omaanslag IRA
[>p Brusselse markt
Mountbatten haalde dood aan boord met kreeftenfuik
Wereld productie
olie hoger dan
vorig jaar
hinese premier
neemt
uitnodiging
larter aan
binnenkort debat
)ver Unifilbijdrage
ran Nederland
Politie Parijs rolt
bende van rioolratten op
Khomeini blijft
harde lijn tegen
Koerden volgen
Pater Pagano held
Amerikaanse media
Bezoek paus
aan Ierland
volgens plan
Atoom
energie in
Pakistan
alleen
voor vrede
a BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 29 AUGUSTUS 1979 PAGINA 11
foeristen
getuigen:
[Van onze correspondent Bert van Velzen)
ONDEN De explosieven, die maandag
15|ven buiten de Ierse haven Mullaghmore de
lood veroorzaakten van Lord Mountbatten, de
loeder van zijn schoonzoon, lady Doreen Bra-
,jurne en van zijn kleinzoon Nicholas, zijn
rermoedelijk door kikvorsmannen van de IRA
jrborgen in de kreeftpotten, die door Mount-
iatten werden gelicht. Bij het binnenhalen van
fuiken vanaf de bodem van de baai Done-
kwam ook de helse lading naar-boven die
via afstandsbediening tot ontploffing ge
acht het jacht, „Shadow V" versplinterde
de moord bezegelde op een historische fi-
iur die, aan het eind van een lang leven het
mbool was van oude Britse deugden en tri-
ifen, waarin inmiddels de klad gekomen is,-,
ountbatten was het laatste levende monu
ment van het Britse Empire en bovendien was
hij van koninklijken bloede.
Rouw, woede, verwarring, wanhoop. Dat waren de
gevoelens die de Britten dinsdag bestormden toen
de omvang van de terreurdaad duidelijk werd en
nog duidelijker hoe weinig verweer er in feite te
gen is. Dinsdagochtend stierf de douairière Lady
Doreen Brabourne in het ziekenhuis van Sliga. Zij
was 82 jaar en had omvangrijke operaties onder
gaan gedurende de nacht. Zij volgde Mountbatten,
haar kleinzoon Nicholas en de jonge bootsmaat
Paul Maxwell in de dood. Van de drie nog overle
venden van de aanslag op het jacht Shadow V is
Lady Patricia Brabourne er het slechtst aan toe.
Haar 16-jarige zoon Timothy en haar man, Lord
John Brabourne waren er beter aan toe en niet in
stervensgevaar. Lord Mountbatten zal vandaag
over een week, op 5 september, een ceremoniële
uitvaart krijgen in de abdij van Westminster. Het
staat vast dat die plechtigheid door de gehele ko
ninklijke familie zal worden bijgewoond, met ko
ningin Elizabeth aan het hoofd. Na de bonte praal
van zijn uitvaart (die hijzelf enkele jaren geleden
in groot detail heeft ontworpen) zal Mountbatten
worden begraven op zijn landgoed in Hampshire.
De vrouw van de vroegere vlootvoogd, Edwina,.
kreeg in 1960 een zeemansgraf voor de kust van
Plymouth, ingevolge een wens die zij in haar testa
ment had geformuleerd. Het Britse hof zal tot na
de teraardebestelling van Lord Mountbatten rou
wen. Maar de begrafenis zal geen droevige gele
genheid zijn, volgens het posthume dictaat van
Mountbatten. Hij hield niet van tranen. En spre
kend over zijn eigen begrafenis heeft hij in een te
levisie-interview met de BBC ooit gezegd het bui
tengewoon jammer te vinden zelf niet van de gele-
fenheid te kunnen meegenieten,
nmiddels kwam dinsdag in beide delen van Ier
land een grootscheepse jacht op gang op IRA-terro-
risten. De theorie dat de bomaanslag op het jacht
van Lord Mountbatten via zijn kreeftenfuiken was
gepleegd won aan geloofwaardigheid door verkla
ringen van toeristen, die afgelopen zondag twee
kikvorsmannen uit de zee hebben zien oprijzen in
de buurt van de kreeftpotten van Mountbatten. In
Britse politiekringen wordt deze theorie echter in
twijfel getrokken. Het beste opsporingstalent dat
op de been gebracht kan worden concentreert zich
op Mullaghborne en Warrenpoint in de Republiek
en in Ulster.
In Warrenpoint, County Down, waar 18 Britse sol
daten onder wie een luitenant-kolonel stierven,
explodeerden ladingen explosieven een totaal
van driekwart ton in een hooiwagen en in de
ruïne van een huis. Een krater van twee meter
diep en vijf meter in doorsnee geeft de plaats aan
waar de soldaten de dood vonden.
Zoals altijd na een gruwelijke terreurdaad in Ier
land, werd de jacht geopend. Opnieuw werd aan
,de IRA de oorlog verklaard.
De Amerikaanse regering heeft opnieuw een be
roep op de bevolking gedaan, geen steun te verle
nen aan organisaties die betrokken zijn bij de ge
welddaden in Noord-Ierland.
De voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden, Thomas O'Neill, drong erbij zijn mede
Amerikanen van Ierse afkomst op aan, dergelijke
gewelddaden te veroordelen. In april jl. wekte
O'Neill ergernis in Engeland toen hij in een rede
in Dublin de Britten ervan beschuldigde dat zij
Noord-Ierland als een „politieke voetbal" behan
delden.
Jkan onze correspondent Jan Schils)
^RUSSEL Als gevolg van een bom
inslag op de markt in Brussel, die la
ir werd opgeëist door het Ierse Repu-
likeinse Leger (IRA), zijn gistermid-
vier Britse soldaten min of meer
nstig gewond geraakt terwijl nog
?ns twaalf personen, elf Britten en
:n toerist, lichte verwondingen oplie-
en, voornamelijk vleeswonden,
e aanslag had plaats even na drie uur.
laats van de explosie was het grote podi-
op de Brusselse markt, waarop in het,
ader van het duizendjarig bestaan van de
^elgische hoofdstad dagelijkse festivitei-
n plaatshebben, doorgaans muzikale
renementen met gasten uit de hele we-
■ld. Nog afgelopen zondag was Liesbéth
ist er opgetreden en Ramses Shaffy. Gis-
Rren was het de beurt aan twee Britse
uziekgezelschappen. The Lea Nicholson
jjnèertino Band en The Duke of Edin-
rgh Royal Regiment. Het optreden van
twee Britse gezelschappen was reeds
jU,igenlang in de pers aangekondigd, zodat
de IRA zich optimaal had kunnen voorbe
reiden.
Toch had de explosie veel' rampzaliger ge
volgen kunnen hebben. De bus met de
Britse musici was namelijk opgehouden in
het Brusselse verkeer, reden waarom op
het tijdstip van de explosie pas een viertal
Britten op het podium aanwezig was on
der wie twee vrouwen. Dit viertal werd
van het podium afgeslingerd en min nf
meer ernstig gewond, terwijl de overige
slachtoffers slechts lichte vleeswonden op
liepen. Omdat een en ander zich dus in de
open lucht afspeelde, was de kracht van
de explosie relatief gering.
De burgemeester van Brussel P. van Hal
teren deelde gisteravond mee dat er een
bericht was binnengekomen van de IRA
waarin de aanslag werd opgeëist. De festi
viteiten ter gelegenheid van het 1000-jarig
bestaan van Brussel gaan intussen gewoon
door. De schade die de bom heeft aange
richt was vrij klein, maar toch altijd nog
zo'n 200.000 gulden. Met name tientallen
glas-in-lood ramen van de oude gildehui-
zen op de Brusselse markt werden ver
nield. Ook het podium liep ernstige scha
de op, terwijl de geluidsinstallatie even
eens werd vernield.
Inmiddels is de politie in Brussel er van
overtuigd, dat de IRA de aanslag reeds
dagenlang goed moet hebben voorbereid.
De politie vermoed dat de IRA heel wat
aanhangers heeft in de Belgische hoofd
stad. Zoals bekend heeft de IRA onlangs
reeds twee aanslagen gepleegd in België.
In Brussel werd een bankemployé dood
geschoten door IRA-terroristen die de
man verwisselden voor de Britse ambassa
deur, terwijl nabij het NAVO-hoofdkwar-
tier in Casteau 'de auto van generaal Ale
xander Haig (toen nog opperbevelhebber
van de NAVO) onder vuur werd geno
men,'en bijna de lucht in vloog toen een
bom onder een brug explodeerde. Deze
laatste aanslag was waarschijnlijk niet be
doeld voor Haig zelf maar voor een Britse
generaal, die van dezelfde route gebruik
placht te maken om van zijn huis naar
zijn werk te gaan.
Het vernielde podium op de markt van Brussel.
EKING (UPI-AFP) Premier Hua Guofeng van China
gisteren een uitnodiging van president Carter aan-
lard om te gelegener tijd Amerika te bezoeken. Carter
lat naar verwachting begin volgend jaar itaar China.
Amerikaanse vice-president Mondale* heeft in Peking over-
igfokomsten getekend betreffende waterkrachtcentrales en cul-
rele uitwisseling.
e twee landen zijn het erover eens, dat de Vietnamezen uit
ambodja moeten verdwijnen, evenals de do.or hen gesteunde
igering van Heng Samrin.
e, Amerikaanse vice-president Walter Mondale heeft gisteren
een persconferentie in Peking verklaard dat een sterk en ge-
oderniseerd China in het belang van de VS is, maar dat er
'en plannen bestaan voor militaire banden tussen de twee lan-
!*n. Hij iegde er echter de nadruk op dat de uitbreiding en in-
nsivering van de betrekkingen tussen China en de V.S. niet
;richt zijn tegen andere landen, de Sowjet-Unie inbegrepen,
ondale zei dat hij met premier en partijvoorzitter Hua Guo-
ng en vice-premier Deng Xiaoping langdurig heeft gesproken
yer de toestand in Indochina. „Wij zijn het erover eens" dat de
(zetting van Kampuchea (Cambodja) door de Vietnamezen een
iet te verdedigen zaak is en dat de marionettenregering die Ha-
oi in Kampuchea heeft gevestigd, onverdraaglijk is. Volgens de
merikaanse vice-president ïs de oogst in Kampuchea vrijwel
ihil en dreigen de mensen daar nu van honger om te komen.
er BS
lijn
fan onze parlementaire re-
daktie)
'EN HAAG De Tweede
amer gaat binnenkort een
ebat wijden aan de situatie
Libanon en de problemen
ie Unifil (waaraan Neder-
ind deelneemt) er onder-
indt. De PSP-ër Van der
pek vroeg gisteren om een
.amerdebat naar aanlei-
fng van de uitspraak van
Gerechtshof in Den
laag waarin onvrijwillige
itzending naar Libanon op
aanvankelijk door de mi-
ister van Defensie aangege-
en gronden werd afgewe-
:n.
'e voorzitter van de Kamer-
immissie, voor Defensie, de
er de Vries, zei de voorkeur
geven aan qen breder opge-
;t debat, waarin de recente
ïtwikkelingep rond Unifil
neegenomen" zouden kun-
orden. Daaraan vooraf
>u echter een rapport van de
'gering moeten komen,
jorgen plegen de Kamercom-
issies voor Defensie en Buit
nlandse Zaken overleg met
ninisters Scholten en Van
Klaauw. Het Kamerdebat
'u volgende week kunnen
aats hebben.
et ziet er niet naar (uit dat
ederland zich uit Unifil wil
(rugtrekken.
iraël zal zijn artilleriebeschie-
fgen op Palestijnse doelen
is staken als de Palestijnfcn
)houden te vuren op de stel-
igen van majoor Haddads
iristelijke militie. In geen ge
il is Israël bereid om zijn
jreventieve raids" op Pale-
ijnse concentraties in Liba
non af te gelasten. Dit heeft
minister van defensie Weiz-
man verklaard.
Een politieman inspecteert de ingang van de tunnel die door de bende vanuit het Pa-
rijse rioleringssysteem gegraven is.
PARIJS De politie in Parijs heeft giste
ren zeven mannen gearresteerd die in het
hart van de stad bezig waren via het riole
ringssysteem een tunnel te graven naar de
safe van een bankgebouw. ,pe gehele bende
bestond uit vijftien man, allen bekenden
van de politie.
De mannen werden gearresteerd toen de bende
nog niet de stalen en betonnen muur had be
reikt die de ondergrondse kluisruimte be
schermt. Twee maanden lang gingen de misda
digers dagelijks naar hun „werk". Tegen om
wonenden zeiden ze dat ze een nieuwe electri-
citeitskabel moesten leggen.
De aanpak lijkt veel op die van de spectaculaire
overval op de Société Générale te Nice, nu drie
jaar geleden. Daarbij werd eveneens een tunnel
gegraven naar bankkluis, waaruit 20 miljoen
gulden aan contanten, sieraden en goud werd
gestolen. Bij de gisteren opgerolde bende beho
ren vijf Italianen en drie mannen uit Nice.
Overigens is het nog niet bekend of de beide
benden iets met elkaar te maken hebben.
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Volgens Amerikaanse bronnen is de we
reldproductie van ruwe olie in het eerste halfjaar van 1979
hoger geweest dan vorig jaar. Ondanks de crisis, die vooral
in de Verenigde Staten zorgde voor lange rijen bij de benzi
nepompen en forse prisjverhogingen, bedroeg de gemiddel
de dagproductie in het afgelopen halfjaar 61,8 miljoen bar
rel tegen 58,7 miljoen in 1978, zo meldt het gezaghebbende
handelsblad „Oil and Gks Journal". Hoewel daarover nooit
officiële mededelingen zijn gedaan, zouden ook de CIR en
deskundigen van het Amerikaanse ministerie voor energie
tot dergelijke ramingen zijn gekomen.
Aan de crisissituatie is volgens het blad vooral bijgedragen door
het feit, dat de olieproductie in het begin van 1978 kunstmatig
laag is gehouden. Dat gebeurde om de neerwaartse druk op de
prijzen (als gevolg van de hoge vroegere productie) tegen te
gaan. Vooral de Amerikaanse olie-industrieën zouden hun voor
raden in 1978 tot te lage niveaus hebben laten dalen, aldus het
blad.
Paniek bij de consumenten en een chaos op de wereldmarkt
hebben daarna in hoge mate bijgedragen tot de crisis. De lagere
productie van olie in Iran is vooral goedgemaakt door een ver
hoging van de productie in Saoedi-Arabië en Irak en door een
grotere toevloed van olie uit de Noordzee en enkele ontwikke
lingslanden.
BLOEDIGE BOTSING
WAARSCHIJNLIJK
TEHERAN De Iraanse
geestelijke leider Khomeini
blijft een harde lijn volgen
tegenover de Koerden, zoals
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Pater Bernard T. Pagano, een ka
tholieke priester uit Cambridge (Maryland V.S.) is de
nieuwe held van de Amerikaanse media. Over de pater
werd het laatste jaar ook al veel geschreven, maar dat
kwam omdat hij door de justitie werd aangezien voor
de „gentleman bandit", een soort moderne Robin
Hood, die op elegante wijze een serie overvallen had
gepleegd op banken, winkels en benzinestations.
Pater Pagano, een grote gespierde kolos van middelbare
leeftijd, met een zeer vriendelijk gezicht en een vrijwel
kaal hoofd, heeft zijn onschuld steeds volgehouden, maar
de justitie geloofde er pas in toen vorige week midden in
het proces een sterk op de pater lijkende man de rechtzaal
binnenstapte met de mededeling dat hij de „gentleman
bandit" was.
Sedertdien zit de pater in het circuit, dat normaal gespro
ken alleen wordt betreden door de allergrootste beroemd-
hedën. Hij verschijnt in vrijwel elke tv-show van enige al
lure, de wachtlijst van bladen die hem willen interviewen
groeit dagelijks, filmproducers uit Hollywood volgen hem
tenminste zo hardnekkig als de justitie een jaar geleden en
hij kan kiezen uit vorstelijke contracten bij zeker tien ver
schillende boekenuitgevers.
Pater Pagano ondergaat het allemaal met dezelfde rust en
kalmte als waarmee hij drie weken lang de dwalende justi
tie te woord stond. Hij zegt geen wraakgevoelens te heb
ben, vVaagt voortdurend te bidden voor zijn „dubbelgan
ger", maar meent wel dat het gerechtelijke systeem on-
schuldigen meer kansen moet bieden om zich te verdedi
gen. De parochianen in Cambridge hebben het vertrouwen
in hun herder npoit verloren. Ten behoeve van de verde
diging van de pater werd in recordtijd een bedrag van bij
na 60.000 gulden bij elkaar gebracht.
Popsterren
verdwenen
op
Sardinië
PALAU Op het
Italiaanse eiland
Sardinië zijn maan
dag vermoedelijk
een pop-zanger en
zijn vriendin ont
voerd. Met hen mee
gerekend zijn op het
moment tien rijke
personen in de
macht van Sardijnse
benden.
Gistermorgen bleek
het huis van Fabrizio
de Andre en Dora
Ghezzi in Tempio
Pausania overhoop
gehaald. Van de ont
voerden, onder wie
vijf kinderen tussen
tien en twintig jaar,
zijn er maar twee
vrijgelaten, nadat een
losgeld was betaald
ten bedrage van naar
schatting bijna tien
miljoen gulden.
De laatste slachtoffers van de ontvoeringenreeks op Sardinië,
de popster Fabrizio de Andre en zijn vriendin Dori Ghezzi.
tegen elke minderheid
Iran. Hij heeft voorstellen
van de Koerden om via on
derhandelingen tot een be
stand te komen van de hand
gewezen. Hij heeft een geest
verwant, sjeik Hosseini Ker-
mani, aangewezen de situa
tie in Koerdistan aan te pak
ken en daarbij niet te spre
ken met misdadigers en
stamhoofden. „Want de
Koerdische opstandelingen
dienen te worden verplet
terd", aldus Khomeini.
Inmiddels gaan de executies
onder leiding van sjeik Khalk-
hali door. De sjeik die aan het
hoofd staat van de revolutio
naire rechtbanken in Iran en
met speciale volmachten naar
Koerdistan is gezonden, ver
klaarde in een interview dat
hij „als elk mens vriendelijk
en genadig is, maar dat hij er
nooit spijt van heeft ontrou
wen ter dood te veroordelen.
Zij zijn ontrouw omdat zij te
gen de Islamitische republiek
strijden".
Gisteren zond Khalkhali twin
tig mensen de dood in. Elders,
in Tabriz, werden veertien ge
vangenen terechtgesteld om
dat zij in de plaatselijke gevan
genis een oproer hadden ver
oorzaakt. De leiders van de
Democratische Koerdische
Partij hebben gedreigd twee
maal zoveel gevangen gardis
ten in de Koerdische stad Ma-
habad om te brengen als de
twintig die in de stad Saqez op
bevel van Khalkhali werden
gedood.
Aan het front is het rustig.
Een bloedige botsing tussen
het leger en de Koerden wordt
echter steeds waarschijnlijker.
VATIKAANSTAD Paus
Johannes Paulus II is on
danks de recente bomaansla
gen in Ierland, nog steeds van
plan eind volgende maand een
bezoek aan dat land te bren
gen, zo hebben bronnen op het
Vatikaan laten weten.
„De reis is bedoeld als een reis
ten behoeve van vrede én lief
de en daar er niets is waar
men in dat gebied meer aan
heeft, moet dat doel worden
nagestreefd", zo zei een pre
laat die niet genoemd wilde
worden.
In een telegram aan Koningin
Elizabeth heeft de paus giste
ren naar aanleiding van de
aanslag op Mountbatten ge
zegd dat „deze schokkende
daad van geweld een beledi
ging vormt vQor de waardig
heid van de mensheid. Ik ver
oordeel deze aanslag en oók
alle andere aanslagen van de
laatste dagen die zoveel dood
en leed hebben veroorzaakt."
NIEUWE MOORD
AANSLAG
Protestanten
in N-Ierland
dreigen
met geweld
BELFAST In de Noordierse
hoofdstad Belfast is gisteren
een katholieke man, Patrick
John Hardy, vader van tien
kinderen, in zijn woning dood
geschoten. De twee moorde
naars ontkwamen per motor
fiets.
Enkele uren eerder had de
para-militaire protestantse or
ganisatie UFF (Ulster Free
dom Fighters) laten weten dat
na de golf van aanslagen op
Britse ^militairen door de'IRA
„de vijandelijkheden zullen
worden voortgezet tegen man
nen van wie bekend is dat zij
tot de IRA behoren".
ISLAMABAD De Paki
staanse president Mohammed
Zia Oel-Haq heeft gisteren ge
zegd dat zijn land atoomener
gie slechts voor vreedzame
doeleinden zal gebruiken.
Zia, die eerder beschuldigin
gen dat Pakistan een atoom
boom zou willen bouwen ont
kend heeft, zei in een toe
spraak tot een internationale
bijeenkomst: „Pakistan moet
haar toevlucht wel bij atoome
nergie zoeken nu de conventi
onele energiebronnen opdro
gen", zo zei hij. „Het is een
grondrecht van ieder land,
noord, zuid, oost of west, om
ten behoeve van haar econo
mische ontwikkeling moderne
technologie te verwerven".
Rondreis Young
door Afrika
NEW YORK Andrew
Young gaat volgende maand
een rondreis door Oost- en
\Vest-Afrika maken, voor hij
zich terugtrekt als ambassa
deur van de Verenigde Staten
bij de Verenigde Naties.
Op zijn reis, die 5 september
begint, zal hij Liberia, Ivoor
kust, Nigeria, Kameroen, Ke
nia, Tanzania en Senegal aan
doen. Op 20 september wordt
hij weer in New York terug
verwacht.
Zweed bij moor
den ontoereken
baar
STOCKHOLM Een 19-jari-
ge Zweed, die schuld had be
kend aan de moord „uit mede
lijden" op 27 bejaarden in een
verpleegtehuis in Malmö, is
gisteren veroordeeld tot een
behandeling in een gesloten
psychiatrische inrichting.
De rechtbank van Malmö be
vond de jongen schuldig aan
dertien moorden en vijftien
pogingen tot moord, maar leg
de hem vanwege bij onderzoek
gebleken krankzinnigheid
geen „normale" vrijheidsstraf
op.
