Dungeschilderd drieluik 'Burgers in het gareel' Werkende kinderen in nieuwe IKON-serie TERUGBLIK n TELEVISIEDONDERD/' RADIO VANAVOND RADIO DONDERDAG RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURANT/ WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1979 Drie uitzendingen in de rubriek „Kenmerk" besteedt de IKON aan het motto „Burgers in het gareel", met als ondertitel de vragen: „Overtuigd? Gedresseerd? Of beide?" Samensteller Jan Kuiper reisde daarvoor naar de DDR (Oost-Duitsland), Enschede en Bochum in West-Duitsland, plaatsen waar Opel auto's fabriceert. Kuiper had een goede cameraman (Deodaat Visser) en een paar vaste overtuigingen, zoals men vanavond (Ned. II om 19.24 uur) tijdens de eerste uitzending kan constateren. Kuiper had de indruk, dat in de DDR voornamelijk gedresseerde burgers leven en in deze eerste aflevering van zijn dungeschilderde drieluik, gaat hij die indruk bevestigen. Maar met zo veel nadruk op de eigen overtuiging, dat men geneigd is het op te nemen voor de geïnterviewde DDR-arbeiders. Zoals publiek bij een voetbalwedstrijd de tegenstander gaat toejuichen, als het spel van de thuisclub te wensen overlaat. Kuiper over zijn standpunt: „Niet zelden wordt de enkeling gedwongen de levenswijze en de voorkeuren over te nemen van groepen of instanties: dat kan de overheid zijn, maar ook de meerderheid van zijn medeburgers. Eigen mogelijkheden, ervaringen en intenties worden als gevolg daarvan gereduceerd. Vaak bepalen deskundigen, autoriteiten en tradities de houding van de individuele burger. Natuurlijk wordt dikwijls een beroep gedaan op de kritische houding en de creativiteit van de burger, maar even zo vaak krijgt men de Festival in Oost-Berlijn. Jan Kuiper: „Georganiseerde spontaneïteit". indruk dat een gedresseerde burger de voorkeur verdient boven een kritische of overtuigde burger". Een aardig geformuleerd standpunt, maar niet nieuw. Grieken in de oudheid dronken op grond van deze stelling gifbekers leeg, de Maagd van Orleans kwam ervoor op de brandstapel: de geschiedenisboeken knappen uit hun banden van dit soort voorbeelden. De stelling zelf hoefde Jan Kuiper, alsof hij op een nieuwe gedachte kwam, niet nog eens te bewijzen. Misschien wilde hij dat ook niet en ging hij alleen naar de DDR. Enschede en de WDR om aan te tonen dat de stelling niets aan geldigheid heeft verloren. In dat geval kan men Kuiper aanwrijven dat hij bevooroordeeld naar Oost- Duitland ging en daar lijkt het 't meest op. Kuiper raakt in gesprek met een reeks arbeiders, die hij onderwerpt aan kritische vragen, met een nadrukkelijk geplaatst vraagteken. Maar hij trof het" slecht. Met klem betogen alle ondervraagden, dat zij toegegeven, er blijven altijd wensen onvervuld over het algemeen best tevreden zijn in hun situatie. Maar daar heeft Kuiper geen vrede mee en hij blijft doorvragen, hoewel de kijker allang weet wat voor antwoorden hij kan verwachten. Deze IKON- samensteller wilde nu eenmaal gedresseerde burgers aan de praat krijgen en wilde bepaalde antwoorden horen die hij niet kreeg. Integendeel. Wanneer een arbeider opmerkt dat hij zijn werkkring onmiddellijk kan verlaten om elders te gaan studeren voor iets heel anders, glimlacht Kuiper mild en verandert hij van onderwerp. Men krijgt dan vaag de indruk, dat Kuiper alleen wil luisteren naar antwoorden die hij te voren verwachtte; hij krijgt die niet. De opzet van Kuiper is te beperkt uitgewerkt. Misschien kreeg hij niet alle medewerking van de Oostduitse autoriteiten, maar daar heeft de kijker geen boodschap aan. Die hoort Kuiper aan een zestienjarige vragen, hoe 'de jeugd' in Oost- Duitsland leeft. Deze zestienjarige geeft naar vermogen antwoord, maar kan in zijn eentje ook niet weten hoe het met 'de jeugd' is gesteld. Maar Jan heeft zijn antwoord en knikt, zoals hij tegen huismoeders, bazen, onderbazen en het laagstbetaalde personeel knikt: zie je wel, gedresseerd. En ten overvloede laat hij de camera richten op massale demonstraties, als blijk van georganiseerde spontaneïteit. Als Jan Kuiper zich had beperkt tot drje kritische vraagtekens en zijn gesprekspartners in hun waarde had gelaten, was Kuiper geloofwaardig geweest. Nu niet. Met het gevolg dat bij het reportagewerk van Kuiper een vraagteken kan worden geplaatst. Nederland Dat ook in Nederland de burger de kans loopt gedresseerd te worden, wordt volgende week in „Kenmerk"; aangetoond, wanneer Kuiper de film vertoont, die hij in Enschede maakte. Opnieuw goed camerawerk. Maar nu neemt Kuiper het op voor de boer, die grond kwijt raakt voor de aanleg van een grensweg en zich door de overheden laat ringeloren. Evenals jn de vorige Kenmerk-uitzending klampt Kuiper zich vast aan een te voren ingenomen standpunt, al heeft hij zich nu gekoppeld aan de underdog, de sympathieke boer, die met zich moet laten sollen. Hetgeen overigens niets afdoet aan het angstige vermoeden, dat Jan Kuiper zich te veel laat leiden door indrukken, die hij al had. Niettemin komen in deze reportage aardige details voor. Zoals de boer die grond kwijt raakt, hiervoor weliswaar financieel schadeloos werd gesteld, maar erover klaagt, dat niemand er rekening mee hield, dat hem een stuk van zijn leven werd ontnomen. Grond is per vierkante meter op waarde te schatten; de strijd voor de toekomst niet. Dat maakt die agrariër duidelijk. Kuiper had geluk, toen hij dat in zijn reportage kon verwerken. Maar de meeste beelden, hoewel fraai gefilmd, betreffen langbekende zaken die Jan Kuiper 'kleinschalig' probeerde samen te vatten. Het is Kuiper weer niet gelukt. Jan Kuiper was uit op een pars pro toto, een deel voor het geheel en gebruikte het woord 'kleinschalig'. Maar hij maakte gewoon een detailopname, een documentaire over grondonteigening, met alle ellende voor de betrokkene vandien. Met „burgers in het gareel", zo algemeen gesteld, heeft ook deze uitzending van „Kenmerk" weinig te maken. Het is ook een erg moeilijk en heel veelzijdig onderwerp, dat zich niet even laat aaTipakken, in Enschede. F.J. BROMBERG De IKON begint vandaag met een nieuwe, tiendelige serie over werkende kinde ren in de wereld; een project, waaraan ook omroe pen uit de Scandinavische landen deelnamen. Begon nen wordt met de IKON-bij- drage: 'De kolenjongens', waarvoor Trudy van Keulen in C^umbia filmde. In dat landtrof Trudy kinderen aan, die zwaar werk verrich ten in kolenmijnen te zwaar werk, naar de huidige Nederlandse maatstaven. Bovendien is dit werk, on der primitieve omstandighe den, bijzonder gevaarlijk; hoge produktie gaat voor een kinderleven. Trudy van Keulen liet twee broers aan het woord, jongens van 12 en 14 jaar, jonge volwassenen die zich van hun taak be wust zijn. De werksfeer, de barre omstandigheden en de noodzaak kinderen de ko lenmijnen in te sturen, wor den goed weergegeven, al geeft de film niet aan, hoe het anders zou kunnen, on der Columbiaanse omstan digheden. Integendeel. De kinderen zelf maken duide lijk dat zij liever zwaar en gevaarlijk werk verrichten dan helemaal geen. En lie ver in weinig uren veel geld verdienen dan weinig geld in lange werkdagen op de koffieplantages. Trudy van Keulen, die kennelijk van een beperkt aantal vragen uitging, valt hierdoor in her halingen. Te vaak moeten de twee geïnterviewde jongens bovendien bevestigen, wat Trudy in Columbia ver wachtte: „Jullie werk is ze ker erg gevaarlijk hè?". Of: „Je zou liever naar school zijn gegaan?" De jongens be antwoorden Trudy uiteraard met „ja", maar verdienen onderhand en welbewust het brood voor de hele familie. Een reportage van Trudy, in twee opzichten voor discus sie vatbaar. Ned. II, 18.59 uur. Gewest De rubriek 'Van gewest tot ge west' besteedt o.a. aandacht aan kunst in Hengelo. Ned.I, 18.59 uur. Oogst Tom Conti als Adam Morris met Natasha Morgan als Sheila Wise in de herhaalde serie „Glittering prizes" 'Natuurbescherming' en 'land bouw in Zweden' zijn onder werpen in 'Oogst iri beeld'. Ned.I, 19.30 uur. Glittering prizes De NOS herhaalt de Engelse serie 'Glittering prizes'. Schrij ver Frederic Raphael laat in zes delen het studentenleven uit de jaren vijftig in het En gelse Cambridge zien. Het ver haal gaat over Adam Morris. Hij is van Joodse afkomst, is humoristisch, maar is ook erg kwetsbaar. In Cambridge moet hij een kamer delen met Do- Little River Band in „Countdown" van Veronica. nald Davidson, een jongen van aristocratische, katholieke af komst. Ned.I, 19.45 uur. Wielrennen Samenvatting van de baan- wedstrijden, die verreden wor den in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Het commen taar bij deze wereldkampioen schappen wielrennen is van Mart Smeets en Jean Nelissen. Ned.I, 21.06 uur. Countdown Het popprogramma 'Count down' geeft een overzicht van de hitparade en zendt een mini-concert uit van de Aus tralische Little River Band. Ned.II, 20.32 uur. Pitstop Starsky In 'Starsky en Hutch' zet de zoon van de familie Walters zich tegen alles af wat politie is, als zijn vader om het leven komt tijdens een ongeluk waarbij ook een politieman be- trokkerl is. Ned.II, 21.05 uur. 'Een pitstop met Jan Lammers en Albert West' is een pro gramma waarin colireur Jan Lammers (23 jaar) en zanger Albert West (25) met eikaars beroep worden geconfron teerd. Jan Lammers bezoekt o.a. plaatopnamen van Albert West terwijl deze de voorbe reidingen van de Nederlandse Grand Prix gadeslaat. Ned.II, 21.55 uur. Taxi John en Suzanne zijn een maand getrouwd en wonen in een appartement. De huur hiervan wordt betaald door Suzannes ouders. Deze hebben •echter besloten, dat het jonge paar dit nu maar eens zelf moet gaan doen. Ned.II, 22.30 uur. TV-spots tegen vernieling van stadsgroen Van onze radio- en tv-redactie ARNHEM De plantsoenen- - dienst in Arnhem vindt, dat de rijksoverheid met televisie- j spots de strijd moet aanbin- I den tegen de toenemende ver nielingen en vervuiling door de bevolking van het stedelijk groen. TV-spots, voor of na de recla meuitzendingen, waarin, aan de hand van constrasterende beelden, de nadelige gevolgen van verkeerde behandeling van het groen te zien en te ho ren is, zullen een positieve uit werking hebben, zo meent deze dienst. Het respect voor het groen is b'ij een groot aantal burgers ver te zoeken, zo concludeert de dienst in haar^jaarvërslag. Er wordt op geparkeerd en vuil op geworpen. Kate Bush bij Veronica (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM Veronica zendt woensdagavond 26 septem ber een programma uit met de Engelse zangerese Kate Bush. De 40 minuten durende film, waarvan Veronica 20 minuten op het scherm brengt, werd gemaakt tijdens haar laatste succesvolle Europese tournee. Tegelijk met de registratie brengt ,haar pla tenmaatschappij een „live"- e.p. uit. Kate is inmiddels in alle rust begonnen aan haar nieuwe, derde langspeler, die aan het einde van dit jaar klaar moet zijn. Vijf is troef op de beeldbuis. Na de NCRV is ook de VARA begonnen met een uit vijf de- ^en bestaande serie. Voorts schijnen paarden geknipt te zijn voor zulke stukken. Ze luisteren ook veel naar de naam Black Beauty. Hoewel de gelijkenis met de bekende serie van de NCRV dus groot is, gaat het paard in de nieuwe reeks weer heel andere wegen. Maar de droefheid die het lot van deze nobele dieren bege leidt is gebleven. Tenminste, zo was het in dit eerste deel. Een passende overgang ook naar de film „la Dentellière", de derde en laatste in de Go- retta-reeKS, van de drie - naar mijn smaak - de beste, met de zuiverste toon en de beste en de mooiste karaktertekenin gen. Ook de zwijgzaamste met veel stille beelden, waarin am per een woord valt, nu en dan afgewisseld met prachtige op namen van zee en bospartijen. Alsof de regisseur daar telkens naar uitweek, omdat de kant werkster en haar student niet bij machte blijken eikaars een zaamheid op te heffen. Zielen die geen teken kunnen geven, zo wordt het genoemd. Een film zonder een schokkende kick maar wel met veel poë zie. Nu en dan in de landerig heid van de badplaats waar de twee elkaar ontmoeten, herin nerend aan soortgelijke me lancholie bij Toergenjew. Je wordt er zelf wel eens stil van. Het leven hoeft cok niet elke dag zo geruchtmakend te zijn. Wie zich daarna eens wilde gaan zetten om bij VARA Vi sie geheimen van het Vaticaan onthuld ,te krijgen, kwam be drogen uit. Begrijpelijk dat een omroep, die alleen links wil zijn, voorrang geeft aan mani- testaties als nu in Rotterdam zijn uitgebroken. Die zijn ook een stuk aktueler en naaf ver houding wordt er soms al te veel tijd ingeruimd voor bui tenlandse toestanden. Tot die aktualiteit behoorde ook een nader onderzoek of Aantjes nu wel of niet in de politiek kan en mag terugkeren. Daarover werden weer enkele personen gehoord. Wel een typisch va derlandse bezigheid, dacht ik, dit kijken naar andermans fouten en bedoelingen. Het zal nog wel een hele tijd duren voor we rondborstig durven zeggen: „Hij mag er weer in". HAN JONKERS Galerie Nouvelles Images. Westeinde 22 Den Haag, expo seert van 1 t/m 26 september schilderijen en tekeningen uit de nalatenschap van Willem Hussem en tempera's van Tha- deus van Eysden. Galerie Mabuhay, Beren- Straat 19 Amsterdam, expo seert van 1 -21 september een collectie doeken uit Timor in verschillende technieken. Beslissing over „Haagsche Kringen" te verwachten Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM Binnen de VARA wordt verwacht, dat het dagelijks bestuur volgen de week een beslissing zal ne men over de gang van zaken rond de televisierubriek „Haagsche Kringen". Zoals bekend weigerden in het begin van de zomer de presen tatoren Joop van Tijn en Koos Postema, medewerker Harry van Wijnen en regisseur Siem Suurhoff vefdere medewer king, omdat zij niet konden en wilden samenwerken met Hans Jacobs. Er is intussen met en tussen de betrokkenen gepraat. Besloten is, dat het dagelijks bestuur nog deze week met een arbi- tragevoorstel zal komen. NEDERLAND 1 NOS 18.00 Nieuws voor slechtho renden 18.40 Toeristische tips 18.50 De fabeltjeskrant 18.55 Journaal 18.59 Van gewest tot gewest 19.30 Oogst in beeld 19.45 Glittering prizes, zes delige tv-serie 21.06 WK-wielrennen 21.37 Journaal 21.55 Den Haag vandaag 22.10 Studio Sport 23.40 Journaal NEDERLAND 2 NOS 18.00 Nieuws voor slechtho renden 18.30 WK-wielrennen 18.55 Journaal IKON 18.59 Kinderen werken ook KRO/RKK/IKON 19.25 Kenmerk NOS 20.00 Journaal 20.27 Stichting Socutera VOO 20.32 Countdown 21.05 Starsky Hutch, tv- film 21.55 Een pitstop met Jan Lammers en Albert West 22.30 Taxi, tv-serie 22.55 Agenda NOS 23.05 Journaal TELEAC 23.10 Algemeen voorlichting sprogramma najaar 1979 DUITSLAND 1 19.00 Warlet nur. bis Valer kommt. 19.15 De Onedin 20.15 Hier und heule 20.45 Was gibt's Neues? 21.00 Journaal 21.15 Johnny West, speelfilm 23.00 Jedermann und Rosenkava- lier DUITSLAND 3 18.00 Schooltelevisie. 19.00 S straat. 19.30 TV-cursu 20.00 Medizin im Driften, m programma 20.45 Journaal 3 21.00 Journaal 21.15 Miltwochs in... 23.00 Der 7.Sinn 23.05 The man trom the Club, speelfilm 0.35 Journaal ENGELAND BBC 1 18.10 Wildtrack. 18.35 Korte 18.40 Journaal. 18.55 wide. 19.20 The wt world of Walt Disney 20.10 Where are they now 20.40 Sykes 21.10 Celebrity knock out 22.00 Journaal 22.25 Come dancing 23.05 Midweek soccer 23.50 Medical express 0.15 The music makers BBC 2 17.50 TV-cursussen. 19.55 Adljs 20.45 Journaal 20.55 Miller on Renoir met de Campagne 22.00 My music 22.25 War news 22.35 Hinge and Bracket 23.20 Circuit eleven Miami 0.10 Journaal 0.25 Closedown BELGIE NEDER LAND 1 18.10 Paul Mara. 18.20 Op naar... 18.45 Flic, hoorn. 18.50 Project 19.35 Mededelingen ei gen. 19.45 Nieuws 20.10 Weerman 20.15 Nationale Loterij 20.20 Happy Days, tv-ser 20.45 De vijf Provincies 21.45 Wielrennen BELGIE NEDER LAND 2 20.15 Hoogtepunten uit de van de XXe eeuw 21.20 De achtste vrou* I y Blauwbaard, speelfilm 23.30 Tagesthemen DUITSLAND 2 18.30 Heute. 18.45 Schauplatz Be- 20.00 Heute 20.30 ZDF-magazin 21.10 Van der Valk, politiefilm 22.00 Journaal 22.20 lm Rausch der Frömmigkeit 22.50 Sport-aktuell 0.20 Heute BELGIE FRANS 1 18.40 Barbapappa. 18.45 Kat uitzending. 19.15 4 soir. 19.30 Jo 19.55 Contacts 20.00 La derniere enquete 21.55 Journaal 22.10 Video^raphie BELGIE FRANS 2 19.55 Bruxelles se raconte 21.30 De wrekers, tv-i 22.20 WK-wielrennen EID >or I eed l aam NEDERLAND I NOS 13.00 Nieuws voor slechtho renden. NEDERLAND 2 DUITSLAND 1 9.05 Politik aktuell. 9.25 Dreimal Feuer. 9.45 Der einlache Slromkreiss. 10.05 Umgang mil Medien. 10.30 Kinder, die es schwerer haben. 12.15 Berufswahl. 12.55 Kri- senherd Nahorst DUITSLAND 2 17.00 Einführung in die Kui kationswissenschaft. 17.30 Heute. 17.32 S press DUITSLAND 3 ENGELAND BBC 1 7.38 TV-cursussen. 1C roundabout. 10. nary. 11.10 Prixie i 11.15 The boy I 11.40 Take hart. 12.2forz; 14.30 Pia nen 14.45 Journaal. 15.10 BBC 2 7.38 TV-cursussen. School. 17.30 Cricket IS z; I2. ri? HILVERSUM 1 NCRV: 18.11 (S) Hier en nu. NOS: 19.30 (S) Langs de lijn, sport en muz. 22.30 (S) Hobbyscoop (met flitsen WK-Wielrennen). 23.02-24.00 (S) Met het oog op morgen. HILVERSUM 2 18.00 (S) Hafa-magaz. H.V.U.: 18.30 Over Volksuniversiteiten. VARA: 18.50 (S) Even muziek. 19.00 (S) VA- RA's Woensdagavond (met om 20.00 VARA-Klassiek. 20.15 Het pap. 20.55 VARA-Klassiek: Ri harmonisch Orkest met viool Nws. NOS: 22.40 Open VARA: 23.25 (S) Muziek va eeuw.»23.55-24.00 Nws. HILVERSUM 3 NOS: 18.03 (S) De Avondspit! Nationale Hitparade. KRO: 1 Rauhfaser. 22.02 (S) Rock- 23.03-24.00 (S) Walhalla. BintrótiM NCRV: 7 00 uur (S) Van" gBB| daag. donderdag. (7.10 hel levende woord) n-J L 8.03 Hier en nu. 8.25 In 't fttckfc voorbijgaan). 9.03 (S) Wie weet waar Willem Wever woont? 10.02 (S) Muziek bij de koffie. 12.03 (S) Het nuttigen van etenswa ren is toegestaan. 12.40 (S) Middag- pauzedienst. 13.03 Hier en nu. 13.20 (S) NCRV-Globaal. 17.02 (S) Roze- geur en prikkeldraad. AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Och- tendgymn. 7.20 AVRO: Ak- tueel en inlorm. 10.00 Ra dio Lawaaipapegaai. 10.10 iNFO Van Strauss tot Straus. (S) 10.50 AVRO's radiojour naal. 11.00 schoolradio. 11.20 Aspec ten. R.V.U.: 11.56 „K", staat voor kanker. OVERHEIDSVOORL.: 12.16 Vast en zeker. AVRO: 12.26 Meded. voor land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36 Radiojournaal. 12.50 AVRO- team. 13.00 Nws. 13.11 AVRO's Sportpanorama. 13.30 Europa. 14.00 he( Pet enoi Een middagje AVRO 16 20 R^eme waaipaptgaai. 16.30 De Nieuwspoort. 17.24 Meded.' Nws. 17.36 Radiojourn. 17.5 «HtrtnSU» TROS: 7 02 (S) De fgmm4 moutshow. 9 03 (S A. nuemuziek. 11.03 r~Q Polderpopparade. 1 "T?GP"" De Nederlandstalij tien en kwiswijs. 1! 50 pop- of een envelop. 1{ TROS top 50. HILVERSUM VARA: 7.00 Nws ÉfSk Groot en klein. 9.( 9.02 (S) De Frans! - C 1925-1950 9.30 (S IDE KjASSl» muz. 10.00 (S) Ocht n v eert Filharmonische' l{ met altviool. 11.05 Instrumen etten. 12.00 Nws. 12.02 (S) n concert vioolmuz. 13.00 Hetfente de pap. 13.25 (S) Klass.rr Nws. 14.02 (S) Wozzeck, opf" Berg. 15.30 Hel zout in 16.00-17 50 (S) Jazz-prog.. F ,wor van het Laren Jazz Podium 1 Tgei Zl ih re icht

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 2