i
Schaakles
op school:
internationaal
spel
In the mood met Burt Bacharach
TELEVISIE VANAVO-
Samenvoeging
van programma 's
bij VARA-t.v.
hou 1
het lJ
scherm
in het
oog
Nieuw vliegtuig NOS gaat niet door
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
■r
DONDERDAG 12 JUL11979 lL
r
De voorbeeldige schakers-cabaretiers Peter Niewint (links) en Ivo de Wijs en Anke Groot op de achter
grond.
De NOT, die zes september een begin maakt
met een serie schaaklessen op (de lagere)
school, heeft noch de illusie, noch de bedoe
ling dat het schaken een even vaste plaats
op het lesrooster krijgt als in Russische scho
len. Coördinator Piet Scholten: „Natuurlijk
kan schaken het neveneffect hebben, dat het
kind wordt geoefend in logisch doordenken
en het zich leert te concentreren. Dat is be
langrijk, maar niet het belangrijkste. We wil
len in de eerste plaats bereiken dat het kind
plezier krijgt in het spel, waar het in het
hele leven wat aan heeft Geschaakt wordt in
alle landen van de wereld, het spel biedt on
eindig veel mogelijkheden. Dat willen wij
verspreiden".
De schaaklessen, die twintig minuten duren,
worden op televisie uitgezonden tijdens de
schooluren, met ingang van zes september
elke donderdag om de veertien dagen om
14.30 uur. Op tv volgt maandagochtend om
half twaalf een herhaling en op radio wordt
op woensdag een gesproken voortzetting gege
ven om tien over elf.
Scholten: „Op televisie maken we duidelijk
hoe de stukken lopen en motiveren we de kin
deren ermee agn de gang te gaan. Op de ra
dio werken we die motivatie uit en gaan we
aan partijen werken".
Tijdens de eerste uitzending op zes september
wordt met animatiefilmpjes getoond hoe oud
het spel is en hoe het moet zijn ontstaan, al
kent niemand precies de oorsprong. Ook ko
men in beeld de presentatoren Ivo de Wijs
(die de teksten schreef), Anke Groot en Peter
Niewint, alle drie bekende cabaretiers. In deze
formatie is Anke degeen die het spel beheerst
en het de twee anderen uitlegt Reeds tijdens
dit eerste spel wordt de kinderen op school
maar ook de kijker thuis alle gelegenheid
gegeven actief mee te denken. In dit eerste
programma komen aan de orde het schaak
bord, de koning, de toren, slaan en schaakge
ven.
Uitzending 2 behandelt schaakmat, pat, de lo
per, de dame en het paard. In les 3: de pion
nen; les 4 rochade, de waarde van de stuk
ken, de notatie; les 5 het slaan en-passant, re
mise, dubbelschaak, familieschaak etc.; les 6
vork, penning, stikmat en andere leuke zaken.
Dunnetjes over
Uiteraard is het de bedoeling, dat kinderen
en leerkrachten die nog nooit een schaak
stuk in handen hebben gehad, leren schaken.
Maar ook kinderen die al een aardig potje
spelen, zullen er wijzer op kunnen worden.
Piet Scholten: „Natuurlijk, juist voor kinderen
die al leerden schaken, is het erg prettig alles
nog eens dunnetjes over te doen. Het geeft
deze kinderen meer zekerheid en het is altijd
mogelijk, dat ze bepaalde onderdelen van het
spel nog niet goed onder de knie hadden. En
passant slaan bijvoorbeeld is voor sommige
gevorderden nog onbekend gebied".
De eerste uitzendingen behandelen onderdelen
van het spel, tot later hele partijen aan de
beurt komen. Schaken is niet eenvoudig en de
NOT, die de hulp inriep van onder anderen
schaakdocent Wil Haggenburg en de Konink
lijke Nederlandse Schaak Bond, ging er van
uit, dat spelers het schaken het best beheer
sen, als zij de onderdelen goed kennen en
daarmee kunnen combineren. Omdat schaken
vooral een kunst is van het combineren van
mogelijkheden en niet van het verplaatsen
van een aantrekkelijk en voor de hand lig
gend stuk.
De scholen krijgen tegen zeer redelijke prijs
de beschikking over borden en schaakstukken,
een werkboek met opdrachten, regels en puz
zels. Dit werkboek wekt de indruk van een
vakantieboek, waarmee kinderen op uiterst
prettig en leerzame wijze aan de slag
kunnen. Het is doelmatig opgebouwd, van al
lereenvoudigst tot redelijk moeilijk, vragen
zijn speels opgesteld en nodigen uit tot spelen.
De leerkracht kan een handleiding krijgen om
de kinderen een les vóór te zijn en om zich
wat inzicht in het hele spel te verwerven, in
dien hij dat nog niet heeft. Voorts stelt de
NOT geluidscassettes beschikbaar waarop alle
radioprogramma's zijn opgenomen.
Om deze lessen niet geheel vrijblijvend te
houden, wijst de NOT erop, dat kinderen drie
schaakdiploma's van de schaakbond kunnen
behalen, die verre van kinderachtig zijn: het
pionnen-, het toren- en het koningsdiploma.
Halverwege de lessen, zo na les drie kunnen
de kinderen een hele partij spelen; na de vijf
de les kunnen zij het pionnendiploma halen
en na de zesde en laatste les het torendiplo
ma. In de handleiding voor de leerkracht die
bij de lessen wordt verstrekt, staat hier meer
over.
Het is de bedoeling, dat op de deelnemende
scholen per twee kinderen een compleet
schaakspel aanwezig is; bord en stukken kos
ten, besteld bij. de NOT, op een kwartje na
veertig gulden per vijf complete spelen.
Piet Scholten: „Dat is heel weinig. Acht gul
den voor bord en stukken, die maar iets klei
ner zijn dan de wedstrijdstukken waarvan de
koning 82 mm hoog is; onze koning is 74 mm
hoog, het verschil is maar klein. Het zijn,
voor het goede overzicht, heel behoorlijke
stukken, waarmee kinderen op volwassen wij
ze leren schaken. Maar vergeet ook de ouders,
de moeders niet, die thuis mee kunnen doen.
Overigens kunnen bord en stukken, hoewel
per vijf tegelijk en het werkboek met 180 op
drachten dat f 2,75 kost, door iedereen wor
den besteld, dus niet alleen door scholen. Het
adres is NOT, postbus 80500, 2508 GM, Den
Haag".
F. J. BROMBERG
NEDERLAND 1
DUITSLAND 3
NOS
21.37
21.55
22.35
Nieuws voor slechthoren
den
Fabeltjeskrant
Journaal
Een beestenboel, afl.5
(Vissenliefde)
Flintstones, tekenfilm
In the Mood (Burt Bacha
rach Show)
De man met de groene
vingers, TV-serie, afl.2
Gunsmoke, TV-serie (De
kolonel)
Journaal
Vier letzte Lieder, ballet
Journaal
rajl
De KRO brengt een Duits
showprogramma op het
scherm waarin melodieën
van componist Burt Bacha
rach centraal staan. „In the
mood" werd geregisseerd
door de op jonge leeftijd
overleden Rob Touber. We
zien o.a. Bibi Jones, Marion
Maerz, Marek Vacek, Jerry
Rix, The Rosy Singer en het
dansorkest van de Süd-West
Funk onder leiding van Hans
Müller.
Ned.1,19.35 uur.
Blondie in het speciale „Toppop" programma dat Ad Visser presenteert.'
NOS houdt
vast aan
uitbreiding
zendtijd
(Van onze radio-
en tv-redactie)
HILVERSUM
De NOS blijft het
belangrijk vinden
dat in de
toekomst de tv-
zendtijd wordt
uitgebreid. Hierbij
wordt gedacht aan
11/2 uur per week
per 1 oktober 1980
en 1 oktober 1982.
De Nederlandse omroep
wenst een dergelijke
uitbreiding al lang o.m. om te
voorkomen dat er een
achterstand op het buitenland
ontstaat. Voor jeugdige
kijkers en bejaarden kan tot
nu toe weinig worden gedaan.
Niet alleen de opkomst van
de satellietcommunicatie,
maar ook snelle groei van het
kabelnet maakt zendtijd
uitbreiding wenselijk.
Voorts ziet het NOS-bestuur
de zendtijd van Hilversum 4
graag uitgebreid tot 20.00 uur.
Dit zou moeten ingaan per 30
maar 1980 in verband met
vertraging van de oplevering
van het nieuwe zendstation
Flevoland.
De NOS is het niet eens met
de verhoging van de
omroepbijdrage van 4 gulden
voor tv en 1 gulden voor de
radio, zoals de regering
voorstaat. De NOS vindt resp.
6 gulden en 1 gulden 50
redelijker.
(Van onze radio- en tv-redac
tie)
HILVERSUM Het bestuur
van de VARA heeft een ver
zoek gekregen van vier infor
matieve programma-televisie
teams om zich aaneen te mo
gen sluiten. Alvorens er een
definitieve beslissing komt,
moeten eerst nog de adviezen
van een aantal VAR A-orga
nen, o.m. de ondernemings
raad, over deze zaak inge
wonnen worden.
De vier teams zijn „Koning
klant" van Wim Bosboom,
„De ombudsman" van Frits
Bom, „speciale documentai
res" van Harry Prins en de
groep Koos Postema, die ver
antwoordelijk is voor „Een
groot uur u". Nog geen jaar
geleden ontstonden rond een
dergelijk plan grote moeilijk-
heden. De verhoudingen rijn
het laatste anderhalf jaar erg
verslechterd, resulterend in
het heengaan van de tv-direc-
tie Piet te Nuyl en Ben Eiker
bout in het begin van dit
jaar. Door ingewijden wordt
de nieuwe groepsvorming ge
zien als het vormen van een
definitief blok tegenover Hans
Jacobs, wiens „VARA-visie"
en .Haagse kringen" ook niet
Intussen loopt ook de sollici
tatieprocedure voor twee di
recteuren voor de televisie-
dienst, één voor de program
ma's en één voor de finan
ciën. Die procedure is al
maanden aan de gang en kan
volgens ingewijden nog wel
enkele maanden duren.
Beestenboel
In de serie tekenfilms voor de
kleintjes zingt Ramses Shaffy
over vissenliefde.
Ned.1,18.59 uur.
Groene vingers
David Bellamy, een Engelse
bioloog^, gaat als „De man
met de groene vingers" vér
der over het onstaan en de
ontwikkeling van het planten
rijk.
Ned.1,20.10 uur.
Lieder
„Vier letzte Lieder" is een
ballet van Rudi van Dantrig,
dat hij op de gelijknamige lie
derencyclus van Richard
Strauss schreef. Het Natio
naal Ballet voert de dans uit.
Ned.1,21.55 uur.
David Bellamy bestudeert het plantenrijk bij de KRO.
Toppop
„Toppop" is op vakantie. Ad
Visser neemt echter een duik
in het verleden en presenteert
de eerste van drie speciale
programma's waarin oude
„Toppop"-filmpjes weer te
voorschijn rijn gehaald. Vana
vond zien we o.a. Status Quo,
Jesse Green, George Baker
Selection, Roger Clover, Tavar-
res en Blondie.
Ned.II, 19.30 uur.
Showparade
Een grote showbandparade
wandelt vanavond óver het
scherm. Circa 350 amateurbe
oefenaars van de fanfaremu
ziek maken een denkbeeldige
reis door vele landen.
Ned.II, 20.27 uur.
De Stichting
Davinia moet nog even wen
nen aan het feit dat Philippe
de Vries uit haar privéleven
is verdwenen. Gelukkig heeft
ze genoeg andere dingen aan
haar hoofd zoals het huwelijk
van haar schoonvader Eddie
Prins en Mary Frances bij
voorbeeld.
Ned.II, 21.40 uur.
Hilversum De Raad van Beheer van de
NOS heeft besloten niet tot vervanging van
het huidige NOS-vliegtuig over te gaan. Vol
gens deze raad geven de zendgemachtigden
geen hoge voorrang aan de mogelijkheid over
een eigen vliegtuig te beschikken.
Er is gebleken dat de programmaleiders van
de tv vinden dat, indien er een vliegtuig nodig
is, dat ook kan worden gehuurd. Bij de radio
kon terzake geen overeenstemming worden
bereikt. Vier omroeporganisaties blekèn tegen
de aanschaf van een nieuw vliegtuig, drie wa
ren er voor en een organisatie wilde uitstel
van de beslissing opdat er nog eens op gestu
deerd kon worden. De facilitaire afdeling van
de NOS heeft laten weten wel voorstander te
rijn van de aanschaf van een nieuw vliegtuig.
Daarbij werd gedacht aan het type Rockwell
Shrike Commander, dat 800 duizend gulden
kost. De direktie wijst om zowel facilitaire als
technische redenen het inschakelen van een
huurvliegtuig af. Er wordt o.m op gewezen
dat een huurvliegtuig niet altijd beschikbaar
is op het noodzakelijke moment en dat de na-
vigatorische uitrusting van de meeste huur-
vliegtuigen niet geschikt is om er ook bij uit
te zenden.
In „Kenmerk", de informatie
rubriek over kerk en samen
leving werd gisteren voorgere
kend dat op één liter bezine,
na aftrek van allerlei kosten,
door de multinationals elf tot
vijftien cent werd verdiend.
Het was maar een onderdeel
van een programma, dat ging
over de groeiende macht van
deze industriële lichamen. Er
kwamen ook leiders van deze
bedrijven aan het woord. Ze
zeiden zonder blikken of blo
zen dat het er bij deze gigan
ten in het geheel niet om ging
de gemeenschap te dienen,
maar uitsluitend om winst te
maken. Werd er geen winst
gemaakt, dan werd de ge
meenschap vanzelf ook niet
gediend. Bovendien moet de
winst telkens groter rijn dan
tevoren. Anders kon je ook
niet spreken van een bevredi
gende toestand. In de eerste
plaats niet voor hen, die er
geld in hebben gestoken. Die
doen dat alleen om er meer
geld voor terug te zien. In
kort bestek kreeg je in deze
uitzending wel een goed beeld
hoe krampachtig deze wereld
.eigenlijk in elkaar rit.
Een geheel andere kijk op het
arbeidsproces bood bij de
NOS de Italiaanse film, die:
de" wat eigenaardige titel
„Liefdesmisdrijf" droeg, waar
het regisseur Comencini voor
al om te doen was, zo kwam
mij voor, had minder met
liefde te maken, ofschoon het
daar ook over ging, dan met
misstanden in Italiaanse fa
brieken. Arbeiders werden
blootgesteld aan giftige stof
fen en men denkt dan na
tuurlijk meteen aan het dra
ma in Seveso. Je begrijpt
toch wel de werkwijze die
Comencini, die ook wel glad
maatwerk heeft geprocueerd,
bij deze film heeft voorgeze
ten. Eerst op sentimenten
werken en in die aanvanke
lijk rustige vijver ineens de
steen laten plonsen van een
drama, zoals de laatste tijd
wel meer plaatshebben in fa
brieken, waar met gevaarlijk-
se stoffen wordt gewerkt en
de beveiliging niet al te se
cuur is. Daar langs de omweg
van een conventioneel verhaal
de aandacht op te hebben ge
vestigd is de kracht van deze
film en een bewijs van Co-
mencini's regisseurstalent.
„Panoramiek" besteedde uit
voerig aandacht asm de Sta
tenverkiezingen op de Neder
landse Antillen. Heel interes
sant was bij de NOS een tv-
documentaire over onze her
senstructuur. Helaas schijnt
vooral bij de westerse mens
het creatieve deel af te ster
ven. Proeven bij kinderen om
het verstandelijk en het crea
tieve deel met elkaar in even
wicht te laten functioneren
lieten frappante resultaten
zien.
HANJONKERS
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Nieuws voor slechthoren
den
18.30 Tour de France (tijdrit)
18.55 Journaal
AVRO
18.59 Mork and Mindy, TV-se
rie, afl.3
19.30 Toppop-Special
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.27 ShowbandParade
21.40 De stichting, TV-serie,
afl.7
22.30 TeleVizier Magazine
23.10 Sportpanorama
NOS
23.40 Journaal
DUITSLAND 1
18.50 Journaal. 19 Gebt mir Wind
und ich zeig Eucfi die Welt
(Caribische archipel). 19.10
Jörg Preda berichtet (De God
met de rokende Spiegel).
20.15 Hier und Heute
20.45 Spiel um 4tel vor 8 (Detektiv
Harvey: Wer iet mr.Albee?)
21.00 Journaal
21.15 Der Zivlllst und das Milltar
(Hans Apel, minister van de
fensie)
22.00 Musikladen
22.45 Alles oder Nichts, quiz
23.30 Tagesthemen
24.00 Mefne beste Freundin, TV-spel
van John van Druten
1.30 Journaal
DUITSLAND 2
18.00 Journaal. 18.10 Slndbad, te
kenfilmserie. 18.35 Die Dreh-
scheibe. 19.20 Die Tony Ran
dall Show (Burgerliike onge
hoorzaamheid).
20.00 Journaal
20.30 Zlrkus, Zirkus
22.00 Journaal
22.20 KennzeichenD
23.05 1789, TV-film over Franse re
volutie
1.30 Journaal
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor slechthoren
den
NEDERLAND 2
13.00 Nieuws voor slechthoren
den
15.30 Tour de France (etappe
Morzine-Les Menuires)
DUITSLAND 1
11.00 Journaal. 11.25 Totes Gleis
(Deadlock), speelfilm (1969)
van Lamont Johnson. 13:10
Kennzeichen D. 13.55 Presse-
schau. 14 Journaal. 17 Jour
naal. 17.05 Wenn jemand
eine Reise tut (Adriatische
kust). 17.50 Joker 79.
WDR
20.00 Welt von elnst
schrift bedroht
Schilluk)
20.45 Regionieuws
21.00 Journaal
21.15 Um Kopf und Kraj
T), Western (1957J
Boetticher
22.30 Die Christen,
serie, afl.3 (Het o
Europa)
23.30 Zu Gast bei dlei
documentaire ov»)'
verzetsliteratuur
ENGELAND ul
1&351 Korte film. 18.4<fa
18.55 Nationwide. >n'
day Report 19.5 1
SF-serie (The PlraU t
2020 Top of the Pops
21.05 Wlldife on One (Fom
21.30 Rosie, TV-serie
22.00 Journaal l<
22.25 The deep Concenei
(Deaths and Exits) .[j
23.15 Person to Person^
nette de Valols.balP'
23.55 Quest
BBC 2 ;t
18.00 Cricket 19.30 Open
19.55 Schoolsprom/p
20.50 Journaal
21.05 Beside the Sesai/S'
filmserie
21.30 The Paper Chase, TMb
22.00 A Fistful of Dynaht
you Sucker), Wes
van Sergio Leone
0.10 Journaal
025 Cricket ai
BELGIE NED. 1
18.45 Barbapapa. 18.50 Rj
19.17 Standpunt*
Morgen. 19.45 Journ
20.10 Moric and Mindy,r-
afl.2
20.35 Panorama
21.25 Aren't we all?, TV-flln
22.15 Journaal
BELGIE NED. 2"
20.10 Sterren en hun hot
gakrobatiek)
20.35 Ein Mann will nach
serie, afl.5
21.35 Première, filrqniei
euwa
BELGIE FRANS
18.10 lAge en fleur, afl
Festivals/Exposition
Bons baisers de
spelprogramma. 19|]
ne-Soir, regionieuw,
Journaal. 19.50 Si"
programmatlps.
20.00 Autant savolr (VervOt
water) lit
2020 La vingtième Heure»
(1967) van Henri Verr
2220 Journaal
22.35 Le Carrousel au*J
fllmnieuws (i<
BELGIE FRANS
•t.
19.55 Fa, c'est facile elf8
derzangwedstrijd
20.05 Tekenfilm
DUITSLAND 2
12.30 Cursus wiskunde,
der, Kinder,
briek.
ENGELAND
inde. iP
r, pecF
BBC 1 -
7.38 Open University. 12.2!
14.30 See-saw. 14,in
naai. 15.10 Cricket. 1Z
School. 17.45 We
Champions.
BBC 2
7.38 Open University, r
School. 17.40 Cricket
BELGIE NED. 1
15.30 Tour de France.
BELGIE FRANS 1
HILVERSUM 1
NCRV 18.11 Hier en nu. 18.30 (S)
Kerkepad 1979. 18.45 (S) Leger des
Heilskwartier. 19 02 (S) De wereld
zingt Gods lof. 19.55 Op de man af.
20.02 (S) 't Is Ted-tijd. 21.02 (S) 29e
Internationaal Orgelconcours Haarlem
1979. 21.40 (S) Literama-donderdag.
22.02 (S) Bij de tijd. NOS 23.02 (S)
Met het oog op morgen. KRO 0.02
(S) De Nachtspiegel. 1.02 (S) Tussen
de hoezen met Winfried Povel. 3.02
(S) Herrie of Harrie op 1.6.02 (S)
Country Time. 6.50 Het levende
woord.
HILVERSUM 2
IKON 18.05 Kleur. 18.35 De
dachte. AVRO 18.50 AV
19.00 Zo hoor je nog e
19.20 (S) In de kaart gespe
Nws. 22.40 (S) Radio Filha
Orkest, Groot Omroep Koor
solisten. 23.50 Radiojourna
Nws.
HILVERSUM 3
show. 22.02 (Sj Sesjun op
23.02 (S) Hugo van Geldi a
LP-werk.
donderdag 12 juli
leder heel uur nieuws.
NCf^V 7.03 uur (S) Van
daag. donderdag. (7.10
het levende woord 8.03
Hier en nu. 8.25 Lichtsein)..
9.03 (S) Wie weet waar Willem We
ver woont? 10.02 (S) Muziek bij de
koffie. 12.03 (S) Het nuttigen van
etenswaren is toegestaan. 12.40 (S)
Middagpauzedienst. 13.03 (S) Hier en
nu. 13.20 (S) NCRV-MIni-Globaal.
(14.02 NOS Radio Tour de France).
NOS 15.02 (S) Radio Tour de Fran-
tendgymnastiek. 7.20
AVRO-Magazine (7.30, 8.00
en 8.30 Nws. NOS 9.00
Gymnastiek voor de vrouw.
9.10 Waterstanden. 9.15
Werkbank). 10.00 Radio Lawaaipape-
gaai. 10.10 Van Strauss tot Straus(s).
10.30 Mensen in sekten. 10.55 Stel-
lingname. 11.00 Radiojournaal. 11.10
Aspecten, kunstrubriek R.V.U. 11%
arbeid en inkomen (2). OVERHEIDS
VOORLICHTING: 12.16 Uitzending
voor de landbouw. AVRO 12.26
Mededelingen t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nws. 12.36 Radiojour
naal. 12.50 AVRO-tema. 13.00 Nws.
13.11 AVRO's Sportpanoran
Europa. 14.00 "n Middagji
16.20 Radio Lawaaipapega
AVRO-magazine (17.24 Mede
17.30 Nws.).
leder heel uur
TROS. 7.02 (S) r
moutshow. 9.03
van Gelderen.
Polderpopparade:
De Nederlandstal
tien en kwiswijs. 13.03
Klaas en prijzen. 15.03 (S)
50.
IHFI
1925-1950. 9.30
concerten. 10.35
gebouworkest
muziek van Mahler. 12.00 Ni
(S) Lunchconcert: klassieke
ziek. 13.00 Het zout in de p
(S) Happy end: liederencycli
Nws. 14.02 (S) Kamermuzil
(S) Middagconcert: Het Ra
harmonisch Orkest. 16.00
zout in de pap. 16.25 (S) I
viool- en pianomuziek.
