J
Een uur
I OME —Woensdagmorgen.St. Pietersplein.
Vandaag is het de dag van de wekelijkse
jssa-audiëntie. Voor paus Joannes Paulus II
s het werken geblazen. Van hem wordt weer
een „one man show" verwacht voor een
merendeels nieuw publiek.
Vroeger werden de publieke audiënties
gehouden in een zaal van de Vaticaanse
palazzi. waar plaats was voor een paar
k honderd uitverkorenen. Een jaar of tien
I geleden werd de immense, kolommenloze
Nervi-hal gebouwd die 10.000 zitplaatsen
«vatte. Je kon er een uitnodigingskaart voor
anvragen. die prompt aan de vooravond van
Je audiëntie door een vlekkeloze Vaticaanse
organisatie bij je thuis of in het hotel werd
afgeleverd. De Nervi-hal zou de wassende
stroom belangstellenden zeker tot het jaar
2000 kunnen opvangen, hadden de
IC plannenmakers berekend.
6 ider de „kortstondige" paus Joannes Paulus
n I bleek dat een misrekening te zijn. De
glimlachende paus Luciano brak met de
traditie van een wat kille, afstandelijke
llechtigheid. De vriendelijke man uit Belluno
maakte grapjes, riep kinderen bij zich achter
:<Me microfoon, interviewde hen of liet hen een
ft liedje zingen. De betonnen overspanningen
an de Nervi-hal kregen het zwaar te verduren
fider de golven van enthousiasme. Er werden
12.000 en nog meer mensen in de zaal
1 gestouwd. De Romeinse brandweer en de
d veiligheidspolitie hielden hun hart vast.
SI Toen kwam de Poolse paus Wojtyla. Elke
N woensdag tilde hij tientallen kleuters in de
fl cht, praatte rechtstreeks met mensen, stelde
r. vragen over hoe het thuis bij hen ging en
J' rukte duizenden handen. De draagstoel werd
6 orgoed naar de Vaticaanse musea verwezen.
S Steeds groter werd het aantal mensen dat
q geen kaart kon bemachtigen, zodat in de St.
H Pieter een tweede audiëntie moest worden
I ingelast. Echter, ook de grootste kerk ter
wereld bleek spoedig te klein. Dan nog maar
-en derde audiëntie ingelast in de Vaticaanse
n tuinen. Nu werd een ijzeren tijdschema
i noodzakelijk: om 9 uur in de tuin, om 10 uur
p indeSt. Pieter en om 11 uur in de
audiëntiehal. Ook een atletische paus uit
Polen is maar een mens. Driemaal de show
ivoeren, driemaal dezelfde toespraak houden
in telkens een andere taal. drie maal
honderden uitgestoken handen drukken van
buitenzinnige mensen, driemaal de mouwen
tvan zijn witte toga riskeren, dat werd te veel
van het goede.
Het grote besluit werd onvermijdelijk: begin
mei werden de publieke audiënties verplaatst
j paar het St. Pietersplein. Binnen de omarming
van Gian Lorenzo Bernini's 200 jaar oude
zuilengalerijen lijkt plaats genoeg te zijn voor
iedereen. Lijkt te zijn. want elke week groeit
h nog steeds het aantal pelgrims uit de hele
wereld. De eerste week waren het er 50.000.
f' (ort daarop werden 60.000 pelgrims geteld en
op de dag, waarop wij deze reportage
a maakten, kwamen er al 70.000. Brandweer en
veiligheidspolitie zijn opgelucht, maar nu
raken de verkeerspolitie en het Rode Kruis in
de nesten.
Elke woensdagmorgen raakt het verkeer in dit
0 deel van Rome tussen acht uur 's morgens en
1 uur 's middags volkomen in de knoop.
Ziekenauto's voeren met gillende sirenes
1 tientallen flauwgevallenen af langs een
'Jspeciaal vrijgehouden sluipweg. Vandaag zijn
het er meer dan honderd, die door kraakwitte
ziekenzusters worden afgevoerd.
De Romeinse zomer is nog niet op zijn
heetst, al wijst de thermometer tegen het
J middaguur naar 30 graden. Toch hebben de
1 bijna radeloze Vaticaanse organisatoren
m opnieuw moeten breken met een oude
Aaditie. De audiënties zijn intussen verplaatst
T naar 6 uur 's avonds, als de uitbundige zon
n op het schaduwloze plein wat genadiger
1 wordt.
Voorlopig gaat het nu weer. Voorlopig, want
als de wekelijkse mensenstroom nog verder
blijft toenemen en voor wat dat betreft
liegen de verwachtingen van reisbureaus uit
de hele wereld er niet om breekt de dag
si aan waarop zelfs het immense St. Pietersplein
I te klein zal blijken te zijn.
matisch alle parochies van zijn eigen bis
dom, dat tegen de 4 miljoen zielen telt
R
Ht
c
middelbare leeftijd strompelt achter een
man aan met een rood hoofd, bedekt door
een zakdoek met vier knopen. Zijn rood-wit-
blauwe vlaggetje aan een stokje is niet eens
nodig om vast te stellen dat het een onmis
kenbare Nederlander is.
Uit de zijpoort van de St. Pieter marcheert
de Zwitserse garde naar het podium, ge
volgd door een stapvoets rijdende, witte
jeep, bestuurd door een chauffeur in rok-
kostuum. Kreten en applaus weerklinken als
achterop een witte figuur zichtbaar wordt:
de paus. Nu blijkt volgens welk vernuftig sy
steem de dranghekken op het plein zijn ge
plaatst. Ze laten een soort achtbaan vrij
waarover de pauselijke jeep tweemaal een
ronde maakt.
Jongetjes klimmen in lantaarnpalen. Uit de
schaduw van de zuilengalerij dringen nog
eens duidenzen mensen naar voren. Een
zee beweeglijke handen wordt uitgestoken
naar de man in het wit. Hij drukt tientallen
handen, zwaait naar alle kanten en. ja hoor.
daar wordt de eerste kleuter in de lucht ge
tild. Dit gebaar is het handelsmerk gewor
den van paus Karol Wojtyla. Nog tientallen
malen zal het schouwspel zich herhalen, tot
vreugde van de dolgelukkige moeders en
tot wanhoop van de over eikaars voeten
struikelende fotografen.
Voor onze neus steekt een priester een stuk
triplex in de lucht met daarop in onhandige
letters: Viva il Papa. Als de paus het wil le
zen zal hij over een verrekijker moeten be
schikken, want hij is nog honderden meters
ver weg. Een over-enthousiaste Trappist, of
misschien wel een Dominicaan, duwt ons
van onze straatsteen. De sfeer is er niet
naar, dat je je op wie of over wat dan ook
kwaad maakt.
Na een kwartier is de pauselijke jeep ge-'
schenk van een kiene Japanse fabriek waar
van de directie wel niet „R.K." als haar
De pauselijke toespraak is geëindigd, de
pauselijke zegen is gegeven. Het is verba
zingwekkend om te zien hoe snel het plein
leegstroomt. In de Via della Conciliazione
wordt het opnieuw een chaos. Bussen, die
proberen hun kudde op te vangen, vermen
gen zich met het stadsverkeer van kantoor-
en winkelpersoneel dat zich naar zijn siesta
spoedt. Op het plein blijven karrevrachten
papier, bekertjes, plastic en verdere rommel
achter. De stadsreiniging van Rome is hele
maal niet blij met blik, maar meneer Coca
Cola heeft uitstekende zaken gedaan. De
heren Heineken en Perone mogen trouwens
ook niet mopperen. De souvenirstalletjes
slijten dozen vol medailles, kleurenfoto's van
de paus en asbakjes in de vorm van het St.
Pietersplein. Eindelijk luwt de vraag naar
souvenirs van Joannes XXIII, die tijdens het
bewind van Paulus VI steeds in trek is ge
bleven.
Op woensdagmorgen staat hij, ook letterlijk,
dichter bij de mensen dan tijdens het Ange
lusgebed. Ze hebben soms duizenden kilo
meters gereisd met vliegtuigen, schepen,
treinen, bussen en auto's om hem van
dichtbij te zien. De paus sluit zich niet af
voor zijn mensen. Hij is nooit onvindbaar of
ontoegankelijk. Soms houdt hij zelfs een ex
tra ontvangst, zoals voor dé 7000 Polen op
doortocht naar Monte Cassino of de 200.000
„Alpini", oudgedienden van de Italiaanse
Alpenjagers-regimenten, die in de Eeuwige
Stad hun jaarlijkse reünie houden.
Het StPietersplein tijdens een gewone wekelijkse massa-audiëntie van paus Joannes Paulus II. Zeventigduizend mensen uit de hele wereld.
Elf uur
Schouder aan schouder staan de mensen
nu in de hete zon onder de wolkenloze
blauwe hemel. Sommigen steken parasols
op maar dat roept achter hun ruggen pro
testen op. Nog steeds stromen er mensen
naar het plein. Eén groep van boven de
Kwart overeen
De paus en zijn gevolg zijn met de jeep
vertrokken. Naast het podium stopt een Va
ticaanse bestelwagen voor het inladen van
de geschenken, die de paus zijn aangebo
den. Een mand met twintig soorten brood is
altijd bruikbaar, een korf vol druiventrossen
en flessen wijn eveneens, maar wat moet de
Heilige Vader met een triplex theewagen
van de knutselclub uit de buurt van Bolza
no? De stadsreiniging van Rome zorgt voor
het slotstuk. Als de Romeinen hun siesta
hebben uitgeslapen, ligt op het St. Pieters
plein geen lucifershoutje meer. De „one
man show" zit er op voor deze woensdag.
Het meest verwonderlijke dat je kunt beden
ken is, dat het schouwspel zich de volgen
de week zal herhalen, voor een heel nieuw,
misschien nog talrijker publiek.
godsdienst zal invullen wat dichterbij ge
komen. In onze buurt wordt geschreeuwd in
zes talen, het Brabants incluis. Nog steeds
komen er bussen en voetgangers uit de Via
della Conciliazione. De lege bussen worden
naar de parken op de Gianicolenseheuvel
gedirigeerd. Temidden van het pandemoni
um zit een kind, als de jeep voorbij rijdt,
rustig op de grond aan zijn flesje Lemonso-
da te zuigen, even onverstoorbaar als de
beide monsignori, die naast de zwaaiende
paus in de jeep zitten en geen spier van
hun gezicht vertrekken.
Na meer dan een uur stopt de jeep terzijde
van het podium.
Kwart over twaalf
De paus zit in een leunstoel op het podium,
geflankeerd door de beide monsignori. Een
Vaticaanse spreker begroet een aantal offi
cieel aangekondigde groepen: seminaristen
uit Genua, kloosterlingen uit Messina en,
niet te vergeten, de zusters van St. Jozef.
Dan komt het individuele voetvolk aan de
beurt. Het wordt begroet in de talen van Sri
Lanka, van Oeganda, van Ierland, Thailand
en Vietnam, plus de wat meer bekende ta
len. Een 99-jarige uit de binnenlanden van
Lucanie wordt apart wel kom geheten.
Dan wordt de microfoon naar de paus ge
draaid. Met een zwaar Pools accent weerk
linkt: „In nomine paths et filio De
toespraak duurt twintig minuten, wel wat
lang bij deze hitte, maar hebben de pause
lijke secretarissen daar weet van gehad,
toen ze de toespraak zaten neer te schrij
ven in de koele stanza van het Vaticaan?
Hun deerde de hitte niet, maar de met een
half oor luisterende menigte op het hete
plein des te meer. Hier en daar zijgen uit
gebluste pelgrims ineen. Brancardiers en
ziekenzusters snellen toe. Aan de achterzij
de van het plein banen gillende sirenes,
dwars door de vermanende woorden van de
Heilige Vader heen, een weg voor de zieke
nauto's.
ROME Zo'n woensdagse pauselijke mas
sa-audiëntie op het St. Pietersplein is toch
weer anders dan het Angelusgebed op zon
dagmiddag. Op de Dag des Heren verschijnt
de paus klokslag 12 uur in het raam van
zijn werkkamer, hoog boven het mooiste
plein van de wereld. Hij leest een korte
boodschap voor, geeft de pauselijke zegen,
zwaait naar de duizenden beneden hem en
verdwijnt weer. In tien minuten moet het af
gelopen zijn. want later in de middag wach
ten andere taken waarvoor een stipt rooster
geldt. Zo bezoekt de paus van Rome syste-
Hoe gaat zo'n massale audiëntie pas se
dert kort in de openlucht omdat de stroom
belangstellenden niet meer te stuiten valt
in zijn werk? We hebben het gevolgd vanaf
een strategisch punt in de schaduw van de
collonade en onze indrukken chronologisch
voor u vastgelegd.
St. Pietersplein, 10 uur
Vóór de trappen naar de St. Pieter wordt
de laatste hand gelegd aan een klein podi
um dat straks weer voor een week wordt
opgeruimd. De toegangsweg naar het plein,
de Via della Conciliazione, raakt al aardig
verstopt met auto's en bussen. In een cir
kel, met het plein als middelpunt, en met
een straal van twee tot drie kilometer zijn
honderden Romeinse verkeersagenten sa
mengetrokken, in perfect gesneden donker
blauwe uniformen met hagelwitte hemden.
Niet voor niets is Italië Europa's herenmode-
land bij uitstek.
De blinkende wagentjes met „Bibite" (fris
dranken) en „Gelati" (ijs) doen al goede za
ken, de Sardijnse kastanjepoffer achter zijn
beroete kacheltje eveneens. Een Calabrische
vrouw, baby op de arm en twee kleuters
aan haar lange rok, steekt voorbijgangers
een beduimeld stuk karton onder de neus.
Wie de tijd neemt om te lezen wat erop
staat, verneemt dat ze moeder is van elf
kinderen en dat haar man werkloos is.
„Wees voorzichtig", zou je de argeloze le-
zenden willen toeroepen, want het kan in
die halve minuut van afleiding gebeuren dat
portefeuille of beurs op onverklaarbare wijze
zoek raken.
Het gaat goed deze keer. De bedelares
vangt een nikkelen muntje van 100 lire en
zegt met glinsterende ogen: „Grazie, senor,
molto grazie, pregeriamo per lei
(Dank u wel, meneer, ik zal voor u bidden).
Aan het begin van de zuilenrij stopt een
stoet bussen uit Nederland. Op de voorruit
een papieren strook met „Pelgrzymskie
Polska". Het zijn in Zuid-Limburg en Bra
bant wonende Polen, die daar na de Twee
de Wereldoorlog zijn blijven hangen. Nu zijn
ze op weg naar Monte Cassino. 200 kilome
ter verder naar het zuiden, om er hun 3
jaar geleden gesneuvelde kameraden te her
denken. Op het St. Pietersplein ontmoeten
ze landgenoten uit het vaderland zelf, die
dezelfde reisbestemming hebben.
Half elf
Steeds meer bussen laden groepen pelgrims
uit, het eerst de reisleider die steevast een
bordje de lucht in steekt. Zijn kudde hoeft
er maar achter aan te lopen. Ze komen, zo
te zien, uit oorden als Cava di Tirrene,
Avezzano en Ervolano. Er zijn ook scholen
bij: de Schuola Media uit Fossacesia, of het
Instituto del S.S. Rosario. Ze dragen voor
een vermogen aan film- en foto-apparatuur,
afstandslenzen en verrekijkers bij zich.
Een paar honderd Florentijnen uit de „Pa-
rocchai 7 Sancti" trekt voorbij. Daarachter
een paar verlate hippies uit de tijd van de
rock-musical Hair, compleet met door een
kleurig lint samengebonden haardos en vele
hasj-gezichten. Hier komen allemaal kinde
ren van één Vader op bezoek. Dan volgt
een groep kwetterende nonnetjes in nog
nooit geziene blauw-lila habijten. De beste
plaatsen achter de dranghekken zijn al lang
bezet. Wedden, dat de nonnetjes er toch
nog een eersterangs plaatsje achter zullen
veroveren?
Het clublied van Italiës landskampioen Milan
weerklinkt Iemand zwaait met een kolossale
zwart-rode vlag waarop in gouden letters
„Forza Milan". De club heeft afgelopen zon
dag gevoetbald tegen Lazio uit Rome. De
supporters hebben kennelijk alle tijd om
nog wat na te blijven.
Het plein blijkt nog voller te kunnen dan
het al is. Honderden wit-blauwe verpleeg
sters worden door de overigens genadeloze
ordebewakers naar de vrijgehouden paden
tussen de dranghekken geleid en ponds
pondsgewijs over het plein verdeeld.
v
r
