Young vaak middelpunt
van heftige discussies
Links door
Khomeini
met dood
bedreigd
Bisschoppen: bekendmaking brief
over werkboek HKI een indiscretie
Bokassa
schuldig aa]
massamoori
Anglicanen op zoek
naar opvolger van
dr. Donald Coggan
kerk
wereld
TOMATENOORLOG
IN ZUID-ITALIE
Korte metten
BUITENLAND
LEIDSE COURANT/i
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1979
(Van onze cor
WASHINGTON Toen president Carter
vorige maand een merkwaardige stoelen
dans in gang zette, waarbij uiteindelijk
vijf kabinetsleden het politieke leven lie
ten, rees de hoop bij veel Amerikanen, dat
Carter zich ook zou ontdoen van Andrew
Young. Young is zeer populair bij de
zwarte Amerikaanse bevolkingsgroepen,
andere minderheidsgroepen en bij een
kleine groep progessieven; voor vrijwel de
gehele rest van de natie, inclusief de mees
te grote kranten, is Young vanaf zijn eer
ste optreden als Amerikaans ambassadeur
bij de Verenigde Naties een doorn in het
oog geweest.
De vooral diplomatiek belangrijke post was
de jonge zwarte politicus uitsluitend gegeven
op grond van zijn innige persoonlijke vriend
schap met Carter, zo werd gezegd. Die
vriendschap van Carter zou dan weer voor
namelijk gebaseerd zijn geweest op het feit,
dat Young de sleutelfiguur was in het ver
werven van de beslissende zwarte stemmen
bij de presidentsverkiezingen van 1976.
Andrew Young, die in de zestiger jaren grote
bekendheid kreeg als de rechterhand van dr.
Martin Luther King, is de afgelopen tweeën
eenhalf jaar vele malen het middelpunt ge
weest van heftige discussies. Het begon al
kort na zijn intrede, toen hij zei dat de Cuba
nen ook „een zekere stabiliserende invloed
hebben in Afrika". Later beschuldigde hij de
Britten er van de ergste racisten in de wereld
te zijn en ook de Zweden noemde hij „ver
schrikkelijke racisten". De zwarten in Zuid-
Af rika riep hij op tot boycotacties tegen de
blanke regering.
Zijn eigen land zette hij te kijk door in een
interview met een Frans blad te melden dat
je van de Verenigde Staten zou kunnen zeg
gen, dat er honderden, misschien wel duizen
den politieke gevangenen vast zitten. Wat
Young echter ook deed, was het sterk verbe
teren van het zwaar geschonden Amerikaan
se prestige in zwart Afrika en veel andere
ontwikkelingslanden. Volgens Carter, die
Young steeds de hand boven het hoofd heeft
gehouden, heeft Young er voor gezorgd, dat
de relatie tussen de Verenigde Staten en ze
ker 50 landen aanzienlijk is verbeterd.
De reden van Youngs aftreden heeft ditmaal
overigens niets te maken met openhartige
uitlatingen. Ironisch genoeg gaat het om een
min of meer geheime ontmoeting met de
PLO-waarnemer bij de Verenigde Naties. Tij
dens die ontmoeting in het appartement van
de VN-ambassadeur van Koeweit is gespro
ken over de mogelijkheid een stemming over
een resolutie ten gunste van de Palestijnen
uit te stellen. De ambassadeurs van Koeweit
en Syrië, met wie Young daarover had ge
sproken, hadden hem meegedeeld dat alleen
de PLO-waarnemer daar een beslissing over
zou kunnen nemen.
Young had de pech, dat zijn omstreden ont
moeting juist kwam op het moment, dat de
relatie tussen de Verenigde Staten en Israël
uiterst gespannen was geworden. Een zeer
nerveuze Israëlische regering meende uit de
recente uitlatingen van Carter te moeten af
leiden, dat de Amerikaanse politiek ten aan
zien van het Midden-Oosten, een voor de Pa
lestijnen gunstige wending had genomen.
Uitvoerige explicaties moesten er aan te pas
komen om de zaak weer wat te sussen. Israël
lijkt overigens nog maar nauwelijks over
tuigd.
De opwinding over de onthulling van Youngs
geheime ontmoeting in de Amerikaanse pers
was gigantisch. Young zou zo ongeveer met
één klap alle vorderingen op de weg naar
vrede in het Midden-Oosten hebben wegge
veegd. Om de overspannen reacties wat te
verklaren, lieten de meeste commentatoren
weten, het vooral zo verschrikkelijk te vin
den dat Young aanvankelijk had getracht de
ontmoeting te bagatelliseren. Young had dus
gejokt. Overigens is intussen gebleken, dat
ook de Amerikaanse ambassadeur in Oosten
rijk, Milton Wolf, onlangs een gesprek heeft
gehad met de officiële PLO-vertegenwoordi-
ger. Wolf is een prominente figuur in de
Joodse gemeenschap in de Verenigde Staten.
DAKAR Keizer Bokassa van Centraal Afrika heeft
wel zeker deelgenomen aan de massamoord op circa
derd kinderen, in april in de gevangenis van Bangui
pleegd. Dit staat in een gisteren in Dakar gepubliceerd
port van een commissie van juristen uit vijf Afrika;
landen die een onderzoek naar de moord heeft ingestel
De commissie zegt dat keizer Bokassa persoonlijk opdrach
de moorden heeft gegeven. In januari braken er in het Cen
Afrikaanse keizerrijk rellen uit na protesten tegen de ged\
gen aanschaf van schooluniformen door schoolkinderen.
s politie, aldus de commissie, maakte met bruut gei
een einde aan de rellen. Volgens de commissie gehoorde g
gen werden toen rond 250 mensen, voor het merendeel scl
kinderen, in Bangui, de hoofdstad van het keizerrijk, gevai
gezet.
Ongeveer tweehonderd mensen stierven in de gevangenis,
bij waren ongeveer honderd kinderen die door de keizei
garde gestenigd, doodgestoken of doodgeslagen werden. D
ken van de vermoorden werden in het geheim in gemeensc
pelijke graven gelegd of in een rivier gegooid. De commis;
voorts tot de conclusie gekomen dat Zaïrese troepen geho
hebben bij het onderdrukken van de rellen.
(Van onze correspondent Piet Tummers)
ROME In Zuid-Italië is een tomatenoorlog ontstaan, waarbij
boeren op de vuist zijn gegaan met bedrijfsleiders van de conser-
venindustrie. Op één plaats heeft er zelfs een messengevecht
plaatsgehad. Als gevolg van het sinds juni aanhoudende zomer
weer worden er opeens zoveel tomaten geoogst, dat de fabrieken
van tomatenpuree en ketch-up ze niet meer kunnen verwerken.
Ook zijn er organisatorische moeilijkheden, zoals het tekort aan
groentekisten, dat wordt veroorzaakt door een recente staking
in de kistenfabriek.
In steden als Lecce en Caserta hebben de afgelopen dagen pro
testdemonstraties en straatgevechten plaatsgehad. Deze hebben
er toe geleid, dat sommige fabrieken personeel hebben terugge
haald van vakantie en 24 uur per etmaal draaien,
ïn Calabrië worden grote hoeveelheden tomaten voorlopig inge
vroren in koelruimten, die eigenlijk bestemd zijn voor de ko
mende fruitoogst. Wanneer de koelruimten niet tijdig leeg zijn,
zullen zich binnenkort moeilijkheden voordoen als het fruit
fnoet worden ingevroren.
John Diefenbaker overleden
OTTAWA» De Canadese
oud-premier John Diefenba
ker is gisteren op 83-jarige
leeftijd in zijn woning in Otta
wa overleden. Hij was van
1957 tot 1963 premier.
Diefenbaker bracht zijn pro
gressieve Conservatieve Partij
ïn 1957 aan de macht, nadat
^Canada 22 jaar een liberale re
gering had gehad. Internatio
nale en binnenlandse moeilijk
heden en slechte betrekkingen
met de' Verenigde Staten
brachten zijn regering tenslot
te in 1963 ten val. In 1967
moest Diefenbaker het partij
leiderschap opgeven. In de op
positie tegen de toenmalige
premier Trudeau werd zijn
stem echter luid gehoord.
Burgerpresident in Nigeria
LAGOS Shehu Shagari, leider van de nationale partij
van Nigeria (NPN), is de eerste burgerpresident van Nige
ria geworden na 13 jaar militair bewind, dat vooral gemar
keerd werd door de burgeroorlog na de afscheiding van Bia-
fra van 1967 tot 1970.
De presidentsverkiezing was de laatste en belangrijkste van een
reeks van vijf. In juli gingen de Nigerianen vier maal naar de
stembus om achtereenvolgens de senaat, het huis van afgevaar
digden, de negentien parlementen van de deelstaten en de gou
verneurs van die deelstaten te kiezen.
De president, die voor vier jaar werd gekozen, is ook regering-
i sleider. Hij benoemt de ministers en de rechters en is verant
woordelijk voor het buitenlands beleid.
De laaiende
toestand waarin
de Australiër
Grant Page op
de foto verkeert
doet het ergste
vrezen, maar het
gaat slechts om
het
"amusement"
van toekomstige
bioscoop
bezoekers. Page
is een stuntman,
die weliswaar
zichzelf in brand
heeft gestoken,
maar zich eerst
heeft
ingesmeerd met
het sap van een
Australische
gomboom, die
de lichaams
temperatuur
sterk
omlaagbrengt.
De scene komt
voor in de film
„City on Fire"
(brandende
stad).
TEHERAN Ayatollah Khomeini heeft gisteren in een re
devoering gedreigd alle aanhangers van links om te zullen
brengen. Ook waarschuwde hij intellectuelen, die contact
onderhouden met de Verenigde Staten ervoor, dat zij vernie
tigd zullen worden als ze hun bemoeizuchtige houding niet
laten varen.
De woorden van de Ayatollah volgden op drie dagen van ge
weld in de straten van Teheran, waarbij aanhangers van Kho
meini slaags raakten met linkse sympathisanten en gebouwen
van linksgeoriënteerde organisaties bestormden.
Ook in het westen van Iran is het onrustig. Daar hebben opstan
dige Koerden gisteren de stad Paveh, bij de Iraakse grens in
handen gekregen, zo heeft het dagblad „Kayhan" gemeld. Zij
hebben het garnizoen vari de revolutionaire garde in de stad
ontwapend en het hoofdbureau van de politie bezet, aldus welin
gelichte bronnen in Teheran.
De Koerden hadden Paveh 48 uur belegerd. Aanleiding tot de
onenigheid was het sturen van een eenheid van de revolutionai
re garde, die uit niet-Koerden bestond. Volgens een woordvoer
der van de democratische partij van Iraans Koerdistan probeert
de regering van Iran overal in Koerdistan haar greep te verster
ken door niet-Koerdische eenheden van de revolutionaire garde
te sturen.
Uit Parijs wordt gemeld dat Iraanse oppositieleiders, onder lei
ding van ex-premier Bachtiar, een tegen het bewind van Kho
meini gericht blad gaan uitbrengen. Het blad zal verspreid wor
den onder de 100.000 Iraniërs die in West-Europa wonen.
Gebroken bout: vliegverbod F-16
WASHINGTON De Ameri- bod maakt onderzoek, tot het
kaanse luchtmacht heeft uit eind van de week, mogelijk,
voorzorg een vliegverbod in- -
gesteld voor 48 gevechtsvlieg
tuigen van het type F-16 van
wege de ontdekking van een
breuk in een bout waarmee de
motor van een van de machi
nes is bevestigd. Door het ver-
De Amerikaanse luchtmacht
heeft 1.338 F-16's bij General
Dynamics, de fabrikant, be
steld, België, Denemarken,
Noorwegen en Nederland heb
ben 348 van deze vliegtuigen
in bestelling.
Nederland op
negende plaat,
met telefoons
DEN HAAG Nede:
staat op de negende plaa
de rij van landen met de
te telefoontoestellen per
derd inwoners. Op elke
derd inwoners zijn er in
land 42,1 telefoons. Dit st;
„Aangetekend", de person
krant van de PTT.
De Verenigde Staten zijn
loper met 74,4 toestellen
honderd inwoners. De tw
en derde plaats worden
nomen door Zweden (71,
Zwitserland (65,9).
Staking Fransi
Spoorwegen
PARIJS Enkele vakboi
van Frans spoorwegpersi
hebben een staking aange
digd voor de periode va
tot 24 augustus om hun ei:
meer loon en betere arb
voorwaarden kracht bij t<
ten.
De voorzitter van de con
nistisch geörienteerde
bond CGT, liet weten da
drie tot zeven september
tiedagen" gehouden
worden, waarop gepr.
zal worden tegen de inf
werkloosheid en het so
beleid van de regering.
VS betreuren
acties Israël
WASHINGTON Het l
rikaanse ministerie van
tenlandse zaken heeft
klaard dat de V.S. het Isr
sche beleid bases van
stijnen in Libanon aan te
len niet goedkeuren. En
dagen geleden had de 1st
sche minister van buitenla
zaken, Dayan, gezegd da
V.S. wel achter dit beleid
den. „Wij zijn tegen deze
vallen en betreuren da
slachtoffers vallen", zo z<
woordvoerder van het m
terie van buitenlandse za
Tom Reston.
De bisschoppen betreuren de bekendma
king van de brief van de congregaties
voor de geloofsleer en de geestelijkheid
over het werkboek voor de katechese
van het Hoger Katechetisch Instituut,
waarover wij gisteren hebben bericht,
als een indiscretie. Zij vrezen, dat daar
door een onrust wordt aangewakkerd,
die het klimaat voor een goede voorbe
reiding van de aangekondigde bijzonde
re synode ongunstig kan beïnvloeden en
pijnlijke gevoelens kan wekken bij de
godsdienstleraren.
De bisschoppen merken overigens v/el op,
dat de toon van de brief uit Rome niet on
sympathiek is. Overigens leven, zoals ge
meld, ook bij de bisschoppen bezwaren te
gen het werkboek en waren zij daarover al
met het HKI in gesprek. Voor een defini
tief gesprek wilden de bisschoppen echter
wachten op de officiële documenten van de
algemene bisschoppensynode van 1977, die
handelde over de katechese. Hoewel deze
documenten al lang zijn aangekondigd, zijn
zij nog niet verschenen.
De directeur van het HKI, G. Schlatmann
zegt, dat met name kardinaal Willebrands
niet helemaal gelukkig is met het werk
boek, dat overigens volgens de bedoelingen
van het HKI geen officiëel beleidsdocu
ment is of een schoolboek, maar een studie
en werkmateriaal is voor katecheten en te
vens een uitgangspunt voor verdere bezin
ning.
Hij zei ook eind juni in Rome een gesprek
te hebben gevoerd met mgr. Romero, secre
taris van de congregatie voor de geestelijk
heid, een van de ondertekenaars van de
brief aan de bisschoppen. Deze had, volgens
directeur Schlatmann, gezegd geen voor
stander te zijn van een veroordeling van
het werkboek. De bezwaren zouden vol
gens mgr. Romero in dialoog en open over
leg kunnen worden opgelost.
Naar aanleiding van het overleg tussen de
paus en de Nederlandse bisschoppen in de
bijzondere synode, deelt de persdienst van
de kerkprovincie nog mede, dat kardinaal
Willebrands op spoed heeft aangedrongen.
De voorbereidingen zijn echter vertraagd
door de vakantieperiode in Rome, maar
vooral door de personeelswisseling bij het
secretariaat-generaal van de bisschoppensy
node. De inmiddels kardinaal geworden
prelaat Rubin is daar, als gemeld, opge
volgd door mgr. Tomko uit Tsjechoslowaki-
je, die zich nog moet inwerken in het secre
tariaat dat met de technische voorbereidin
gen voor het overleg Rome-Nederland is
belast.
Aangezien dr. Donald Coggan (70) in ja
nuari af zal treden als aartsbisschop van
Canterbury zal nog dit jaar een opvolger
moeten worden aangewezen als geestelijk
leider van de 65 miljoen anglicanen.
Nu de bisschop van York, Stuart Blanch (61),
zich niet beschikbaar stelt, geldt de angli
caanse primaat van Canada, aartsbisschop
Edward W. Scott (60) als de voornaamste fa
voriet. Dr. Scott is ook voorzitter van het
centrale comité van de Wereldraad van Ker
ken.
Dat hij als „buitenlander" nummer één staat
op de lijst van degenen, die men gaarne voor
de post wil hebben geeft een speciaal accent
aan de verkiezingen. Een ander nieuw accent
is, dat de benoeming niet meer uitsluitend bij
de koningin van Engeland berust, maar mede
wordt bepaald door het advies van een be
noemingscommissie van de Kerk van Enge
land.
De spanningen binnen de kerk zelf, maar ook
binnen de oecumenische betrekkingen ma
ken het nodig, dat de nieuwe man een krach
tige persoonlijkheid is, die over grote capaci
teiten beschikt. Onder meer is er binnen de
anglicaanse kerk een strijd aan de gang over
de toelating van de vrouw tot het ambt. Hier
door worden de betrekkingen zowel met de
rooms-katholieke als met de orthodoxe ker
ken beinvloed.
De bisschoppen van El Sal
vador in Midden-Amerika
hebben uit protest tegen de
onderdrukking in het land
hun vertegenwoordigers te
ruggetrokken uit het lande
lijke gespreksforum, een
door de regering ingestelde
commissie, waarin de poli
tieke partijen, de werk
gevers- en werknemersorga
nisaties en de kerken zijn
vertegenwoordigd. In een
toelichting op het besluit
zei de bisschop van San
Vincente, mgr. Quintavilla,
dat er sinds het begin van
het jaar 412 mensen als ge
volg van de onderdrukking
om het leven zijn gekomen,
170 mensen zijn verdwenen
en 307 mensen om politieke
redenen opgesloten.
De door Moeder Teresa ge
stichte congregatie van de
„Missionaries of Charity"
heeft nu over de hele wereld
151 vestigingen, aldus wordt
medegedeeld door de inter
nationale vereniging van
medewerkers van Moeder Te-
resa". Er zijn er negentig in
India en zestig in de rest van
de wereld. Dit jaar werden
achttien vestigingen gesticht,
waarvan twaalf buiten India
en wel in Libanon (Beiroet),
Italië (Calabrië en Bari),
West-Duitsland (Essen), Joe
goslavië (Zagreb), Verenigde
Staten (Detroit en Saint
Louis), Brazilië (Bahia), Kenia
(Nairobi), Mexico en Haïti.
De Wereldraad van Kerken
zal het gesprek met de cha
rismatische vernieuwing
sbewegingen versterken, zo
heeft secretaris-generaal dr.
Philip Potter meegedeeld.
In maart zal er op Trinidad
onder auspiciën van de we
reldraad een consultatie
worden gehouden over de
betekenis van de charisma
tische bewegingen voor de
kerken. Er worden op Trini
dad ook rooms-katholieken
verwacht.
Het eerste deel is verschenen
van „de kerkgeschiedenis van
Brazilië", een serie van elf de
len waarin een compleet
overzicht van de godsdiens
tgeschiedenis van Zuid-Ame-
rika wordt gegeven. Zeventig
katholieke en protestantse
wetenschapsmensen werken
mee aan het project, dat een
kritische beschrijving van de
ontwikkeling van de gods
dienstige gemeenschappen in
Zuid-Amerika zal bevatten.
Tevens zal de rol van de „ar
men en onderdrukten" in de
geschiedenis van het christen
dom in het werelddeel tot zijn
recht komen.
Dr. Th. van Velthoven uit
Rosmalen is met ingang
van het nieuwe studiejaar
benoemd tot bijzonder
hoogleraar in de betrekkin
gen tussen christendom en
wijsbegeerte aan de centra
le interfaculteit van de uni
versiteit van Amsterdam.
De benoeming geschiedt na
mens de Radboudstichting.
Dr. Van Velthoven (45)
werd in 1958 tot priester ge
wijd. Hij studeerde in Nij
megen en Leuven. Hij was
wetenschappelijk hoofdme
dewerker aan de universi
teit van Amsterdam voor de
geschiedenis van de midde
leeuwse wijsbegeerte.
De bisschoppen van Chili
hebben deze week de boeren
opgeroepen zich te organise
ren om hun belangen te ver
dedigen. Zij deden dit in een
document, uitgegeven na af
loop van een landelijke bis
schoppenconferentie. Zij we
zen het herstel van de „lati-
fundia" (grote landbouwbe
drijven) af en veroordeelden
de afschaffing van de land
bouwhervorming een jaar ge
leden. Volgens de wet op de
landbouwhervorming was bij
na tien miljoen hectare gena
tionaliseerd. De secretaris van
de bisschoppenconferentie,
mgr. Bernardino Pinera, zei,
dat de stelling, dat de mensen
hun belangen moeten verde
digen een grondbeginsel is
van de sociale leerstelling van
de kerk.
Paus zingt
mee op
langspeel
plaat
In West-Duitsland zal
het einde van deze ma
een langspeelplaat wi
uitgebracht onder de
„Liederen van de pau.'
Johannes Paulus II in
len".
Op de plaat staan liederen
hij zelf gezongen heeft
waarvan hij de tekst heeft
schreven, alsmede opna
van het zg. „Sacrosong-F
val", dat tijdens de reis va
paus door Polen in
werd gehouden.
De paus is op de plaat ze
horen tijdens opnamen,
indertijd „live" zijn ge
streerd in Polen. Hij
Poolse volksliederen,
„De vlotvaarders", „I
gin, zwarte Madonna'
volkse versie van het
Vader" en een lied uit
Karpaten.
Op de plaat staat ook het
„Het moment van het ge
leven", dat hij inde
schreef onder het pseudor
Andrzej Jawien, waaroi
hij ook het woorddrama
winkel van de goudsi
heeft geschreven en dat e
tijd geleden door KRO-
is uitgezonden. De firma,
de plaat uitbrengt, re
erop bij de eerste oplag
honderdduizend exempl
van de plaat te zullen ve
pen, net zoveel als een ii
nationale plaat van bij'
beeld Pink Floyd.
