van Egypte voor
nse autonomie
Kapingsactie DC-9
in Genève geëindigd
Engeland en de Joden: een harteloos verhaal
AGBLAD „EL ACHRAM
goedig
Libanese
regering
verzwakt
Vrees voor oorlog tussen
Marokko en Algerije na
terugtrekken Mauretanië
Fabrikant DC-10
waarschuwde voor
slecht onderhoud
9 IT EN LAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 7 AUGUSTUS 1979 PAGINA 7
dati
t hij'
/ordt
ilus
lot (d
a,ssefRO Volgens het Egypti-
dagblad „El Achram"
gesuft Egypte een plan opgesteld
Air Palestijnse autonomie in
n mistrook van Gaza en op de
•stelijke oever van de Jor-
nestHn. Het houdt onder meer het
wer^t *n voor de Palestijnen die
ten deze gebieden wonen om
de iverkiezingen hun stem uit te
toeangen. Het plan zou gisteren
'es,etafel zijn gelegd bij de Egyp-
ïh-Israëlisch-Amerikaanse
besprekingen in Haifa.
Behalve de kwestie van de verkiezin
gen zou het plan voorzien in een defi
nitie voor de betrokken gebieden, oost-
elijk Jeruzalem inbegrepen, volledige
politieke vrijheid vóór de verkiezingen
en toelating van politieke partijen,
voordat de verkiezingen worden ge
houden.
Het opnemen van het door Israël gean
nexeerde oostelijk stadsdeel van Jeru
zalem in een autonomie-regeling voor
de Palestijnen op de westelijke oever
bleef gisteren bij de besprekingen in
Haifa voor Egypte een van de belang
rijkste voorwaarden voor een succes
volle afsluiting van de onderhandelin
gen tot oplossing van het conflict in het
Midden-Oosten. Volgens de Egyptische
premier, Moestafa Chalil, is de Israëli
sche houding onveranderd negatief. Is
raël houdt vol, dat het oostelijk deel
van Jeruzalem, dat na de oorlog van
1967 werd geannexeerd, deel uitmaakt
van de Joodse staat en daarom zelfbe-
stuurlijk gezag moet worden onthou
den.
Volgens Israëlische kranten heeft Isra
ël Washington meegedeeld, dat het zich
niet gebonden zal achten aan de ver
plichtingen van zijn vredesverdrag met
Egypte als de Verenigde Staten het ini
tiatief nemen tot het wijzigen van reso
lutie 242 van de Veiligheidsraad inzake
het Midden-Oosten, die terugtrekking
van Israël uit (de) bezette gebieden
vraagt en Israël het recht toekent in
vrede te leven binnen veilige en erken
de grenzen. Een woordvoerder van het
State-department heeft echter naar
aanleiding van de Israëlische ongerust
heid verklaard, dat Washington niet zal
onderhandelen met de PLO als deze
weigert akkoord te gaan met resolutie
242 en weigert het bestaan van Israël te
erkennen.
Jdiuiterii in
meter
tl. bie
voedr PI
Sjlghanistan
-146S
ngeni
cht. I
§'<nderdrukt
47,
uAMABAD Het bewind
Afghanistan schijnt de
ftdektand in de hoofdstad Ka-
LS. tl weer meester te zijn na-
rbaa het verzet van Islamitische
e,'ik Handelingen en muitende
yl^itairen in het afgelopen
was gebroken. De
is echter gespannen
af en toe worden nog scho-
gehoord. In diplomatieke
U ngen is vernomen dat de
die zondag uitbra-
Ï3t naar schatting 300 men-
ies,l'evens hebben geëist. De
0l7|ering Tarakki gebruikte
ntservoertuigen, Migs en
**derne Russische helikopters
Jen de in opstand gekomen
litairen van het hoofdstede-
t garnizoen.
'iat militairen
n Bolivia
oor Guevara
PAZ De militaire lei-
irs van Bolivia hebben
ph gisteren akkoord ver
aard met de verkiezing
tor het parlement van Wal-
r Guevara Arze, voorzitter
In de senaat, tot interim-
resident. Hij zal morgen in
inctie treden.
pt nieuwe staatshoofd zal een
^tsontwerp moeten indienen,
|t voorziet in nieuwe verkie-
■ligen voor een president op
eerste zondag in mei vol-
id jaar.
ynd
)lievlek
ïadert kust
fan Texas
|EW YORK De Ameri-
aanse kustwacht heeft ge
leld dat de eerste olievlekken
^n de uit de hand gelopen
buiter in de Golf van Mexico
b acht kilometer van de kust
an Texas zijn gesignaleerd.
0en verwacht dat zij in de
top van vandaag terecht zul-
|n komen op de stranden van
buth Padre Island.
GENEVE (DPA) de drie kapers van de
DC-9 van de Spaanse luchtvaartmaatschap
pij Iberia hebben zich gisteravond, na de
landing in Genève, aan de Zwitserse autori
teiten overgegeven. De twee Fransen en hun
Chileense handlanger zijn onmiddellijk in
bewaring gesteld. Ze zullen worden berecht
op grond van de Zwitserse wetgeving tegen
luchtpiraterij.
Voor de twee Spaanse'piloten, die als enige gij--
zeiaars nog aan boord waren, betekende Genè
ve het eindpunt van hun gedwongen avontuur.
Het vliegtuig kwam vanuit Lissabon, waar de
kapers de overige bemanningsleden en alle an
dere inzittenden toestemming hadden gegeven
het toestel te verlaten.
De drie kapers, de uit het Spaanse vreemdelin
genlegioen gedeserteerden Noel Edward Seijen
(29), metaalarbeider uit Bachaut (Frankrijk),
Jean Francois Lyschin (25), mijnwerker uit
Forbach (Frankrijk) en Sergio Munoz Cadeval
(22), drukker uit Antof (Chili), hadden de DC-9
zondag op het Canarische eiland Fuerteventura
gekaapt, toen het toestel daar vanuit Las Pal-
mas was aangekomen. 80 passagiers konden uit
stappen voordat de drie legionnaires het toestel
binnendrongen. Ze dwongen de gezagvoerder-
koers te zetten naar Lissabon, nadat Algiers
had geweigerd toestemming tot landen te ge
ven. Vanuit Lissabon zochten de kapers naar
nieuwe landingsmogelijkheden. De Franse au
toriteiten weigerden het toestel te ontvangen.
Diplomatieke contacten van Spanje met Zwit
serland resulteerden in een landingsvergun
ning voor Genève. Zwitserland verleent deser
teurs echter geen politiek asiel. Een eventuele
uitlevering aan Spanje kan pas volgen nadat ze
in Zwitserland zijn veroordeeld.
BEIROET De nieuwe rege
ring van Libanon is nauwe
lijks drie weken oud of zij
heeft al een ernstige verzwak
king ondergaan. De voormali
ge president Charles Helou zei
maandag dat hij aftreedt als
minister zonder portefeuille
in het kabinet van „nationale
verzoening" van premier Se-
lim El Hoss.
Het aftreden van Helou wordt
gezien als een tegenslag voor
de regering-Hoss. Toen de ge
respecteerde christen Helou in
het kabinet werd opgenomen
zag men dat als een poging ge
leidelijk aan meer algemene
steun voor deze ploeg te krij
gen. De regering-Hoss onder
vond namelijk aanvankelijk
oppositie van de invloedrijke
rechtse groeperingen, die zich
tijdens de burgeroorlog tegen
linkse Libanezen en Palestij
nen keerden.
Staking treft
gehele Britse
staalindustrie
LONDEN Grote sectoren
van de Britse metaalindustrie
waren gisteren volledig ver
lamd door een nationale sta
king van 24 uur, waartoe zo'n
2 miljoen werknemers waren
opgeroepen. De stakingsoproep
werd voor 100 procent opge
volgd in de automobielindus
trie en in de vliegtuigbouw.
British Leyland moest zijn be
drijven in Midden-Engeland
sluiten en bij British Aerospa
ce kwam de produktie volledig
tot stilstand.
Het Britse vakverbond van de
metaalarbeiders eist een mini
mumloon van 80 pond (370
gulden) per week, daartegen
over staat een aanbod van de
werkgevers van maximaal 70
pond per week.
Bosbranden in
Griekenland
ATHENE Bij een bosbrand
in Attica, 25 kilometer ten
noorden van Athene, is in drie
dagen tijd 1.400 hectare bos
verwoest. De brand is inmid
dels geblust.
In heel Griekenland zijn zon
dag een honderdtal branden
uitgebroken. Ook hierbij ging
een groot aantal hectare voor
namelijk pijnboombossen, ver
loren.
De ondertekening van het akkoord, tussen Mauretanië en Polisario: links Ahmed Salem Olud Sidi
namens Mauretanië, rechts Machir Mustapha Sayed die namens het bevrijdingsfront het akkoord
ondertekent.
RABAT/MADRID De ver
rassend snelle overeenkomst
tussen Mauretanië en het be
vrijdingsfront voor de weste
lijke Sahara, Polisario, in het
conflict om de westelijke Sa
hara heeft de vrees versterkt
voor het ontstaan van een
open oorlog tussen Marokko
en Algerije.
Marokko heeft in het verleden
laten blijken dat het niet van
zins is het Mauretaanse deel,
noch het eigen deel van de
voormalige Spaanse kolonie
„Rio de Oro" en „Seguiet el
Hamra" in handen van het
Polisario te laten komen.
Waarnemers verwachten dat
het tot een bezetting komt van
de Mauretaanse Westsaha-
raanse provincie „Tiris el
Gharbia", door de 6000 tot
9000 Marokkaanse soldaten die
in Mauretanië zijn gestatio
neerd. Rabat zou onlangs de
reeds lang gevraagde eerste
anti-guerrilla-wapens uit de
Verenigde Staten hebben ont
vangen.
In het vredesverdrag tussen
Mauretanië en het door Alge
rije krachtig gestemde Polisa
rio verplichten beide partijen
zich de Afrikaanse Eenheid
(OAE) te zullen respecteren
over het recht op zelfbeschik
king van volken en de on
schendbaarheid van de koloni
ale grenzen. Mauretanië ziet af
van gebiedsaanspraken in de
westelijke Sahara en het Poli
sario van dergelijke aanspra
ken in Mauretanië. Beide par
tijen nemen de plicht op zich
een „rechtvaardige en duurza
me vrede" te waarborgen en
goed nabuurschap na te stre
ven.
ROSEMONT McDonnell Douglas Corp. heeft de luchtvaart
maatschappij American Airlines twee jaar geleden al gewaar
schuwd dat zij de onderhoudsprocedure van DC-10's afkeurde.
Dit staat in een gisteren bekendgemaakt document van de fa
briek aan de „National Transportation Safety Board".
Op 25 mei van dit jaar verongelukte een Amerikaanse DC-10,
waarbij 273 mensen het leven verloren. Het ongeluk kon gebeu
ren doordat een van de motoren losraakte.
McDonnell Douglas, de fabrikant van het toestel, zegt dat het
defect was veroorzaakt bij onderhoudswerkzaamheden, die in
maart door monteurs van American Airlines waren uitgevoerd.
Deze hadden zich niet gehouden aan de fabrieksvoorschriften.
Drugs in bananen
Een Britse douanebeambte houdt een tros bananen vast die op
de luchthaven Heathrow in beslag is genomen. De tros maakt
deel uit van een hele partij, afkomstig uit Nigeria, waarin tien kilo
cannabis was verstopt. De bananen waren geheel gevuld met
drugs en vakkundig dichtgenaaid.
Frans kasteel
in onderdelen
verkocht
(Van onze correspondent
Jan Drummen)
Parijs Een uit 1830 da
terend kasteel in het Fran
se gebied van de Loire is
in losse onderdelen ver
kocht omdat de eigenaar
die de onderhouds- en be-
lastingskosten niet meer
kon opbrengen er niet in
geslaagd was een koper te
vinden.
Het kasteel wordt nu door
een in afbraak gespeciali
seerde Belgische firma ge
demonteerd en de diverse
elementen worden op
transport gesteld. Twee to
rens van het kasteel gaan
naar Nederland, één naar
Groot-Brittanië en één
naar België. Het transport
wordt verricht met 130
trucks van elk 38 ton laad
vermogen.
De eigenaar en vele ande
ren betreuren dat het tot
deze „barbaarse oplossing"
is moeten komen.
Arrestatiebevel
tegen Mihajlov
BELGRADO De Joegosla
vische autoriteiten hebben een
arrestatiebevel uitgevaardigd
tegen hun in de Verenigde
Staten wonende landgenoot
Mihaslo Mihajlov, een dissi
dente auteur. Hij is beschul
digd van vijandige propagan
da.
Buitenlandse waarnemers zien
in deze stap een poging te
voorkomen dat Mihajlov, die
zijn land in mei vorig jaar le
gaal verliet, terugkeert. Hij
heeft in Joegoslavië drie jaar
gevangen gezeten wegens in
het buitenland publiceren van
boeken en artikelen over het
communistische bewind in zijn
land.
ADVERTENTIE.
iBOMMl
de betere
ilijtenj/ wijnhandel
LONDEN Vóór en in het uur van hun
ondergang hebben de Joden in Europa
niet mogen rekenen op de hulp van het
toen zo machtige Britse rijk. Ze werden
ook door de Britten in de steek gelaten.
Het droeve relaas daarvan staat in „Bri
tain and the Jews of Europa 1939-1945",
geschreven door Bernard Wasserstein,
lector in de moderne geschiedenis aan de
Universiteit van Sheffield.
Met de bombardementen op de burgers van
Dresden is het aan hun gruwelijk lot overla
ten van de Joden - een stuk medeplichtig
heid aan de massamoord op hen gepleegd -
een van de duistere schaduwen over de
Britse kruistocht tegen de tirannie van de
nazi's. Er zijn, aldus Wasserstein, maar wei
nig lichtpunten in het relaas van de Britse
politiek met betrekking tot de Europese Jo
den. De vrijwel totale duisternis van deze
geschiedenis wordt slechts af en toe opge
licht door de menselijkheid van enkele indi
viduen. Zo was Churchill's houding ten op
zichte van de Joden er een van sympathie
en compassie, naar de Britse bureaucratie
demonstreerde een afzichtelijke onverschil
ligheid over wat door Winston Churchill ge
noemd werd „waarschijnlijk het grootste
misdrijf dat ooit in de geschiedenis van de
mensheid is gepleegd".
Wasserstein toont aan dat Churchill's inter
venties ten gunste van de Joden bij herha
ling werden gefrustreerd door zijn onderge
schikten. En wat er hier en daar aan sympa
thie voor het lot van de Joden bestond, ver
dronk in zeeën van bureaucratische onver
schilligheid. Wasserstein baseert wat niet
anders gezien kan worden dan als een mild
geformuleerd requisitoir op officële docu
menten, waarvan er vele pas recentelijk
voor publicatie zijn vrijgegeven.
Wasserstein herinnert de lezer eraan, dat
gedurende niet minder dan de eerste twee
oorlogsjaren de Joden vrijwel zonder uitzon
dering het door de nazi's bezette Europa
konden verlaten, mits zij een land konden
vinden dat bereid was hun gastvrijheid te
verlenen. Maar door Britse activiteit werden
de ontsnappingslijnen gebarricadeerd. De
Joodse vluchtelingen waren vrijwel nergens
welkom.
De door Wasserstein geschreven kroniek
van harteloosheid bevat weinig echt nieuwe
elementen; het interessantst zijn de verkla
ringen die Wasserstein probeert te geven
voor de harteloosheid waarmee het „Joden
vraagstuk" werd benaderd. Er waren inder
daad uitingen van anti-semitisme: zelfs An
thony Eden verklaarde tegenover zijn secre
taris dat hij meer voelde voor Arabieren
dan voor Joden; Lord Halifax was iets mil
der: hij vond de vlucht van Joden vanuit de
Zwarte Zeehaven naar Palestina „acties die
de wortels van het gëhele visa-systeem on
dermijnden". Toen de december het schip
de „Salvador" in de Zee van Marmora zonk,
waarbij 200 mensen verdronken, schreef het
hoofd van de vluchtelingenafdeling van het
Britse ministerie van Buitenlandse Zaken
dat hij die gebeurtenis beschouwde „als een
opportune ramp".
Er waren hooggeplaatse lieden in Engeland
die het gevaar van anti-semitisme in eigen
land zo groot vonden dat het hen gevaarlijk
voorkwam grote aantallen Joodse vluchte
lingen in het Verenigd Koninkrijk toe te la
ten. Dat kan deels geweten worden aan
Britse xenofobia, een vreemdelingenvrees,
die na de oorlog nog aanleiding werd tot
suggesties om vluchtelingen uit Duitsland te
renationaliseren, zodat ze weer naar hun
Duitse vaderland konden worden terugge
zonden. In een Britse kabinetsvergadering
werd daarover zelfs gepleit met het argu
ment dat de bedreiging van anti-semitisme
in Duitsland geringer zou kunnen worden
geacht dan in het Verenigd Koninkrijk.
Er lag, zo schrijft Bernard Wasserstein, een
enorme kloof tussen de openbare verklarin
gen van de Britse regering omtrent haar
grote bezorgdheid over het lot van de Jood
se vluchtelingen en de werkelijkheid van de
Britse politiek. In het Britse Lagerhuis werd
de vervolging van de Joden fel veroordeeld,
terwijl slechts enkele weken later Anthony
Eden. minister van Buitenlandse Zaken,
over een bijeenkomst presideerde van een
kabinetscommissie waarin werd overeenge
komen dat Engeland niet meer dan een of
tweeduizend Joodse vluchtelingen zou kun
nen toelaten. De Britse dominions en kolo
niën konden ook maar buitengewoon wei
nig vluchtelingen binnelaten.
De Joodse vluchtelingen waren, vanuit de
bunkers van de Britse bureaucratie gezien,
lastig. De Joden vormden ook een bedrei
ging van Britse economische belangen in
het Midden-Oosten. De verklaringen van
dit droevige stuk in de Britse geschiedenis
moet volgens Wasserstein gevonden worden
in combinaties van redenen. Onwetendheid
omtrent het lot van de Joden in Europa kan
niet als verklaring dienen maar het is waar
dat tot het eind van 1942 nog tal van Britse
ambtenaren weigerden te geloven wat er
aan wreedheid ten opzichte van de Joden
werd gemeld. Die ambtenaren vermoedden
dat de rapporten over de nazi-wreèdheden
schromelijk waren overdreven. Er was, al
dus Wasserstein, een zekere blindheid met
betrekking tot het lot van de Joden in Euro
pa. Maar mannen als Winston Churchill,
met breder verbeeldingskracht, hadden een
helder beeld van de omvang van de ramp.
Churchill werd, aldus Wasserstein, door
fantasielozen en harteloze bureaucraten
vaak tegengewerkt, door mannen die kleine
Britse belangen hoger achtten dan het lot
van het Joodse volk.
Het Britse gedrag met betrekking tot de Eu
ropese Joden kan slechts voor een gering
deel uit anti-semitisme worden verklaard,
zegt Wasserstein. Er is een mozaïek van re
denen in Wassersteins boek te vinden: in
het hele complex van de oorlog had het lot
van de Joden een lage prioriteit; hun lot
viel weg in „grotere strategische concep
ten". Al in 1941 werd in het ghetto van
Warschau gezegd: „Wij zijn bang dat de
Britten op den duur zullen verschijnen met
de mededeling dat ze de oorlog hebben ge
wonnen en dat ze die mededeling zullen
doen aan de voet van onze graven".
Met een beetje politieke wil had het leven
van vele honderdduizenden Joden kunnen
worden gered. De Joden, zo zei een hoge
Britse ambtenaar uit die sombere dagen,
moesten zich kalm houden en rustig blijven
zitten waar ze zaten. De geallieerden zouden
hen zo spoedig mogelijk te hulp komen. Dat
moment is aangebroken toen er meer dan 6
miljoen Joden de dood hadden gevonden.
Bert van Velzen
N.a.v. „Britain and the Jews of Europe",
door Bernard Wasserstein (Oxford Univer
sity Press)
