Nu al kritiek op Willem II
Inspraak bij voetbal-CAO
gaat verder dan bij welke
andere bedrijfstak dan ook
SPORT
leidse courant/
dinsdag 14 augustus 1979
,;p<
Henk de Jonge is van plan met zijn niet uitgebreide selectie positief voetbal te
gaan spelen ai realiseert hij zich dat er stormen van Kritiek zullen opsteken als
dat niet tot resultaat leidt.
(Van onze verslaggever)
TILBURG Een paar maanden gele
den nog maar was in Tilburg het be
taalde voetbal op sterven na dood. De
semi-profs van Willem II moesten wel
eens wat langer wachten op hun geld,
een teken dat het water tot aan de lip
pen was gestegen. Een periodetitel, de
verkoop van Van Geel naar Ajax en
drie volle bakken in de nacompetitie
deed alles plotsklaps omkeren. En Wil
lem II plaatste zich helemaal in de
schijnwerpers door als outsider in de
nacompetitie kansrijker geachte ploe
gen als FC Groningen en Fortuna SC
het nakijken te geven. Een ongekend
succes voor trainer Henk de Jonge
(33), die na drie jaar als hulptrainer te
hebben gefungeerd bij hetzelfde Wil
lem II onder Jaap van der Leek en die
vervolgens de rechterhand was van de
PSV-trainers Linder en Rijvers, voor
het eerst op eigen benen stond.
Met het bereiken van de eredivisie was
Henk de Jonge een bejubelde trainer, die
door de Tilburgse supporters op handen
werd gedragen. Dat was na de wedstrijd
tegen Telstar, maar nu, vlak voor de aan
vang van het eredivisie-avontuur, is het
zelfde supporterslegioen aan het morren
geslagen. Omdat de ontstane gaten door
het vertrek van Van Geel naar Ajax en'
Heeren naar NAC niet gedicht zijn. Wil
lem II hield zich afzijdig van de handel in
voetballers en daarom spreekt men in Til
burg nu al het in de sport meest gevreesde
woord hardop uit: degradatie. Kritiek
waar trainer Henk de Jonge zich voorlo
pig geen barst van aantrekt. „Ik heb di
rect na het bereiken van de promotie te
gen de spelers gezegd, dat we het in de
eredivisie in eerste instantie met dezelfde
groep zouden gaan doen. Een dergelijk ge
sprek is er ook aan het begin van het vo
rige seizoen geweest met de spelers. Toen
werd er al gezegd: we moeten ons verster
ken willen we in de eerste divisie iets
presteren. Ik was echter overtuigd van de
mogelijkheden met deze selectie en dat is
uitgekomen. Aanvulling zal er moeten ko
men uit eigen jeugd. We hebben Jan van
Gestel, Huub van Hall, Peter Eiff en Cor-
né Hutten van het C-elftal overgeheveld
naar de A-selectie. Voor die jongens wordt
de overgang extra moeilijk, omdat we nu
in de eredivisie spelen. Maar kopen had
echt geen enkele zin gehad. Ten eerste
was er niet veel geld en wat we daarvoor
hadden kunnen aantrekken was van het
zelfde niveau als we hier hebben rondlo
pen. Ten tweede, je moet maar afwachten
of zo'n aankoop z'n geld waard blijkt. Ik
ben ervan overtuigd dat de aandacht
meer uit zal moeten gaan naar eigen
jeugd. Iedere club moet uitkijken met
aankopen. Wij gezien de financiële situa
tie zeker. Om het betaalde voetbal gezond
te krijgen kunnen de clubs beter investe
ren in talentvolle voetballers uit eigen re
gio".
Hardleers
„Het zal voor veel clubs toch al uitkij
ken worden om het hoofd boven water
te houden met die CAO voor het betaal
de voetbal. Als je niets presteert en er
komt geen publiek, waar moet je dan
de salarissen van betalen. Maar de
meeste clubs zijn erg hardleers, terwijl
er toch voorbeelden zijn dat eigen
jeugd het ook kan doen".
„Neem Martin Koeman. Voor veel men
sen was dat een verrassing, maar FC Gro
ningen had hem achteraf gezien veel eer
der in kunnen zetten. Tegen deze achter
grond durf ik aan alle kritiek voorbij te
lopen en het te proberen met eigen jeugd.
Nogmaals: wat er te koop is, is voor ons
niet interessant of niet haalbaar".
Henk de Jonge is allesbehalve bang om in
de eredivisie af te gaan. Al heeft hij voor
zijn in het Nederlandse voetbalwereldje
extreme visie wel een termijn gesteld
waarin zijn gelijk zal moeten blijken.
Lukt het niet, dan worden er alsnog fi
nanciële bronnen aangeboord. Bronnen,
oftewel sponsors, waar Willem II al naar
stig naar speurt. „Ik ben mij er terdege
van bewust dat we het moeilijk zullen
hebben. Bij blessures of een schorsing zal
er gemanoeuvreerd moeten worden met
het beschikbare materiaal. Om dan een
oplossing te vinden is mijn vak. Ik ga mij
van tevoren echter niet indekken met uit
spraken in die richting, zoals bijvoorbeeld
Leo Steegman van MVV. Die zit maar te
klagen dat het niks wordt. Die doet nou
precies hetzelfde als jongetjes zoals we die
allemaal op school hebben meegemaakt.
Voor en na een proefwerk steen en been
klagen, dat het wel mislukt zal zijn, maar
als ze het proefwerk terugkregen, hadden
die jongens steevast een acht of een ne
gen".
„Ik kan mij de bezorgdheid van onze spe
lers overigens echt wel indenken. We
hebben een heel indringend gesprek daar
over gehad. Ik heb erop gehamerd dat het
allerbelangrijkste hun eigen inbreng is.
Daar gaat het in eerste instantie om. Als
groep zullen ze elkaar door dik en dun
moeten steunen. Vooral geldt dat voor die
jonge jongens. Als ik straks Jan van Ge
stel opstel vraagt heel Tilburg zich af wie
dat dan wel is. Voor eigen jeugd is het bij
elke club moeilijk om zich waar te maken.
Een gekochte speler wordt op zijn naam al
geaccepteerd, zo'n jongen als Van Gestel
niet, ook al ik hij beter".
Beangstigend
„Bij alles moeten ze ook in de gaten
houden hoe het er hier een paar maan
den geleden voorstond. Geen geld voor
de salarissen en dankzij de verkoop
van Van Geel hebben we het toen net
gered. Een beangstigende situatie,
waar ik toch niet al te bang van ben
geworden".
Henk de Jonge is bang dat het aanvallen
de voetbal, dat hij ook in de eredivisie met
Willem II wil brengen, in de aanvangspe-
riode 'beloond' gaat worden met nederla
gen. Met de volgende opmerkingen raakt
De Jonge één van de kernpunten, waarop
alle pogingen om het betaalde voetbal ge
zond te krijgen stranden.
„Hoeveel trainers zijn er al niet geweest
die gezegd hebben: ik ga aanvallend voet
bal spelen en dat het mooi niet gebeurde.
Als ik het inderdaad probeer en we ver
liezen drie, vier wedstrijden, dan zijn de
mensen in staat om me levend te begra
ven. Op dat moment word je alleen beoor
deeld naar het resultaat. Dan moet je
sterk in je schoenen staan om niet te zeg
gen: ik heb maling aan iedereen. Een voor
de hand liggende reactie is eerder: we
gaan met z'n allen voor de goal liggen om
ten koste van alles punten te pakken".
Plezier
„We kunnen allemaal wat dat betreft
nog veel van de Engelsen leren. In En
geland wordt door het publiek en de
pers een wedstrijd tussen de nummers
dertien en veertien van de ranglijst
wel serieus genomen. Daar beleeft men
allemaal een hoop plezier aan dat duel.
Daar komt bij: in Engeland is er nog
waardering voor een verliezende ploeg,
hier boren ze je aan alle kanten de
grond in".
„Sport, voetbal, daaraan kunnen de men
sen een hoop plezier beleven zonder dat
er sprake is van kapitale bedragen. Kijk
maar naar Beveren in België. Een regio
naal clubje dat door hard werken de titel
pakt, omdat ze met plezier hun sport be
drijven en niet altijd om geld mekkeren".
Dat laatste aspect is volgens de Tilburgse
trainer ook een van de redenen waarom
een belangrijk deel van het voetbalpu
bliek de stadions de rug toekeerde. Zat
van alle toestanden in en om het vol
veld.
„Het is toch logisch dat een hele»*^
groep mensen er genoeg van heeft fl I
gen. Dat komt door de hele entourS^J
al dat gedoe. Trainers die ontslagen
den, voetballers die maar over gele
ren, en op het veld ziet men er niet
terug. Ik heb zelf vaak al de nodige
te met alles wat zich in en om de vo
lerij afspeelt. Voetbal is wat dat b *EE.
een afspiegeling van onze huidige l yai
schappij. We leven momenteel in ee "as
reld waarin je heel omzichtig moe
noeuvreren om je staande te houd«en"c
zijn nog maar heel weinig mensen aa™
door zee". er ja
Indai
Ondersteuning m
Verder moet er volgens Henk de gj^,
wederzijds ondersteuning komeirerj
scheidsrechters en trainers om vo oor
Iers respect voor elkaar en elka^f^
ledematen bij te brengen.
„Strenger fluiten? Ik vind het prim ^iar
één van mijn spelers een grove 0V|ngS,
ding begaat zal ik de laatste zijn ortja|e
in bescherming te nemen. Maar da r
len we de scheidsrechters daarin all .red<
moeten steunen. Als een speler c
maar één wedstrijd schorsing Krijg orig
de strafcommissie of soms na veel ring
rewar wordt vrijgesproken tegen d, 297
ning van de scheidsrechter in, dan ,rste
logisch dat die man gaat denken: 1 in
maar lekker schoppen, als ik maatri V(
neem word ik toch niet gedekt. Cp
zijds is het voor je eigen elftal zo, ucht
een tegenstander gaat lopen schopp|rong
de scheidsrechter neemt je niet i n(jst;
scherming, dan zul je van je af moeti sterf
ten. Hard, maar nooit gemeen". jor j
ur 1
Henk de Jonge heeft gezien het cijf ind
teriaal daarover met Willem II afsl
recht van spreken. Het vorige s der
kreeg zijn formatie slechts tweemaaiel v
en dat betrof - het kan nauwelijks i imeli
- Van Geel. Waarmee bewezen wei t ron
je met net voetbal er ook kunt kome
kom uit een stal waar dat gelukkig r orj„
tijd voorop staat. Kees Rijvers heb »k eri00
horen zeggen: pak die vent maarreng
aan. Ikzelf zal dat ook nimmer doei ant
vers zei altijd tegen René van der ^jj]er
hof: René, er zijn wat jou betreft tw fS
len, voordeel en nadeel. En wat jij zj
altijd in ons nadeel. Jij moet de tege an (j,
der niet onderuit halen. Loop er dan0jger
liever wat langer achteraan. Met
overtredingen handhaven, dat lukt
enkele club".
De profvoetballerij noemt
zichzelf al jaren „de bedrijfstak
betaald voetbal". Ten onrechte
volgens velen, want in het
betaalde voetbal kwamen (en
komen) praktijken voor die in
geen enkele andere bedrijfstak
door de beugel zouden kunnen.
Handelingen en regels, die als
volkomen uit de tijd aangemerkt
kunnen worden, op het feodale af.
De term „bedrijfstak betaald
voetbal" wekt de indruk naar
buiten dat het hier om een
normale groep van
(voetbal)ondernemingen met
daarin elkaar respecterende
werkgevers en werknemers
gaat.Iedereen die de betaalde
voetbalwereld regelmatig volgt,
weet wel beter.
Toch is er vorige maand iets
gebeurd, dat de voetballerij in elk
geval iets in de buurt brengt van
een normale bedrijfstak. De
werkgevers/clubs (FBO) en de
werknemers/spelers (WCS)
hebben een collectieve
arbeidsovereenkomst (cao)
afgesloten. Na twee jaar praten
tussen de beide delegaties kwam
er een compromis uit de bus,
waarin de rechten en plichten
van de 37 verenigingen ten
opzichte van de 800 betaalde
voetballers (en andersom
natuurlijk) vastliggen.
Die cao is een unieke zaak. In
geen enkel ander land bestaat er
een dergelijke afspraak tussen
werkgevers en werknemers in
een tak van sport. Frankrijk en
Portugal kennen weliswaar een
regeling die geldt voor
profvoetballers, maar daar is
sprake van een overeenkomst
met de nationale voetbalbond.
De twee
onderhandelingsdelegaties van
elk vijf man hebben twintig
vergaderingen nodig gehad om
tot een cao te komen. Voor de
spelers voerde WCS-voorzitter
Karei Jansen voornamelijk het
woord en voor de clubs FBO-
bestuurslid Bart Nijland.
Nijland was tevens voorzitter van
de vergaderingen. Het bestuurslid
van de SC Veendam bracht een
schat van ervaring mee aan de
onderhandelingstafel. Hij is
namelijk ook voorzitter van de
ondernemingsraad van AVEBE
en uit dien hoofde veelvuldig
betrokken bij onderhandelingen
tussen directie en personeel.
Er was echter één pikant verschil:
bij AVEBE zit Nijland aan de
kant van de werknemers, terwijl
hij bij de FBOWCS gesprekken
aan de overkant van de tafel dus
aan de zijde van de werkgevers
zat.
Nijland had geen moeite met die
hem onbekende rol: „Ik vond het
wel eens een keer interessant om
aan de andere kant van de tafel
te zitten". Nijlands tegenspeler
Karei Jansen was vol lof over de
Veendammer tijdens de
onderhandelingen. Bij de officiële
bekrachtiging op het ministerie
van CRM zei hij: „Bart Nijland
was een geweldige vent".
En dat hoor je Wim Kok of Arie
Groenevelt nooit zeggen over
werkgeversvoorzitter Chris van
Veen.
ijn
In
Bart Nijland onderhandelde namens de werkgevers en kreeg een ideaalpakket van de spelers
vakbond voorgelegd.
De „voetbal-cao" is
geldig tot en met 30
1980. Eén van de *y
belangrijkste zaken y
de toekenning van
minimumloon aan
profvoetbalkler. De
topspelers hebben
weinig mee te maki
(die verdienen allai
meer dan dat
minimumloon), ma
voor de vele „klein 5rste
jongens in de eerste nni
divisie is deze regel
van groot belang, i
Er wordt van uitge| *s
dat een full-prof 36^
per week werkt en
semi-prof (de meestkam
dus) 22 uur. De spe ihatt
krijgen een evenred *ntj
deel van het
minimumloon.
Voorbeeld: een semi^nzif
(23 jaar oud) moet
minimaal 22-40ste v^e
het minimumloon
verdienen oftewel
1093,96 bruto per mi hijn
Dat bedrag omvat -rlie
het basissalaris inclfngs
de gegarandeerde
premies voor compe P®
beker- en
vriendschappelijke
wedstrijden.
Andere belangrijke
punten:
de clubs zijn verpl
een spelersraad
(vergelijkbaar met
ondernemingsraad)
stellen.
- een vijfdaagse
werkweek voor de
voetballers.
een regeling van
doorbetaling bij
arbeidsongeschikthéjndo(
zo
dich
is t<
'ge v
port
VEENDAM Volgens Bart Nijland, delegatie
leider van de clubs bij de cao-onderhandelin
gen, was de geldkwestie het moeilijkste punt
bij de besprekingen. Dat zal ongetwijfeld nie
mand van verbazing van zijn stoel doen vallen,
want bij elke cao-onderhandeling speelt het
geld een grote rol. Nijland legt uit waarom dat
ook binnen de profvoetballerij het geval was:
„Betaald voetbal is armlastig. Dat weet ieder
een. Bij de gesprekken gingen wij als werk
gevers ervan uit, dat er zo weinig mogelijk kos
tenverhogende factoren moesten worden inge
bouwd. Ook al omdat we wisten dat we onder
het minimumooon niet uit konden".
De tactiek van Nijland c.s. was om zo weinig mo
gelijk toezeggingen te doen, die geld zouden kos
ten. Want dat de invoering van het minimumloon
de kosten bij de verenigingen zou doen stijgen,
stond bij voorbaat al vast. Vooral de eerste divisie
clubs zouden daarmee te maken krijgen.
De onderhandeligstactiek van de FBO slaagde niet
helemaal. De tegenpartij, de WCS, kwam name
lijk met een ontwerp-cao op de proppen, waarin
veel dure onderdelen verwerkt zaten. Nijland: „De
WCS had uit alle in Nederland bestaande cao's de
beste en voor hen meest gunstige aspecten gehaald.
Zij kwamen met een soort „ideale cao".
Uiteindelijk kwam er een compromis uit de bus,
waar beide partijen toch best content mee waren:
„Het ging wel hard tegen hard, maar aan beide
kanten van de tafel zaten voetbalmensen en dat
scheelde natuurlijk wel".
Verloop
„Een van de meest essentiële problemen betrof
het verloop van de voetballers. Betaald voetbal
is net een duiventil. maakt de bevoegdhe
den van de spelersraad er niet gemakkelijker
op. Een spelersraad kan op een gegeven mo
ment beslissingen forceren, waar ze een half Beter voetbal
jaar later niets meer mee te maken heeft, om
dat alle spelers zijn overgestapt naar een ande
re club. Degenen die na hen komen zitten dan
met de gevolgen van door anderen genomen be
sluiten".
gens niet, dat wij tegen inspraak waren. Net als de
VVCS waren wij van de noodzaak overtuigd. Er
was alleen een verschil van mening over de ma
nier waarop die inspraak geregeld moest worden".
„Betaald voetbal is een heel apart wereldje. Er
heersen nog steeds wat feodaal aandoende toestan
den. Je kunt betaald voetbal dan ook niet zo maar
projecteren op de „gewone" maatschappij. Het
wordt natuurlijk wel geprobeerd. Kijk maar eens
naar het sectiebestuur betaald voetbal. Van de ze
ven directeuren zijn er twee afkomstig van de
werknemers en dat is een vorm van inspraak die
verder gaat dan bij de meeste bedrijfstakken".
Een voetballer zal altijd iets op korte termijn wil
len, want daarna stroopt hij zijn mouwen op en
gaat bij een andere club werken. Maar wij als
werkgevers moeten continuïteit in ons bedrijf heb
ben. Vandaar dat we erg voorzichtig waren met de
inspraak van de spelersraad. Dat betekent overi
Hier en daar wordt gesuggereerd dat de cao een
periode van beter voetbal inluidt. De VVCS
heeft namelijk een voetbalparagraaf aan de
cao doen toevoegen, waarin voorstellen worden
gedaan om tot beter voetbal te komen. Deze pa
ragraaf is weliswaar nog geen onderdeel van
de arbeidsovereenkomst, maar bij de volgende
besprekingen zal daar wel over gepraat wor
den.
Bart Nijland stond wat sceptisch tegenover de
voorstellen van de VVCS. „Het is voor de VVCS
niet zo moeilijk een aantal zaken op een rijtje te
zetten en dan te zeggen dat dat eigenlijk in de cao
zou moeten staan. Kijk, je kunt wel voorstellen dat
een speler die terugspeelt op de keeper of een trai
ner die defensieve opdrachten verstrekt straf moet
krijgen, maar of dat helpt? Mentaliteit verander je
namelijk niet zo snel. En dan de manier waarop
wij betaald voetbal spelen, heeft te maken met de
mentaliteit van de Nederlanders in het algemeen.
Wij zijn vaak negatief en kritisch en dat vind je
ook in het voetbal terug. Of je door het invoeren
van regels daar iets aan kunt veranderen, betwijfel
ik".
„Waarin zij wij Nederlanders sterk? In het maken
van regels. En waarin zijn we nog sterker? In het
ontduiken van die regels! Dus als je een speler ver
biedt terug te spelen op de keeper, dan zit het er
dik in dat-ie het juist doet".
Nijlands scepsis tegenover de VVCS-plannen bete
kent niet dat hij niets wil veranderen in het huidi
ge betaald voetbal. „Iedereen is het er wel over
eens, dat zoals in Nederland gevoetbald wordt, het
niet altijd aantrekkelijk is voor het publiek. Ik
vind dat als de klanten van mening zijn dat er aan
vallend gespeeld moet worden, de clubs en de spe
lers dat dan moeten doen. Dat is een gewone zaak.
Maar dan kom je op het eigenwijze van hel
balwereldje terecht.' Eigenwijs in die zin, da
erg conservatief is. Als je gaat praten over e
der puntensysteem of invoering van een de
tieregeling, dan ondervind je alleen maar
burg.
lak 1
et de
Ondanks dat conservatisme is er wel u
cao gekomen en dat mag, in vergelijking m
dere landen, verre van conservatief genoema
den. De cao houdt evenwel een minimump
in: rechten en plichten waaraan minimaal v<
moet worden. Een grens aan de onderkan
Aan een grens aan de bovenklant wordt voo Scj
nog niets gedaan en dat is vooral met betre
tot de salarissen van de „vedetten" een merk
dige zaak.
an
Zolang dat niet gebeurt, kan het voorkom! j~e
een jongen van zeventien jaar in drie ja *®r
800.000 gulden verdient. En zo'n geval komtj ^ol
waardig over bij mensen die tientallen jarei
ten werken om acht ton bij elkaar te krijgt B*vu
zolang zoiets voorkomt, is het moeilijk 1 r?
voetbal als een volwaardige bedrijfstak te be
Ondanks die cao.
•cel:
