ederlandse kampioenschappen
iet heel varken als inzet
n maar afwachten wat
oop Zoetemelk doet)
Noordwijk in
Stedenspel
van NCRV
Sweelinck op bezoek in Leiden
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
.^P/REGIO
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 11 JUL11979
NOORDWIJK Zoals wij
onlangs reeds meldden is
Noordwijk uitgenodigd om
deel te nemen aan het Ste
denspel van de NCRV, dat
deze omroep ter gelegenheid
van haar 55-jarig bestaan or
ganiseert. Er komen in het
seizoen 1979-1980 zeven 'life-
uitzendingen en daarin ko
men 21 december Noordwijk
en Coevorden tegen elkaar
uit
Inmiddels is omtrent de in
houd van het spel wat meer
bekend geworden. Het wordt
een schakelprogramma, aan
gezien het spel zich op drie
lokaties afspeelt. Het sportie
ve gedeelte vindt plaats in de
Rijnhal te Arnhem en verder
in de gemeentehuizen van de
deelnemende gemeenten, waar
raden van wijze mannen en
vrouwen worden geïnstalleerd.
Deze raden krijgen moeilijke
vragen over zware onderwer
pen te beantwoorden. Zij
staan onder voorzitterschap
van de burgemeesters en kun
nen zich laten ondersteunen
door zelf te kiezen specialis
ten.
De spelletjes worden in de
Rijnhal afgewerkt. Vroeger
bij Spel zonder Grenzen ge
beurde dat buiten, maar dat
gaf teveel problemen, vooral
wat het weer betreft Dick
Passchier presenteert het ge
beuren vanuit de Rijnhal,
waar Barend Barendse het
sportieve gebeuren zal bege
leiden. In de gemeentehuizen
verzorgen Tanja Koen en Ju
dith Bosch de presentatie. De
beide gemeenten, die de
meeste punten weten te verza
melen, spelen aan het eind
van het seizoen nog een fina
le-spel. Elk programma duurt
negentig minuten.
De voorbereidingen voor het
Noord wijk se aandeel in. het
Stedenspel beginnen na de zo
mervakanties. Daarvoor zijn
straks tien wijze mannen en
vrouwen nodig en een team
van twintig sportmensen.
Mocht iemand nu al goede
suggesties hebben, dan kan
hij of zij zich in verbinding
stellen met de heer Hoeve-
naars, op het gemeentehuis,
telefoon 19230, toestel 142.
Greep uit
etalage
LEIDEN Bij een juwelier
aan de Maarsmans teeg is gis
teren in de loop van de mid
dag een greep in de etalage
gedaan. De diefstal werd be
merkt nadat drie mannen de
zaak hadden bezocht
Gestolen werden twee plaa
tarmbanden en enkele gouden
ringen. De sieraden vertegen
woordigen een waarde van
ongeveer 1750 gulden.
Aanrijding
Sparrenlaan
KATWIJK - Een 17-jarife
bromfietser is gistermiddag
gewond geraakt bij een aan
rijding op het Katwijkse
kruispunt Sparrenlaan/Den-
nenlaan.
De bromfietser verleende
geen voorrang aan een 18-ja-
rige automobilist uit Katwijk.
Hij moest met een dubbele
beenbreuk worden opgeno
men in het Leidse Diaconnes-
senhuis.
Vuurwerk trok
veel bekijks
Het op hoog peil staande
knal- en kleurenspel trok
enorm veel bekijks. Na elk.
stuk of veelkleurige sterren
spuwende vuurpijl klonk een
duizendvoudig bewonderend
„Oh", „schön" of „wunder-
bar". Er volgen nog twee
vuurwerken en wel 24 juli en
7 augustus.
wanneer er in Leiden iets gerepa
reerd of gekeurd moet worden aan
orgel of beiaard, laat men meester
Philips van Velsen komen; maar
neen: men kiest voor Sweelinck wan
neer de muzikale scholing van Jan
Pieterszoon van Rhynsburch, leerling
en vervanger van Schuyt sinds 1614,
afgerond moet worden. Volgens de
auteur van „Sleutelstad-orgelstad"
moet ik de familienaam als „Van
Reinsburch" schrijven, maar omdat
de wieg van de familie in het dorp
Rijnsburg stond en zij naar die
plaats zijn gaan vernoemen, geef ik
de voorkeur aan de schrijfwijze uit
de Gouden Eeuw: Van Rhijnsburch.
Jan van Rhijnsburch is zo'n twintig
jaar wanneer hij eerst voor een half
jaar en dan nog eens voor drie
maanden naar Sweelinck gaat voor
onderricht. Op een andere plaats is
sprake van een heel jaar les van
Sweelinck en om dat raadsel op te
lossen, komen de kerkrekeningen ons
heel vriendelijk te hulp.
De penningmeester van de Neder
lands Hervormde Gemeente tekent in
de jaarrekening over 1617 op, dat hij
op 24 juli een bedrag van f 72.85
heeft neergeteld „over het tuisleggen
van mr. Jan Pietersz., organist van
Amsterdam". Hij heeft dat bedrag
uitbetaald aan de eigenaar van „de
Hoorn", een herberg tegenover het
Stadhuis, in het pand om de hoek
van de Wolsteeg waar Hans Vink te
genwoordig winkelt. Iemand uit 1979
schrikt niet bij het horen van zo'n
bedrag voor logieskosten, maar de
kerkmeesters anno 1617 zullen zich
doodgeschrokken zijn, want uit ande
re rekeningposten weten we, dat een
dagverblijf in die herberg aan de
Breestra at inclusief alles neerkwam
op f 1,40. Wanneer we dat bedrag op
het totaalbedrag delen, komen we uit
op een verblijf van 52 dagen.
Wat moest Sweelinck 52 dagen in
Leiden doen? Kijken hoe de orgels
waren? Dat heeft hij ook gedaan,
want we zien in de laatste dagen van
zijn verblijf de orgelmaker naar Lei
den komen. Kwam hij spreken met
zijn uitgever over een heruitgave van
zijn Psalmen? Misschien, maar voor
al die dingen heb je geen 52 dagen
nodig. Ik zal u niet te lang bezig
houden met vragen: volgens getuige
nis van een jongere broer van Jan
van Rhynsburch (Pieter, die vanaf
1618 tot 1650 stadsbeiaardier zou
zijn) kwam Sweelinck naar Leiden
om les te geven. Hij zelf heeft daar
ook van geprofiteerd, schrijft hij la
ter aan het Stadsbestuur. Maar
Sweelinck kwam primair naar Lei
den om Jan van Rhynsburch aan de
bron van zijn dienstwerk, het orgel
van de Pieterskerk, de laatste kneep
jes van het vak bij te brengen op
kosten van Kerkmeesteren. Dat ver
blijf te Leiden in 1617 is nieuw in de
Sweelinckbiografie en alleen groots
onderzoek naar eventuele andere les-
reizen van de organist/componist zal
kunnen bewijzen of dat gewoonte
was om in een stad zoveel tijd te
spenderen voor het op gang brengen
van een nieuwe stedelijke muziekcul
tuur, zoals in dit geval in Leiden
aanwijsbaar is. Hoe het ook zij:
Sweelinck kwam op bezoek in 1617;
anno 1979 kunnen we dat zelfs van
het Holland Festival niet meer zeg
gen!
SPRIET GAAT WEER OVER DE RIPSE AKERSLOOT
Wim Colijn nodigde alle eerste
klasgenoten op z'n 50 ste verjaardag
?%pgin augustus loopt, wat
j|||g ik: rent men er weer
|É|er, in Rijpwetering. Op
s^ptigatie van 34-jarige
Ipper Henk Zonderop, de
pordouwer en durfal die z'n
'1st niet kan vinden er: zich
eeds weer voor elk
laatselijk goed doel inzet.
eawel, het worden de
ederlandse
ampioenschapper»
prietlopen. Alweer voor de
>sde keer, ten bate van de
as van het actiecomité
KSV „Roac", die vóór de
jisie nog bestond uit de
parte voetbalverenigingen
Rijpwetering en Oud Ade.
hjferik Zonderop zat
^stermiddag in zijn tuin
nakantie te houden toen hij,
ver zwembroek, de eerste
^nkondiging van het
iarli j kse gebeuren gaf.
ongens, dat wordt weer een
aeipestand van de eerste orde.
ge Alleen deze keer heb ik er
dtampioenschappen van
en niet meer
in lationale. Wat het verschil
eoiou precies helemaal is weet
k niet, maar ik dacht dat
iets was voor
dpdereen, of is dat niet zo?
elk geval heb ik nu m'n
reglement en dan
Veoeven anderen niet bij me
id ian te komen of ik ook
oiets voor hun wil doen.
)aar kreeg ik wat van, in
iet verleden. Ieder jaar
vordt het drukker. Op 5
lugustus verwacht ik zo'n
tleine vierduizend
ioeschouwers. Een kleiner
ïantal heeft vorig jaar in een
aaar uur tijd 3100 gulden
baar gaan we weer:
over 17 meter
[Akersloot bij de Pastoor v.d.
in de Rip. Of het
tas5 augustus zal worden staat
helemaal nog niet vast, want
een keer of zes (dat is dan
H&én keer meer dan er
zijn
scfeeweest, heb ik uitgerekend,
paar Henk vertelde het me)
moest de spriet ingehaald
worden omdat de regen de
boel bedierf. Henk Zonderop:
r,wat een ellende, die regen
steeds. Het moet nu maar
eens uit zijn met dat
uitstellen. Ik wil nou wel
Dnfeens een keer goed weer
;r<hebben. Uitstellen betekent
déiieuwe reclamebiljetten laten
en Meta de Vries van
nede radio waarschuwen, dat
ieihet niet doorgaat. Snotver, ik
tkri jg daar wat van, wil je
widat wel geloven?"
t
Henk Zonderop en het varken dat wordt uitgereikt aan de beste sprietloper.
Maar voorlopig houden we
het op zondag 5 augustus, als
de bouwvakkers weer thuis
zijn. Om de Nederlandse
zaak op de denneboom nog
aantrekkelijker te maken,
komt Zonderop met een heel
varken aanzetten. Vorige
keer was het nog een halve
zeug, maar ditmaal heeft het
vleesverwerkend bedrijf van
ene Jan er een heel beest
tegenaan gegooid. Tussen
twee haakjes, ik hoor van
Zonderop, dat bij Jan in de
buurt, aan de Produktieweg
in Zoeterwoude-Rijndijk, de
kameel weer staat. „De
kameel" huisde geruime tijd
geleden in de voortuin van
de familie aan de Leidse
Rijnsburgerweg en werd
herhaaldelijk ontvreemd,
waarvan in deze kolommen
dan melding werd gemaakt.
Het stenen onding bevindt
zich dus nu in
produktiekringen zonder de
kans te lopen dat er gehakt
van hem wordt gemaakt. De
kameel is ook hier al een
paar keer gestolen, maar
steeds weer terugbezorgd.
Nu ter zake. Zondag 5
augustus zal de jeugd om
twaalf uur weer het spits
afbijten en de ouderen
kunnen vanaf een uur of
twee in de Akersloot duiken
of over de hele spriet moeten
zien te komen. Henk
Zonderop: „ze zijn weer
volop aan het oefenen hier.
Het wordt niet als een grapje
opgevat, want uiteindelijk pik
je zo even 500 gulden mee
aan premies en een varken
van een dikke honderd kilo
en die kost algauw
vierhonderd piek. Het is in
feite een hele familiekliek die
elkaar de eer betwist en
gezamenlijk fanatiek aan het
oefenen is geslagen: Piet van
Zeil, de koster, Ton
Duiven voorde, Hans van der
Pouw Kraan die almaar
blijft winnen en er in drie,
vier seconden als een gek
overheen tuft Bij de dames
was het verleden jaar de
Rotterdamse Joke
Timmermans die haar
wisselbeker verdiende.
Misschien is ze weer van de
partij".
In 1978 waren er 120
deelnemers. Dat worden er
nu wel meer, verwacht
Zonderop. „Men gaat het
evenement landelijk kennen.
Overigens laat ik de
sprietlopers deze keer met
een serveerblad met bekers
over de boom lopen; dat
houdt de vaart er een beetje
uit Nee, de stam insmeren
doen we al een tijd niet
meer, dat zou
levensgevaarlijk zijn. Vorig
jaar zijn we wel lang
beziggeweest. Om 7 uur was
ik pas klaar, man, dat doe ik
niet meer. Het moet leuk en
aardig wezen, maar het mag
niet ontaarden in gezeur".
Henk Zonderop verstrekt
desgewenst inlichtingen over
het plaatsen van
reclameborden. Of ik dat
even in het stukje wilde
verwerken. Henk is te
bereiken via telefoonnummer
01712 - 8076, Rijpwetering.
Een ander Rips chapiter is
Tour-vedette Joop Zoetemelk,
„de beste coureur van ons
land", die naar Frankrijk
verhuisde maar nog steeds
vele harten in Rijpwetering
sneller doet kloppen als hij
op de pedalen gaat staan. De
Rippers willen hem weer
gaan vieren als overwinnaar
van de Tour de France.
Zonderop bereidt zich
mentaal dan ook al voor op
een happening, „alleen die
Joop is een onberekenbare
man; vandaag kan ie op een
kwartier gereden worden en
morgen haalt ie de zaak
weer tactisch in. De Rip
blijft stapelgek op z'n Jopie.
Als Zoetemelk over een paar
weken wint, is het dorpshuis
hier te klein. Dan wordt het
groot feest. Maar ja,
voorlopig is het afwachten.
We zetten nog niks in elkaar,
daar is het een te onzekere
aangelegenheid voor. Als het
een klapperd wordt, rouwt
het dorp ook. Wint ie ruet,
dan wint ie niet. Een tweede
plaats wordt nooit geteld,
dan mag je het wel vergeten,
ook al is Joop een
wereldtopper op de fiets. We
gunnen het 'm echt, dat Joop
een keertje wint; hij is nog
sympathiek ook. Er gaat
weer een bus vol Rippers
straks naar de finish in
Parijs
Wim Colijn uit Hoogmade is dezer dagen
vijftig jaar geworden. Goed, er zijn
dagelijks velen die Abraham zien, maar
bouwvakker Colijn heeft er een heel apart
feestje van gemaakt. Hij nodigde alle
jongens uit die bij hem in de eerste klas
van de lagere school hebben gezeten. Met
z'n allen trokken ze naar de voetbalkantine
van MMO in Hoogmade, aten er lekkere
hapjes en dronken elkaar broederschap toe
of brachten minstens een heildronk uit op
de hereniging. De knapen hadden elkander
vaak in zo'n veertig jaar niet meer gezien
en dan heb je veel te vertellen.
„Toen ik 48 werd dacht ik: als ik de 50
haal nodig ik al m'n klasgenoten uit en geef
een feest in de kantine. Dat is dan
gebeurd. Ik had een dikke vijftig mensen op
bezoek, familie ook, personeel van
scheepbouwerij hier en dan die jongens van
vroeger. Bij broers en zusters was ik ruim
van tevoren langs geweest om aan de
adressen van iedereen te komen. Op één
na, dat was Joop Ruigrok, heb ik alle
tweeëntwintig bereikt Zes konden niet
komen, maar toch knap, vind ik, van die
zestien die wel kwamen. Het was weer
eens wat anders, hè
De knapen van weleer kwamen uit
Hazerswoude, Rijpwetering, Koudekerk, één
uit West-Friesland en een stuk of wat hier
uit Hoogmade. Maar dat was nog niet alles,
want Wim Colijn had ook aan de
voormalige leerkrachten gedacht En zo
waren er ook meester Krijger uit
Leiderdorp die nu 70 is, en de juffen Borst
uit Wassenaar en Omzigt die ook hun
staat van dienst alweer een tijdje achter
zich hebben. „Juffrouw Omzigt kwam een
weekje eerder bij me langs, want ze zou
met vakantie gaan als de reünie gehouden
werd", aldus vrijgezel Wim Colijn, die het
een prachtfeest gevonden heeft, „daar kun
je op terugkomen, werkelijk waar. Iedereen
vond het een geweldige sfeer en voor
herhaling vatbaar, vonden ze allemaal
zonder uitzondering. Dus het volgend jaar
weer? Nou, dat zien we dén wel weer. Het
is een latertje geworden. Om een uurtje of
kwart voor 3 waren de laats ten vertrokken.
Er is menig kratje pils verorberd, ja dat
wel. Maar wat wil je; zo'n bijeenkomst van
ouwe jongens uit je jeugd maak je niet
vaak mee".
Vrijgezel Colijn heeft genoten van het feest met zijn oud-klasgenoten.
REPEN UIT DE
iEIDSE
IUZIEK-
1ESCHIEDENIS
%EIDEN In de wereld der Neder-
ndse muziek heeft de naam „Swee-
a)nck" een magische klank. Wanneer
"iet zou komen, zouden organisten en
muziekhistorici bij het noemen van
lie naam graag deftig hun bonnet
jfnemen, zoals vroeger de priesters
h een plechtige drieheren-mis deden
Xyanneer het koor de naam van
:hristus zong.
"Vat is dat toch, dat namen van som-
hige componisten als het ware tot
~ie eer der altaren verheven kunne
vorden, terwijl andere toondichters
[el/s de schijn van die muzikale hei
ligheid nooit bereiken? Daar bestaan
-ieel interessante theorieën over. Vast
>taat, dat SweeUnck in de vorige'
feuw ineens „omhoog" gevallen is,
joen men ontdekt had, dat hij via,
i'ia, via iets met Bach te maken had
\&ehad. Sweelinck is via een achter
deur tot belangrijk componist ge
bombardeerd nadat men Bach had
herontdekt. Zonder twijfel heeft de
Amsterdamse organist/componist
Schitterende muziek gemaakt, maar
pat hebben tijd- en landgenoten van
Tiem ook gedaan en toch bleven die
JJaatsten onder stolpen vol vergetel-
Tieidsslo/ staan. Inderdaad: het kan
i vreemd lopen in de wereld.
Zou Sweelinck zo beroemd geworden
Pjn, wanneer hij organist in Barw-
pardswaarderNoordscharwou of
ypoejanverwellesluis was geweest?
Stellig niet, want in het muziekleven
Tan de Nederlanden na de beelden-
Stormen tellen alleen de grote steden
jnee. Leiden is zo'n stad; Amster-
~nam, HaarlemDelft, Dordrecht of
"Gouda ook. Ik noem niet alle steden,
want dit is geen herhalingscursus
Aardrijkskunde! In die steden leeft
een eigen muziekcultuur en in die
muziekcultuur hebben de organisten
een eigen functie. Zij bepalen het
aanzienvan het plaatselijk muziekle
ven, aangezien hun inbreng de groot
ste is. Zij ook zijn het, die les geven
aan komende organisten en zangers.
Alle toetsinstrumenten zijn hun terri
torium (daar hoort oók de beiaard
bij) en wie wat dan ook in muziek
bereiken wil, zal met dat klavier
moeten beginnen. Wanneer de orga
nist sterft of anderszins niet in staat
is om onderricht te geven, moeten
aankomende musisi hun toevlucht
nemen tot studiereizen naar elders.
Jan Pieterszoon Sweelinck gaat van
uit Amsterdam in de leer bij Lossy
in Haarlem; Cornells Schuyt trekt
vanuit Leiden zelfs naar Italië voor
scholing. En die scholing elders geeft
dan weer de zekerheid, dat later het
plaatselijk muziekleven bloeien kan
en bloeien zal.
We zien het belang van zo'n stedelijk
organist misschien het best, wanneer
hij aan de stad ontvalt; dan is „de
vaste burcht" weg en dan wordt er
een bres geschoten in het plaatselijke
muziekleven. Die bres probeert men
dan te helen door steunpilaren voor
de toekomst onderwijs te laten vol
gen bij meesters in andere steden.
Bij de dood van Cornelis Schuyt op
9 juni 1616 is Sweelinck in Amster
dam een onderwijsautoriteit met ze
kere faam. Het zou meer voor de
hand gelegen hebben, dat men in
Leiden aan de bel zou trekken bij
Philips van Velsen in Haarlem, want
