deTijd
Maatregelen nodig om herhaling Skylab te voorkomen
Amerika praat met Sandinisten
vr
Zware straffen
voor Duitse
terroristen
HP
Ü1EUWSNET
sAN wil samen met
«EP op Antillen
bij
gJENLAND
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
n onze ruimtevaartmedewerker
Sjoerd van der Werf)
5HINGTON/DEN HAAG De aar-
zo'n 25 ton oud metaal rijker ge-
den door het terugvallen van het
erikaanse ruimtelaboratorium Sky-
De brokstukken vielen niet op Pa-
niet op Frankfurt, niet op New
Jli en niet op Rio de Janeiro. Ze
traen neer in woestijnachtig gebied
Australië en in de wijde wateren
de Indische Oceaan en hebben
/hooguit aan een handvol vissen
leven gekost en zelfs dat is nog
de vraag. Kortom, het Skylab-
stierf de stille dood van een
jtzoeker in de sneeuw.
hadden voorspeld op grond van het
feit, dat 75 procent van het gebied
waarboven het ruimtelab zijn banen be
schreef, uit water bestond en er bij de
resterende 25 procent nog heel wat
woestijnen en oerwouden waren. Toch
is men bij de NASA opgelucht nu het
allemaal achter de rug is. Per slot van
rekening is een uiterst kleine kans toch
altijd nog een kans en het vergaan van
Skylab was - hoe men het ook wendt
of keert - niet volledig van gevaar ont-
bloot
Dat er in sommige landen iets van pa
niekerigheid te bespeuren viel, kan ook
moeilijk worden ontkend. India was
daarvan een sprekend voorbeeld, terwijl
ook de Belgische „maatregelen" in ze
ker opzicht wat komisch en in elk ge
val overtrokken aandeden. In Neder
land deden zelfs enkele Kamerleden
mee aan die „golf van ongerustheid".
Van Kamerleden zou men toch op zijn
minst mogen verwachten dat ze eerst
zélf op informatie uitgaan voordat ze
een toch al zo zwaar belaste nminister
met schriftelijke vragen aanklampen.
Hadden ze de kranten goed gelezen en
desnoods ook nog even een atlas ter
hand genomen, dan hadden ze kunnen
weten, dat Nederland - bóven de vijftig
graden noorderbreedte - niet in de „ge
varenzone" lag. Vandaar waarschijnlijk
ook de wat spottende reactie van de
Utrechtse astronoom en ruimtevaartex
pert prof. dr. C. de Jager, die de be
wuste Kamerleden het advies gaf dan
maar een paraplu op te steken. Zo'n
paraplu is inderdaad nooit weg, want
de kans op een regenbui is in dit natte
land altijd nog vele malen groter dan
op een treffer van een uit zijn koers
geraakt Skylab-fragment.
Misschien kwam de verstandigste reac
tie nog uit Zuid-Korea, dat ook in de
gevarenzone lag. maar geen maatrege
len wilde treffen om mensen naar
schuilkelders te loodsen etc. Zo'n maat
regel - meende men daar - zou waar
schijnlijk aanzienlijk meer slachtoffers
vergen dan een eventuele Skylab-tref-
fer. Met andere woorden: het middel
zou wel eens erger kunnen zijn dan de
kwaal.
Na de Russische Kosmos-954, die begin
vorig jaar een deel van het Canadese
grondgebied besproeide met fragmen
ten, heeft nu de nog veel zwaardere
Skylab-cilinder nogal wat publiciteit ge
kregen, waarbij niet altijd even zorgvul
dig met de feiten werd omgesprongen.
Achteraf is; het natuurlijk erg gemakke
lijk om te zeggen dat er „helemaal geen
gevaar" is geweest, maar dat is onzin.
Hoogstens kan men zeggen dat het risi
co, statistisch gezien, erg klein was en
dat de kans om in het verkeer te ver
ongelukken, groter is.
En voor de rest mag men hopen en
verwachten dat er - met name ook door
Amerika - maatregelen zullen worden
genomen, die dit soort oncontroleerbare
gebeurtenissen onmogelijk zullen ma
ken. Dat kan van het grootste belang
zijn, zeker nu er wordt gespeeld met de
gedachte om in de niet al te verre toe
komst nog veel grotere ruimtestations
met kernreactoren voor de elektriciteits
voorziening uit te rusten. Dan immers
wordt het pas écht menens.
Als een dergelijk toestel met een kern
reactor in diezelfde oceaan zou neer
ploffen, dan zou de ramp - zeker door
de gevolgen op langere termijn (radio
actieve besmetting) - niet te overzien
zijn. De kerngenerator aan boord van
de Russische Kosmos-954 kon niet zo
veel kwaad, het Amerikaanse Skylab
was alleen maar gevaarlijk door zijn
grote massa (er was geen kernbron aan
boord), maar een kolos als Skylab, en
dan voorzien van een kernreactor, zou
op aarde dood en verderf kunnen
zaaien.
Zonder risico's is het leven niet moge
lijk. Maar je moet er wel naar streven
die risico's zo klein mogelijk te houden.
Als de gebeurtenissen rond Kosmos-954
en Skylab daartoe bijdragen, dan is dat
pure winst.
$ER VERVANGING SOMOZA
inAGUA, WASHINGTON (Rtr)
bnerikaanse ministerie van bui-
zaken heeft gisteren meege-
dat het rechtstreekse besprekin-
gs begonnen met Sandinistische
Tsstrijders over de vervanging
"«resident Somoza. Woordvoerder
Jng Carter deelde mee dat de
tie ambassadeur William Bowd-
van de Sandinistische voor
lopige regering in Costa Rica had
ontmoet. Bowder heeft suggesties ge
daan, onder meer over constitutionele
waarborgen volgens welke generaal
Somoza zou kunnen worden vervan
gen.
De regering van Nicaragua heeft be
kend gemaakt dat zij in het gehele
land perscensUur oplegt, omdat be
paalde buitenland&e journalisten
nieuws uit Nicaragua verdraaien en
zich overgeven aan negatieve specula
ties ten nadele van het land.
Somoza heeft in een vraaggesprek met
buitenlandse journalisten gezegd dat
er voor hem in Nicaragua geen toe
komst meer is, ook niet als hij de
strijd tegen de Sandinisten zou win
nen. Hij zei een regeling te willen tref
fen die Nicaragua vrij maakt van
communisten. Op de vraag waarheen
hij zou gaan als hij in ballingschap
zou gaan, antwoordde hij: „Als en
wanneer ik naar de VS ga, zal ik mij,
levend, met mi jn familie terugtrekken.
Driehonderdvijftig mensen onder wie
drie officieren van de Nationale Garde
hebben gisteren hun toevlucht gezocht
in de ambassade van Colombia in Ma
nagua.
ei
^onze parlementaire redactie)
q
HAAG De grote overwinnaar van de
9taverkiezingen op de Nederlandse Antillen, ir. Don Marti-
®eider van de vernieuwingsbeweging MAN, is graag be
de Arubaanse MEP van Betico Croes te onderhande-
'Wer de vorming van een nieuw kabinet. Als Martina de
-atie-opdracht krijgt, hoopt hij op een zo breed mogelijke
Sulering, zodat wellicht ook nog enkele kleinere groepe-
bij de formatie betrokken kunnen worden,
f
sprak gisteravond in een uitzending van de NOS-ru-
gj Panoramiek. De MAN en de MEP beschikken in de eind
week gekozen Antilliaanse staten samen over 12 van de
Voor een tweederde meerderheid, nodig om de Antil-
ise grondwet te wijzigen, heeft Martina behoefte aan sa-
yerking met één of meer'kleine statenfracties.
Martina hoopt dat de MAN en de MEP op één noemer
hij „lotsverbondenheid" noemde) zullen komen. Het Aru-
onafhankelijksstreven ziet hij niet als een factor die
onmogelijk maakt. Martina maakte duidelijk
economisch terrein ombuigingen plaats zullen moeten
jten, waartoe ook impopulaire maatregelen behoren. „Ik
Jdat de nieuwe regering overredend moet optreden, zodat
weer gemotiveerd worden om mee te werken aan
lanering van onze economie", aldus Martina.
^1 visvangst
$r beperkt
De internationa-
^mmissie voor de walvis-
heeft gisteren beslo-
wdat de vangst op walvis
door fabrieksschepen
onbepaalde tijd wordt
Uitgezonderd is de
van de dwergvinvis,
veelvuldig voorkomt.
vangen van walvissen
jj niet-fabrieksschepen
2|t vooralsnog toegestaan.
het besluit stemden de
jet-Unie en Japan, die
Aken van een discrimine-
31e maatregel. Beide lan-
zijn de enige die nog
met fabrieksschepen,
^rop de gevangen walvis-
3 meteen voor de consump-
jWorden verwerkt. Zij heb-
lj negentig dagen de tijd
bezwaren in te dienen en
het besluilt oi\ge-
te maken.
Elf doden
aardbeving
in China
PEKING In de provincie
Jiangsoe, in het zuid-westen
van China, heeft zich maan
dag een zware aardbeving
voorgedaan, die tenminste elf
mensen het leven heeft ge
kost en er vierentwintig
heeft verwond. Er werd zwa
re schade aangericht.
Ook in Japan hebben zich
gisteren aardbevingen voorge
daan. In de streek van Yoko
hama kwam een arbeider om
het leven. In Tokio stonden
de klokken stil én sloegen
deuren en ramen dicht. Hier
werden geen slachtoffers ge
meld.
P DRIFT
water van de rivier de Missisippi trad gisteren als gevolg van
storm en regenval buiten zijn oevers, hetgeen dit opmerkelij-
beeld opleverde. Auto's kwamen zij aan zij bij aan de op de ri-
afgemeerde schepen te liggen.
Radeloos
Terwijl zijn buurman
radeloos rond kijkt
of de brandweer al
in aantocht is, is de
eigenaar van dit
brandende huis in
het Amerikaanse
stadje Des Moines in
lowa zijn huis uitge
rend om de brand
weer te alarmeren.
De tussenkomst
mocht niet baten
voor de hond van de
eigenaar die in de
rook omkwam. Het
huis zelf brandde ge
deeltelijk af.
Lagerhuislid wil arrestatie
Moezorewa
LONDEN. WASHINGTON
(APfRtr) Een lid van het
Britse Lagerhuis, de La-
bour-afgevaardigde Joan
Lestor, wil president Moe
zorewa die vandaag in
Londen aankomt, laten ar
resteren. De vrouwelijke
afgevaardigde, die vice-
voorzitster is van de Britse
anti-apartheidbeweging, ba-'
seert haar aanvrage voor
een arrestatiebevel op het
feit dat Moezorewa een re
gering vertegenwoordigt
die tegen de Britse kroon
rebelleert en zich daarom
schuldig maakt aan hoog
verraad. De kans dat Moe
zorewa wordt gearresteerd
wordt echter uiterst klein
geacht.
Moezorewa die een rond
reis door de wereld maakt
om erkenning te vinden
voor zijn regime heeft van
daag besprekingen met
premier mevrouw That
cher.
President Carter heeft gis
teren een verzoek van pre
mier Moezorewa om het
handelsembargo tegen Rho-
desië op te heffen, verwor
pen. In plaats daarvan
drong Carter opnieuw aan
op constitutionele wijzigin
gen om de zwarte bevol
king van Rhodesie meer
zeggenschap te geven. Nog
voordat Moezorewa Carter
in zijn buitenverblijf Camp
David kon bereiken, deelde
een presidentiële woord
voerder mee dat de sanc
ties gehandhaafd zouden
blijven.
Prostituees
geëxecuteerd in
Iran
TEHERAN In Iran zijn in
de vroege ochtend drie pros-
tituées geëxecuteerd. De offi
ciële radio „de Stem van de
Islamitische Republiek" deel
de mee dat de drie vrouwen
sleutelfiguren waren in het
leiden van de rosse buurt
van Teheran.
De drie werden door een re
volutionaire rechtbank schul
dig bevonden aan het kopen
en verkopen van meisjes en
vrouwen, het verspreiden van
prostitutie en het bederven
van de samenleving.
Er zijn ook drie mannen te
rechtgesteld. Een zekere Man
soer Baqerian, afgeschilderd
als een uitgever die het be
wind van de sjah was toege
daan was beschuldigd van het
importeren en verhandelen
van pornografie.
ADVERTENTIE
.\awJeïS
ffm
jersw1 n pei
de p°'
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Het gerechtshof in Stuttgart heeft gisteren de voor
malige advocaat Siegfried Haag en diens mede-aangeklaagde
Roland Mayer tot gevangenisstraffen van respectievelijk 14
en 12 jaar veroordeeld. De rechter achtte onomstotelijk bewe
zen dat zij de raddraaiers van een terroristische vereniging
zijn geweest Als lid van deze vereniging kreeg de 23-jarige
Sabine Schmitz een straf van 2 jaar en 8 maanden.
In de uitvoerige, drie uur durende motivering van het vonnis
ging de rechter in op de drie bankovervallen in Hamburg,
Keulen en Wenen die een buit van in totaal circa 800.000 DM
opleverde en die in details door Haan en Mayer waren georga
niseerd. De „Haag-Mayer-bende" die in het voorjaar van 1976
werd gevormd als opvolger van de Baader-Meinhof groep, is
volgens de rechter ook het geestelijk brein geweest van allerlei
andere terroristische activiteiten. Uit de papieren die bij de ar
restatie van de twee verdachten zijn gevonden, is gebleken dat
zij onder de codewoorden „margarine" en „big Raushole" aan
slagen hadden gepland die in 1977 werden uitgevoerd (Buback
en Schleyer), alsmede de bevrijding van de gevangenen in
Stutgart-Stammheim voorbereidden.
Dat de straffen zo hoog zijn (Haag kreeg zelfs één jaar meer
dan de aanklager had geëist) wordt mede veroorzaakt door
het feit dat de beschuldigden zich tot op dit moment achter
de
doeleinden van de RAF stellen. In zijn slotwoord noemde
Haag het proces dat tien maanden heeft geduurd en waarbij
170 getuigen zijn gehoord, een „permanente rechtsbreuk". De
verdediging gaat tegen het vonnis in beroep.
Tandartsen
willen praten met
staatssecretaris
UTRECHT (ANP) Het
hoofdbestuur van de Neder
landse Maatschappij tot Be
vordering der Tandheelkunde
wil op korte termijn een on
derhoud met staatssecretaris
Nooteboom van Financiën.
De tandartsen willen het ge
volgde beleid met betrekking
tot de vermeende belasting
fraude in de tandheelkundige
branche aan de orde stellen.
Een en ander zeggen de tand
artsen in een brief aan de
staatssecretaris.
Bij de Maatschappij Tand
heelkunde is diepe veront
waardiging ontstaan over de
publiciteit van deze zaak. Als
eerstereactie op de, volgens
de tandartsen vroegtijdige, be
kendmaking door het ministe
rie van financiën liet het
hoofdbestuur onlangs al zijn
ernstige bezorgdheid hierover
weten. „Er wordt namelijk
een hele beroepsgroep be
schuldigd zonder dat er feiten
worden genoemd. Dus ook
zonder dat de mogelijkheid
tot verdediging bestond".
Betrokkenheid
Bokassa
bij massaslachting
niet bewezen
PARIJS Vijf Afrikaanse
juristen die een ondenoek
hebben ingesteld naar een
massaslachting van bijn? 100
kinderen in het Centraal Af
rikaanse Keizerrijk, hebben
15 sterfgevallen kunnen be
vestigen, maar zijn er niet in
geslaagd de betrokkenheid
van keizer Jean Bokassa bij
het bloedbad aan te tonen, zo
heeft woensdag een Frans ra
diostation bekend gemaakt.
Radio Europa 1 berichtte dat
de juristen, die door de Orga
nisatie van Afrikaanse Een
heid benoemd waren om de
affaire te onderzoeken, tot
een slotsom waren gekomen
dat 15 scholieren door ge
weerschoten, steken of wur
ging om het leven waren ge
komen te:i tijde van de rellen
in april in de hoofdstad Ban
gui.
De radioomroep berichtte dat
de onderzoekers echter „geen
formeel en materieel bewijs
konden leveren dat Bokassa
met zijn eigen handen gedood
heeft".
Het CDA maakt halfslachtige
avances naar de PvdA, vindt
de HAAGSE POST. Joop den
Uyl en Max van den Berg
over de conclusies die de
PvdA daaruit trekt. Den Uyl:
„Er wordt iets begrepen van
het feit, dat je je als CDA
dat pretendeert op te komen
voor de zwakken, volkomen
belachelijk maakt wanneer je
een regering vormt die maat
regelen neemt die de zwakken
treffen, terwijl je de partij
die bij uitstek die zwakken
vertegenwoordigt, in de oppo
sitie drijft". Max van den
Berg: „Nee, tegen onbetrouw
baarheid is geen kruid gewas
sen, geen minimumprogram
en geen minderheidsstrategie.
Omdat het nu eenmaal in het
karakter van het CDA zit dat
het zich niet kan permitteren
voor een beleid te kiezen".
Anderhalf verkiezingstijd
heeft de Bondsrepubliek voor
de boeg. Het komt neer op
Schmidt tegen de Beier
Strauss. De strijd gaat hard
tegen hard. Strauss: „We
moeten ons nu eindelijk losz-
wemmen. Nu moeten we
doorstoten, nu bestaat er geen
piëteit meer, nu gaan er do
den vallen".
yWJ NiDWLAHP
De vooniagina van VRIJ NE
DERLAND is voor een groot
gedeelte gewijd aan de twees
palt binnen de PvdA over de
erkenning van de PLO. Het
compromisrapport van Van
der Stoel blijft ongetekend.
Han Lammers, „de beroemd
ste landdrost ter wereld en de
bekendste ex-wethouder van
Nederland" is in het geheim
voorgedragen tot hoofdredac
teur van het Parool. Een por
tret. De CDA-secretaris Jan
Krayenbrink vindt het „een
smerige streek" dat zijn ver
slag is vervalst. Vrij Neder
land wijdt ook aandacht aan
het grote Duitse Bondsdag-de
bat over het wetsontwerp
voor opheffing van de verja
ringstermijn voor moord,
voornamelijk handelend over
oorlogsmisdaden.
„In de Bondsdag wordt een
waarschuwing tegen de herrij
zenis van het nazisme afge
kapt", zegt Vrij Nederland.
Vrouwencafé's: een dankbaar
onderwerp voor een reporta
ge. Overigens heeft Vrij Ne
derland ontdekt, dat in het
Chinese schrift de verdubbe
ling van het teken voor
vrouw het begrip ruzie bete
kent In een apart kleurenka-
tern wordt een beeld gegeven
van Senegal.
Als er iemand in Nederland
verbeten actie voert voor de
Vietnamese bootvluchtelingen,
dan is dat volgens DE TIJD
Rabbijn Awraham Soeten-
dorp. Mensen die vlak voor
onze ogen sterven, daar moe
ten we ons niet bij neerleg
gen, vindt hij. En: boten en
water en vluchtelingen, die
werden teruggestuurd, dat
hebben we eerder meege
maakt. Soetendorp over ge
loof en blijheid: „Ik mis wel
vaak de humor in de kerken.
Als ik thuis niet lach, met
een zuur gezicht aan tafel zit
omdat er iets niet geluk is of
zo, zeggen mijn kinderen:
zuurpruim, we zullen je eens
een mop vertellen. Tijdens de
viering van de vreugde der
wet dansen we achter de
tora, samen met ouders en
kinderen. Ik kan me niet
voorstellen dat er zo achter
de statenbijbel wordt aange-
danst". Ook de Tijd heeft het
over de (on)betrouwbaarheid
van het CDA. Een mening:
deze praktijk van het kabinet-
Van Agt bewijst dat PvdA en
WD voor het CDA zeker
geen lood om oud ijzer zijn.
Moet hiermee in een volgende
smaaknota maar eens defini
tief worden afgerekend, dan
kunnen de kiezers zich bij
een volgende gelegenheid ook
met een betere smaak in de
mond bij de verkiezingen uit
spreken. De Femis Bank in
Baarle Nassau-Hertog krijgt
een stormloop te verwerken
van mensen die spaarbewij-
zen aan toonder willen heb
ben, nu die door CDA drei
gen verloren te gaan. Direc
teur van de Femis Bank:
„Zwart geld is misschien wel
onmisbaar geworden in onze
economie. Neem de kleine on
dernemer, hij moet twee keer
zoveel verdienen als een
werknemer om netto evenveel
over te houden. Deze mensen
doen veel zwart, moeten dat
wel doen, om het hoofd bo
ven water te houden".
flnET.X'BHS
Waar blijft de knieval van het
CDA, vraagt het ELSEVIER
zich af. Antwoórd: „Mevrouw
Neelie Smit-Kroes hoeft niet
op excuses van het CDA te
rekenen". Elsevier onthult ook
een vertrouwelijke energieno
ta van de minister van Eco
nomische Zaken, Van Aarden-
ne. Het rapport zegt: „Zonder
grote inspanningen zal ons
land in de toekomst kwets
baarder worden dan is ge
wenst". Wat die „grote in
spanningen" zijn, laat de be
windsman van Economische
Zaken in het midden. In zijn
energienota zal men er al
thans tevergeefs naar speu
ren, zegt Elsevier. De consu
ment is overigens weer wel
het kind van de rekening. De
„levende doden", noemt Else
vier de bootvluchtelingen in
het Maleisische kamp Pilau
Bidong. Op iets meer dan een
vierkante kilometer zijn daar
meer dan 42.000 bootvluchte
lingen samengeperst Tot sep
tember vorig jaar was Pilau
Bidong een onbewoond exo
tisch eiland omringd door een
zee van stilte met witte stran
den en wuivende palmen.
Vandaag is het overwoekerd
met mensen in nood, een ei
land gehuld in een walm van
urine en rottend leed. Aan de
stranden spoelen de gezwollen
lijken aan van vluchtelingen,
die het leven lieten op hun
tocht van Vietnam naar de
vrijheid. Elsevier wijdt ook
veel aandacht aan Schevenin-
gen, dat zijn oude luister aan
het herwinnen is.
Van NIEUWSNET'S voorpagi
na lacht Jan Terlouw de lezer
toe. Terlouw vindt overigens
dat het kabinet zich té weinig
van de Kamer aantrekt „Het
uitlekken van de CDA-flirt
met de PvdA is geen toeval",
vindt het blad. Het conclu
deert: „Des te meer vrijheid
het CDA wenst des te min
der gebonden achten de libe
ralen zich aan hun partners.
Nog een paar van dif soort
rellen en ze kunnen weer ge
woon zichzelf zijn". De zigeu
ners krijgen ook ruim aan
dacht De Nederlandse rege
ring besloot in oktober 1977
450 buitenlandse zigeuners te
legaliseren. Maar de meeste
gemeenten willen hen niet
huisvesten en nog zijn alle zi
geuners niet onderdak. De
•bootvluchtelingen, de strijd
van Carter, de vakantiesprei
ding, het kermis- en pretpark-
wezen en nog veel meer on
derwerpen deze week in
Nieuwsnet
