voor u Desmond Tutu: Buitenlandse investeringen houden systeem apartheid in stand „Verre familie" op missiekalender KORTE METTEN Uitmarkt leidt Kunsttiendaagse in Amsterdam in De grafische technieken GEWEST LEIDSE COURANT ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1979 pagina/ "Buitenlandse investeringen houden het huidi ge systeem van apartheid in Zuid-Afrika in stand", zei bisschop Desmond Tutu, secretaris generaal van de Zuidafrikaanse raad van ker ken deze week te Amersfoort. „En radicale her ziening van het investeringsbeleid is een morele beslissing, die wij als zwarte Zuidafrikanen niet kunnen nemen". Bisschop Tutu is dezer da gen op uitnodiging van de Raad van Kerken in ons land. Op de vraag of niet juist de zwarte bevolking het meest getroffen zou worden door het terugtrekken van buitenlandse investeringen, antwoordde bis schop Tutu, dat de meeste zwarten een lijden, dat gericht is op beëindiging van de apartheid, veruit verkiezen boven het huidige, uitzichtloze lijden. Bovendien, aldus Tutu, is gebleken dat economi sche welvaart vooral de blanken vooruit helpt en op geen enkele wijze een eind aan de apartheid maakt. Hel is een lucratieve bezigheid in Zuid-Afrika te investeren, zei de anglicaanse bisschop. Hij noemde vier criteria, waaraan zijns inziens buitenlandse in vesteringen moeten voldoen: 1) zwarte arbeiders moeten met hun gezinnen bij de werkplek kunnen wonen; 2) zwarte arbeiders moeten de vrijheid heb ben zich in vakbonden te organiseren; 3) de ge dwongen verhuizing van de zwarte bevolking moet worden beëindigd; 4) buitenlandse maatschappijen moeten op grote schaal investeren in onderwijs en opleiding voor zwarten. Bisschop Tutu verklaarde dat de Zuidafrikaanse minister van ontwikkeling en samenwerking, dr. Pieter Koornhof, zich kortgeleden had uitgespro ken tegen de gedwongen verhuizing van zwarte Zuidafrikanen. De regering, zou volgens Koornhof, deze omstreden praktijk zo veel mogelijk willen' vermijden. De Zuidafrikaanse raad van kerken, waarvan de blanke Nederduits-Gereformeerde Kerk geen lid is, heeft eind juli die burgers, die op gewetensgronden de rassenwetten overtreden morele steun toege zegd. Veel kerkeleden hebben moeten constateren dat zij binnen de wettelijke grenzen geen contact met burgers van ander ras kunnen onderhouden. Bisschop Tutu zei deze aanbeveling niet te beschou wen als een vorm van burgerlijke ongehoorzaam heid. Wij gehoorzamen God meer dan we de staat doen, zei hij. Het gaat om Gods wetten tegenover de wetten van mensen. Hoewel er tekenen van verandering in Zuid-Afrika zijn, wachten we nog steeds op het moment waarop de zwarte bevolking een beslissende rol in het de mocratisch proces krijgt, aldus bisschop Tutu. De integriteit is in het geding als een kerk zulke dingen toelaat, zei Tutu'over de bevestiging door de Nederduits-Gereformeerde kerk gelden uit gehei me regeringsfondsen te hebben gekregen. „Die kerk had het geld helemaal niet nodig". Hij sprak de hoop uit dat de blanke christenen zullen ophou den te zeggen dat wij in de raad van kerken ons met politiek bezighouden. „Zij hebben zich als pro paganda-agent laten gebruiken voor een systeem dat door en door slecht is", aldus bisschop Desmond Tutu. „Wij met elkaar" is de titel van de nieuwe missie/zen dingskalender, die als co- produktie is uitgegeven door het Centraal Missie Commissariaat en de Ne derlandse Zendingsraad en die de intermenselijke rela ties in beeld wil brengen. Daartoe dienen dertien kleu-' renfoto's van vooraanstaande fotografen. Elke foto heeft als onderschrift een citaat uit de bijbel. Deze bijbelteksten, zijn de keuze van enkele sprekers en schrijvers, die op de keerzijde van elk maand blad de gedachten die de fo to's bij hen opriepen in een beschouwing hebben verwerkt. Dat zijn dr. J. C. Gilhuis, Riet Bons-Storm, Joke Forceville-Van Rossum, prof dr. J. M. van der Linde en de pastores A. C. Raad- schelders en Jan ter Laak. chipel, de Indiase staten Ma dras en Nagaland, het Afri kaanse Roeanda, Peru, Ne-- pal, de Antillen, Ethiopië, Se negal en een niet genoemd Latijnsamerikaans land. Dit heeft te mak^n met de ge heimhouding van de plaats van vergadering van de gefo tografeerde groep eenvoudige mensen, die een belangenve reniging willen oprichten. De titel „Wij met elkaar" wordt in een inleiding door' Jan Filius verklaard' door te stellen, dat de kalender ei genlijk een album met fami lieportretten is, verre familie weliswaar, maar die toch bij ons hoort. Een woordvoerder van het Ierse republikeinse leger heeft medegedeeld, dat de IRA zijn acties zal voort zetten tijdens het bezoek van de paus aan de Ierse republiek. Er komt geen tijdelijk bestand, zo zei hij. Door de Noordierse politie van hét Britse leger is de vrees uitgesproken, dat de IRA zijn activiteiten tij dens het bezoek van de paus van 29 september tot 1 oktober nog zal versterken om de aandacht van de we reld extra op Noord-Ier- land te vestigen. Het centrale comité van de Wereldraad van Kerken zal zijn eerstvolgende vergade ring in 1981 houden in Dres den in Oost-Duitsland. De wereldraad is hiermee inge gaan op de uitnodiging van de evangelisch-lutherse kerk van Saksen. In september be slist de wereldraad wanneer precies het centrale comité zal vergaderen. De Franse traditionalisti sche aartsbisschop Marcel Lefebvre heeft nu ook in de Verenigde Staten ver klaard, dat hij meent met paus Johannes Paulus II tot een akkoord te kunnen komen. Hij zei een hartelij ke verhouding met de paus te hebben en meent dat een oplossing van de moeilijk heden mogelijk is. Zijn re laties met de paus zijn ver beterd sinds deze één man als bemiddelaar heeft aan- hor gewezen in plaats van een commissie. Hij zei zich aangemoedigd te voelen door het feit, dat zijn jong ste priesterwijdingen niet door de paus zijn veroor deeld. Mgr. Lefebvre cele breerde deze week een pon tificale mis in het St. Mary's College in Kansas. De bouworde in Oostenrijk, die nauw samenwerkt met de internationale bouworde in Nijmegen, heeft aan dr. Sen- gers te Vught het officiers- kruis van de orde van St.- Martinus verleend, een nieu we onderscheiding van de Oostenrijkse bouworde, die nu voor de eerste maal is verleend. Zij is aan dr. Sen- gers, bestuurslid van de in ternationale bouworde, toe gekend vanwege zijn langdu rige activiteiten voor de bou worde, nationaal en interna tionaal. De Europese bijeenkomst van het concilie van jonge ren van Taizé zal dit jaar in Barcelona zijn en wel van 27 tot 31 december. Na zijn verblijf in Latijns- Amerika komt frère Roger, prior van de oecumenische kloostergemeenschap, naar Barcelona, waar in de loop van de bijeenkomst de „Handelingen 1980 van het concilie van jongeren" zul len worden bekendge maakt, benevens de concre te plannen vooj de komen de tijd. Jongeren, gezinnen en parochies van Barcelo-||t na zullen alle deelnemers*, uit andere delen van Span-fr je en uit heel Europa bij zich ontvangen. Speciale^ treinen zullen rijden uiu Duitsland, Oostenrijk,^1 Zwitserland, Frankrijk,"' Nederland en Vlaanderen.L De Italianen komen per^ boot uit Genua. Voor Ne-[on derland worden inlichtin-P gen gegeven door PaxPai Christi Voettocht, postbus[aul 444, Den Bosch. De bisschop van Rotterdam,! mgr. dr. A. J. Simonis zalSan zondag 2 september een be-hng zoek brengen aan de bede-|brc vaartsplaats Banneux in detorf Belgische Ardennen en daar,kon samen met alle aanwezigeLev priesters voor de Nederland-^an se pelgrims een pontifiéalekjje mis celebreren, die wordt op-: geluisterd door het zangkooru „Mariaveld" uit Susteren.Pe Die dag zijn er 225 Neder-lux' landse zieken en invaliden inV00 Banneux. Zaterdagmi'ddag lyiss september vertrekt een twee-Van daagse bedevaart uit Noord-van wijk. Leiden, Gouda, Oude-|Cor water, Den Haag, Delft,bnv Nootdorp en Rotterdam. Het De thema is „Mijn kind, bidtfoeb veel". Contactadressen zijnvan het diocesaan secretariaat,uan Meeuwenbeemd 1, postbus 16| te Nootdorp, mevr. Van der Knaap, Hofzicht 33, Waterin-I gen, zr. Theodora, HaagwegJ 49 te Leiden en B. P. Hooge- veen, Vlierböomstraat 198 Den Haag. Leiden H Lodewijk za. 10.00 u. en 19.00 u., zo. 8.30 u.. 10.00 u. hoogmis. 11.30 u.. 18.00 u.. 19.00 u Lot; H. Middelares za. 19.00 u.. zo. 9.30 u. hoog mis. 11.30 u.; O.L. Vr. Onbevl. Ontv. za. 19 00 u., zo. 9.30 u.. 10.45 u. hoogmis. 12.15 u.; St. Antonius van Padua za. 19.00 u. euch. met muzikale omlijs ting. zo. 9.30 u., 11.00 u. euch. met koor, 12.15 u.; H. Leonardus za. 19.00 u., zo. 9.00 u., 10.45 u. hoogmis. 12.00 u.; H. Petrus za. 19 00 u., zo. 9.00 u„ 10.30 u„ 18.00 u. hoogmis, en 12.00 u.; O.L. Vr. Hemelvaart zat. 19.00 u.. zo. 8.30 u., 9.30 u.. 11.00 u. euch., mmv. Dames, en Herenkoor; Oud Kath. Kerk zo. 10.00 u. hoogmis. Alphen a/d Rijn De H. Geesï za. 19.00 u.. zo. 9.00 u.; 11.30 u. hoogmis, mmv. Bronzangertjes; H. Bónifatius za. 19.00 u., zo. 8.30 u., 10.00 u. hoog mis. 11.30 u.; H Pius za. 19.00 u., zo. 9.00 u., 10.30 u. hoogmis, 11.45 u.; Boskoop za. 17.30 u. in De Stek, 19.00 u. in pa rochiekerk, zo. 9.30 u. en 11.00 u. par. kerk. Hazerswoude-Dorp H H. Engelbewaarders za. 19.00 u. met orgel, zo. 10.30'u. Hazerswoude-Rijn- dijk zo. 10.00 u. euch. H. Bernardus; Het Anker za. 19.00 u. euch., zo. 8.45 u. en 11.15 u. euch. Hoogmade za. 19.00 zo. 10.00 u. Oe Kaag za. 19.00 u. avondmis, zo. 8.00 u., 10.00 u. hoogmis. Katwijk a/d Rijn za. 19.00 u., zo. 9.30 u. hoog mis. 11.15 u.; Kerkgemeenschap Rijnsburg za. 19.00 u.. zo. 10.30 u. Langeraar za. 19.00 u., zo. 8.30 u., 10.00 u. en 11.30 u. Leiderdorp H. Menswording za. 19.00 u., zo. 9.00 u. en 10.30 u. en 12.00 u. Leimuiden za. 19.00 u., zo. 7.30 u., 9.30 u. hoogmis, 11.15 u. Lisse Agathakerk, za. 19.00 u., zo. 8.30 u., 10.00 u., 11.30 u.; dep. Poelpolder za. 19.00 u.. zo. 9.00 u. en 11.30 u.; Mariakerk, za. 19.00 u. avondmis, zo. 8.30 u., 10.00 u. hoogmis. 11.45 u.; H.H. Engelbe waarders za. 19.00 u. avondmis, zo- 8.00 u., 9.30 u. hoogmis, 11.00 u. en 17.45 u. avondmis. Nieuwkoop za. 19.00 u.. zo. 9.00 u. hoogmis, 10.45 u., 19.00 u. Lot. Nieuwveen za. 19.00 u., zo. 9.00 u. en 11.00 u. Nieuw Vennep za. 19.00 u. avondmis, zo. 9.30 u. hoogmis, 11.00 u. euch. Noorden za. 19.00 u. avondmis, zo. 9.00 u. en 10.30 u. hoogmis. Noordwijk (Maria ter Zee) za. 19.00 u. euch. met* samenzang, zo. 9.30 u. hoogmis lat. zang, 11.00 u. euch. met samenzang. Noordwijk-Binnen za. 19.00 u., zo. 8.00 u„ 10.00 u. hoogmis. 11.30 u. Noordwijkerhout St. Jozef za. 19.00 u. euch. met samenzang, zo. 8.30 u. hoogmis euch. met koorzang. 10.00 u. hoogmis; St. Victor za. 19.00 u. met zang door dameskoor, zo. 9.30 u. hoogmis met herenkoor. Roelotarendsveen Maria Presentatie; za. 19.00 b.. zo. 8.00 u.. 9.30 u. en 11.00 u.; H. Petrusbanden za. 19.00 u.. zp. 8.00 u.; 9.30 u. hoogmis, 11.00 u. Rijpwetering za 19.00 u.. zo. 7.30 u., 9.00 u. met herenkoor, 10.30 u. Sassenheim za. 19.00 u., zo. 9.30 u. hoogmis,' Stompwijk za. 19.30 i 8.00 u., 9.30 u. LEIDEN Hervormde Gemeente: Hooglandse Kerk; 10 ds. Hemmes. 11.45 Oecum. Studenten- dienst; Marekerk: 10 ds. De Jong, 17 ds. Kooien. IJsselstein. Maranathakerk: 10 ds. v. Achterberg. Merenwijk: 9.30 ds. v. Leeuwen, 11 ds. v. Leeuwen en pastor Van Well. Bethlehemkerk: 9 ds. Boogert. Bevrijdingskerk; .10.30 ds. Bovenberg (bevestiging) en intrede ds. Rietveld. Vredeskerk: ds. mr. Mulder, Santpoort. Eglise Wallone: 10.30 pasteur De Jonge. Acad. Ziekenhuis: 10.15 ds. Bakker. Diaconessen- huis: 10.30 Dienst. Jeugdkapel Vredeskerk; 10.30; De Goade Herder 10.30. Geretoi meerde en andere kerken: Zuiderkerk 9 dr. Vlijm. Petrakerk; 10.30 ds. v. d. Werfl. Oude Vestkerk: 10 ds. Korteweg, 17 dr. Vlijm. Maranathakerk: 10 ds. v. Achterberg. Bevrij dingskerk: 9 bevestiging en Intrede ds. Rietveld. Groenhoven: 10 ds. v. d. Werft. Jeugdhavendien- sten: De Mirt 10 uur; Het Mierennest 10 uur. Meren wijk abla Valkenpad 9.30 en 11 eucharistie/avond maal. Geref. Gemeente: 10 en 16.30 ds. Boogaard. Chr. Gerei Kerk: 10 en 17 prof. Van Genderen. Ge ref. Kerk Vr. 10 en 17 ds. Gootjes. Geref. Gem. Ne derland 11.30 en 17.30 Leesdiensten. Doopsgezin de en Rem. Kerk: 10 Dienst. Baptistengemeente: 10 ds. Van Mameren; woe 20 gebedsdienst. Evang.- l uth. Kerk: 10.15 volledige hoofddienst ds. Happee. Nieuw Apostolische Kerk: 9.30 en 16 diensten: 10 dhr. Dikkes. Leger des Heils: 10 en 19.30 samen komsten. Zevende-Dags-Adventisten: 11 ds. Bou wer. Evang. Centrum Zijlsingel 2a: 10 dhr. Zijlstra. Zendingswerk Middern.groep Jeruel: 18 samen- AARLANDERVEEN Herv. Gem.: 10 dhr. Goed hart. Nieuwkoop. 19 dhr. Christ. Leiden. Geref. Kerk. 10 ds. Verheul, 18.30 idem, Alphen. Chr. Ge ref. Kerk: Diensten 9.30 en 18.30. TER AAR Herv. Gem.: 9.30 dhr. Broekema, Lei den. 18 30 ds. Quak, Vianen. Geref. Kerk: 9.30 ds. Los. 18.30 ds. Bezemer. ABBENES Herv. Gem.: 9.30 ds. Den Harder. ALPHEN A.D. RIJN Herv. Gem.: Opstandings- kerk: 9.30 ds. V. d. Helden. 18.30 ds. Bogers. Ad- ventskerk: 9.30 ds. Bogers, 18.30 ds. v. d. Sluys, Amsterdam. Kruiskerk: 9.30 ds. Cnossen,"Woerden. Geref. Kerk: Salvatorkerk 9.30 ds. Van Harmeien, 19.30 ds. Slolk. Maranathakerk: 9.30 ds. Stolk, 18.30 ds. Van Harmeien. Baptistengemeente: 10 en 18.30 ds. Koekoek. Marthastichting: 20 interkerke lijke dienst. Leger des Heils: 10 en 19.30 samen komsten. Volle Ev. Gemeente: 10 samenkomst. ALPHEN-NOORD (OUDSHOORN-RIDDERVELD) Herv./Geref. diensten: Goede Herder: 9.00 ds. v. d. Ree. 18.30 ds. v. d. Ree. De Bron: 10.30 ds. v. d. Ree. 18.30 ds. v. d. Linden. Ashram-Coll.: 9.30 ds. Van Santen. Driehoorne: 19.00 ds. Van Santen. ALPHEN-NOORD Sionskerk: 9.30 en 18.30 ds. Ouwendijk. Oudshoornseweg: 10 ds. Oort. BODEGRAVEN Herv. Gem.: Dorpskerk: 9.30 ds. Richter. 18.30 ds. De Vreugd. Salvatorkerk: 9.30 ds. Vreugd. 18.30 ds. Droogers. Bethlehemkerk: 9.30 kand. Stelwagen. Veenendaal, 18.30 ds. Richter. Geref. Kerk: 10 en 18.30 diensten. BOSKOOP Herv Gem.: Dorpskerk: 9.30 ds. Hey- mans, 18.30 ds. Stelwagen. De Stek: 9.30 dienst. Geref. Kerk: 9.30 ds. Damsma, 17 ds. Verdoorn. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 ds. van Langevelde. HAZERSWOUDE Herv Gem.: 9.30 ds. De Vreugd. Bodegraven, 18.30 dr. De Reuver. Capelle. Geref. Kerk: 9.30 ds. Weasels, Amstelveen. 17 ds. v. Loenen. Leiderdorp. HOOGMADE Herv. Gem.: 10 dr. Van Vliet. DE KAAG Herv. Gem.: 9.30 ds. Kalkman. KATWIJK A.D. RIJN Herv. Gem.. Dorpskerk: 10 en 18 Diensten. Ontmoetingskerk: diensten 10 en 18.30. Geref. Kerk: diensten 9.30 en 18.30 -. KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem.: Nieuwe Kerk: 10 ds. Kielder. 18 ds. Teygeler. Oudo Kerk: 10 ds. Vink, 18 ds. Hovius. Ichtuskerk: 10 ds. Van Roon, 17 ds. Vroegindewey. Pniélkerk: 9.30 ds. Hovius. 18 ds. Kielder. School: 10 ds. Kielder. Geref. Kerk: Tri- omfatorkerk: 9.30 en 18.30 diensten. Vredeskerk: Idem. Chr. Geref. Kerk: 10 en 17. Geref. Kerk Vr.: 10.15 en 15.30 dienst. Volle Ev. Gem. Rijnldnd: 9.45 ds. Bulthuis. Soefiebeweging: 16 Eredienst. KOUDEKERK A.D. RIJN Herv. Gem.: 10 ds. v.d. Linden, H.Av.. 19 ds. Hoogendijk, idem en dankz. Geref. Kerk: 9.30 en 19 ds. v. Nierop. LEIDERDORP Herv. Geref. Kerken: Dorpskerk: 10 ds. Geursen. 18.30 ds. Doesburg. Hoofdstraat- kerk: 10.00 ds. Doesburg. Scheppingskerk: 9.00 en 10.30 ds. Knorth. LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 ds. De Vree. Ge ref. Kerk: 9.30 en 19 ds. Los. LISSE Herv. Gem Dorpskerk: 10 30 ds. 't Hooft, Pauluskerk: 9 en 19 idem. Geref. Kerk: 10 en 19 ds. de Wit. Chr. Geref. Kerk: 10 en 16.30 kand. Peels. Geref. Gemeente: 10 en 16 ds. Leesdiensten. Geref. Kerk Vr.: Pr.str. 10.30 ds. Bosma, 16.30 Leesdienst. Geref. kerk Vr. BV Salv.: 10.45 en 17 ds. Schuurman. NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 ds. Bronsgeest. 18.30 dhr. Goedhart Geref. Kerk- 9.30 ds. Koren hof. Heemstede, 18.30 Dienst. Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst. 14.15 ds. Hamstra, Alphen. NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 ds. Molenaar. 18.30 ds. Klusener. NIEUW-VENNEP Herv. Gem.: 9.30 ds. Goverts. 19 ds. v. d. Giessen, Hoofddorp Geref. Kerk: 9.30 prof. Verkuyl, Amsterdam. #18.30 ds. Rang. Geref. Kerk: 9.30 en 15 ds. Visser. NOORDWIJK Herv. Gem.: Voorstr.: 10 dr. Jan sen, Vinkelaan. 19 ds. Elgersma. Sole Mlo 9 dr. Jansen, HOofdstr. 10 ds. Keuning, 19 dr. Jansen, Ichtus 10 ds. Goyert. 17 ds. Arkeraats, 20.00 Duitse dienst. Geref. Kerk, Vinkelaan, 9.30 Dienst des Woords. NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: 10 ds. Kalk- OEGSTGEEST Herv. Gem.: Groenekerkje: 10 dienst. Pauluskerk: 10 dienst. Gem. centrum: 10.30 dienst Endegeest: 10.30 dienst. Diaconessenhuis: 10.30 dienst. Van Wijckersloot: 16.30 dienst. Geref. Kerk: 10 ds. Ter Linden. 19 ds. Bakker. Geref. Kerk Vr. BV: 8.45 dhr. Douw. 16 ds. v.d. Berg. Volle Ev. Broederschap Gem. Centrum: 16 samenkomst. OUDE WETERING Herv. Gem.: 9.30 ds. v.d. Staat. Uithoorn, jeugddienst. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 diensten. RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30 ds. v. Hoegee. 19 ds. Wolthaus. Zoeterwoude. Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst. 14.15 ds. Bouw. RIJNSBURG Herv. Gem.: Grote Kerk: 9.30 ds. v.d. Bogerd. 17 dhr. Batelaan, Voorschoten. Be- thelkerk: 9.30 ds. Noordegraaf. Ede, 17 ds. v.d. Bogerd. Geref. Kerk: Petrakerk: Diensten 9.30 dr. v. Oeveren. 17 dhr. v Stam, Sassenheim. Immanuel- kerk: 9 en 10.30 ds. Koenekoop, R'dam, 17 ds Rull- mann. Maranathakerk: 9.30 ds. Fernhout, Alphen, 17 dr. v. Oeveren. Chr. Geref. Kerk: 9.30 de Joode. SASSENHEIM Herv. Gem.: 9 en 10.30 dj Vos, 18.30 kand. Bakker. Geref. Kerk: 9.30 ds. v. Santen. Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 ds. I Ned. Prot. Bond: geen dienst. V.E. Gem.: 19| menkomst in kerk NPB. VALKENBURG Herv. Gem.: 10 ds. Noordeg| 18.30 ds. v. Roon, Katwijk. Geref. Kork: 9.3 18.30 ds. Nijhuis. VOORHOUT Herv. Gem.: 10 ds. mw. Brokel VOORSCHOTEN Herv. Gem.: 10 en 1 sten; aula 9.30 ds. De Zwart. Geref. Kerk: 9.3 WARMOND Herv. Gem.: 10 ds. den Tonkj H. Doop. WASSENAAR Geref. Kerk Dorp: 10 ds. Zijl Vorden. Zuid: 10 ds. v. d. Kamp. WOUBRUGGE Herv. Gem. 9.30 dhr. Christ.l den. 18.30 ds. Kooien, IJsselstein. Geref. Kerk:| dr. Kunst. Amstelveen, 18.30 dr. v. Oeveren. I ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 en 19 ds. H laï, H. Av. Geref. Kerk: 9.30 ds. Verdoorn, 1 Vegh. Scheveningen. ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 ds. Oostel 18.30 ds. Haakman. Geref. Kerk: 10 ds. Bezel 18.30 ds. v.d. Heiden. Met primitieve verf gekleurde, in rotssteen en been gekras te en gehakte afbeeldingen kunnen als een eerste aanzet tot een grafische techniek beschouwd worden. Het grickse woord „grafein" zegt het al: griffen, graveren, grafiek. Al bij de oermens bestond de behoefte tot het vastleggen van indrukken en gedachten en mogelijk tot het doorgeven daarvan. Een eerste poging tot communicatie? We zouden in ieder geval veel minder van de prehistorie weten zonder de rotstekeningen van Altamira, zonder de Kretenzer kleis- tempels uit de zeventiende eeuw voor Christus. Het geschreven woord en het getekende beeld liggen aan de grondslag van onze samenleving, stem en gebaar van de mens kunnen zich in tijd en plaats uitbreiden buiten zijn onmiddellij ke omgeving. Zonder letters en beeld, zonder grafiek zou de we reld er volkomen anders uitzien. Wat zou een wetenschapper moeten zonder de in schrift en beeld vastgelegde vorderingen van vroegere collega's? Nochthans heeft de beeldtaal de mens niet altijd gelukkiger gemaakt. De vogelvrije zou nog vogelvrij zijn. En wat te denken van het verdriet dat juist de voortschrij dende grafische techniek heeft aangericht bij de in het „oude, warme tijdvak" opgegroeide en opgeleide werknemers, die zich verdrongen zagen door de gecomputeriseerde katodestraal. Met deze moralistische overwegingen houdt Fons van der Lin den,de schrijver van het vandaag verschenen boek „De grafi sche technieken" zich niet bezig. Mogelijk terecht. Zijn uitgangs punt bij het samenstellen was niets meer dan het duidelijk chro nologisch en beschrijvend vastleggen van de meest voorkomen de grafische werkwijzen, met de nadruk op de artistieke tech nieken. Van houtsnede, ets en gravure tot en met de vierde ge neratie tekstcomputers. Waarbij, ondanks de objectieve benade ring van de schrijver, de voorkeur voor het oude vak onmisken baar is. Om die reden is het boek ook voor „niet-grafici" zeer aantrek kelijk. De liefhebber van beeldende kunst zal zich zeker aange trokken voelen tot de vele fraaie afbeeldingen en de tekstge deelten waarin men veel te weten komt over hoe zo'n kunst werk nu tot stand kwam. Maar ook de mannen uit het vak en de in de periferie werkende lieden, die misschien minder oog heb ben voor dit fraais uit het verleden, doen er verstandig aan dit boek in hun bibliotheek op te nemen. De duidelijke benadering via de ideale combinatie van tekst en beeld stelt hen in staat in weinig tijd de oude, beschimmelde schoolkennis op te halen. Mo gelijk is het boek voor de leek iets te lastig, hoewel een poging om te weten te komen hoe zo'n boek of dit stukje krantentekst nu geproduceerd worden, inclusief de hele voorgeschiedenis, nooit weg is. Uiteraard steekt het boek in een fraai gesneden grafische jas. Fons van der Linden: De grafische technieken. Uitg. Cante- cleer De Bilt. Prijs ƒ59,50. Deze matstalen 4-kleurenbalpen ia een van de kada's, waaruit u een keuze kunt maken, als dank voor het aanbrengen van een nieuw kwartaalabonnement NOTEER m.i.vals nieuw kwartaalabonnee van de Leidse Courant naam: adres woonplaats: Stuur als dank voor de moeite de 4-kleuren balpen naar: naam: adres: woonplaats; Deze bon in open envelop zonder postzegel sturen naar; antwoordnr. 349, Leiden. AMSTERDAM De Am sterdamse Kunsttiendaag se, waarbij het publiek te gen sterk gereduceerde prijs theatervoorstellingen kan bezoeken, zal dit jaar andermaal worden ingeleid met een grootscheepse „Uitmarkt" op het Leidse- plein. Dit evenement, dat vorig jaar voor het eerst werd opgezet om meer mensen naar het theater te trekken en de opening van het toneelseizoen extra luister bij te zetten, is vol gens de organisatoren in zo goede aarde gevallen, dat een herhaling alleszins ge rechtvaardigd is. Derhalve zal het Leidseplein zaterdag 25 en zondag 26 au gustus worden omgetoverd tot een bont feestterrein, waar talloze artiesten, thea ters, musea en orkesten acte de présence zullen geven. Wethouder Jan Schaefer zal het gebeuren om 10 uur 's morgens officieel openen, daarbij terzijde gestaan door de vermaarde Russische clown Popov. De Kunsttien daagse 1979 loopt van vrijdag 14 tot en met zondag 23 sep tember. In die periode kan het publiek zich toegang ver schaffen tot 220 uiteenlopen de voorstellingen in 20 thea ters, kerken en musea. De kaartjes gaan traditiegetrouw weg voor 2,50, 5,- en f 7,50. Talloze dans-, zang-, toneel-, muziek- en cabaretgroepen geven op de Uitmarkt een gratis voorproefje van wat het nieuwe theaterseizoen te bieden zal hebben. Dat ge beurt op vier podia, terwijl de uit Nes verdreven Theate runie open huis houdt in het nieuwe onderkomen: Theater „De Balie" (de voormalige zittingzaal van het kantonge recht aan het Klein Gart- manplantsoen). De voorstellingen worden aan elkaar gepraat door pre sentatoren, die tevens inter views met de artiesten zullen verzorgen. Zo zullen onder andere Sonja Barend, Hans van Willigenburg, Wim Klin kenberg, Audrey van der Jagt gesprekken voeren met Mary Dresselhuys, Lodewijk de Boer, Robert Long, Leen Jongewaard en Frans Halse- Ook de beeldende kunst komt dit jaar goed aan bod, met tentoonstellingen in de foyer van de Stadsschouw burg, het Huis van Bewaring en in het American-hotel. Verschillende Amsterdamse filmhuizen zullen in Ameri can theaterfilms vertonen. Talloze marktkraampjes ver strekken informatie over het komende seizoen. Het volle dige programma van de Kunsttiendaagse en de Uiti markt is te vinden in de Uill krant, die vanaf 17 augustuj verkrijgbaar is. Om na te gaan of de Uit u markt het effect heeft gesoi teerd dat ermee werd beoogdT^ hebben de sociologen Reii^ van Zeist en Jan Holvast vo" rig jaar een onderzoek ge houden onder het publiekej(e Zij concluderen in een rap ekt «port dat de opzet geslaagd ge he noemd mag worden, omda an. zeer veel mensen, die zeidei «eb of nooit een theater bezoe bra ken, toch op de Uitmarkt wa ms ren gekomen. Circa 40 pro1" cent van de ondervraagde "lei bleek weinig of niets te w< j'de ten van het AmsterdamsWu' theaterleven. De Kunsttiendaagse blee i"®" weinig „nieuw" publiek trekken: slechts 5 procer van de ondervraagden gin in 1978 voor het eerst naa een voorstelling in het kade 1 van dit evenement. V/ef bleek er sprake te zijn een „horizontale doorstro door de lage prijzen liete verlokken om eens een and genre voorstelling te bezo ken dan zij gewend waren. typ va Opvallend was volgens de sfl elli ciologen de ondervertegen e woordiging van bepaald ind Amsterdamse wijken op e< vorige Uitmarkt: bewoner, uit de Bijlmer en Amster dam-Noord werden slechl r bij hoge uitzondering op d lan markt gesignaleerd. Or we daarin verandering te brens v; gen, gaat dit jaar een „uitbus fd i: door de wijken rijden om be r n; langstelling voor de Uilp-, t markt te kweken. me «kwa riel

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 4