn met en kele woonschepen aan de Haagweg", aldus de heer Van Overmeire. De commissie voor de be roepschriften doet bin nen enkele weken uit spraak over deze zaak. Bij een looptijd van 5 jaar: rente4 9% 0 ol/n/ Ook inwisselbaar na 2,3 of 4 jaar: rente4 resp. 7 /4, 8 en 8 /2 /O 4rente op basis van samengestelde interest. Verkrijgbaar in coupures van: f 500,-, f 1000,- en f 5000,-.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 3