Broccoli en venkel:
nieuwkomers
met perspectief
KIWI-
vrucht
slaat
veel
records
HEMEN BALLEN
GROENTE UITZONDERLIJK GOEDKOOP
REDELIJKE BLOEMENPRIJZEN
PANIEKVOETBAL OP BLOEMBOLLENMARKT
W
LAND EN TUINBOUW LEIDSE COURANT <rfur MAANDAG 30 JUL11979 PAGINA 9
De nog vrij plotseling gearriveerde warm
te heeft in de afgelopen week zich nog net
in betekenende mate laten gelden in de
bloemenhandel, niet alleen dat als geheel
de prijzen aan de CCWS zich konden
handhaven, maar voor bepaalde soorten
zelfs wat verbeterden.
Dit blijkt ook wel uit het feit, dat afgelo
pen week de totale aanvoer tien procent
groter was maar het omzetbedrag bijna
vijftien procent hoger vergeleken bij de
zelfde week van het vorig jaar.
Voorgaande week werd ongeveer een half
miljoen snijbloemen minder aangevoerd
dan in dezelfde tijd van het vorig jaar,
doch dat het afgelopen week zich her
steld.
Er kan in het algemeen worden gezegd
dat de prijzen redelijk waren, ook al lag
dat voor de chrysanten beneden het ge
wenste niveau.
Er werden 28.722.289 stuks of bossen snij
bloemen aangevoerd met een opbrengst
van 7.826.058,35 tegen een aanvoer van
25.892.25 bos of stuks voor 6.720.191,41 in
het vorig jaar. Opvallend was de wat ho
ger aanvoer van de ruim 15.000 import-
bloemen met een opbrengst van ƒ3.216,50
tpgenover aanvoer van 13.979 in het vorig
jaar en opbrengst van ƒ8.151,25 zodat het
nadelig prijsverschil in deze tak wel dui
delijk is.
Het totale omzetbedrag aan de CCWS be
liep afgelopen week ƒ8.737.597,64 tegen
ƒ7.214.401,89 in dezelfde week van het
vorig jaar maar de aanvoer lag nu ook ho
ger.
De handel bleek afgelopen week het nog
vrij goed te doen zodat het met door
draaien nog wel meeviel.
Met het snijgroen wil het nog niet erg en
de gemiddelde prijs ligt dan ook flink la
ger dan vorig jaar. De aanvoer van zowel
Amerikaanse-als trosanjers is ruimer dan
vorig jaar maar niettemin bleef de prijs op
hetzelfde peil. Opvallend goed blijft het
met de gerbera gaan waarvan de prijs
aanzienlijk hoger ligt dan vorig jaar om
deze tijd.
Een aantal gemiddelde prijzen met tussen
haakjes die van vorig jaar zijn: Ameri
kaanse anjers 23(23) trosanjers 25(25) an-
thurium 90(86) snijgroen 13(19) jaarrond
troschrysanten 36(35) idem geplozen
52(67) freesia 21(19) gerbera 51(32) gladio
len 20(17) irissen 14(31) leliekelken 60(43)
lelietak 36(36) grote rozen 21(17) idem
klein 17(12) sonia 16(15) belinda 15(12) red
garnette 12(9).
Met de potplanten blijft het goed gaan; zij
vormen een belangrijk deel van de aan
voer groter zelfs dan vorig jaar. Nu bijna
600.000 stuks met opbrengst van
ƒ901.845,52 tegen vorig jaar bijna 300.000
stuks voor 478.834,49 waaruit wel het
gunstige prijsverschil blijkt.
Er kan worden verwacht dat de afdeling
potplanten dit jaar het omzetcijfer flink
omhoog zal brengen!
Voor de gang van zaken in deze week
wordt bij een aanhoudende warmte ver
wacht dat de prijzen moeite zullen hébben
zich te handhaven.
Overigens is een toenemende belangstel
ling bij het bloemenkopende publiek te
constateren voor een ruimer assortiment
Reeds hebben proefstations en voorlich
tingsdiensten aan het feit aandacht be
steed.
Er is dan ook een brochure in voorberei
ding die in de loop van de volgende
maand zal verschijnen, waarin speciale
aandacht wordt besteed aan diverse nieu
we bloemensoorten van de laatste tijd,
hetgeen mede een gevolg is van de jongste
import van bloemen.
In verband daarmee wordt woensdag 22
augustus op het Proefstation te Naaldwijk
een voorlichtingsmiddag gehouden over
de diverse mogelijkheden tot produktver-
nieuwing in de bloementeelt, waarbij ook
aandacht zal worden besteed aan de ach
tergronden van de noodzaak het pakket
snijbloemen en potplanten uit te breiden
terwijl ook voorbeelden van nieuwe teel
ten zoals van Gypsophil en Statice bespro
ken.
De kiwi is vooral van binnen
het aanzien waard.
Maar weinig fruit wordt
om zijn eigenschappen zo
geroemd als de kiwi
vrucht. Deze ovaal-ronde
vrucht met zijn jadegroene
vruchtvlees met in het mid
den een rozet van kleine
zwarte eetbare pitjes bevat
meer vitamine C dan men
normaal per dag nodig
heeft.
De kiwi is afkomstig uit
Nieuw-Zeeland. Met zijn be
haarde bruine schil is hij lan
ge tijd houdbaar, bij een tem
peratuur van nul tot plus één
graad celsius zelfs wel zes'
maanden zonder iets van zijn
vitaminen, kleur of smaak te
verliezen. Hij is dan ook van
mei tot kerstmis in ons land
verkrijgbaar. Daarna worden
uit Frankrijk nog ettelijke
hoeveelheden aangevoerd in
januari en februari.
Culinair
Door zijn smakelijk uitziende
vruchtvlees en goede kwali
teit worden aan de kiwi ook
grote culinaire waarden toe
gerekend. Hij wordt onder-'
meer gebruikt als garnering
(om de mooie blijvend groene
kleur), hij is erg lekker om
uit te lepelen, in vruchtensa
lades (bij voorbeeld met ver
se aardbeien en ananas), in
vruchtengebak, in ijs, bij
vlees en als borrelhapje met
ham en kaas. Vlees dat enke
le minuten voor de bereiding
wordt ingesmeerd met de
rauwe kiwi-vrucht zou er
malser door worden omdat
de kiwi naast alle vitaminen
ook nog een eiwitsplitsend
enzym bevat.
Kruisbes
De kiwi-vrucht werd rond
1900 uit China in Nieuw-Zee
land geimporteerd. Hierdoor
ontstond de oorspronkelijke
naam: Chninese kruisbes. De
oorspronkelijke bewoners
van Nieuw-Zeeland, de Mao
ri's, gaven hem later de naam
kiwi, naar de kiwi-vogel, een
lelijk dier dat alleen nog
maar in Nieuw-Zeeland
schijnt voor te komen.
De laatste jaren bereikt de
export van de kiwi over de
gehele wereld een record
omzet tegen record-prijzen,
alhoewel die prijzen - on
danks de inflatie - niet over
matig stijgen. Dit zou naast
de goede kwaliteit van de
vrucht te danken zijn aan de
marketingmethodiek. De mo
nopoliepositie van Nieuw-
Zeeland heeft de prijs van de
kiwi de laatste jaren echter
gestabiliseerd.
De totale export van kiwi-
fruit bedroeg in 1978 twee
miljoen „trays", waarbij één
tray 25 tot 55 stuks bevat, af
hankelijk van de grootte van
het fruit. Hiervan gingen er
250.000 naar Nederland, dat
er weer 180.000 van uitvoer
de naar verschillende landen
in West-Europa, vooral West-
Duitsland.
In tegenstelling tot het jaarlijks oplopen
van de prijzen voor de meeste produkten
vormt de groente- en fruitsector een uit
zondering. De elasticiteit van deze markt
blijkt uitzonderlijk klein, vooral in een
periode waarin het assortiment zeer breed
is. Het volgende overzicht illustreert het
matige marktbeeld duidelijk.
Vollegrondsgroente
Het totale aanbod van vollegrondsgroente
neemt de komende tijd nog steeds toe. De
prijzen voor de verschillende gewassen
zullen hierdoor onder druk blijven. Het
aanbod van spinazie is voor de tijd van
het jaar bijzonder ruim. Dit heeft tot ge
volg dat er een zeer matige prijs tot stand
komt, te weten 31 cent per kilo (vorig sei
zoen 40 cent). Het aanbod lijkt kleiner te
worden, hier wordt echter geen prijsver
betering van betekenis verwacht. Chinese
kool werd in de afgelopen week ook tegen
een bodemprijs verkocht, namelijk 0,21
per kilo. (Vorig seizoen 68 cent). Voor dit
gewas wordt er voor de komende week op
een hogere prijs gerekend omdat het aan
bod sterk terug kan lopen.
De recordoogst van sperciebonen moet
nog komen, de prijs is al enige weken da
lende. Deze prijsdaling zal de komende
week verder doorzetten. Door het koele
weer is de aanvoer van tuinbonen over
een grotere periode uitgestreken. Dit
heeft echter niet kunnen voorkomen dat
de prijs al enige weken erg laag is. In de
afgelopen week werd er gemiddeld een
kwartje per kilo betaald. (Vorig seizoen 86
cent). Door een kleiner wordend aanbod
wordt er voor de komene week op prijs
herstel gerekend.
Prei heeft het hele jaar tot de zeer dure
groentesoorten behoord. Hier is de afgelo
pen weken duidelijk verandering in geko
men. Het aanbod nam verder toe en de
prijs daalde naar 42 cent per kilo. (Vorig
seizoen 1,06). Voor de komende week
kilo. (vorig seizoen 62 cent.). De komende
week zal hier weinig verandering in ko
men. Met het beter worden van het weer
eind vorige week, mag er, als het weer
beeld niet verandert, voor de komende
week op hogere prijzen voor sla gerekend
worden. De gemiddelde prijs bedroeg de
afgelopen week 17 cent per krop.
Bloemkool wordt in steeds grotere par
tijen aangevoerd. Er werd voor de „zes
sen" 65 cent per stuk betaald (vorig sei
zoen 2,23). Het aanbod zal groot blijven
met als gevolg dat de bloemkool goedkoop
blijft.
Kasgroenten
Aubergines worden in toenemende mate
aangevoerd. De prijs brokkelt als gevolg
hiervan wekelijks af. In de afgelopen ver-
slagweek werd er gemiddeld 1,22 per kilo.
betaald. Een verdere prijsdaling wordt er
voor de komende week echter niet ver-
wacht. Voor radijs was er wat meer be
langstelling, dit openbaarde zich in de vei-
lingprijs van donderdag 26 juli, er werd
toen 57 cent per bosje betaald. Vaste prij
zen lijken nog niet mogelijk voor dit ge
was. De groene paprika's werden vorige
week goedkoper, de gemiddelde prijs lag
op 1,63 per kilo. De prijs voor de rode pa
prika's verloopt vrij grillig, dit zit in aan-
voerpieken die mede door het weer ver
oorzaakt worden. In de afgelopen week
werd er op donderdag 26 juli gemiddeld
4,60 per kilo betaald. In de komende week
kan de prijs echter weer een flink stuk
dalen. Voor de gele paprika's werd er ge
middeld 5,20 per kilo betaald. Ook voor
deze sortering worden er lagere prijzen
verwacht. Door het kleiner worden van
het komkommeraanbod liepen de prijzen
wat op. De gemiddelde prijs lag op 34 cent
per stuk. Het aanbod zal wat gaan afne
men en bij aanhoudend zomerweer kan
de prijs verder oplopen.
De courgettes worden slecht betaald
Raden maar
Vraag drie is, hoe groot is het gat dat viel
door de tegenvallende oogsten in de ge
noemde gebieden? Ook daar kan men al
leen maar naar gissen. „Wie het raadt, die
weet het" is een gevleugeld woord in het
bollenvak. Met andere woorden: we we
ten er met z'n allen niets van. Het kan dus
best gebeuren dat over enige weken blijkt I
dat er wel voldoende tulpen zijn om de I
geboekte orders voor 100% uit te voeren
en dat men dus voor niets in een paniek
stemming is geraakt. De kans bestaat ook
dat er wel degelijk reden was om ijlings te
gaan inkopen tegen hoge prijzen, omdat
er tulpenbollen tekort zijn.
Hoge prijzen
Eind augustus zal men meer weten, maar
de kwekers die nu dikke tulpen aan te
bieden hebben, kunnen daar allervriende
lijkste prijzen voor maken. Maar. nu
houdt de kwekerij de boot weer af in de
hoop dat de prijzen nog meer in de lift
zullen gaan. Vandaag dus veel vraag met
in verhouding te weinig aanbod. Zo kon
het bijvoorbeeld gebeuren dat de afgelo
pen week op de veiling CNB te Lisse de
Witte Maureen - een schaars artikel en
een loeder om te telen i.v.m. de grote ge
voeligheid voor virus - niet minder dan
45 per 100 opbracht. Twaalven van
Apeldoorn gingen grif weg voor 7,50 eri
meer, terwijl elven inmiddels al op ruim
6 zijn gekomen. Golden Apeldoorn no
teerde 8,50 voor twaalven en 7,50 voor
de elven.
Voor de gerande Arabian Mystery betaal
de men 28 met een gemak en met een
gemoedsrust alsof deze prijs al jaren bij de
voorstelling pleegt te behoren. (Hetgeen
niet het geval is). Voor de aloude Ban
doeng werd 20 besteed en twaalven van
Lustige Witwe en Paul Richter brachten
12 per 100 op. London en Gudoshnik
noteerden 10 per 100, terwijl Piqunat en
Van der Eerden koers vonden voor
13,50. Een partijtje twaalven van Most
Miles ging van de hand voor 20 en
twaalven van Christmas Marvel zaten ook
in de lift en kwamen eveneens tot 20.
Het kan verkeren, zei Brederoo. Maar
nergens zo snel als in het bollenvak.
GRUBBENVORST De
laatste tijd wordt vooral in de
glasgroentesector gesproken
over nieuwe gewassen die
het Holland-sortiment ver
breden. Het begrip „nieuw"
moet wel worden verstaan in
de betekenis van „opnieuw
in de belangstelling ge
bracht".
Voor de vollegrondsgroente-
teelt zijn er echter eveneens
meerdere produkten, die met
een doelgerichte promotie
het vaderlandse groentepak
ket aan variatie kunnen la
ten winnen. Twee daarvan,
broccoli en knolvenkel,
plaatst het Centraal Bureau
Tuinbouwveilingen (CBT)
extra in de aandacht. Beide
gewassen genieten een ga
rantie- regeling en de eerste
fraaie receptenfolders zijn
zojuist verschenen.
Vorige week maandag beleg
de het CBT speciaal voor de
twee „nieuwkomers" een
persdag op de CVV-veiling
in Grubbenvorst. De neerslag
daarvan op radio en in de
dag- en vakbladpers zou een
extra vraag kunnen stimule
ren.
Aanvoeren
Het grootste deel van de
broccoli-produktie is te ver
wachten op de volgende vei
lingen. Grootebroek (45 ton),
CVV-Grubbenvorst (39 ton),
ZHZ-Barendrecht (22 ton),
Bleiswijk (15 ton) en West-
land-Zuid (11 ton). De totale
oogstraming komt neer op
150 ton. De garantieprijs, ge
dragen door de betreffende
veiling en het CBT, ligt voor
broccoli op 3,- per kilo. De
keuze voor de verpakking is
gevallen op het houten fruit-
kratje. Er kan 5 kilo in.
De garantieprijs voor de
knolvenkel ligt op 1,- per
kilo. Hierbij komt de oogstra
ming uit op 300 ton, te verde
len over de veilingen: CVV
(80 ton), Breda (57 ton),
Delft-Westerlee (42 ton),
ZHZ-Barendrecht (41 ton),
Grootebroek (40 ton) en
Westland-Zuid (31 ton). Voor
de venkel van exportkwali
teit wordt het zogenoemde
radijskistje gebruikt, afge
dekt met een plastic dekval
met daarop een blauwe band
en het CBT-Holland meisje.
De netto-inhoud in bepaald
op 5 kg.
GAT IN MARKT?
'Uit marktonderzoek van het
CBT is gebleken dat voor
broccoli en knolvenkel goede
Veilingklare knolvenkel.
afzetkansen zijn in West-
Duitsland, Scandinavië en
Nederland. Net zoals in ons
land is de broccoliteelt in
West-Duitsland nagenoeg on
bekend. Dit in tegenstelling
tot Italië en de Verenigde
Staten. De Italiaanse export
naar West-Duitsland loopt
van half september tot half
mei. De prijs op groothan
delsniveau ligt dan tussen
een en twee mark per kg. De
enkele partijen in de periode
van half mei tot half septem
ber brengen beduidend hoge
re prijzen op. Juist in die tijd
ligger er kansen voor het
Hollandse vollegrondspro-
dukt.
Bij venkel spelen de Italia
nen op de Westduitse markt
eveneens de hoofdrol. In het
seizoen '77'78 importeerden
de Westduitsers 4630 ton,
waarvan 4.597 ton uit Italië.
In juni, juli, augustus en een
deel van september loopt
deze invoer echter terug en
het prijsniveau stijgt. Blijk
baar is het voor de Italianen
in die periode moeilijk een
goed produkt te telen vanwe
ge de hoge temperaturen en
lange dagen.
BROCCOLI-RAS-
SEN
Bij broccoli moet een duide
lijk onderscheid gemaakt
worden tussen de rassen met
vrij veel zijspruiten zonder
duidelijke hoofdknop (sprou-
ting-type) en de rassen met
een vrij grote hoofdknop en
weinig zijknoppen (heading-
type). Het sprouting-type
leent zich niet voor een teelt
onder Nederlandse omstan
digheden. De zijspruiten ver
oorzaken te veel werk in
verband met dooroogsten. Bij
het heading-type liggen de
oogstkosten veel lager, omdat
alleen de hoofdknop geoogst
wordt. Het ras dat nu voor de
uitstaande teelt is gebruikt,
behoort dan ook tot dit laat
ste type. Het is de „Corvet"
van Royal Sluis. Het zaadhuis
heeft er zelf de volgende be
schrijving bij: „Een middella
te hybride, die ongeveer 55
dagen na het uitplanten
geoogst kan worden. Stevig
gewas. Geeft grote ronde,
soms iets grijsgroene, zeer
uniforme hoofdbladen met
kleine zijknoppen, vrij van
schutbladen." Met een plan-
tafstand van 60x35 cm (vijf
planten per m2) kunnen de
noofdspruiten met een ge
middelde diameter van 20
centimeter een gewicht beha
len van ongeveer 250 tot 300
gram. In de vroegste teelt,
oogst juni, kan de broccoli
gaan schieten. Dit als gevolg
van grote temperatuur
schommelingen of veel re
gen.
VEI\KELRA SSE1W
De Italiaanse rassen kunnen
in verband met de gevoelig
heid voor schieten niet vroeg
worden gezaaid en in ons
land zou het uitzaaien pas in
de eerste helft van juli moge
lijk zijn. Door het Zwitserse
proefstation te Wadenswill is
in de vijftiger jaren uit Itali
aans rassenmateriaal het her-
fstras Zefa-Tardo geselec
teerd. In 1976 is via kruising
het ras Zefa-Fino gewonnen.
Dit ras zou geschikt zijn voor
de jaarrondteelt. Voor de
teelt in Nederland zijn de
beide rassen geschikt, waar
bij Zefa-Fino specifiek voor
de vroege teelt wordt ge
bruikt. Bij een plantafstand
van 10 tot 12 planten per m2
worden de hoogste opbreng
sten per oppervlakte-eenheid
behaald. Het knolgewicht be
draagt dan ongeveer 300
gram.
Het bloembollenvak is een branche, die
zeer gevoelig is voor geruchten. Een vak
van stemmingen. De ene dag bovenop een
berg vol geestdrift en de andere dag diep
in de put. Dat bleek de afgelopen week
voor de zoveelste maal. Maanden lang
bleek de handel zich geen sikkepit aan te
trekken van steeds hardnekkiger worden
de berichten over oogsten die wel zouden
moeten tegenvallen. Men bleef zich zeer
terughoudend opstellen en daar was ook
wel reden toe. De binnenlandse broeiers
hebben de afgelopen winter aan de bollen
geen cent kunnen verdienen en hadden
geen enkele behoefte aan dure bollen. De
collega's in West-Duitsland zaten in het
zelfde schuitje. Gevolg: de handel was zo
dood als de befaamde pier. Zelfs op de
eerste bollenveilingen liet men de elven
van Apeldoorn vrolijk zakken naar 4,50
per 100. Een spotprijs!.
Blakend van kooplust
Maar zie: in enkele dagen is de situatie
grondig gewijzigd. Nu zitten de handela
ren blakend van kooplust in de afmijnza-
len van de veilingen in Lisse en drukt
men op de knoppen met een ijver en een
geestdrift een betere zaak volkomen
waardig. Hoe kon dat nu allemaal? Waar
om is men nu plotseling bezig een num
mertje paniekvoetbal weg te geven en wil
men nu wel prijzen betalen die er niet om
liegen? Is er wel reden toe?
Geen zinnig antwoord
wordt er door een groter wordend aanbod
op een verdere prijsdaling gerekend. Ijs
bergsla werd duurder, de prijs liep op
naar 94 cent per stuk, dit werd mogelijk
door een kleiner aanbod. Dit aanbod kan
nog verder teruglopen, zodat er op eerv
vaste prijsvorming gerekend wordt. On
danks het kleiner wordend aanbod van
bospeen daalde de prijs naar 57 cent per
bos. (Vorig seizoen 1,01). Voor de komen-,
de week wordt er op enig prijsherstel ge
rekend. Spitskool wordt nog steeds in rui
me mate aangevoerd. Het gevolg is dat de
prijs onder druk blijft. In de afgelopen
week werd er 28 cent per kilo betaald (vo
rig seizoen 55 cent). Spitskool zal ook de
komende week goedkoop blijven. De aan
voer van andijvie verloopt al enige weken
volgens een zeer vast patroon. Het aanbod
is vrij ruim in vergelijking met vorig sei
zoen. De veilingprijs lag op 40 cent per
Het merkwaardige is dat geen mens van
daag op deze vragen een zinnig antwoord
kan geven. Een feit blijft dat de binnen
landse broeiers tot nu toe weinig hebben
gekocht. Zij zullen stellig ook geen aan
stalten maken om dure tulpen te kopen.
Hoe groot is het gat dat hierdoor valt?
Punt twee is: hoe ligt de situatie in West-
Duitsland? Hoeveel minder is daar ver
kocht? Dat weet geen sterveling. Daar
gaan alleen maar geruchten over. Die ga
ten moeten niettemin aanzienlijk zijn. De
paniek is ontstaan doordat een aantal han
delaren van hun leveranciers - de kwe
kers dus - bericht kregen dat de oogsten
tegenvielen en dat men de verkochte aan
ballen niet kon leveren. Die brieven kwa
men in hoofdzaak uit de Noordoostpolder,
Ook de zogenaamde Botanische tulpen -
in dit geval Tulipa Kaufman - zijn goed
aan de prijs
de Wieringermeer en West-Friesland. De
kleigebieden dus. Nu zijn dat belangrijke
produktiecentra van tulpen geworden. Zo
wordt bijvoorbeeld de „grote hap" van de
massasoorten als Apeldoorn en Golden
Apeldoorn in die gebieden geteeld. Met
daarnaast de cultivars die het op het zand
minder goed doen zoals Christmas Marvel,
Prominence, Monte Carlo, enz.