Tweehonderd mensen
geëvacueerd uit
Hamburgse stadswijk
1
Young: niet eenvoudig
Carter te verslaan
Britten nemen
voor miljoenen
ponden hasj
in beslag
Per 1 juli 1980 verbod
op „legbatterijen"
Muzorewa en Smith
wensen meer haast
ff
Kroetsjov eerste mens in ruimte
Onderzoek in Canada
naar Amerikaans
KLM-kantoor
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 18 SEPTEMBER 1979 PAGINA 10
(Van onze correspondent Ami van
Vree)
BONN Tweehonderd mensen in de
Hamburgse stadswijk Eidelstedt zijn
gisteren uit hun huizen geëvacueerd in
verband met de vondst van onvoorstel
bare hoeveelheden gifgas en munitie
op het terrein van de stilgelegde chemi
sche fabriek Stoltzenberg. Zestig fa
brieken in de omgeving met in totaal
ongeveer 1500 werknemers zijn voorlo
pig gesloten. Hoelang de evacuatiemaa
tregel (de mensen moeten hun huizen
van tien uur 's-morgens tot vier uur 's-
middags verlaten) zal duren is nog on
bekend.
Elke dag worden nieuwe, verrassende
vondsten gedaan en het schandaal neemt
daarmee steeds grotere vormen aan. Tot
nu toe zijn 500 ton gif en munitie van het
terrein verwijderd waaronder acht grana
ten met het uiterst gevaarlijke zenuwgas
tabun die zondag op aanwijzing van een
voormalige werknemer in een dichtgetim
merd toilet waren ontdekt Deze heeft de
autoriteiten er ook opmerkzaam op ge
maakt dat in vaten onder de grond de gas
sen sarin en soman verborgen zijn. Om
wat voor spul het gaat drukte een brand
weerman zo uit: „Een keer inademen, en
de mens is dood". Het gaat bij deze gassen
om wapens die Duitsland aan het eind
van de Tweede Wereldoorlog heeft ont
wikkeld maar die nooit zijn gebruikt om
dat de producenten er niet zeker van wa
ren of ze ook schadelijk voor de eigen
troepen zouden zijn.
Op het terrein rond de fabriek lijkt het
wel oorlog. De politie grendelt de stads
wijk hermetisch af. Specialisten van het
Duitse leger en van de brandweer grazen
met gasmaskers op en uiterst voorzichtig
het gebied af. Het is namelijk niet uitge
sloten dat in diepere lagen (er is vroeger
turf gestoken) nog vaten met gif liggen
die door ouderdom en roest kunnen in
storten waardoor het gif vrij zou kunnen
komen.
Politiebeambten onderzoeken de papieren
van het bedrijf en ondervragen de circa
250 voormalige werknemers van het be
drijf om te weten te komen wat er precies
Deze van gasmasker voorziene chemische deskundige van het Westduitse
leger bij een groot aantal containers met zwaar vergiftig gas, dat gevonden
is in een oude fabriek in een stadswijk van Hamburg.
ligt opgeslagen. Politiek schijnt het schan
daal dat al een mensenleven heeft geëist
(een achtjarig jongetje dat met munitie
speelde) ook nog wel een staartje te gaan
krijgen. Verschillende instanties schijnen
al op zijn laatst eind maart op de hoogte te
zijn geweest van de opslag van het ge
vaarlijke materiaal dat nauwelijks bevei
ligd was. Op verzoek van de CDU van de
stadsstaat Hamburg zal een officieel parle
mentair onderzoek worden ingesteld. Te
gen de huidige eigenaar van de firma, de
66-jarige Martin Leuschner is een gerech
telijke procedure op gang gebracht.
Pikant is dat de bekende schrijver Gunter
Wallraff al tien jaar geleden in een van
zijn omstreden reportages, „verboden be
wapening", op het bestaan van de firma
Stoltzenberg en de aanwezigheid van de
uiterst gevaarlijke gifgassen daar heeft ge
wezen. Wallraff probeerde te bewijzen dat
in de fabriek verboden C-wapens (chemi
sche wapens) werden geproduceerd en dat
deze onder andere aan het Westduitse le
ger werden geleverd ondanks het feit dat
de Bondsrepubliek in 1954 het WEU-ver-
drag (Westeuropese Unie) tegen de pro-
duktie en het gebruik van C-wapens heeft
getekend.
Onder deze wapens behoren ook sarin, ta
bun, soman en het zogenaamde stiksto-
flost, die nu bij de fabriek zijn ontdekt.
Onder het mom van een ambtenaar van
het ministerie van Defensie had Wallraff
een telefoongesprek met Leuschner ge
voerd, die toen nog procureur van de fir
ma was, waaruit bleek dat het bedrijf
meerdere keren gifgassen aan de Bundes-
wehr geleverd had. Zowel het ministerie
als de onderneming ontkende echter de
bewering van Wallraff.
Ook gisteren heeft een woordvoerder van
het ministerie van Defensie ontkend dat
er verbindingen met het bedrijf bestaan.
Deze gedachte was weer opgekomen om
dat er op het terrein ook lege kisten met
het opschrift „Bundeswehr" zijn gevon
den. Het leger heeft volgens deze verkla
ring slechts een keer, in het midden van
de jaren zestig, een bestelling geplaatst
voor vijftien kilo stikstoflost, om er „af-
weermaatregelen" mee te beproeven.
Sinds 1970 betrekt men deze proefgassen
echter uit het buitenland.
De firma Stoltzenberg is in 1928 al eens in
het nieuws gekomen toen er een tank met
tien ton van het gifgas phosgen ontplofte.
Tien omwonenden kwamen toen om het
leven en 300 werden deels ernstig ge
wond. Frankrijk en Engeland werden
door het ongeluk op de gedachte gebracht
dat Duitsland de bepalingen van het vre
desverdrag van Versailles gebroken had.
Noorwegen
stemt rechts
OSLO (Reuter) Als de pro
vinciale en gemeenteraadsver
kiezingen die in Noorwegen
gehouden zijn, kamerverkie
zingen waren geweest, dan zou
de socialistische minderheids
regering van premier Odvar
Nordli zijn gewipt en zou een
niet-socialistische meerder
heidsregering met ruime arm
slag aan het bewind gekomen
zijn.
Nordli, wiens partij sinds veer
tig jaar de doorslaggevende
factor in de Noorse politiek is,
sprak zijn grote teleurstelling
over de uitslag van de plaatse
lijke verkiezingen uit
Prins Alfred
dient zijn
ontslag in
GENEVE (KPI-DPA) De
vertegenwoordiger van het
hoge commissariaat voor
vluchtelingen, de Oostenrijk
se prins Alfred zur Lippe-
Weissenfeld, heeft zijn ont
slag aangeboden.
De prins wordt ervan beschul
digd zich kunstschatten te
hebben toegeëigend die af
komstig zijn uit kerken en
musea in het door Turkije be
zette noordelijke deel van Cy
prus. Bij een huiszoeking wa
ren vrijdag talrijke kunstvoor
werpen in de woning van de
prins gevonden.
Atoomcommissie
VS: geen kern
centrales in be
volkt gebied
(Van onze correspondent)
WASHINGTON De Ameri
kaanse commissie voor het
toezicht op de kernenergie
(Nuclear Regulatory Commis
sion) zal de regering aanbeve
len eventuele nieuwe kerncen
trales niet meer te bouwen in
dichtbevolkte gebieden.
Omdat grote ongelukken met
kerncentrales tot voor kort als
hoogst onwaarschijnlijk wer
den beschouwd, is bij de bouw
van de huidige 72 reactoren in
de V.S. vrijwel geen rekening
gehouden met gevaar voor
omgeving. Door het recente
ongeluk in de centrale bij Har-
risburg is de commissie echter
tot andere gedachten geko-
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN MAANDAG Na een dolle jacht op zee. ter
hoogte van de kust van Cornwall, werd gisteren door de
Britse douane 2,5 ton hasj buit gemaakt.Bij een verder on
derzoek in Noord- en Zuid-Londen werd nog eens anderhalf
ton gevonden. De totale marktwaarde van de hasj komt op
ongeveer 27 miljoen gulden. Het is de grootste vangst die de
Britten ooit gedaan hebben.
Dankzij het optreden van de douaniers zitten veertien personen
in de gevangenis. De Britse douane wist al maanden dat ergens
een reusachtige voorraad drugs aan land gebracht zou worden.
Gisterochtend lagen vier douane-kotters op de loer tegenover
een rustige baai van Cornwall.
Na verloop van tijd daagde uit de ochtendmist een omgebouwde
vissersboot op, die drie dagen tevoren het anker gelicht had in
een haven aan de Middellandse Zee. Een serie rubberbootjes
ging langszij dit vaartuig liggen. De vracht van het grotere schip
werd overgeladen, waarna de rubberbootjes terugkeerden naar
de kust.
De smokkelboot vertrok dadelijk, maar hij werd in een vrij dik
ke mist nagezet door de kotters van de douane. De wilde jacht,
met snelheden van meer dan 24 knopen, duurde anderhalf uur.
Drie douaniers drongen aan boord van het achtervolgde schip
en arresteerden de vier opvarenden.
Ondertussen hadden politiemacht en douaniers in een landhuisje
op de kust van Cornwall de volledige lading kleverige indische
hennep ontdekt en in beslag genomen. Drie personen werden
hierbij gearresteerd. Razzia's in Londen leverde nadien de arres
tatie van nog zeven medeplichtigen op.
ROGER SIMONS
Valentina en Leonid Koslov.
Bolsjoi-
dansers
krijgen asiel
in Amerika
LOS ANGELES (AP) -
Russische dansers Leonid
slov en Valentina Kos
van het Bolsjoi-ballet hel
politiek asiel gekregen
Verenigde Staten. Dit isl
officiële zijde bekei
maakt.
De dansers zochten gist!
hun toevlucht tot de An
kaanse autoriteiten voordi
andere leden van het dan
zeischap in Los Angeles
boord gingen van een Ux
voor hun terugkeer naar
kou. Het Bolsjoi-ballet i J
zondagavond een toernee 5
de Verenigde Staten af. H';
VV
«■pa;
BOEDAPEST „Nikita Kroetsjov? Hij
was de eerste mens in de ruimte". Dit was
het antwoord van een communistische
jongerenleider in Hongarije, beproefd op
zijn politieke kennis. Een andere dacht
dat de vroegere Russische premier presi
dent van de Verenigde Staten was.
Enkele van de ondervraagden dichtten
Josef Stalin het opperbevel over het Duit
se leger toe en ook het gouverneurschap
van Hongarije in de jaren vijftig.
Het waren een paar van de meer opzien
barende antwoorden in een enquête die in
1976 en 1977 werd uitgevoerd in de liga
van communistische jongeren (KISZ) en
die nu zijn gepubliceerd in haar publikatie
„Jonge Communist". Er blijkt uit dat het
jonge kader hier en daar kennis van de
geschiedenis en lopende zaken mist.
Van de ruim 800 KISZ-leiders van tussen
de 14 en 30 jaar uit alle lagen van de be
volking en alle delen van het land, bleek
17 procent niets te weten over Lenin en
31 procent niets over Stalin. Kroetsjov
was een bekende naam voor maar 42 pro
cent. Onder degenen die iets afwisten van
Lenin, die in 1924 op 54-jarige
overleed, zeiden er een paar dat
goed vriend van Karl Marx was g
die in 1883 stierf.
Waar het de huidige politieke situ
Hongarije betreft, deden de
sche jongerenleiders het niet veel
Vierenzestig procent der ondervrs
wist niets te vertellen over 's lands
ke organisatie op brede basis, het p
tisch volksfront (PPF). Maar 8 p
kon de naam noemen van zijn 1 tO'
voorzitter.
Ex-president
Taraki bij
gevecht
gedood
KABOEL (AFP) Ex-presi-
dent Noer Mohammed Taraki
van Afghanisten is gisteren
overleden aan kogelwonden,
zo is meegedeeld vanuit het
militair hospitaal waarheen
hij was vervoerd na een
schietpartij in het presidentië
le paleis op vrijdag.
Met Taraki kwamen in het
vuurgevecht tussen voorstan
ders van Taraki en voorstan
ders van de nieuwe president
Hafizoella Amin, toen nog pre
mier, tussen de 50 en 60 men
sen om het leven. Amin bracht
gisteravond geen hulde aan
zijn voorganger toen hij zijn
installatietoespraak hield,
waarmee hij stilzwijgend toe
gaf dat hij deze met geweld
had moeten verdrijven.
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Na de Amerikaanse is na ook de Ca-
nadase justitie begonnen met het onderzoek naar finan
ciële handelingen op het Amerikaanse KLM-bureau in
New York.
Mogelijke financiële onregelmatigheden bij het KLM-kantoor in
New York, dat activiteiten ontplooit in heel Noord-Amerika,
werden vorig jaar aan het licht gebracht door de voormalige
KLM-accountant Jos de Wit. Volgens De Wit wilde de KLM
hem overplaatsen, omdat hij teveel wist. Hij is nog steeds in een
juridisch gevecht met de KLM gewikkeld. De Amerikaanse jus
titie is nog steeds bezig met het onderzoek naar de gedragingen
van het KLM-kantoor en zijn directeur Frits Tielman, die on
langs zijn ontslag genomen heeft.
VS vasthoudt
in Cuba-zaak
ude
da
Fan
>ck
RICHARD
NIXON
IN
PEKING
Ex-president
Nixon van de
VS brengt
momenteel, op
uitnodiging van
de Chinese
regering, een
bezoek aan
China. Bij zijn
aankomst in
Peking werd hij
begroet door
de Chinese
minister van
cultuur Huang
Zhen (tweede
van rechts).
NAIROBI De aftredende Ameri
kaanse afgevaardigde bij de VN, An
drew Young, heeft gisteren op een pers
conferentie in de Keniase hoofdstad
Nairobi gezegd dat senator Kennedy
het landsbelang en het partijbelang zal
laten voorgaan en zich niet mede kan
didaat zal stellen voor het president
schap. Young gaat campagne voeren
voor Carter wanneer hij zijn functie
bij de VN definitief heeft verlaten. Hij
zei niet te geloven dat Carter zo slap is
als uit de opiniepeilingen zou kunnen
worden opgemaakt „En ik geloof niet
dat iemand hem zo gemakkelijk zal
verslaan".
De negergemeensachap, andere minder
heden en de vrouwen kregen van Young
een veeg uit de pan. „Ik geloof niet dat zij
het recht hebben kwaad te zijn. Alles
waarom in 1976 tijdens de verkiezing
scampagne was gevraagd heeft Carter
verwezenlijkt. De dingen die de mensen
niet leuk schijnen te vin<jen, zijn allemaal
goede dingen, zoals het Panamakanaal-
verdrag dat de VS waarschijnlijk heeft
behoed voor oorlogvoering in Midden-
Amerika. Ik verwacht dat SALT zal wor
den geratificeerd, ik verwacht vooruit
gang in het Midden-Oosten, ik verwacht
succes in het zuiden van Afrika".
Young prees de Zuidafrikaanse premier
Botha om zijn recente contacten met ne
gerleiders. „Dat is een van de intelligente
re dingen die hij heeft gedaan. Ik heb veel
hop voor Zuid-Afrika".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De regeringen van Ne
derland, West-Duits land, Groot-Brit-
tannië en Denemarken zullen met in
gang van 1 juli 1980 het gebruik van
legbatterijen in de pluimveesector
verbieden. In de betreffende wetsvoor
stellen zal een overgangstermijn van
zes tot acht jaar in acht worden geno
men voordat alle legbatterijen feite
lijk moeten zijn afgeschaft.
Een werkgroep van de betreffende vier landen
heeft hiertoe besloten. Een brief van de werk
groep is gisteren in de EG-landbouwraad be
sproken.
De vier landen zullen tevens een notitie over
de problematiek opstellen met het oog op het
invoeren van een EG-regeling inzake legbatte
rijen. Dit zou moeten resulteren in een EG-
richtlijn, die op 1 september 1981 zou moeten
ingaan.
De vier landen hebben met opzet voor een rui
me overgangsperiode in hun respectievelijke
wetgeving gekozen om de sociaal-economische
gevolgen voor de producent, alsmede de belan
gen van consument en de kwaliteit van het
produkt voldoende te kunnen bekijken. De
Deense regering heeft onlangs besloten het ver
bod op de invoering van legbatterijen op te hef
fen. Het is dan ook waarschijnlijk dat daar, tij
delijk, alsnog op legbatterijen zal worden over
geschakeld, dit mede met het oog op de slechte
Deense concurrentiepositie in deze agrarische
bedrijfstak. 7
ltS
WASHINGTON De pel
rikaanse president Q-k
sluit een „cosmetische
sing" voor de kwestie
Russische troepen op I
uit, zo heeft een zed
van het Witte Huis I
klaard. De Sovjet-Unie
herhaaldelijk verzeker
de 2000 tot 3000 man I
sche troepen slechts totwgp
hebben het Cubaanse
op te leiden. Aanvaa
van deze verklaring
Washington zou een u
bieden uit de impasse,
tot een dergelijke „co;
sche oplossing" is het
Huis niet bereid.
Washington beweert d i-
Sovjet-Unie een gevecl
gade op Cuba heeft gel
De affaire kan door een
senatoren worden aan
pen om tegen het SA
verdrag (ter beperking v
strategische bewapenin®
stemmen. De Amerilq
minister Vance had
hierover een vierde gel
met de Russische ambassf
Dobrynin. Tevoren was o
Witte Huis opnieuw
over de zaak geweest.
Carters adviseur voor
heidszaken Brzezinski zei]
dag dat de brigade miss
wel betrokken is geweeig,
de opleiding van Cuty
maar dat de gevechtscapa
van de brigade een nieu*
ment was. |k
Cuba laat laatL
vier Amerika-tf
-
nen vrij
WASHINGTON (DPA)
Cuba heeft gisteren de 1
vier Amerikanen vrijge
die sinds de eerste helft vl
jaren 1960 als politieke gi
genen werden vastgeho
De vier zijn meteen me
speciale vliegmachine na
V.S. teruggebracht
VS verbiedt
vliegtuigkanoi i
van F-16
WASHINGTON (DPA)
Amerikaanse luchtn
heeft de opdracht gegeve
20 mm. kanon van het
demste jachtvliegtuig va IC
NAVO, de F-16, niet te ge
ken.
Bij schietoefeningen me
kanon is in twee gevallen b
onverwachte reactie van e
vliegtuig opgemerkt. Het p
stel wordt in de V.S. en
scheidene NAVO-landen
bruikt
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Bisschop Abel
Muzorewa, de eerste zwarte
premier van Zimbabwe-Rho*
desië, en zijn blanke scha
duw, minister zonder porte
feuille Ian Smith, zijn onte
vreden omdat de Londense
conferentie over de toe
komst van hun land niet op
schiet Muzorewa en Smith
zetten hun eigen menings
verschillen opzij wanneer ze
eensgezind verklaren, dat
het tijdverlies een gevolg is
van obstructie, gevoerd door
het Patriottisch Front.
In de omgeving van conferen
tie-voorzitter Lord Carrington
spreekt men echter de mening
uit, dat er nu serieus gepraat
wordt. De sfeer is zakelijk en
stabiel. Carrington heeft de
twee Afrikaanse delegaties ge
vraagd commentaar te leveren
op het Britse ontwerp van een
nieuwe grondwet. De confer
rentie moet het onder meer
eens worden over welk soort
president onafhankelijk Zim
babwe moet krijgen. Nog deli
cater is de vraag, of aan de
blanke minderheid van Zim
babwe, bepaalde politieke ga
ranties gegeven moet worden.
Van de zijde van het Patriot
tisch Front wordt voorgesteld,
de blanke aanwezigheid in
Zimbabwe op geen enkele ma
nier speciaal te erkennen. Dat
is onaanvaardbaar voor Ian
Smith, die in de delegatie van
Salesbury aan de touwtjes
trekt. Gelukkig voor hem
vond het Front zich voorlopig
nog bereid te onderhandelen
over de zetelkwestie.
koloniën. De houding
Groot-Brittannië in dit
band is echter vrij soepeL
probeert om op een compr
aan te sturen.
Wat het staatshoofd van het
toekomstige onafhankelijke
Zimbabwe betreft, zou Groot-
Brittannië de voorkeur geven
aan een zwarte president die
niets te zeggen heeft. Het Pa
triottisch Front daarentegen is
voorstander van een republiek
met een machtige president,
naar het voorbeeld van som
mige andere gewezen Britse
Vandaag worden de gesjf
ken voortgezet in afzond*
bijeenkomsten van Lord
rington met de Afrikaans
legaties. De Britse min
hoopt hierdoor te verm
dat het overleg vastloop
gevolg van meningsversch
tussen zwarte en blanke 1]
van de huidige Rhodesi
regering.
