postgiro en
rijkspostspaarbank
bemanning, is nog steeds van
kracht".
Eilco Kasemier wil geen
zedeprekerig vingertje heffen.
De gedachte alleen al vervult
hem met walging. Hij probeert
niet een zondebok aan te
wijzen of vanuit zijn ivoren
toren stenen naar anderen te
werpen. Wel wil hij dit
(aanvankelijk slechts
schoorvoetend toegestane)
interview benutten om zijn
kritiek op de moderne vorm
van zeezeilerij te
onderbouwen, nu de sport tot
een even verschrikkelijke als
overbodige tragedie heeft
geleid. „Op grond van mijn
ervaring voel ik het als mijn
taak een bijdrage te leveren
tot een meer verantwoorde
beoefening van het
zeewedstrijdzeilen. Wanneer
de zucht naar eer en dat is,
net als bij allerlei andere
sporten, de enige drijfveer
mensenlevens gaat kosten,
dwalen we af van ons ideaal.
Zeilen op zee dient ons ideaal
te zijn, niet spotten met de
zee".
Tuigage
Om met windkracht tien de
ruimte te kunnen kiezen, moet
je natuurlijk wel over een goed,
sterk, betrouwbaar schip
beschikken. Hetgeen Kasemier
brengt op een volgend punt
van kritiek. „Wanneer je de 23
gezonken schepen zou kunnen
ophalen en wanneer je het
relaas van de overlevende
opvarenden zou analyseren,
zou je naar mijn gevoel
ontdekken dat de
bemanningen redelijk
zeewaardig waren en de
schepen redelijk sterk, maar
dat de tuigage niet tegen het
geweld opgewassen is
geweest. Masten, wanten,
stagen, allemaal te dun. Je zou
voorts ontdekken dat er geen
betonschaar aan boord is
geweest om de draden van
een gebroken mast te kappen.
Zo'n mast die overboord slaat,
maar niet vrij kan worden
gemaakt van het schip, gaat
tegen de romp beuken en
heeft hij eenmaal een gat
gemaakt, dan zink je als een
baksteen. Er komt nog iets bij.
De meeste moderne jachten
hebben een massieve
voorstag. Die is bij het
overboord slaan van de mast,
vooral op een beweeglijk
voordek, nooit los te maken
van het schip, zelfs niet met
een betonschaar".
Roer
Veel deelnemers aan de
Fastnetrace ook de
geredde hebben te kampen
gehad met een afgebroken
roer. Dit verklaart Kasemier
aldus. ,,De jachten voeren
tegenwoordig, met name als ze
voor de wind gaan, veel zeil.
Denk aan de kolossale
spinnakers. Daarom lopen ze,
ook vanwege het moderne
concept van kielen en roeren,
sneller uit hun roer dan
vroeger. De kracht die nodig is
om een schip voor de wind op
koers te houden, is kolossaal
groot. Nog niet zo lang
geleden deden we dat met
handkracht, zelfs op de
grotere schepen. We hingen
met twee, drie man aan de
helmstok. En als je het niet
kon houden, dan liet je los en
gebeurde er verder niets. Het
schip loefde op en in het
ergste geval kreeg je averij aan
Fanatiek
De mentaliteit van de
wedstrijdzeezeiler tenslotte.
Televisiebeelden van
deelnemers aan de race die
veilig de haven van Plymouth
waren binnengelopen en op de
kade lachend pils stonden te
hijsen, terwijl hun rivalen in de
golven van de Ierse Zee
crepeerden, kwamen cynisch
en schokkend over. Kasemier:
„Inderdaad was ik zelf ook
even geschokt. Maar je moet
dat wereldje kennen. De
mentaliteit is er zeer fanatiek.
Zeezeilers zijn fanaten. Ik ken
schippers die tijdens de
scheepsraad voor de start van
een wedstrijd hun bemanning
duidelijk maken: als er één van
jullie in zwaar weer overboord
slaat, zal ik terugvaren om je
te zoeken, maar niet langer
dan de tijd waarvan ik weet
dat je in koud water kunt
overleven, twintig minuten dus.
Daarna zeil ik zo snel mogelijk
door en zullen we je aan boord
meteen vergeten, want anders
krijgen we een gedrukte sfeer
onder de bemanning en dan
kunnen we de race niet
winnen. Begrepen?".
Om de eer
Winnen, daar gaat het om bij
de wedstrijdzeezeilerij.
Geldprijzen zijn er niet, de
eerst aangekomene krijgt
hooguit een bekertje
(Kasemier maakt een gebaar
met duim en wijsvinger). De
echte prijs is de eer, de
voldoening over een goede
sportieve prestatie en verder
niets. Net als bij een
marathonloper. Zelfs de
glamour die wèleens aan de
zeezeilerij wordt toegedicht,
ontbreekt volgens Kasemier.
„Je vindt het gewoon geweldig
om binnen te lopen. Eindelijk
een borreltje, een sigaar, een
Chineesje pikken. Je verdient
het, want je bent afgepeigerd
en je hebt een prestatie
geleverd om de pet voor af te
nemen. Je kunt wel janken van
blijdschap dat de hel achter je
ligt. De spanningen ontladen
zich. Je vergeet even het lot
van je kameraden die in de zee
liggen te verrekken. Zo moet u
de emoties op de kade van
Plymouth zien. Het waren geen
mensen met eelt op hun ziel.
De terugslag krijgen ze heus
wel en dat weten ze".
BELEGGINGSBEWIJZEN.
Beleggingsbewijzen zijn waardepapieren, die u
jor f 1000,- of f 5000, per stuk kunt kopen
ji vervolgens te kunnen profiteren van wat wordt
jioemd 'rente op rente'.
j Het rente-percentage dat geldt op 't moment
ji aankoop! blijft gedurende de hele looptijd van
Jcht.
Zowel het gestorte bedrag als de totale rente
men aan het eind van de looptijd vrij.
f 1.000,-
f 5.000,-
f 1.000,-
f 5.000,-
f 1.000,-
f 5.000,-
f 1.268,48
f 6.342,40
f 1.398,68
f 6.993,38
f 1.574,24
f7.871,19
VAStE RENTE
8>/«%
8VA%
83/4%
83/4%
9'/2%
9'/2%
SPAARDEPOSITO'S.
Spaardeposito's zijn rekeningen met dagaf
schriften, waarop u bedragen vanaf f 1000,- voor één
of meer jaren kunt vastzetten tegen hoge rente.
Het gestorte bedrag komt vrij zodra de looptijd is
verstreken, maar over de jaarlijks bijgeschreven rente
kunt u steeds direct beschikken.
Ook in dit geval geldt dat de op 't moment van
aankoop geldende rente niet meer verandert tijdens
de looptijd.
LOOF TIJD
VASTE RENTE
1 JR.
7'/2%
2 JR.
8
3 JR.
8>/4%
4 JR.
83/4%
5 JR.-
9'/2%
6 JR.
9V2%
MEER INFORMATIE?
Via onderstaande bon kunt u nadere
informatie thuisgestuurd krijgen.
U kunt ook bellen:
(020) 591 21 73 (afd. Beleggingsbewijzen),
(020) 591 21 3S (afd. Spaardeposito's).
Beleggingsbewijzen Spaardeposito's
Naam:
Straat:
Postcode/Plaats:
Kruis uw wens(en) aan en stuur deze bon in
eèn envelop zonder postzegel naar:
Administratiekantoor postgiro en rijkspost
spaarbank. Weesperzijde 190,1097 DZ Amsterdam.
ije zeil. Maar tegenwoordig zijn
de jachten uitgerust met grote
stuurwielen, die enorme
krachten kunnen overbrengen;
zoveel kracht als je wilt, zéker
wanneer je er met z'n tweeën
aan gaat hangen. Loslaten is
er niet meer bij. Helaas
vergeet men dan dat de
stuurinstallatie niet op
dergelijke krachten berekend
is. Er knakt iets".
Onbeschermd
ontbreken beschermde
plaatsen bij moderne jachten
nogal eens, want ze leveren
luchtweerstand op en remmen
de snelheid af".
„De roerganger en de wacht
moeten zich maar zien te
redden op een praktisch
onbeschermd dek. Ik acht dat
onjuist. Men trekt een wissel
op de zeewaardigheid omdat
men denkt: och, bij een race
als de Fastnet loopt het
allemaal zo'n vaart niet. Nu
ben ik persoonlijk een
toerzeiler en geen
wedstrijdzeiler. Als zodanig
geef ik zelfs toe dat wij,
toerzeilers, in het verleden veel
van wedstrijdzeilers hebben
geleerd, op het gebied van
scheepsontwerpen
bijvoorbeeld. Maar inmiddels
is de tijd aangebroken dat de
wedstrijdzeilers iets moeten
gaan leren van ons..., dat ze
iets van zeewaardigheid gaan
leren".
Verantwoordelijkheid
Had men de fatale race niet
bijtijds af kunnen gelasten?
Per slot van rekening bleven
zelfs de geharde vissers van
Cornwall al voor het uitbreken
van de storm binnengaats.
Nee, zegt Kasemier, dat doet
een wedstrijdleiding niet en
zeker geen Engelse. De Britten
zijn zeevaarders van natuic. Ze
beschikken over een grote
dosis zeemanschap en ze'
weten niet beter of ze zijn
omspoeld met hoge golven en
harde winden. Ze laten de start
doorgaan, al waaien de
pannen van de daken. Hun
standpunt is: het materiaal en
de kundigheid van de
deelnemers zijn op
eventualiteiten berekend, en
iedereen weet precies de
grenzen van zijn
verantwoordelijkheid.
De race stoppen misschien
toen de ramp zich eenmaal
aan het afspelen was? Alweer
nee. Kasemier: „Je mag het
niet vergelijken met een
autorace die wordt gestopt
wanneer een coureur
verongelukt. Bij zo'n wedstrijd
heb je een vast circuit met
veertig mannen er omheen die
de wagens af kunnen vlaggen.
Hoe wil je meer dan
driehonderd schepen
terugroepen die rondzwalken
over een brok zee, groter dan
heel Nederland? Trouwens:
toen de catastrofe uitbrak, was
er helemaal geen sprake meer
van een race; die was meteen
afgelopen. De schippers
probeerden alleen nog het
vege lijf te redden".
golven van de Ierse
|ijn bedaard en de tol
Ie Fastnetrace in zijn
omvang is vastgesteld,
I een storm van andere
de deining op te stuwen,
irn van de nieuwe
fssie die boven het
iationale zeezeilersveld
t, wordt gevormd door
aag: had deze catastrofe
ziogen voltrekken? „Ik
n 7 zeker van dat zoiets
naan gebeuren", zei de
Maan Ted Turner zonder
n legen nadat zijn jacht
cious als winnaar de
itreep te Plymouth had
?fd. „Nonsens", bitste
Green terug, de grote
|bij de Royal Ocean
ig Club, die de
letrace al sinds 1925
liseert zonder dat er ooit
toffers in het logboek
bij te schrijven,
ns hem moet men de
Igrijkste oorzaak zoeken
it onverwacht opsteken
ten uitzonderlijk
jtige orkaan.
d waleze laatste mening is
naasfKasemier het vierkant
is.
irsomstandigheden, hoe
grillig'en bar ook, kunnen nooit
als excuus gelden voor zo'n
catastrofe", zegt hij. En Eilco
Kasemier is bij uitstek de man
die het kan weten. Hij mag zich
een van de meest ervaren
zeezeilers noemen die
Nederland kent. Vijftigduizend
mijlen heeft hij in het kielzog
van zijn schip zien verglijden,
waarvan veertigduizend solo
rond de wereld. Ook de
Fastnetrace ontbreekt niet op
Zijn lijst. „Maar ik weet er
weinig meer van, want ik was
toen nog een jong broekje. Ik
zat meestal Onderop om de
zeilen aan te geven,
aardappelen te schillen of de
smeerboel aan de kant te doen
en een emmertje onder de
heren te houden wanneer ze
zeeziek waren. Ik herinner mé
alleen dat we windkracht drie
tot vier hadden, met een
uitschietertje van zes. Het was
een gladde race zander
complicaties".
Berekenbare factor
Wanneer Kasemier stelt dat de
plotselinge orkaan geen geldig
excuus is voor de ramp,
bedoelt hij het volgende: „Er is
gespot met de zee en dat mag
je volgens mij niet doen. Ook
al lach je om de lyriek van de
gulzige baren, je moet met
twee benen op de grond
blijven. De zee heeft zijn kuren
en het weer erboven ook. Dat
weet je. Daar moet je van
uitgaan. Denk aan die week
tevoren toen De Bilt een storm
met springvloed had voorspeld
die wegbleef. Toen lagen de
zandzakken voor niets op de
daken van de strandtentjes.
Maar het omgekeerde kan ook
gebeuren. Ondanks de
satellieten en de perfecte
communicatie tussen
weerstations te land en ter zee
blijft het weer een
onberekenbare factor waar
niet mee te spotten valt".
„Ik heb het zelf meegemaakt
bij het Zuidzee-eiland Bora
Bora. Ik zat er in mei, dus heel
duidelijk buiten het
cyclonenseizoen. Maar toch
kregen we een staartje van
windkracht elf mee. We lagen
met een schip of zestien in een
baai en ik was de enige die
niet van zijn anker geslagen
werd, want ik had op mijn
Bylgia alles net een beetje
sterker gemaakt dan in de
voorschriften staat. Ach, ik ben
misschien conservatief. Ik ben
een ouderwetse schipper bij
wie veiligheid boven alles gaat,
en dan win je natuurlijk nooit
een race".'
„De orkaan daar bij Bora Bora
want daar wil ik naar toe
was niet voorspeld. Ik had
hem, zelfs op mijn barograaf
niet gezien, alleen een klein
tikje. Hij kwam opeens, in
minder dan een uur. Maar
voortekenen in de lucht waren
er wel. Die zijn er altijd".
Wolken en golven
Waarna Eilco Kasemier tot de
analyse komt: „Tijdens de
Fastnetrace zendt de BBC elk
uur een aangepaste
weersverwachting uit. Daar
gaan de deelnemers op af.
Maar ze vergeten dat wolken
en golven een minstens zo
goede aanwijzing vormen voor
een komende depressie. Dat
zien ze niet. Ze hebben het niet
geleerd. Een week na de race
zitten ze weer achter de
groene conferentietafel of
achter hun bureau. Door wat ik
de mechanische berichtgeving
noem, is een stukje visuele
waarneming en een
vingertoppengevoel voor
bepaalde verschijnselen
verdwenen".
„Hetzelfde geldt trouwens voor
de navigatie. Je drukt op een
knop en je krijgt je positie.
Daar verlaten de zeilers zich
op. Sextant, kompas en log
de drie belangrijkste
navigatiemiddelen liggen er
voor spek en bonen bij. En als
er dan iets fout gaat met de
electronica, zit iedereen met
de handen in het haar. Zo
plakken ze ook met het oor
aan de radio in plaats van het
oog gericht te houden op de
lucht en de zee. Maar juist uit
een bepaalde wolkenformatie,
een temperatuurswisseling,
een deining die komt opzetten,
kun je verschrikkelijk veel
afleiden".
„Een schipper is misschien
niet juridisch, maar wel moreel
verantwoordelijk voor de
veiligheid eri het leven van zijn
opvarenden, ja? Dan zeg ik:
zo*n schipper zou enige notie
dienen te hebben van
meteorologie. Want nogmaals,
het excuus dat het zware weer
tijdens de Fastnetrace
verschrikkelijk onverwacht
opkwam, geldt niet. Er zijn
altijd voortekenen. Ik weet dat
ik op deze uitspraak
aangevallen kan worden, maar
ik blijf er pal achter staan.
Laten ze rustig opbellen. De
oude waarheid dat een schip
zo zeewaardig is als zijn
Te lichte schepen voor een
(plotsklaps) te zware race, daar
komt een deel van Kasemiers
kritiek op neer. Veiligheid,
opgeofferd aan snelheid. Het
gesprek brengt meer
voorbeelden van deze misgroei
aan het licht. „Een schip moet'
tijdens zo'n wedstrijd altijd
minimaal bemand zijn met een
roerganger en een wacht aan
dek. Ik persoonlijk vind het
onaanvaardbaar dat die twee
op een onbeschermde plaats
in de cockpit zitten. Toch
