Koningin Indira blijft
macht in India verdelen
Kaunda wil breuk op
conferentie van
Gemenebest vermijden
1
Wereldreis Britse expeditie langs Meridiaan en Polen
Koerden dwingen vrijlating
Koerdische gevangenen af
Weer doodvonnis in VS
Honderden dakloos
bij brand in Houston
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1979
SI
LONDEN Prins
Charles is de bescherm
heer van een Britse ex
peditie, die van plan is
langs de Meridiaan van
Greenwich en via de
beide Polen rond de we
reld te reizen. De expe
ditie begint in septem
ber en gaat tenminste
drie jaar duren. Er
wordt uitsluitend door
amateuravonturiers aan
deelgenomen, die echter
zeven jaar de tijd heb
ben genomen om het
plan tot in de kleinste
details uit te denken.
De deelnemers aan de ex
peditie zullen per Land-
Rover door Europa reizen
en de westelijke Sahara,
per schip afzakken naar
het zuidpoolgebied, waar
een gruwelijke reis van
meer dan 4000 km met
sneeuwmobielen voor de
boeg staat naar de zuid
pool. Per schip volgt dan
een betrekkelijk eenvou
dige maar lange etappe
door de Grote Oceaan'
naar Alaska. Met een ge
motoriseerde rubberboot
worden de rivieren Yu
kon en Mackenzie over
wonnen, waarna een ijs
kelder wordt binnenge
drongen van bijna 4000
km diep. Vervolgens
volgt dan de poolkap en
de reis naar de noordpool.
Zodra deze bereikt is en
alles volgens plan ver
loopt, gaat de thuisreis
naar Greenwich per
schip.
De expeditie zal te maken
krijgen met temperatu
ren, die uiteenlopen van
bijna 50 graden celsius bo
ven nul tot omstreeks 80
graden celsius onder nul.
In de zwarte duisternis
van de poolwinter zullen
'de expeditieleden in iglo
achtige hutten van bord
papier wonen. Er zijn spe
ciale schoenen ontwik
keld, waarmee over water
kan worden gelopen of
over dunne sneeuwlagen,
waarin minder handig ge
schoeide mensen voor
eeuwig zouden verdwij-
aan science-fiction boe
ken lijken te zijn ont
leend.
De leider van de expedi
tie is Sir Ranulph Twist-
leton Wykerham Fiennes.
Deze 36-jarige edelman
kan zich een plaats in de
geschiedenisboeken gaan
veroveren als Livingsto
ne, Scot en Edmund Hil
lary, zij het dan dat mil
joenen er enige moeite
mee zullen hebben om
zijn naam zorgeloos uit te
spreken.
De expeditie wordt ge
steund door meer dan 300
ondernemingen en bedrij-,
ven, die bijdragen hebben
gegeven als een tweemo-
torig vliegtuig, een explo
ratieschip voor de Poolge
bieden, sneeuwmobielen.
BURGEMEESTER LUSAKA ZORGT VOOR OPSCHUDDING
LUSAKA (UPI) De zwarte Afri
kaanse staten lijken het niet op een
breuk te willen laten aankomen tij
dens de Gemenebestconferentie die
vanmorgen door koningin Elisabeth is
geopend in de Zambiaanse hoofdstad
Lusaka. President Kaunda van Zam
bia, die gisteren de Britse premier
Thatcher een „bange vrouw" noemde,
die uit vrees voor communistische in-
vloed in Afrika het bewind van Muzo-
I rewa in Rhodesië-Zimbabwe zou willen
erkennen en de sancties tegen dat land
opheffen, verklaarde gisteravond dat
het Gemenebest niet uiteen mag vallen,
zelfs wanneer Engeland vasthoudt aan
zijn standpunt. Hij verwacht niet dat
de conferentie overeenstemming over
de kwestie zal bereiken en hij deed een
beroep op landen als Tanzania het Ge
menebest niet te verlaten.
TPresident Nyerere van Tanzania, evenals
zijn collega Kaunda aanwezig op de
spoedbijeenkomst van leiders van de zg
Frontlijnstaten die maandag in Lusaka
gehouden werd (samen met de presiden
ten van Angola, Mozambique en Botswa
na), liet na afloop doorschemeren dat de
Afrikaanse staten een confrontatie met de
Britse premier Thatcher niet uit de weg
zullen gaan. Hij uitte een bedekte waar
schuwing aan Engeland „om niet de Afri
kaanse opinie uit te dagen".
De meeste Afrikaanse staten zijn fel ge
kant tegen het huidige zwarte meerder
heidsregiem in Salisbury, omdat er vol
gens hen is geknoeid met de verkiezingen
in april en omdat men niet kan spreken
van een werkelijke zwarte meerderheid
in de regering en het parlement. Premier
Muzorewa heeft dit ook te horen gekre
gen bij zijn recente bezoeken aan de VS
en Groot-Brittannië, al kwam hij thuis
met de mededeling dat Londen binnen
drie maanden het handelsembargo zou op
heffen en de regering-Muzorewa zou er
kennen.
Ook de invloedrijke Australische premier
Fraser heeft zich gisteren bij zijn aan
komst in Lusaka over de kwestie uitgela-'
ten. Volgens hem kan het nieuwe bewind
in Rhodesië niet genegeerd worden, al is
de opgetreden verandering onvoldoende
om internationale erkenning te gebieden.
Fraser heeft aan Nigeria, het rijkste land
in zwart-Afrika, een schematisch plan
voorgelegd over Rhodesië-Zimbabwe, dat
mogelijk op de conferentie zal worden be
sproken.
De burgemeester van Lusaka, Simon
Mwewa, heeft gisteren, geheel tegen de
protocolaire gebruiken, in het bijzijn van
koningin Elisabeth een politieke redevoe
ring gehouden, waarvoor een hoge Zambi
aanse ambtenaar later de koningin zijn
verontschuldigingen aanbood. Mwewa
verklaarde dat de verhouding tussen de
rassen in Zambia harmonieus is. „Dat is
anders aan de overkant van de Zambesi
(in Rhodesië en Zuid-Afrika), waar de re
geringen hun best doen de belangen van
de minder begaafde blanken te bescher
men", aldus Mwewa.
Kissinger
achter SALT
WASHINGTON De vroe
gere minister van buiten
landse zaken van de VS,
Henry Kissinger, heeft zijn
steun toegezegd aan het
SALT-II verdrag, al vond
hij, dat het militaire even
wicht onheilspellend begon
over te hellen in het nadeel
van de Verenigde Staten.
Hij zei dit tegenover de se-
naatscommisie voor buiten
landse betrekkingen. Wel stel
de hij als voorwaarden onder
meer, dat het risico van het
huidige militaire evenwicht
moest worden overwonnen,
dat de dubbelzinnigheden in
het verdrag zouden worden
weggenomen en dat de senaat
zijn mening over het verband
tussen SALT en het Russische
geopolitieke gedrag duidelijk
zou formuleren.
hun slaap had gewurgd. In Florida wachten
ruim 130 en in de hele Verenigde Staten ruim
500 ter dood veroordeelden op de uitvoering
van het vonnis. Op 25 mei is voor het eerst na
De jury had hem schuldig bevonden aan de. een langdurige pauze weef een doodvonnis vol-
moord op twee vrouwelijke studenten, die hij in trokken en wel aan John Spenkelink.
MIAMI De ex-student Theodore Bundy
(32) is gisteren in Miami (Florida) veroor
deeld tot de dood in de elektrische stoel.
Krappe vlucht uit DDR
Een 29-jarige Oostduitser is gisteren naar het
Westen gevlucht met een eenpersoonsvliegtuig
je, waarin hij verder zijn vriendin en twee kinde
ren meegenomen had. Hij deelde de eenper-
soonszit in het vliegtuig, dat bestemd is voor
het besproeien van landbouwgewassen, met zijn
vijfjarige zoon en dë 16-jarige dochter van zijn
vriending. De 32-jarige vriendin bevond zich in
de sproeitank van het toestel. Hij vloog met het
toestel laag over de met landmijnen bezaaide
Oostduitse grensstrook om de radar te ontwij
ken en landde veilig in een klaverveld bij Wol-
fenbüttel, 16 km binnen de Westduitse gre.ns.
Het vliegtuig (zie foto) zal aan de DDR worden
teruggegeven.
Carter kan
vrije benzine
rantsoeneren
WASHINGTON (AP) II
Amerikaanse presidei
Jimmy Carter heeft gistere
in het Huis van AfgevaardiP®
den een belangrijk succes g,n
boekt en de vrije hand gekflS65
gen in het opstellen van e4vai
plan om de benzine te rantsqj1'01
neren. 'n
De stemmenverhouding w«va'
234-189. Met deze uitslag wer
een amendement ongedaan gi"®'
maakt, dat het Congres n<inol
twee mogelijkheden zou helef
ben geboden om elk rantsojsie
neringsplan van de preside|zor
tegen te houden. Voor
meeste afgevaardigden was d.
amendement onaanvaardbaa^1"
omdat de president dan do<ae
teveel bepalingen zou zijn gj1*61
bonden.
In
Hotelbrand T
Ohio eist
tien doden
CAMBRIDGE (AP) Bij eeziji
brand in een Holiday-Inn mtvo
tel in de Amerikaanse staleei
Ohio, zijn gisteren zeker tiedic
mensen om het leven gektwe
men en moesten nog eens orzo;
geveer 60 personen met branddit
wonden in het ziekenhujde
worden opgenomen. bel
De 107 kamers van het motjgei
waren op vier na bezet op h«vo
moment dat de brand uitbral—
Het vuur werd bestreden doe
de brandweerkorpsen van vi
omliggende gemeenten. D
oorzaak van de brand kon niiO
direct worden vastgelegd.
Een overzicht van de geweldige vuurzee in Houston. De brandweer had drie uur nodig voor het
vuur, dat een groot aantal houten gebouwtjes in de as heeft gelegd, bedwongen was.
HOUSTON Enkele hon
derden mensen zijn dakloos
geworden en voor naar
schatting dertig miljoen pil
den schade werd aangericht
bij een enorme brand in
Houston (Texas), waarbij
vijfentwintig flatgebouwen
waren betrokken.
Er vielen geen doden. Wel
werden twaalf mensen, onder
wie enkele brandweerlieden
behandeld voor lichte verwon
dingen. Onderzocht wordt of
er brandstichting in het spel is
geweest.
Italiaans
smaldeel
redt
honderden
Vietnamezen j
KOEALA LOEMPOER J
Een Italiaans smaldee
waarbij het helikopterschj
„Vittorio Veneto", heeft gi| y
teren zevenhonderd Vietnl
mese vluchtelingen opgepik j
voor de oostkust van Male j
sië, juist voor het nadert s
van een tyfoon.
Het smaldeel, dat nu bijna du
zend vluchtelingen aan boor 3
heeft, stoomt op naar Singap< j
re om brandstof in te nemef t
Daarna wordt doorgevarë j
naar Italië waar de vluchteliq
gen zullen worden opgenj
men.
MARIVAN (REUTER/AFP/DPA)
Vijfduizend Koerden zijn opgerukt
naar de Iraanse stad Marivan om daar
de vrijlating af te dwingen van zestien
Koerden, die bij recente gevechten in
die stad gevangen waren genomen. Om
de spanningen te verminderen hebben
de Iraanse autoriteiten de zestien in
vrijheid gesteld.
De Iraanse autoriteiten hebben de afgelo
pen dagen wanhopig onderhandeld met
zowel de Koerden als met de islamitische
gardisten, in een poging om verdere ge
vechten tussen deze beide groepen te
voorkomen. De Koerden blijven, ondanks
de vrijlating van de zestien eisen, dat de
islamitische gardisten uit Marivan moeten
vertrekken en dat het stadsbestuur moet
worden overgedragen aan de plaatselijke
bevolking. Tot dusverre hebben de onder
handelingen nog niet geleid tot enig resul
taat. Sedert twee weken stuurt het Iraanse
opperbevel versterkingen naar het weste
lijk grensgebied, het toneel van veelvuldi
ge botsingen tussen de naar autonomie
strevende Koerden en de regeringstroe
pen. In Kamyaran, aan de zuidelijke
grens van Koerdistan houdt de plaatselij
ke bevolking al vier dagen lang een ge
pantserde kolonne tegen, die ^probeert
door te stoten naar Sanandaj.
De maandag onverwacht opgedoken ex-
premier van Iran Sjapur Bakhtiar heeft
gisteren ontkend dat hij zal deelnemen
aan de vrijdag te houden verkiezingen
voor de grondwetgevende vergadering
van Iran. Hij sprak ook tegen, dat hij
plannen zou hebben om een regering i t
ballingschap te vormen. Volgens de ouij j
premier is er in Iran geen sprake van ea
werkelijke regering: „Niemand zal moei
behoeven te doen om dit bewind ten v
te brengen; het valt uit zichzelf wel uit e|
kaar..." t
Ayatollah Khomeini heeft zijn landgen»
ten opgeroepen om vrijdag de stem uit 1
brengen op hen, die kennis hebben van d j
islam en de islamitische wetgeving en nil
te stemmen op hen, die rechts of linlj
zijn. f
1
De Verenigde Staten hebben pogingen
het werk gesteld om 78 f-14 mannevlie c
tuigen van Iran terug te komen. Ameril c
is namelijk bang, dat deze toestellen
Russische handen zullen vallen.
NEW DELHI (Rtr.) „Cryptische
mevrouw Gandhi", luidde de kop
in een Indiase krant boven een ar
tikel over het staaltje politiek
koorddansen dat oud-premier me
vrouw Indira Gandhi laat zien. Ze
heeft de nieuwe eerste-minister
Charan Singh in het zadel gehol
pen en werkt nu samen met oppo
sitieleider Jagjivan Ram.
Singh wil wel graag premier blij
ven. Ram zet alles op alles om
hem weg te jagen en in zijn plaats
te treden. Beiden hebben daarbij
de 71 zetels nodig van mevrouw
Gandhi's „Congres-I"-partij - haar
partij zegt dat het aantal de laat
ste paar dagen is gestegen tot 75.
Achtentwintig maanden na in ver
kiezingen een vernietigende neder
laag te hebben geleden en volgens
velen uitgeteld te zijn, is mevrouw
Gandhi plotseling weer de macht
achter-de-troon. Maar ingewijden
weten dat de koningin die India elf
jaar heeft geregeerd, niet achter die
troon wil blijven staan, maar hem
weer wil bestijgen.
„Ze zal het ijzer smeden wanneer het
heet is", schreef dinsdag de „Financi
al Express".
Het ironische is dat de mannen van
het Janatablok, die in maart 1977 aan
de macht kwamen omdat ze het er
allemaal over eens waren dat Gandhi
moest verdwijnen, het met elkaar
aan de stok kregen op een ogenblik
waarop vrijwel iedereen dacht dat
Gandhi terrein verloor. Mevrouw
Gandhi keerde in het parlement te
rug door een tussentijdse verkiezing
die eind vorig jaar plaatshad, maar ze
werd eruit gezet wegens minachting
en misbruik van privileges.
De openbare bijeenkomst die ze in
mei dit jaar had belegd om het „wan
beleid" van Janata te hekelen - haar
eerste in de hoofdstad sinds 1977 -
werd door veel minder mensen be
zocht dan men gedacht had. Voorts
hing haar een proces boven het
hoofd, had ze weinig gemaakt van
een poging om weer in het parlement
te komen en was ze in de steek gela
ten door aanhangers die vonden dat
ze wat al te autoritair optrad.
Mevrouw Gandhi's partij deed het
echter goed in plaatselijke verkiezin
gen en ze bleef de enige leider met
landelijke aanhang.
Toen Janata in juli uiteenviel, kon
mevrouw Gandhi alleen maar la
chende derde zijn. Zoals Singh zelf
zei, de regering waarin hij het groot
ste deel van de laatste twee jaar zit
ting had gehad, had het land achter
gelaten op de rand van een economi
sche en bestuurlijke chaos.
Mevrouw Gandhi zei, dat de eerste
prioriteit was het ten val brengen
van Morarji Desai's kabinet. „Daarna
zien we verder", had ze eraan toege
voegd.
Mevrouw Gandhi verleende dus „on
voorwaardelijke steun" aan Singh en
hij kon haar partij, Congres-I, toevoe
gen aan zijn lijst van sympathisanten
en daarmee bewijzen dat hij in het
parlement op meer steun kon reke
nen dan Desai. Daar had de president
om gevraagd en Desai verdween en
Singh trad aan.
Twee dagen later deelde mevrouw
Gandhi's partij mee dat zij Singh had
gesteund zodat hij zijn kabinet kon
samenstellen. Dat hoofdstuk was
dichtgeklapt toen hij zijn ambtseed
had afgelegd.
Mevrouw Gandhi had zich klaarblij
kelijk gestoten aan het feit dat Singh
ministers had aangetrokken die als
zodanig onder haar hadden dienst ge
daan maar die later tegen haar had
den getuigd voor de rijkscommissie
die een onderzoek instelde naar ex
cessen tijdens Gandhi's 21 maanden
van persoonlijk bewind krachtens de
noodtoestand.
Singh haalde geen bakzeil. Hij hield
zich aan zijn keuze en benoemde als
minister van justitie voormalig op
perrechter Hans Raj Channa, die zich
tegen mevrouw Gandhi's uitzonde
ringsbewind had verzet en later werd
overgeslagen voor het ambt van pre
sident van de hoge raad van India.
Maar, merkte het dagblad „States
man" dinsdag op, noodtoestand is
geen vies woord meer. In Singhs ka
binet zitten acht ministers die onder
Gandhi hebben gediend en die zich
pas van haar losmaakten toen zij in
1977 haar nederlaag had geleden.
Ram zelf, die Desai opvolgde als lei
der van Janata, stond aan Gandhi's
zijde tot zij de verkiezingen uit
schreef. Toen ging hij over naar haar
tegenstanders. Nu zijn Ram en me
vrouw Gandhi in de oppositie.
Ram zei begin van de week dat hij
een gesprek met Gandhi niet uitsloot.
In een commentaar op mevrouw
Gandhi's activiteit schreef de States
man: „Mevrouw Gandhi bereidt zich
al op verkiezingen voor en is in haar
element bij het uitspelen van de am
bitie en rivaliteit van anderen om er
zelf beter van' te worden".
Voormalig premier Indira Gandhi, die voorlopig op de achtef
grond de Indiase partijpolitiek beïnvloedt.
