Leidse Courant | 1979 | 11 september 1979 | pagina 9

pch o ongem a a

Walvisgeluiden vermengd
met tuba-klanken

AUTOGRAMMEN

Aartsbisschop van Canterbury man
met grote geestelijke kwaliteiten

owjet Unie exporteert auto's tegen dumpprijzen

2AUDEAMUS-MUZIEKWEEK

kerk
wereld

Amerikaanse bisschoppen veroordelen dreigen met kernwapens

KORTWEG

WENLAND/BUITENLANP

LEIDSE COURANT

DINSDAG 11 SEPTEMBER 1979 PAGINA 9

Ie 47,

RADI

>2

i bet

loont
'er een
otere

per mi^VERSUM Toen ik Arie Ver
eens vroeg naar de bezetting
een van zijn composities, was
antwoord: „Voor voltallig sym-
ïie-orkest met uitzondering van
uba, want dat vind ik een ver-
'ffikkelijk instrument". Aan die
,k van lang geledpn moest ik
iurlijk denken, toen in de Rot-
amse Doelen het tweede en laat-
eekend van de Gaudeamus-Mu-
week begon met het centraal
en van uitgerekend de tuba. Het
!n van onmiskenbare verwor-
ge Hi leden van de moderne muziek,
instrumenten die vroeger niet
soli en kamermuziek in aan
ging kwamen, nu zijn geëmanci-

vee%h alle slaginstrumenten bij-

11

den. lt

In"®

Haari inet en ook de tuba.

Jtrigt' ;ngelse tubaïst Melvyn Poore die al
1 6 er op een vertolkersconcours van
deamus van zich deed spreken,
enteerde een curieus werk van de
:envlo»rikaanse Priscilla McLean die wal-

eluiden van bestaande opnamen in

v°or ïatuur „schoonmaakte", d.w.z. van
van ^u'den ontdeed, en de tempi op een
ienva manipuleerde. Het bleek dat de
lissen geluiden produceren die qua
ire overeenkomen met een „flatter-
je" op een tuba, zodat de klanken
het walvis-ensemble met die van
uba zodanig verenigd konden wor-
dat ze niet meer van elkaar te on-
êx< cheiden zijn. „Beneath the Horizon
iktep met soms lang aangehouden hui-
ZAi|e

tonen, vermengd met melodische
hebi i'PassaSes> leverde een boeiende en
ezor< estethisch vaak echt „mooie" com-
tie op.

endp de Engelsman Trevor Wishart, die
doende is met creatief muziekon-
/ijs, bleek met de tuba een intrige-
sPe^ te kunnen spelen. In een solo
- de titel „Tuba Mirum" verwijst hij
de Dodenmis en tegelijk naar de
a-maatschappij. Op een met toeters
iruste tuba laat hij Poore een
itmerrie van klanken en kleuren
tbrengen, want zijn vaak beklem-
'jlide compositie „speelt" in een psy-
itrische kliniek.

Op dezelfde avond wijdde het Gaudea-
mus Strijkkwartet zich aan een werk
van de Roemeen Horia Ratiu, volgens
de componist een continue geluidsmas
sa, die telkens van vorm en kleur ver
andert. Dit effectwerk deed mij niet
veel. Maar dat was wel het geval met
een strijkkwartet van de Italiaan San-
dro Perotti. Ondanks de als steeds nog
al ingewikkelde toelichting kwam de
muziek herhaaldelijk over als volkslie
dachtig eenvoudig en plezierig
kantesk.

Hommage aan Duchamp

Op een geheel andere manier heb ik
ook met veel genoegen geluisterd naar
een gelukkig niet-pretentieuze dialoog
tussen dwarsfluit en gitaar van de
Spanjaard Francisco Estevez, bedoeld
als een hommage aan de surrealistische
en dadaïstische beeldende kunstenaar
Marcel Duchamp. Het stukje werd door
Harrie Starreveld en Tom Burmanje
expressief gespeeld. Het was jammer
dat de uitgebreide pianoduetten, waar
aan Angela Schouten en Henk Ekkel
zich ook in het Amsterdamse Stedelijk
Museum wijdden, zo weinig effect sor
teerden. De Amerikaan Daniel Asia
probeerde persoonlijkheidskenmerken
en gemoedstoestanden muzikaal te ver
beelden. Maar in de klingklang ver-i
mocht ik evenmin het verschil te ont
dekken tussen „minachting" en „zelf-
minachting" als tussen „dominerend"
en „naar binnen gekeerd". Ook de
combinatie van electronische ontwik
kelingen en pianomuziek in „Canned
Dreams" van Michael Bayer, een ande
re Amerikaan, was breedsprakig maar
naar het mij voorkwam, uitdrukking
sloos.

Het net als de tuba geëmancipeerde
slagwerk kwam aan bod in het
Utrechtse Muziekcentrum, waar de
slagwerkgroep Den Haag zich inzette
voor „Mosaico" van de Spanjaard Al
fredo Aracil Avila en „Versus" van de
Japanner Shin Kobasyashi. Naar mijn
gevoel waren dit stukken zoals er tien
tallen zijn geschreven, bepaald niet le

lijk, vaak wel aangenaam voor het oor
maar weinigzeggend. Méér meende ik
te horen in een parafrase van de Duit
ser Dieter Mack, een „live-electro-
nisch" stuk waarin echter moeilijk was
te ervaren dat in het eerste deel de ver
tolker de controle over de muziek zou
hebben verloren en in het tweede deel
niet.

j; Mysterieus

Rest het slotconcert in de Hilversumse
VARA-studio. Daar speelde het uit
Boekarest overgekomen kwartet Musi-
ca Nova, bestaande uit altviool, cello,
klarinet en electrische klarinet en pia
no. Het bracht van de in Israël geves
tigde Roemeen Gabriel Iranyi „Solsti
ce" (zonnestilstand), een werkje met
een mysterieuze iriserende klank. Ver
der een stuk van Anton Suteu dat wel
iswaar kortweg „Kleuren" heet, maar
naast coloristische veel meer ritmische
en melodische elementen bevat dan de
eerder genoemde compositie van
Iranyi. Tenslotte het minst moderne,
maar het meest frapperende van de
drie Roemeense bijdragen: „Incantation
II" van Liana Alexandra Satefati, die
zich inspireerde op oude muziek uit het
gebied dat tegenwoordig Roemenië
heet. Zowel folkloristische dansmelo
dieën als byzantijnse monodieën stimu
leerden de componiste, maar zij citeer
de deze gegevens nergens letterlijk.
Haar eigen beweeglijke, vaak ook lyri
sche muziek waarin instrumenten,
stemmen en een trom zich mengden,
sprak sterk aan.

Het Radio Kamerorkest onder Ernest
Bour kwam vervolgens met een werkje
dat men kan opvatten als een deel van
een klarinetconcert. De Spanjaard José
Ramón Encinar liet het orkest van 21
man reageren op de solopartij (door
Sjef Douwes geblazen) en andersom.
Het geheel maakte op mij een nogal ge
construeerde indruk in een kennelijk
seriële techniek.

In een vijfdelig divertimento, dat net
als bij Bartók minder luchtig bleek te
zijn dan de titel zou doen vermoeden,-
Drobeerde de Japanner Toru Iwatake

oost en west, heden en verleden, ruim
te en tijd tot een geheel te verenigen.
De componist zegt dat het „schijnbaar"
onverenigbare zaken zijn, maar of hij
dat beladen programma in zijn muziek
(in een bevattelijk idioom en soms illus
tratief, soms muzikantest van karakter)
kan waarmaken, blijft een open vraag.
Zo klonken in dit lange weekend vijf
tien wereldpremières van componisten,
meerendeels van rond de 30, 35 jaar. Er
waren drie stukken afkomstig uit de
Verenigde Staten, vier uit Roemenië,
drie uit Spanje en telkens één uit Enge
land, Israël, Italië, Japan en Duitsland.
Geen enkel stuk dus uit Nederland. De
uitgevoerde stukken waren uit 154 in
zendingen uit 34 landen geselecteerd
door een vierkoppige jury, waarin ons
land werd vertegenwoordigd door Ton
de Leeuw. Voor het eerst had men
vooraf bekend gemaakt welke uitvoe
rende ensembles beschikbaar zouden
zijn, zodat de inzendingen daarop
moesten worden afgestemd. Vertegen
woordigers van deze uitvoerende en
sembles hadden inspraak bij de selectie,
waarschijnlijk mede in verband met de
mogelijkheid om de composities op kor
te termijn in te studeren en uit te voe
ren. De componisten en de uitvoeren
den hadden tijdens een „workshop" bo
vendien voor de uitvoeringen nog in
tens contact met elkaar.

Vraagtekens

„De Groenendij-
kruiters" geeft
een demonstratie

HAZERSWOUDE De lan-
delijke rijvereniging en pony
club „De Groenendijkruiters"
geeft vanavond tussen 19.30 en
20.30 uur een demonstratie. Op
het terrein aan de Jan Steen
straat te Hazerswoude-dorp
komen de ponyruiters in de
ring om een proeve van be
kwaamheid af te leggen in de
dressuur, het springen en vol
tige.

De demonstratie wordt gehou
den in het kader van de natio
nale paardesportweek. Het pu
bliek krijgt informatie over
handigd over de activiteiten
van de basiswedstrijdorganisa
ties.

Timmerman
gewond

LEIDEN Een 34-jarige tim
merman uit Doetincnem is gis
termiddag bij een arbeidsonge
val in Leiden ernstig gewond
geraakt. Het ongeval gebeurde
op het bouwterrein tussen
Hooglandsekerkgracht en De
Burcht waar de man van een
bijna vier meter hoge steiger
viel. Hij is met een hoofdwond
en een schouderblessure naar
het Academisch Ziekenhuis in
Leiden vervoerd.

ALPHEN AAN DE RIJN -

De stichting 'Huttenbouw'
geeft zaterdag 15 september
aan kinderen en ouders de ge
legenheid om foto's, gemaakt
tijdens de huttenbouwweek, te
bestellen. Tevens is er de mo
gelijkheid om gevonden voor
werpen af te halen. De stich
ting 'Huttenbouw' is zaterdag
te vinden op het Thorbecke-
plein van 9.00- tot 17.00 uur.

Radar vangt' 42 wagens

LEIDEN Bij een gistermid- den 42 personen harder dan de

dag tussen 14.00 en 16.00 uur toegelaten snelheid van 70

gehouden radarcontrole op de kilometer per uur. De maxi-

Voorschotenseweg zijn 753 au- mum gemeten snelheid was

to's gecontroleerd. Hierbij re- 120 kilometer per uur.

Met dat al gaf ook dit jaar de selectie
aanleiding tot het plaatsen van nogal
wat vraagtekens. Vandaar dat ik op
nieuw zou willen aandringen op een
motiverend juryrapport, waarin wordt
verklaard waarom de uitgevoerde stuk
ken zijn gekozen en waarom andere
terzijde werden gelegd, met name als
de kwaliteit naar het oordeel van de
jury een uitvoering wel degelijk had
gerechtvaardigd, maar de uitvoering
sproblemen een belemmering vormden.
Ik geloof dat zowel de inzenders als het
geïnteresseerde publiek met een goed
juryrapport zouden zijn gebaat.

JOHN KASANDER

Het door Mercedes ontwor
pen anti-blokkeersysteem,
het ABS, is tijdens het zeven
de congres over de experi
mentele veiligheidsauto te
Parijs onderscheiden met de
Safety Award for Enginee
ring Excellence. Het systeem
werd door Daimler-Benz en
Bosch ontwikkeld en maakt
het onmogelijk dat tijdens de
remmen de wielen blokke
ren.

Vanaf volgend jaar zullen
alle nieuwe auto's in België
gelaagde voorruiten moeten
hebben. Er zal echter een
soepele overgangsregeling
komen tot 1985 om proble
men met de levering van dit
gelaagde glas te ontgaan.

De Opel Ascona en Manta-
modellen ondergaan wijzigin
gen. Beide krijgen nieuw ont
worpen stoelen die betere
steun geven en meer ruimte
aan de achterpassagiers. De
achterbank van de Ascona
wordt ook aangepast. De
voor- en achterbumpers lo
pen nu ver langs de zijkant
van de aiito door en een
kunststof deklaag zorgt voor
betere roestbescherming. Bij
de Manta zitten de richting
wijzers nu in de bumper. Op
de Monza- en de Senatormo
dellen is nu ook een 5-ver-
snellingsbak leverbaar (over-

General Motors (60 pro
cent) en de Japanse Isuzu
Motors (40 procent) hebben
een nieuwe maatschappij op
de Filippijnen opgericht voor
productie en verkoop van
motorvoertuigen en onderde

len. General Motors had al
een belang van 34,2 procent
in Isuzu.

Toyo Kogyo wil volgend
jaar zijn productie met 30 tot
40 procent verhogen. Toyo
maakt de Mazda en is Japans
derde autoproducent. Het
gaat er goed met Mazda mede
door een (aanstaande) samen
werking met Ford. Toyo
Kogyo maakt nu 50.000 tot
60.000 auto's per maand. Aan
de vraag naar 323 en 626 kan
echter niet in voldoende
mate worden voldaan on
danks het doorwerken op za
terdagen.

Er zijn geen onderhande
lingen gaande voor over
dracht van Alfa Romeo aan
de Fiatgroep. Aldus de heer
Franco Vietzoli. „We blijven
zelfstandig". En dit zei hij
naar aanleiding van ander

sluidende berichten in som
mige bladen. Waarvan acte.
Nieuws over de GS-serie
van Citroën: de GSX (spor
tieve, versie met 1130 cc mo
tor) vervalt. Drie nieuwe mo
dellen in GSA-uitvoering
gaan met krachtiger 1300 cc
motor en gewijzigde carrosse
rie het programma uitbrei
den. Daardoor kregen de GS
Club, Pallas en GS X3 een
nieuw uiterlijk waarbij o.a.
de achterklep is vervangen
door een vijfde deur met ver
grote achterruit. Club en Pal-
las worden geleverd met
vier-versnellingsbak of een
half automatische drie-bak;
als extra is er voor de Pallas
een vijf-bak. Alle GSA-mo-
dellen zijn nu uitgerust met
een 1300 cc motor (65 DIN pk
of 47 kW). Er komt tenslotte
ook een GSA-stationwagen.

Lada is een vertrouwd beeld op de Neder-
indse wegen geworden. De robuuste Russi-
^isdie personenauto is weliswaar verre van po-
wtlair, maar de relatief lage prijs (iets minder
in J 10.000 voor het goedkoopste model )en

t in verhouding behoorlijke comfort geven

4 s» och vaak de doorslag bij de keus uit het grote
-en anbod op de Nederlandse automarkt.

Direc
verl

r°ch is de exPort van personenauto's bepaald
geen vetpot voor de Sowjet-Unie. Want er moet
bij, zo blijkt uit een uitlating van de Russi-
minister voor Buitenlandse Handel, I.F. Se-
En het kan ook wel worden afgeleid
kuit het enorme verschil,dat bestaat tussen de prijs
ggCl üe in de Sowjet-Unie zelf en elders moet worden
i-76' betaald. In Rusland kost de goedkoopste Lada, die
^jiJaar Zhiguli heet, sinds 1 juli 6490 roebel (ca.
OW,19 .500). Maar de gemiddelde exportprijs van Rus

sische, personenauto's bedraagt slechts "1200 roebel
3600) waar dan bij verhoop uiteraard transport
kosten, belastingen, een Winstmarge en bijkomen
de onkosten op worden gelegd. Dat levert de Sow
jet-Unie weliswaar broodnodige "harde valuta" op
om andere noodzakelijke importen uit het kapita
listische westen in te kunnen voeren maar het is
duidelijk dat slechts subsidies de Russische auto
hier "interessant" kunnen maken. Bij een hogere
prijsstelling zou de Lada zichzelf wegconcurreren.

Export

Van de 1.321.000 Russische personenauto's die in
1978 van de band liepen verdwenen er 388.000
over de grenzen. Bijna een miljoen konden dus op
de binnenlandse markt worden afgezet. Lang niet
genoeg om aan de vraag te voldoen. Want ook in
de Sowjet-Unie begint een eigen auto meer en

meer een droom te worden, dje iedereen voor
zichzelf wenst te realiseren.

Maar dat is niet gemakkelijk. Zelfs wie er het geld
voor op kan brengen (het gemiddelde inkomen in
de Sowjet-Unie bedraagt 161 roebel (bijna 500
per maand) moet geduldig wachten todat zijn
naam bovenaan de bestellijst komt te staan. En
dat kan jaren duren. Slechts „geprivilegeerde bur
gers", mensen die zich onderscheiden hebben,
zoals arbeiders met een voortreffelijke inzet of
kolchoseboeren die aanzienlijk meer produceer
den dan waartoe ze volgens het "plan" verplicht
waren, komen snel aan de beurt.

Peperduur

Wie kort geleden nog een auto binnen zijn bereik
zag liggen moest dat verlangen op 1 juli weer in
heroverweging nemen. Want toen werden plotse

ling de prijzen van tal van "luxe" gebruiksgoede
ren fors in prijs verhoogd. Personenauto's gingen
van het ene op het andere moment maar liefst 18
procent meer kosten. Kritiek op de hoge autoprij-
zen is in de Sowjet-Unie niet onbekend. Voor veel
mensen is het kopen van een auto een hopeloze
onderneming. Het is niet eenvoudig om aan het
benodigde geld te komen, maar zelfs als iemand al
z'n zinnen op de aanschaf van een auto heeft ge
zet, kan realiseri/ig van dat verlangen jaren wor
den vertraagd door allerlei onvoorziene omstan
digheden.

Eén roebel per kilo

Aan het eind van de jaren zestig leek het er even
op dat een privé-auto binnen het bereik van het
grote publiek in de Sowjet-Unie zou kunnen ko
men. Aan de roep om een „kleine, goedkope en

economische auto" leek toen gehoor te worden ge
geven toen het prototype werd onthuld van een
nieuw autootje, de „Maksi". De'beoordeling was
uiterst lovend en alom werd de hoop uitgesproken
dat het wagentje snel in produktie zou worden ge
nomen. Daar is echter nooit iets van gekomen.
En toen de Zhiguli, de Lada dus, werd geïntrodu
ceerd, sprak D. P. Velikanov, lid van de Russische
academie van wetenschappen, de verwachting uit
dat „automatisering van de produktie het binnen
kort mogelijk zal maken auto's te maken die onge
veer een roebel (f 3) per kilo kosten. Onvermijde
lijk zal daardoor de verkoopprijs van de Zhiguli
gaan dalen".

Het tegendeel bleek het geval. Een eenvoudige
Russische auto kost in de Sowjet-Unie thans zeven
roebel per kilo. Het bezit van een eigen auto is
daarmee voor veel Russen een droom die wel
nooit uit zal komen.

ANDRE HORLINGS

"Christelijke
2 in joodse
irotesten
S egen

rj i/lessias-film

ind Een satirische film over
)59 een Jezus Christus paro-
-rjjliërende Messias heeft
levige protesten van

christelijke en joodse or-
0N anisaties in de Verenig-
^0 e Staten teweegge-
iracht. In „Monty Py-
win hons life of Brian" is de
ep< leid ene „Brian van Na-

areth", een tegendraad
se se Messias die zich ten-
3idi slotte aansluit bij het
sruj .Volksbevrijdingsfront
2Si 'an Judea".

BIE Het rooms-katholieke
lartsbisdom New York
gn;' 'erklaarde dat de film de
naii lersoon van Jezus bela-
sdn chelijk maakt en een grote
ion [odslastering is. De voor-
litter van de rabbijnse
2f »nd van Amerika repte
>op ïan een aanval op het jo-
utf iendom die tot geweldda
digheden zou kunnen lei-

den. De filmmaatschappij
IVarner Bros meende ech-

er dat de film van de
Britse humorist Monty Py-
go< Jh°n geen mens zal kwet-
hyp eh en als puur amuse-
isui ment beschouwd dient te
U borden.

LONDEN Met de benoeming van Ro
bert Runcie tot de nieuwe aartsbisschop
van Canterbury zal er een frisse wind
door de Kerk van Engeland gaan
waaien. Als geen van zijn voorgangers
is de nieuwe kerkvoogd een weten
schapsman met ongeremde, nieuwe
ideeën. Het is ook een man van tegen
stellingen. Enerzijds kan hij bogen op
een enorme geestelijke en intellectuele
bagage, anderzijds houdt hij varkens,
speelt tennis en is een fervent voetbal
liefhebber.

Zijn installatie in 1980 zou een nieuw tijd
perk in de kerkgeschiedenis kunnen inlui
den. Binnen de strakke grenzen van de An
glicaanse Kerk zou hij een afspiegeling
kunnen worden van de spontaneïteit en o-
penheid van Paus Johannes Paulus II. Het
lijdt geen twijfel dat er onder zijn leiding
een begin zal worden gemaakt met de de
mocratisering binnen de Anglicaanse Kerk.
Bisschop Runcie zal Dr. Donald Coggan op
volgen die binnenkort met pensioen gaat.
Hij is groot en knap om te zien en heeft een
krachtige, bijna militaire tred. Deze indruk
wordt weer enigszins teniet gedaan door de
nadenkende en wat afwezige blik in zijn
ogen. Getooid in vol ornaat zal hij zeker
een zeer indrukwekkende persoonlijkheid
zijn.

Hij is een goede spreker die zelden in het
moeilijke kerkjargon zal vervallen en in
zijn optreden is hij een aimabele persoon
lijkheid met voorkomende manieren. Zijn
huidige bisdom St. Alban is Engeland in
het klein; in de steden zijn grote industrie
ën gehuisvest, maar in de afgelegen dorpjes
gaat de dorpsbevolking haar eigen gang.
Vooral hierdoor heeft hij geleerd een goed
contact te onderhouden met alle lagen van

de bevolking.

Deze kwaliteiten hebben echter niet de
doorslag gegeven bij de benoemingscom
missie, toen die besloot deze zoon van een
afvallige Presbyteriaan voor te dragen als
toekomstig kerkvoogd over 64 miljoen
Anglicanen. Bisschop Runcie heeft onweer
legbare innerlijke kwaliteiten, die hem in
staat stellen een verzoenende houding in te
nemen en compromissen te sluiten. Tegelij
kertijd bezit hij de bezieling en overtui
gingskracht om de gewone bevolking voor
te gaan op de weg naar God.

Vroeger werd alleen de gevestigde orde ge
raadpleegd over de benoeming van een
nieuwe aartsbisschop. In 1977 kwam er ver
andering in deze procedure. Binnen de
Britse staatskerk werd er een eerste stap
gezet op weg naar democratie. Er werd een
commissie opgericht die als doel had twee
kandidaten voor te dragen. De commissie
zendt zijn voordracht met vermelding van
voorkeur in naar de minister-president die
op zijn beurt de voordracht overlegt aan
het staatshoofd die als uiteindelijk hoofd
van de Kerk de beslissing moet nemen. (In
het algemeen meent men dat Dr. Stuart
Blanch, aartsbisschop van York en de
vriendelijkste en geestigste onder de huidi
ge bisschoppen, tweede stond op de lijst van
kandidaten.)

Men vroeg bisschop Runcie (57) niet alleen
vanwege zijn intellect en bewezen kwalitei
ten als leider de zetel van St. Augustinus in
te nemen. Als enige leek hij in staat te zijn
om Kerk en Staat de weg te wijzen naar
het Beloofde Land.

Tijdens zijn drukbezochte persconferentie
vrijdag in Westminster gaf hij een vage uit
eenzetting hoe hij de Anglicaanse gemeen
schap op een betere koers wil zetten. Laat
niemand meer zeggen dat de Kerk buiten
het leven staat en niet weet wat er onder
het volk leeft. Een dergelijke Kerk bemoeit
zich slechts met interne aangelegenheden
en spreekt een vreemde en onduidelijke
taal. Laten we in plaats daarvan, zo pleitte
de kerkvoogd, proberen de frustratie en het
pessimisme weg te nemen en alle gelovigen
te betrekken bij zaken aangaande het
Christelijk geloof. Dit was zeer duidelijke
taal.

Bisschop Runcie, die als men er op aan
dringt, zichzelf ziet als een „radicale Katho
liek", dankt deze ongewone informele ma
nier van spreken waarschijnlijk aan zijn
nederige afkomst.

Hij is een Schot, afkomstig uit Liverpool.
Zijn vader, die nu dood is en die hij zeer
hoog acht, was electromonteur. Robert was
de jongste van vier kinderen en ging naar
een plaatselijke school in Liverpool. Hij

nog goed herinneren. De keer dat ze hem
een afranseling gaf, staat in zijn geheugen
gegrift.

Vader Runcie had een plezierig karakter.
Hij was dol op racen en koesterde een diep
geworteld wantrouwen tegen politie en do
minees. Hier moet men waarschijnlijk de
verklaring zoeken voor de ongebruikelijke
manier waarop de kleine Robert werd op
genomen in de Christengemeenschap: hij
werd Anglicaans gedoopt toen hij tien
maanden oud was; zijn vader stuurde hem
waarschijnlijk uit sentimentele overwegin
gen naar de zondagsschool van de Metho
disten. Robert zelf -zegt dat het er ver
schrikkelijk was. „Ik ontsnapte na twee les
sen". Hij schaarde zich uiteindelijk onder
de Anglicanen toen hij op veertienjarige
leeftijd met een vriendje meeging naar de
lessen voor de belijdenis.

Toen begon zijn weg naar de top. De wegen
die hij bewandeld heeft, zijn waarschijnlijk
maar aan weinig geestelijken in Engeland
bekend. Hij won een beurs voor het Brase-
nose College in Oxford; meldde zich aan bij
de Schotse Garde en ging naar de militaire
academie Sandhurst; hij diende als tankof
ficier in Normandië en in 1945 ontving lui
tenant Runcie het militaire kruis voor uit
zonderlijke dapperheid.

Na de oorlog keerde hij terug naar Oxford
om af te studeren. Daarna ging hij naar
Westcott House om theologie te gaan stude
ren. In 1950 werd hij gewijd. Ziin eerste pa
rochie was in het hoge Noorden, in Gos-
forth, Newcastle. In latere jaren was hij een
soort Kissinger op het gebied van kerkelij
ke zaken. Hij heeft vooral indruk gemaakt
in zijn rol als verzoener met de grote ortho
doxe kerken.

Al met al heeft bisschop Runcie een zeer
ongebruikelijke achtergrond, die hem ech
ter wel een brede visie geeft. Zijn vrouw
Lindy is bijzonder aantrekkelijk en van be
roep musica.

Dr. Coggan wordt volgende maand 70 jaar.
Op 25 januari, wanneer hij viif jaar aart
sbisschop van Canterbury is, legt hij zijn
ambt neer. Dr. Coggan heeft in werelds op
zicht geen opzien gebaard als aartsbisschop.
Toch heeft hij zijn functie heel gewetensvol
uitgeoefend.

De Anglicaanse Kerk staat nu aan het be
gin van een nieuw tijdperk. In een tijd van
groeiend scepticisme zou de bevolking van
Engeland wel eens aangesproken kunnen
worden door een nieuwe kerkvoogd die
varkens houdt en naar een gewone dorps
school ging.

(Copyright The Guardian)

Zowel het gebruik van strategische
kernwapens als de verklaarde bereid
heid om ze te gebruiken, zoals dat in de
afschrikkingspolitiek gebeurt, zijn ver
keerd. Dit is de stellingname van de ka
tholieke bisschoppen in de Verenigde
Staten. Dit standpunt werd verwoord
door kardinaal John Krol, aartsbisschop
van Philadelphia in de getuigenis die
namens de Amerikaanse bisschoppen

werd afgelegd voor de commissie van
buitenlandse zaken van de senaat.

Kardinaal Krol sprak deze commissie toe in
het kader van de hoorzittingen over het
Salt Il-verdrag. In de getuigenis verklaren
de Amerikaanse bisschoppen dat deze wa-
penbeheersingsovereenkomst, ondanks zijn
beperkte strekking, steun verdient mits hij
het begin inluidt van onderhandelingen
over echte wapenbeperkingen, zoals die vor

Salt III zijn voorzien. De bisschoppen base
ren hun voorwaardelijek steun aan het Salt
Il-verdrag op hun eerdere stellingname te
gen de kernbewapening in hun pastorale
brief „To live in Jesus Christ" (Leven in
Jezus Christus). In dit schrijven zeggen de
bisschoppen aan op de constante ontwikke
ling en uitvoering van maatregelen die beo
gen deze wapens steviger onder controle te
brengen, in toenemende mate uit de wereld

te helpen en tenslotte geheel af te schaffen.
Het hebben van kernwapens voor afschrik
king is slechts zolang te tolereren als er
hoop bestaat dat onderhandelingen inder
daad zullen leiden tot wapenvermindering,
aldus de Amerikaanse bisschoppen. „Als
deze hoop niet langer gekoesterd kan wor
den, zal de morele stellingname van de ka
tholieke kerk bijna zeker moeten verschui
ven naar een onvoorwaardelijke veroorde

ling van zowel het gebruik als het bezit van
kernwapens", zo menen zij.

Kardinaal Krol merkte op dat er in het
•Amerikaanse episcopaat een paar bisschop-

f>en zitten die het Salt Il-verdrag niet wil-
en ondersteunen. Hun reden daarvoor is
niet dat het verdrag de Amerikaanse vei
ligheid in gevaar zou brengen, maar dat het
verdrag feitelijk wapenvermeerdering toe
staat.