„Geduld had scheuring
in gereformeerde kerken
kerk
uïèreld
WI
'N LEVEN
HEB JE
ZO GERED.
kunnen voorkomen"
Feest in Harlem jaren
Bubbling brown sugar":
BRITSE KERKLEIDERS:
RACISME IN ENGELAND
NEEMT STERK TOE
2.195,-
495,- 199,-
ELKE SECONDE TELT.
„Russische jeugd heeft
genoeg van atheïsme"
ER 1®fsjOtRDAü t> oer' i c..vlÖER ib/a
LhiüSt CUURMNT
Old pine slaapkamer met massief grenen fronten.
Een komfortabele slaapkamer voor de echte liefhebber. Massief grenen fronten en lijsten uitgevoerd
in rustiek old pine. Gezellige ombouw met fraaie ornamenten, geheel kompleet: ledikant
(140 x 200 cm), ombouw, nachtkastje en kommode toch maar f4 995#.
Een bijpassende 3-deurs kast is leverbaar.
De met gemerkte artikelen zijn uit voorraad leverbaar.
MM
Zoet«rwoude-Rijndijk. ShowToom en afhaalcentrum. Hoge Rijndijk 315. Telefoon 071-899346.
Openingstijden: maandag 13.00-18.00 u. dinsdag t/m vrijdag 9.00-18.00 u. zaterdag 9.0Q-17.00 u. donderdag koopavond.
Haarlem. Grote Houtstraat 158. Telefoon 023-312981.
Te koop:
GROTE PARTIJ
TROTTOIR en
OPSLUITBANDEN.
Nieuw en in div. maten.
Voor diverse doeleinden geschikt.
Op auto geleverd of gebracht.
Zeer voordelige prijs.
Tevens nieuwe asbest en gegalv. golf-
platen. Badkuipen (licht beschadigd)
in div. maten.
Gebr. v.d. POUW KRAAN b.v.
Hoogmade.
Tel. 01712-8283.01729-8125
Als je bij een ongeluk onmiddellijk
weet watje moet doen. kan dat het verschil
betekenen tussen leven en dood.
De dingen die je weten moet, zijn met een
heel klein beetje aandacht ontzettend
simpel te onthouden. We hebben ze voor u
in een klein boekje overzichtelijk
bij elkaar gezet. Dat boekje krijgt
u door even een kaartje S&
te sturen aan ..Het Oranje Kruis".
Statenlaan 81.2582 GE DenHaag.^^
bind in soffit-niitvfclnj} mn rii Sllrhnnp Id,-Mr Kirlamc SIRE
Zondag 14 oktober wordt
er weer in het bijzonder
aandacht gevraagd voor
het werelddiakonale
werk vanuit de Neder
landse Hervormde Kerk.
Het Hervormde Werelddi-
akonaat heeft dit jaar
voor ruim 5.2 miljoen gul
den aan verplichtingen op
zich genomen.
In een heerlijk schrijven
dat eind deze maand in alle
katholieke kerken in Aus
tralië zal worden voorgele
zen, dringen de Australi
sche bisschoppen erop aan
dat diegenen die besluiten
niet meer te werken en hun
baan opzeggen, in aanmer
king komen voor een uitke
ring. Volgens de bisschop
pen heeft het weinig zin om
de mensen die niet willert
werken aan het werk te la
ten, terwijl er zovelen zijn
die graag willen werken
maar niet aan de slag ko
men.
De verklaring van de bis
schoppen, die vierentwintig
pagina's telt, noemt werk
loosheid een van de belang
rijkste oorzaken van crimi
naliteit, drankmisbruik,
druggebruik en gezinsmoei
lijkheden.
De rol van de Sociëteit van
Jezus bij een eventuele
openstelling van China
voor de rooms-katholieke
kerk was het hoofdthema
van een gesprek dat paus
Johannes Paulus II deze
week met pater Pedro Ar-
rupe, generaal der Jezuïe
ten, in Castelgandolfo
voerde.
Dertig Britse kerkelijke
leiders, onder wie vier
Anglikaanse bisschoppen
hebben hun ernstige ver
ontrusting uitgesproken
over de toeneming van ra
cistisch denken en hande
len in de Engelse samenle
ving. Zij vrezen voor een,
wat dit betreft, uiterst som
bere toekomst.
Zij spraken dit uit na een bij
eenkomst, die door de Britse
Raad van Kerken was geor
ganiseerd om de reacties te
inventariseren op het pro
gramma ter bestrijding van
net racisme van de Wereld
raad van Kerken. Met name
vonden de kerkelijke leiders
de racistische houding van
veel jongeren, die geneigd
zijn de opvattingen van ui
terst rechtse groeperingen tot
de hunne te maken, veront
rustend. Ook de verhouding
tussen politiemensen en
zwarte en gekleurde bevol
kingsgroepen vonden ze pro
blematisch en veel slechter
dan menigeen bereid is aan
te nemen. De kerkmensen
vonden dat de kerken een
nationale actie op grote
schaal zouden moeten ontke
tenen om zoveel mogelijk
christenen te betrekken bij
programma's die direct te
maken hebben met de pro
blemen van een multi-cultu-
rele en multi-raciale samen
leving. Verder werd gesugge
reerd een hulpverleningscen
trum in te richten, van waar
uit teams naar gemeenten en
kerken gezonden zouden
kunnen worden om te helpen
een oplossing voor deze pro
blemen te vinden. Wél werd
gewaarschuwd voor een te
scherpe veroordeling van
blanke, traditionele gemeen
ten en parochies, waarvan
mensen deel uitmaken, die
posities hebben, die hen in
staat stellen invloed te heb
ben op beslissingen betref
fende huisvesting en werkge
legenheid, een gebied waarop
juist de verdrukte groepen in
de samenleving zo achterge
steld zijn. Zij zouden op dit
punt meer bewust gemaakt
moeten worden door speciale
activiteiten en programma's.
Hoewel men ook wel kritiek
had op het programma ter
bestrijding van het racisme,
was het gezelschap van me
ning. dat dit alleszins voort
gang moest vinden.
Een tweede conferentie, die
voor elk die belangstelling
heeft zal openstaan, zal van
21 tot 23 september in de uni
versiteit van Loughborough
worden gehouden.
Sinds het begin van dit jaar
volgt de sociëiteit van Jezus
de ontwikkelingen in de ker
kelijke situatie van China op
de voet. In Peking circuleren
geruchten over een mogelijke
heropening van de Oude Je
zuïetenuniversiteit „Aurore"
in Sjanghai.
Op het moment zit de Jezuïet
Michel Chu in China. Hij
heeft Arrupe een eerste ver
slag over de ontwikkelingen
doorgespeeld. Chu komt ver
moedelijk eind september te
rug naar rome. Voordat hij
naar Peking vertrok, heeft
hij een lang onderhoud ge
had met Agostino Casaroli,
de staatssecretaris van het
Vatikaan.
De Russische jeugd heeft de balen van het atheïsme.
Ze zoekt een houvast in de bijbel. Dit zei Georgi Vins,
generaal-secretaris van de niet-geregistreerde Baptis
ten in de Sovjet-Unie, tijdens een persconferentie in
Bad Homburg. Vins werd in april samen met vier Sov
jet-dissidenten naar Amerika gestuurd in ruil voor
twee Sovjet-spionnen die in de Verenigde Staten waren
opgepakt.
Volgens Vins heeft de „geestelijke strijd" van de niet-gere
gistreerde Baptistengemeenten vele jongeren aangetrok
ken. Door gevangenisstraffen of verbanning naar een
strafkamp zijn die jonge mensen alleen maar bevestigd in
hun geloof.
Georgi Vins, die zelf van 1966 tot 1969 en van 1974 tot april
dit jaar vast zat, nam opnieuw afstand van de politieke dis
sidenten die met hem naar de VS werden gèstuurd. „Het
gaat mij enkel en alleen om de geloofsvrijheid", zei hij.
September vorig jaar in een stampvol
Amsterdams Carré: Een enthousiast
stampend, fluitend en ritmisch klap
pend publiek juicht de continentale
première van de neger-musical „Bub
bling brown sugar"toe. In de zaal de
grootheden uit het keurige vaderlandse
amusementswereldje, op de planken de
kleurige wereld van Broadway in de
twintiger jaren. Een overrompelend
mengsel van jazzmuziek, evergreens,
spirituals, showballet en tapdansen op
Harlemse leest. Veertien dagen lang
een enorm succes waarvoor Nederland
naar de hoofdstad moest. Want na Car
ré vertrok de troupe naar Parijs, al
klonk de vage belofte „We komen te
rug". Inmiddels heeft Rotterdam dezer
dagen de eerste voorstellingen van een
tweede toernee van „Bubbling brown
sugar" in huis, van 8 tot en met 12 sep
tember staat de musical in het Haagse'
Congresgebouw, van 15 tot en met 20
september is Tilburg aan de beurt.
Buitenlandse kranten gingen toen het Ne
derlandse publiek al voor in loftuitingen.
„Een sprankelende roes die tot uitbarsting
komt", schreef de Britse Sunday Express,
„de meest opwindende show sinds West
Side Story" liet de Guardian weten. In
Amerika liep de show inmiddels al een
aantal jaren. Zeer voorzichtigjes gestart in
het seizoen '74/75 in een experimenteel
theatertje in New York voor een negerpu-
bliek, maar al gauw een doorslaand succes
voor zwart én blank. Men verhuisde naar
grotere theaters, Londen kreeg een com-
NEGERMUSICAL VAN
8 T/M 12 SEPTEMBER
IN CONGRESGEBOUW
pleet eigen produktie, en de New Yorkse
„cast" ging de boer op in Europa. Inmid
dels telt „Bubbling brown sugar" een vol
komen vernieuwde rolbezetting, waarvan
de Haagse impressario Van Liempt stelt
dat die volgens kenners „zelfs beter is dan
de vorige". Maijorie Barnes is de fraaie
stërzangeres, Charles L. Coles een oude
tapdanser die de beste ter wereld in zijn
stiel heet te zijn. Twee namen achter het
succes van de musical blijven hetzelfde.
Die van regisseur Bob Cooper en choreo
graaf Billy Wilson.
Nationaal ballet
Wilson is geen onbekende in Nederland.
Jarenlang maakte hij deel uit van Sonia
Gaskells Nationale Ballet. „Voor „Bub
bling brown sugar" heb ik m'n inspiratie
ontleend aan oude foto's en aan de herin
nering hoe m'n oudere broers en zusters
dansten, want zelf ben ik van 1935. De
show geeft geen sociaal commentaar, dat
hebben we bewust niet gewild. We weten
dat de twintiger jaren, speciaal voor het
zwarte deel van Amerika, zeer moeilijk
waren. Maar we weten ook dat die jaren
fantastische artiesten opleverden. En dat
vierep we een beetje." „Bubbling brown
sugar" fêteert het negeramusement van
de jaren twintig volop. Ontstaan rond be
faamde Harlemse uitgaansgelegenheden
als de Cotton Club, Smalls Paradise, The
Savoy en Connies Inn. Met muzikale
grootheden als Cab Calloway, Duke El
lington, Eubie Blake, Fats Waller, Earl
„Fatha" Hines en evenzovele zangers en
dansers.
Ellington
De muziek van Duke Ellington uit de tijd
dat hij met zijn orkest in de Cotton Club
speelde, brengt nog altijd jazzliefhebbers
in vervoering. Vandaar dat juist zijn mu
ziek de scènes van „Bubbling brown su
gar" beheerst: Stompin' at the Savoy,
Take the A-train, It don't mean a thing, if
it ain't got that swing. Met die „swing"
bleek „bubbling brown sugar" vorig jaar
barstensvol te zitten. Regisseur Bob Coo
per: „Het is zuiver een revue. Het ver
haaltje is minimaal. Alleen maar de draad
die we nodig hebben om van het ene mu
zikale nummer naar het andere te ko-
Een revue, gevat in een frame van wisse
lende oude foto's tegen een trappendecor,
begeleid door een stevig orkest achter de
Bühne, en vertolkt door een serie hier
voornamelijk onbekende zangers en dan
sers. Ze bleken vorig op de Nederlandse
planken tot Ware Sterren uit te groeien.
r
ien van de wervelende showscènes in Harlems amusementspaleis van de jaren '20, The Savoy, uit „Bubbling
irown sugar".
Steeds meer jonge mensen gaan bij de inrichting van hun huis over op hout.
Hout is een eerlijk materiaal. Hout leeft, geeft sfeer, gezelligheid.
In onze jachtige maatschappij is ons thuis steeds meer een rustpunt.
Na het stalen kantoorbureau of het eentonige asfalt is het prettig thuiskomen in een
natuurlijk huis. Nu zijn er meer meubelverkopers die houten meubels verkopen.
Maar zo'n kwaliteitvoor zo'n prijsDaar moet u bij een ander maar eens om
komen.
Topklasse wandmeubel.
Met liefde voor het ambachtelijke meubelmakersvak gemaakt wandmeubel.
Natuurlijk met massief eiken fronten en lijsten. Veel praktische bergruimte,
Met verlichting, barkiep, romantisch glas in lood deurtje.
Natuurlijk alleen bij ons slechts
echl
>or i
I
Robuuste eiken eethoek.
Werkelijk een prachtige eethoek van stoer eiken met echt biezen zittingen.
Zo'n kwaliteit zie je tegenwoordig niet veel en dan voor zo'n prijs.
Tja, dat kan alleen bij ons, kwestie van kien inkopenl
Tafel slechts
Als de synode van de Gereformeerde
ff Kerken tijdens de Tweede Wereldoor-
log de besprekingen over de zoge-
Q naamde leergeschillen had opgeschort
en geen bindende uitspraken had ge-
daan aangaande de leer van het ver
bond en de doop, dan had hoogstwaar
schijnlijk de kaart van kerkelijk Ne-
derland, wat betreft de gereformeerde
OK" j gezindte, er anders uitgezien. Dit zei
de heer P. Jongeling, vrijgemaakt ge-
reformeerd publicist, oud-politicus en
de oud-journalist, in Zwolle tijdens de
presentatie van het boek „Het vuur
blijft branden", dat de geschiedenis
van de vrijgemaakte Gereformeerde
Kerken beschrijft.
Het boek „Het vuur blijft branden" is
ar_ I onder eindredactie van T.J. Kerpel (re-
dacteur van Nederlands Dagblad), sa-
ign j mengesteld door de heren P. Jongeling,
J.P. de Vries (hoofdredacteur van Ne
derlands Dagblad), prof. dr. J. Douma
(hoogleraar aan de Kamper Theologische
I Hogeschool). In het boek zijn veel foto's
opgenomen, die belangrijke fragmenten
weergeven uit de tijd voor de vrijmaking
en uit de afgelopen 35 jaar. Dit fotografi
sche gedeelte werd verzorgd door Tjerk
I de Vries, fotograaf van Nederlands Dag-
JKG blad. De vrijgemaakte Gereformeerde
I Kerken tellen bijna 100.000 mensen. Uit
de meeste vrijgemaakte families zullen
een of meer leden op foto's in dit boek
staan.
t6D Jongeling beschrijft de ontwikkeling in
/-jof de Gereformeerde Kerken in de jaren
die aan de vrijmaking vooraf gingen, De-
(jg Vries vertelt over het wel en wee in vrij
gemaakte kring en prof. Douma geeft
aan het slot beschouwingen naar aanlei
ding van ontwikkelingen in de kerken.
De bijdragen zijn stuk voor stuk interes
sant, want de auteurs verstaan hun vak.
13
Ze geven geen moeilijke theologische
verhandelingen weer zonder daar op
duidelijke, populaire, maar niet opper
vlakkige wijze over te schrijven. De bij
dragen van De Vries en van prof. Dou
ma gaan over meer dan het kerkelijk le
ven in de enge zin van het woord. De
vrijgemaakt gereformeerden hebben in
de naoorlogse jaren een uitgebreid eigen
organisatieleven opgebouwd: Gerefor
meerd Politiek Verbond, Gereformeerd
Maatschappelijk Verbond, eigen jeugd
werk, eigen scholen en zelfs een eigen
reisvereniging. Ook op het gebied van de
zending, het diaconaat en de hulp aan de
verre naasten hebben ze zich niet onbe
tuigd gelaten. Daar wordt in dit boek
eveneens over geschreven. En over de
vraag waarom men ook op niet-kerkelijk
terrein een eigen weg meende te moeten
gaan.
In de vrijgemaakt gereformeerde kring
bestaat ook een eigen uitgeverij. Dat dit
belangrijke werk over de geschiedenis
van deze kerken bij de niet-vrijgemaak-
te kerkelijke uitgeverij Kok in Kampen
verscheen, is een gevolg van het initia
tief van de Kamper uitgeverij. Toen deze
uitgeverij met een idee voor dit boek
kwam, vonden de aangezochte auteurs
het niet fair met het Kamper plan naar
de eigen uitgeverij te stappen. Er komen
bij Kok binnenkort nog twee boekjes
over de geschiedenis van de vrijgemaak
te Gereformeerde Kerken uit. Een ervan
is bestemd voor het lager onderwijs en
het andere is een positiebepaling in kort
bestek.
Tijdens de presentatie van het boek zei
prof. Douma nog, dat er paralellen zijn
tussen de roomskatholieke bisschop Gij-
sen en de vrijgemaakte Gereformeerde
Kerken. De verschillen zijn echter die
per. „Gijsen loopt aan de leiband van
Rome, wij willen alleen gebonden zijn
aan de Heilige Schrift, zonder dat uitein
delijk de Paus ons vertelt wat wij moe
ten geloven over Maria, het celibaat of
de geboorteregeling. De binding aan de
Schrift betekent voor ons dat we aan
veel dingen in Nederland niet kunnen
meedoen. We zijn tegen abortus, tegen
homosexualiteit, tegen gezagsmisbruik,
omdat de Bijbel er tegen is. Vaak brengt
dan ons standpunt mee, dat we tegen de
stroom moeten oproeien. Maar het tegen
zijn moet wel billijk getaxeerd worden.
Af en toe wordt gezegd dat de vrijge-
maakten niet meedoen met de mode en
een somber, droefgeestig leven leiden.
Dat is niet het geval, betoogde prof. Dou
ma: lang en kort wisselt bij de dames net
zoals bij de anderen en we zien er opge
ruimd en niet verbitterd uit.
We mogen dan wel tegen veel dingen
zijn, je zult ons overal aantreffen: in de
politiek, in hulpacties voor verre naas
ten, in bejaarden- en ziekenzorg, in we
tenschap en kunst. We willen gewone
mensen zijn in Gods wereld."
Prof. Douma vertelde nog dat in vrijge
maakte kring heel weinig zogenaamde
kerkelijk gemengde huwelijken voorko
men. „Bekijk de foto's in het boek, u ziet
dan dat ze veel bij elkaar zijn, in de
kerk, op vergaderingen en congressen.
We voelen ons in de kring van onze
broeders en zusters het beste thuis. Voor
al daardoor kennen we weinig gemeng
de huwelijken. De jongens en meisjes
vinden een'partner in eigen kring. Het is
overigens ook onze gewoonte, zei prof.
Douma, om de -jeugd op het gevaar van
„twee geloven op één kussen' te wijzen.
„Het vuur blijft branden" is vrij groot
van formaat, telt 196 bladzijden en er
zijn ongeveer 300 foto's in opgenomen.
Het kost 37,50 en is vanaf a.s. zaterdag
in de boekhandel.
