Leren voor jezelf op
te komen in
cursus Assertiviteit
IS PIETER VERHOEFF
WEL EEN ECHTE VRIEND
VOOR JOHN EN GERDA?
TELEVISIE VANAVO
lrfen
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
MAANDAG 17 SEPTEMBER 1979
(A«-
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor slechtho
renden
18.30 Sesamstraat
18.45 Kortweg (kunst)
18.45 Staatsloterij (683, trek
king 2)
18.55 Journaal
AVRO
18.59 AVRO-academie
sertiviteit, afl. 2)
19.30 Musica '78
20.00 Roots II, afl. 4
NOS
21.37 Journaal
AVRO
21.55 Tigris, afl. 4, slot
NOS
22.50 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Nieuws voor slechtho
renden
18.55 Journaal
NCRV
18.59 Zo vader, zo dochter
19.25 Onkel Brasig, TV-serie
(Die Reise zum Land
tag)
NOS
20.00 Journaal
NCRV
20.27 He, kijk mij noul, afl. 4
21.15 James Herriot, TV-se
rie
22.05 Hier en Nu
22.45 Utrechts
koor
23.10 Tot besluit
NOS
23.50 Journaal
DUITSLAND 1
18.00 Die Reisen des Marco Polo,
tekenfilm. 18.45 Der Verkeh-
rswürfel. 18.50 Journaal. 19
Lokalaeite unten links (Ein
wertvoller Fund). 18.30 Tip
um halb 7 (Sprücheklopfe-
rei: Schildbürgerstreich).
19.40 Welt der Tiere (Afrika-
nische Wildhunde).
20.15 Hier und Heute
20.45 Tip um 4tel vor 8 (Vom Lo
ten und Schweissen)
21.00 Journaal
21.15 Der eiserne Gustav, TV-serie,
afl. 4
22.15 48 Stunden, actualiteiten
22.45 Spass beiseite, Herbert
kommtl. TV-serie, afl. 1
23.30 Tagesthemen
24.00 Jonas, der im Jahr 2000 25
Jahre alt sein wlrd, speel
film (1976) van Alain Tan-
1.50 Journaal
DUITSLAND 2
18.00 Journaal. 18.10 Abenteuer
Wildnis (Neues Land für
Florida). 18.40 Die Dreh-
scheibe. 19.20 Königlich
Bayerisches Amtsgericht,
Byzantijns
DUITSLAND 3
WDR
18.00 School TV. 19 Ssi
19.30 Cursus Duit
20.00 Hinter den Schlag
20.45 Regionieuws
21.00 Journaal
21.15 Opposition in der
22.00 Momente
22.15 Der innere Verfall
no interior),
speelfilm (1976)
24.00 Journaal
ENGELAND
BBC 1
18.00 John Craven's
18.05 Blue Peter,
kenfilm. 18.40
18.55 Reporting
19.20 Nationwide,
jjels^ TV-serie, afl er d
>EN
op
kin
20.20 The Rockford Filei
21.10 Panorama, actualiti
22.00 Journaal
22.25 Westworld, SF-fil|10g
Michael Cricl lijk
23.50 Film *79
0.20 The last Concorde
0.50 Journaal
BBC 2
18.00 Open University, atie
out of mind.
20.20 Journaal
20.30 Diary of Britain^
Town)
21.10 The two Ronnies
Corbett), show
22.00 Tinker Taylor Soia?p
Idk;
TV-serie
22.50 History of Country
23.40 Journaal
23.55 Darts (Unipart Nat
BELGIE NED. 1
18.00 Flic, de eekhoorn.
di, afl. 1. 18.30 Op 111
19 Doe meel 19.3c
19.35 Morgen. 19)
20.15 Micro-Macro, spelptPT"
20.50 The Cedar Tree,^
fl.1
ll.
BELGIE FRANS
21.10 Styles (Leo Tolstoi) scl
22.10 Journaal bra.
22.25 Moment musical |»e5
,ioo,) var
BELGIE FRANS lm;
19.55 Marcel Pagnol's filiLn°j
20.50 Chair de Poule, fnu
(1963) van Julien (>ng:
NEDERLAND 1
NEDERLAND 2
NOS
12.55 Opening Staten Gene
raal
DUITSLAND 1
11.00 Journaal. 11-25 Marnie,
speelfilm (1964) 'van Alfred
Hitchcock. 13.25 Journaal.
13.55 Presseschau. 14 Jour
naal. 17.10 Journaal. 17.15
Wie Ziehen aufs Land, es
wird besser (Bochumer
Theatergruppe MATHOM).
DUITSLAND 2
17.30 Mosaik, voor ouder
ENGELAND
7.38 Open University. 10Jv
TV. 13.45 Journaal, e t
ble Mill. 14.45 Ra| fcez
You and me. 15.1 v.
TV. 16.20 Pawb yiD
quiz in Welsh, itfne:
School. 17.20 Cham nei
Wonder Horse. 17
Dog A Bruford File
BBC 2
7.38 Open University.
School. 17.50 Opet
sity.
BELGIE NED. 1
BELGIE FRANS 1
14.00 School TV. 17.45 1,p5
néma, voor de jeuf
HILVERSUM 1-
NOS: leder heel uur nws. TROS:
18.11 (S) Aktua. 18.25 (S) De Kinder-
platenbak. 18.40 (S) De blauwe zaden
(23). 19.02 (S) Tross-Country. 20.02
(S) Zomaar 's avonds. 22.30 (S) Mi-
en Louis. NOS: 23.02 (S) Met het
oog op morgen. AVRO: 0.02 radio-
journ. 0.07 (S) Pirn Jacob's piatens-
cala. 1.02 (S) One o'clock jump. 2.02
(S) AVRO's Service Station. 5.02 (S)
Ochtendblom.
HILVERSUM 2
NCRV: 18.00 (S) Muziek In vrije tijd.
P.P.: Uitzending van D'66. 19.00 (S)
Rondom het Woord. 19.15 Psalm van
de week. 19.35 Gesprek. I
Klassieke pianomuziek. 20.5|
ter Villa-Lobos: stem
nent (X). 21.30 Literama-
22.25 Bond Zonder Naai
22.30 Nws. 22.40 Openj ui
NCRV: 23.25 (S) Muziek t
tijd. 23.55 Nws.
HILVERSUM 3 E
hei
NOS: leder heel uur nws. 11
Avondsplts met de National!
de. AVRO: 19.02 (S) Prai
20.02 (S) Superclean Dreai t 1
21.01 Radiojournaal. 21.07
Uur Jazz Show. 22.02 (S)
23.02 (S) Blues. Ballads e
trtivnyaiM NOS: leder heel uur nws.
AVRO: 7.03 AVRO's Radio-
journaal. 7.10 (S) Muziek en
r-J U verkeersinformatie. (8.03
Llicht AVRO'S Radiojournaal).
9.03 Tekst en Uitleg. 9.13
Divertimento. 10.02 De zandbakshow.
10.12 (S en M) Arbeidsvitaminen.
11.02 Mijn dochter Muriel, hoorspel-
serie. 11.20 (S) Rondom Twaalf. 12.30
AVRO's Sportpanorama. NOS: 13.03
Opening van de nieuwe zitting der
Staten-Generaal. AVRO: 16.02 (S)
Van Broadway tot Carré. 16.30 De
zandbakshow. 16.40 Kat in de zak.
17.02 De Slag bij Nieuwpoort extra:
Gesprekken.
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Och-
tendgymn. 7.20 Het levende
woord. 7.30 Nws. 7.36
Echo. 8.30 Nws. 8.36
Amus.muz. 8.50 Postbus
900. 9.00 Gymn. voor de
9.10 Waterstanden. 9.15
Scheepspraat. 9.20 De letter M. 10.30
Ouder worden we allemaal. 11.00 Ik
sta hier niet voor de banken te pra
ten. 11.30 Ratel. OVERHEIDSVOOR
LICHTING: 12.16 Uitzending voor de
landbouw. KRO: 12.26 Meded. voor
id<
land- en tuinbouw. 12.30
Echo. 13.00 Nws. 13.11 G nic
Achter Prinsjesdag. NOS: 1 ,m
School. 15.15 Lieve Hemel er]
.serie. 15.30 Geen verboden p
16.30 Het Praatprogramrir
Meded. 17.30 Nws. 17.36 Et(wj
leder heel uuf
VARA: (Van 7.00-
tual. via Dingen
dag). 7.02 (S) Ges |er
ders. 8.30 (S) Hj(
zeggen 10.30
plsch Jansen. 11.30 (S) VAf
plaatje. 13.30 (S) Spitsbei
(S) Popkrant. 16.30 (S)
HILVERSUM
:ie;
ik
(S) Muzin. 9.30 laa
heinde en verre, dei
Opus tien tot twi
Nws. 12.02 (S) Kt
12.20 (S) Intermezzo.
De meest verkochte „klassfte
13.30 (S) Koren-korpsen. 1
14.02 (S) Coulissen op 4.
Guitariteifen. 15.00 (S) Bek fa
EUKRSUM
KjASSM
klass. muz.
RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURANT
John ziet het niet meer zitten in de haven.
Gerda ziet het niet meer zitten met John.
in Delfzijl een moord-krijgt te
ontwarren - in een geheel
Franse omgeving thuis, met
bistro's, uitermate trieste kerk
hofjes, decadente gravenzoont-
jes en verlopen advocaten,
zoals wij dat eergisteren zagen
in „Maigret en het raadsel van
St. Fiarcre", een vrij oude
zwartwit film (uit 1959) van
Jean Delannoy. Een voortref
felijke rolprent en het speet
mij eigenlijk geenszins dat zij
niet in kleur was, want als u
het mij vraagt is de sfeer van
zo'n languissant drama er niet
eens mee gebaat. Maar in ieder
geval: zoals de formidabel ac
terende GAbin het deed, zo
heb ik Maigret uit de werken
van Simenon geroken.
TROS-Aktua keek al vooruit
op de prinsjesdag van morgen,
d.w.z. de rubriek liet de frac
tieleiders Van Thijn, Lubbers,
Rietkerk en Ter Louw naar ei
gen (voorspelbare) trant terug
kijken. Het werd allemaal wat
opgesierd met al even voor
spelbare straatinterviewtjes en
met de resultaten van weer
eens een opinie-onderzoek.
Achtendertig procent van
„ons" vonden, geloof ik, Van
Agt c.s. best aanvaardbaar, en
eenenveertig procent wilde in
de toekomst oprukkèn met
Den Uyl. Ook was er een re
portage over een tentoonstel
ling van automobielen in
Frankfurt. En als dat geen
bulderende reclame was, weet
ik het niet meer. Maar ik geef
toe dat ik ook niet zou weten
hoe een mens er in zou moeten
slagen zo'n ding op vier wielen
niet bij zijn naam te noemen.
Ach, en natuurlijk heb ik weer
gretig gekeken naar de „Last
night of proms". Ik weet ook
wel dat het allemaal „uit de
tijd is" en dat Brittannia allang
the waves niet meer rules,
maar ik ben nu eenmaal niet
bestand tegen zo veel aanste
kelijk vertoon van tijdloos en
thousiasme. En een land van
hoop en glorie zal dat merk
waardige eiland blijven tot al
thans mijn laatste snik.
Weliswaar heb ik mij na gis
teravond toch maar weer ge
stort in het „moderne leven"
van de familie van Caem en ik
ben best bereid die mensen
straks een ansicht of zo te stu
ren, maar met de beste wil van
de wereld: ik heb echt niets
toe te voegen aan hetgeen ik al
over die familiedocumentaire
heb geschreven. Hans Verha
gen voelde bij de VPRO op
zijn beurt weer „interessante
medemensen", onbekend of
niet, aan de tand over hun lot
gevallen op aarde.
De eèrste mens, onbekend
(maar na afloop van deze uit
zending waarschijnlijk zeker
niet onbemind), was een „inte
rieurverzorgster". Dat beroep
had zij althans in haar pas
staan, maar zij kwam er onbe
wimpeld voor uit dat zij dat
ook onzin vond en dat zij er
prijs op stelde gewoon „werk
ster" te zijn. Een alleraardigste
vrouw, bleek overduidelijk,
ofschoon Verhagen toch vrij
snel met haar was uitgepraat.
Veel beter ging het met de
conversatie met Adriaan Mor-
rien, althans duurde zij aan
zienlijk langer. Wellicht heeft
dat hieraan gelegen, dat het in
dit geval om dichters onder el
kaar ging. Wat niet wegneemt
dat het gesprek voor een goed
deel over de sexuele roerselen
van Morrien in het verleden
en heden ging. Maar vooral als
het daar niet over ging bleek
dat hij inderdad een uitste
kend verteller is.
Jean Gabin, zo konden wij za
terdagavond weer eens vast
stellen, is de enige onverval
ste, echte, authentieke Mai
gret. En voor de rest gaat het
uitsluitend om min of meer
geslaagde vermommingen. Die
man hoort om te beginnen
Frans te spreken en ook hoort
hij - tenzij hij per ongeluk en
zeer bij wyze van uitzondering
onbekenden, die haar zullen herkennen uit
de tv-serie. Waarom zou haar het lot be
spaard blijven, dat volgens politie-informa-
tie zoveel weduwen ondergaan, nl. telefona
des van laffe figuren met louche voorstellen
in de week na de beaarding. Hoe komen die
figuren aan die namen van die vrouwen?
Gewoon uit de burgerlijke stand in de
krant. Waarom zou Gerda niet dezelfde be
jegening ten deel vallen als Mies Bouwman
of Viola van Emmenes, die al eens boekjes
hebben opengedaan over de onsmakelijke
post welke zij van volslagen vreemden ont
vangen en die niet voor niets van de PTT
een geheim telefoonnummer kregen. Blij
kens het enige jaren geleden uitgegeven
boek „Brieven aan de VPRO" moet het bij
de VPRO bekend zijn hoe labiel er door
sommige kijkers wordt gereageerd op open-
harige uitzendingen over menselijke (sexue
le) zaken.
In interviews heeft Pieter Verhoeff laten
weten, dat hij met al die gevoeligheden geen
rekening heeft willen en kunnen houden.
Als vriend kreeg hij van de familie van
Caem een vrijbrief om in hun huis te fil
men, maar eenmaal binnen, zo heeft hij la
ten weten, voelde hij zich alleen maar een
vakman met mooi materiaal in zijn handen.
Maar dan had zijn vrouw Germaine Groe-
nier toch beter moeten weten. Zij presen
teerde tot voor kort op VPRO-radio een ru
briek, waarin men tijdens de uitzending te
lefonisch zijn sexuele problemen aan haar
kon voorleggen. Dat begon allemaal eerlijk
en openhartig. Totdat de gestelde problemen
steeds grover werden en zij ontdekte, dat dit
het werk was van labiele grapjassen die
vanuit de nachtkroeg smerige smoesjes ver
kochten. Germaine Groenier stopte toen
met haar uitzendingen, al duurde het enige
tijd voor zij merkte, dat zij bedot werd.
Over het verbroken huwelijk zegt Pieter
Verhoeff, dat dit proces al op gang was,
hoogstens door de filmerij sneller zijn beslag
kreeg. Beziet men echter zijn film, dat ont
dekt men een man en een vrouw, die on
danks het vele dat hen scheidt toch nog re
delijk met elkaar omgaan. Dit lijkt een
winstpunt. Maar kan het niet zo zijn, dat zij
met de camera in de huiskamer zich hebben
ingehouden? Stond de camera niet een
laaiende ruzie in de weg die tot een opluch
ting en vervolgens tot een oplossing had
kunnen leiden? En hoe kan Pieter Verhoeff
zich daar louter als vakman opstellen, ter
wijl hij als vriend zijn beste vrienden in
nood ziet? Had een bureau voor huwelijks
moeilijkheden ter plekke geen beter werk
kunnen verrichten dan een camera?
Allemaal vragen, die bij Pieter, Germaine
en de VPRO kennelijk onvoldoende zijn
doordacht. Hulpverleners wordt in gevallen
als deze kwalijk genomen, wanneer zij meer
als vakman dan als vriend binnenkomen.
Het antwoord op deze vraag werd tegelijk
met de uitvinding van de fotografie gege
ven: een fotograaf ziet een kind verdrinken.
Moet hij het kind redden of het fotografe
ren? Geen zinnig mens die moeite heeft met
deze vraag en ook bij de VPRO zitten zinni
ge mensen.
Die krijgen zelfs een schijn van gelijk als
Germaine Groenier pratend over haar ra
dioprogramma, dat door labiele fantasten de
mist in werd geholpen, zegt dat op deze wij
ze die nachtkroegbrakers dan toch maar
hun ei kwijt konden. Germaine vergeet dan
dat radio en tv massamedia zijn, betemd
voor een groot publiek.
Dit betekent niet dat altijd veilige midden
wegen moeten worden bewandeld. Dit zou
de dood betekenen van elk programma. Wel
houdt het in, dat randgebieden behoedzaam
betreden moeten worden en dat die niet als
algemeen gangbaar worden voorgesteld. En
nu mag het zijn dat vandaag de dag heel
wat huwelijken in een crisis verkeren, een
verbroken relatie blijft voor ieder een per
soonlijk gebeuren, een eigen intiem ervaren,
waarover niemand gemakkelijk praat, om
dat je woorden door anderen zo licht ver
keerd worden begrepen, heel anders wor
den uitgelegd dan je ze bedoelt. Wat dit be
treft bouwde Gerda in de tweede aflevering
dan ook een bescherming om zich heen door
in een gesprek met een vriendin (en de ca
mera op haar schoot) na een blik in de lens
in lachen uit te barsten. Een hiklach die
duidelijk maakte, dat zij niet van plan was
om haar hele hart in miljoenen huiskamers
uit te storten.
Dochter Ilona reageerde niet anders toen ze
haar vroegen hoe zij de scheiding van haar
ouders verwerkte. Vertelde zij: „Nou, ik
moest eigenlijk een beetje huilen, maar ik
keek niet en toen zei ik heel snel, nou ja,
het gaat wel. Ik dacht, ze willen zeker dat ik
ga huilen of zo, maar dat doe ik toch lekker
niet. Dat dacht ik" - woorden uit de VPRO-
gids.
Zo wapenden Gerda en Ilona zich tegen
Germaine en Pieter, die toen hebben moe
ten ervaren, dat zij eigenlijk te ver gingen,
maar in elk geval niet kunnen volhouden,
dat hun documentaire echt gebeurd is en
ni^t gespeeld. Gerda en Ilona hebben wel
degelijk een rol gespeeld in het verbergen
van hun heimelijkste emoties. Zij dachten
kennelijk: ja, we gaan daar een beetje met
ons hele hebben en houden op de tv.
Terecht. Na het schrijven van dit stuk
kwam ons ter ore, dat John en Gerda intus
sen mikpunt zijn geworden zowel van over
dreven meeleven als van agressie.
Of Pieter en Germaine de beste vrienden
blijven van de VPRO en of deze omroep
met haar filmisch vakmanschap voor een
juiste opvang van hun emotionele kommer
heeft gezorgd, lijken vragen die alleen kun
nen worden beantwoord door kijkers die in
de van Caems echte vrienden willen blijven
Assertiviteit is een begrip
uit de psychologie, dat vrij
vertaald kan worden met:
niet bang zijn voor anderen,
zeggen wat je denkt, voelt
en wilt. Vanavond wordt
verder uit de doeken gedaan
hoe de mensen kunnen leren
voor zichzelf op te komen.
Ned. I 18.59 uur.
Musica '78
Een filmverslag van een con
cert van Thijs van Leer samen
met Liesbeth List, Letty de
Jong, Louis van Dijk, Toots
Thielemans en het grote or
kest van Rogier van Otterloo.
I Ned. I 19.30 uur.
Roots
In de nieuwe generatie 'Roots'
houdt Simon Haley een wel
komstrede voor de 92e divisie.
Dat betekent een aantal straffe
maatregelen.
Ned. I 20.00 uur.
Tigris
In' de laatste aflevering van
een documentaire serie over
het schip van Thor Heyerdahs
'Tigris' naderen we het einde
van de reis.
Ned. I 21.55 uur.
Zo vader, zo dochter
Gerard van den Berg doet met
Rien Poortvliet, Dick Pas-
schier, Ad Visser en Mies
Bouwman het spelletje 'Zo va
der, zo dochter.
Ned. II 18.59 uur.
De doelstellingen van (ook de mo
derne) VPRO komen te welom
schreven over dan dat men deze
omroep ervan zou verdenken, dat
ze nog in hetzelfde stadium ver
keert als in de beginjaren van de
film. Die was toen voornamelijk
een kermisgebeuren. Men kon in
winderige tenten volgens de annon
ces zien wat nooit eerder was ver
toond. Op dezelfde wijze gaat de
VPRO er nu prat op, dat zij een do
cumentaire in huis heeft met daar
in een heuse echtscheiding, niet een
nagespeelde op een rolprent of ge
registreerd zaaltoneel, maar het
authentieke verslag van het verbre
ken van een huwelijksrelatie, een
man en een vrouw die het samen
niet langer zien zitten.
Deze documentaire heet „Modern leven" en
we zagen er al drie afleveringen van, ge
filmd in Hoorn ten huize van het echtpaar
John en Gerda van Caem met dochter Ilona
van 11. Filmer Pieter Verhoeff en zijn
vrouw Germaine Groenier, die voor de
montage zorgde, hebben dit onderwerp niet
bewust gezocht. Het deed zich aan hen voor.
Zij kenden de familie van Caem als buren
en kregen toestemming om een film te ma
ken over het gezinsleven van havenarbei
der John, die Sartre en andere intellectuele
lectuur leest en al jaren geen vrede meer
heeft met zijn geestdodende werk. Hij geeft
ook af op zijn collega's met wie hij 's mor
gens in het busje naar zijn werk reist. Hij
noemt dit mensen met een IQ van hooguit
60.
Dit zal hem door zijn collega's niet in dank
worden afgenomen. Hij krijgt daar vrijwel
zeker reactie op. Hij loopt de kans dat zijn
kameraden hem zullen uitstoten. Het is de
vraag in hoeverre John hiertegen bestand
is, hoe groot zijn geestelijke weerbaarheid is,
waar zijn tolerantiegrens ligt. Zou dit alles
gebeuren, dan dringt zich een tweede vraag
op, nu aan Pieter Verhoeff: mag je als tv-fil-
mer mensen met hun persoonlijke gedach
ten en gevoelens zo aan het grote kijkpu-
bliek uitleveren.
De vrouw Gerda, die het initiatief neemt tot
de echtscheiding, lal daarop vrijwel zeker
ook commentaar ontvangen uit de ruime
kring om haar heen alsook van haar totaal
Onkel Brasig
In de serie volksvertellingen
naar de romans van Fritz Reu
ter probeert Pomuchelskopp
nog steeds hogerop te komen.
Hierbij ontmoet hij opnieuw
Onkel Brasig.
Ned. II 19.25 uur.
Hé, kijk mij nou
De gerezen moeilijkheden in
de muzikale komedie 'Hé, kijk
mij nou' worden uitgepraat in
de sauna. Mevrouw Duwaard
bekijkt de zaken veel te opti
mistisch.
Ned. II 20.27 uur.
James Harriot
In de serie rond de belevenis
sen van een veearts gaat Tris
tan op zoek naar de liefde. Hij
komt voor vreemde dingen te'
staan.
Ned. II 21.15 uur.
Zang
Het Utrechts Byzantyns Koor
zingt liederen in de oud-Slavi
sche taal.
Ned. II 22.45 uur.
Jan Schouten, presentator en samensteller van de cursus Assertiviteit."
