Onkel Brasig houdt iedereen te vriend
TERUGBLIK
Driest drama in
de Vlaamse mens in
„Zomer te Zilverberg'
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
TELEVISIE VANAVOND
De Belgische schrijver Louis Paul
Boon, onlangs overleden, had zijn
antwoord klaar toen hem eens
werd gezegd, dat hij eerder en
meer erkenning voor zijn werk
zou hebben gekregen, als hij zijn
personages wat minder Vlaams
had laten praten. Hij zei: „In de
Vlaamse mens schuilt veel dra
ma. Dat haal ik er uit als ik ze
netjes Nederlands laat praten".
Ongeveer dezelfde motieven mogen gelden
voor de Vlaamse tv-makers. We zagen van
hen de laatste tijd nogal wat werk op het
Nederlandse net. Bepaald geen benepen of
burgerlijk beelddrama, maar een weergave
van wat werkelijk in het leven kan spelen,
en dit dan zo verteld of zichtbaar ge
maakt, dat de gebeurtenissen elkaar ver
sterken, de onvermijdelijke afloop suggere
ren of zichtbaar aantonen.
In het ene tv-spel van Belgische bodem
lukte dit beter dan in het andere. In „Zo
mer te Zilverberg", vanavond op Ned. I
om 21.55 uur, ziet men al die eisen, die
aan een doorwrocht beeldwerk moeten
worden gesteld, in een juiste verhouding
op elkaar afgestemd. Op deze wijze ont
stond er een noodlotsdrama rond een in
het nauw gebracht meisje, dat zo en niet
anders af kon lopen.
Men kan zich afvragen waarom niet eerder
meer Belgisch tv-werk naar ons land ver
huisde, temeer waar er al jaren een cultu
reel akkoord tussen beide landen bestaat
met als doel uitwisseling van creatieve uit
ingen. Van hogerhand worden hier nogal
wat geld en goede bedoelingen tegenaan
gegooid, maar veel zoden zette dit zelden
aan de dijk. Men kan dit ook niet force
ren. Dit soort zaken moet van nature
.groeien. Wat de tv-mensen betreft is dit
duwtje in de rug wel degelijk nodig ge
weest. Men liep in Hilversum te gemakke
lijk aan Belgische tv-producties voorbij,
overwegend toch wel uit de opvatting het
zelf beter te kunnen. Nou, en dat viel nog
al eens tegen. En als de BRT al besloot
om Nederlands tv-werk op het eigen
scherm te brengen, dan had dit minder
met de kwaliteit te maken dan met het be
perkte Belgische budget, waarvan de Waal
se tv de helft opslokt. De verhoudingen in
de uitwisseling kwamen zodoende volko
men scheef te liggen, al werden de Neder
landse omroepen uit financiële nood dik
wijls gedreven tot co-producties met de
Belgen. Dit leidde niet altijd tot het gewen
ste resultaat, artistiek noch geldelijk. Het
was allemaal toch duurder en moeilijker
dan men dacht. Samenwerking en uitwisse
ling zouden hiermee zijn blijven liggen,
ware het niet, dat de BRT er bij 4e Hil-
versumse omroepen sterk op is blijven
aandringen om de Vlaamse tv-producties
serieus te nemen, omdat deze gaan over
mensen uit hetzelfde taalgebied. Tot op he
den hebben NOS-tv en VARA-tv daarin de
beste beurt gemaakt door te kiezen voor
„In natura", „Ons klein paradijs", „De on
weersvogel" en het binnenkort uit te zen
den stuk „De dag dat het kampioenschap
van België werd verreden", dat in de wie-
lerwereld speelt.
Rients Slippens, hoofd tv-drama VARA,
zelf een zuiderling met een wat gemakke
lijker toegang tot de zuidelijke levensaard
dan de bovenmoerdijkers, die bovendien
Neerlandicus is met aanzienlijke kennis
van de Vlaamse literatuur, stelde al eens
eerder, dat alles wat Vlaams is te gemak
kelijk door Nederlanders wordt afgewezen.
Zo wordt bijv. de Vlaamse literatuur als
tweederangs beschouwd naast de Neder
landse letteren. Dat dit ten onrechte is,
kan men vaststellen aan de hand van wat
er de laatste tientallen jaren aan moderne
literatuur uit België naar boven is geko
men. Als we dit verwaarlozen snijden we
een stuk culturele zelfkennis af.
Die fout mogen we aangaande de tv niet
maken. Als op tv-gebied in België hetzelf
de verschijnsel zich voordoet als in de lite
ratuur, dan heeft het zin die zaak in het
oog te houden. Zonder dit zou „Zomer te
Sien Eggers in de rol van Louise: gedweeë goedgeefsheid die drama in een
Vlaams meisje oproept
Zilverberg" misschien nooit op onze scher
men verschenen zijn en dan zouden we
iets hebben gemist.
Het verhaal mag oudmodisch lijken. Het is
gesitueerd in een Vlaams dorp zo'n dertig
jaar geleden en gaat over een meisje, dat
zich laat ringeloren door een paar oude
dames. Mentaal geraakt zij daardoor der
mate aangeslagen, dat er ongelukken van
komen.
De rol van dat meisje wordt gespeeld door
Sien Eggers. Zij heeft meer dan een
hoofdrol. Het speelt zich in haar af, zoals
de novelle van Paul Lebeau heeft gewild,
waarnaar Walter Merhottein het script ver
vaardigde. Regisseur Peter Simons richt
zich daar ook naar, houdt haar steeds in
het beeld en tast haar zielstoestand af in
elk stadium van deze noodlottige geschie
denis. Sien Eggers zet haar spel helemaal
naar deze regie-opvatting. Het probleem
begint bij haar en eindigt bij haar. De
mensen om haar heen houden het verhaal
alleen maar op gang, hebben er slechts
een aanvullende functie in. Ook al bepalen
zij door hun manier van doen het lot van
het meisje, in het tv-spel Louise geheten,
in wezen roept het meisje het leed over
zichzelf af.
Kinderverzorgster Louise, een meisje uit
Antwerpen, treedt in diensat van drie oude
dames, van wie er één ongeneeslijk ziek is
en later ook sterft. Louise aanvaardt het
baantje die zieke dame te verzorgen als
een verpleegster en op aanwijzingen van
de huisarts. Zij is tegen dat werk niet op
gewassen, omdat zij ervan walgt, het ver
zorgen en schoonhouden van een zieke
oude vrouw. Zij bijt zich er nochtans in
vast, omdat de zieke vrouw, die zich erg
verwaarloosd voelt door haar zure zusters,
zich sterk aan Louise gaat hechten. Zij
tast het meeleven van Louise letterlijk af.
Die zieke vrouw wordt door de zusters in
het dorp verborgen gehouden omdat haar
ziekte als een schande wordt beschouwd,
gevolg heet te zijn van een vroegere mis
stap, zwangerschap en mislukte abortus.
Als dochter van een van oudsher gegoede
familie moet zij die schaamte in lijden en
in stilte dragen, tot op het onmenselijke af.
Onder soortgelijke druk komt Louise te
staan. Om te voorkomen, dat zij in het
dorp over haar werk en over de zieke
vrouw vertelt, is het haar verboden het
huis te verlaten. Zij mag niet verder ko
men dan de tuin. In de opvatting van de
oude dames loert buiten de heg het ge
vaar. Dit blijkt letterlijk het geval in de fi
guur van een studerende boerenzoon, die
het gefrustreerde meisje het hof gaat ma
ken en haar tenslotte met geweld neemt
Op het moment, dat de zieke vrouw sterft
én ten grave wordt gedragen, moet Louise
voor zichzelf vaststellen, dat zij hetzelfde
levenslot zal moeten dragen als de zieke
vrouw die zij verzorgde en haar op het
ziekbed toevertrouwde in haar (Louise)
zichzelf te herkennen.
Een even triest als soms driest drama dat
vele sterke scènes telt, maar vooral over
tuigend overkomt door de samenhang tus
sen die scènes, waarvan er niet éen gemist
kan worden, omdat deze ofwel de voort
gang van het drama in beweging houden
dan wel de innerlijke toestand van Louise
laten zien. Hierin ging de regie zover, dat
zij de details aftast van houding, van de
beweging van de handen, de oogopslag of
uit mismoedigheid verrichte, schijnbaar
minder terzake doende handelingen.
De bijrollen in deze tv-productie worden
goed bezet, maar bovendien afgemeten ge
regisseerd.Zij komen niet meer in beeld
dan strikt noodzakelijk lijkt om bij te dra
gen tot het onheil dat over Louise wordt
afgeroepen.
Dat onheil wordt niet door haar omgeving
bepaald, maar door haar eigen geaardheid,
haar gedweeë goedgeefsheid, die anderen
ertoe verleidt meer van haar te verlangen
dan zij te geven heeft. Zij protesteert daar
tegen niet openlijk, wel als zij alleen is in
machteloze woede. In haar zien we hoeveel
drama er in de Vlaamse mens zit. De tv-
kijker die niet vertrouwd is met de Vlaam
se litaratuur kan dit vanavond op het
scherm alsnog gewaar worden.
In de serie volksvertellin
gen van het Noordduitse
Rlatteland, die door de
CRV wordt uitgezonden,
speelt Zacharias Brasig te
hoofdrol. Hij is een rent
meester uit Mecklenburg,
die door iedereen om zijn
rondborstig karakter en
milde humor Onkel Bra
sig wordt genoemd. In de
aflevering van vanavond
wil hij nulp bieden aan
zijn vriend Hawermann
en diens dochtertje Luise.
Het blijkt echter dat fa
milieleden niet altijd
vrienden zijn.
Ned.II, 19.25 uur.
Lauenstadt
In de serie „Bureau Lauen
stadt" krijgt commissaris
Zapf zijn twijfels of het wel
een echt auto-ongeluk is als
blijkt dat de remsporen niet
direct leiden naar de plaats
van het onheil.
Ned.1,18.59 uur.
Voorwaarts
In de tweede aflevering van
„Voorwaarts en niet vergeten"
zien we onder wat voor om
standigheden de arbeiders in
de vorige eeuw moesten wer
ken.
Ned.1,19.50 uur.
Duke Ellington
De VARA zendt een show uit
waarin de in 1974 overleden
jazzmuzikant Duke Ellington
door een groot aantal be
roemdheden als Count Basie,
Ray Charles en Sammy Davis
jr. muzikaal wordt herdacht.
Ned.1,20.30 uur.
Professor
Vreemdeling
Professor Vreemdeling moet
haast maken met zijn onder
zoek naar een sprekende
plant want er zijn kapers op
de kust.
Ned.II, 18.59 uur.
James Herriot
James en Siegfried ondervin
den dat steeds meer veeboe
ren hun eigen veearts spelen.
James is echter te veel in de
wolken om er zich druk over
temaken.
Ned.II, 20.27 uur.
Lucy's fantasie slaat op hol
als zij tijdens een bioscoop
voorstelling een mysterieuze
figuur ontdekt.
Ned.II, 21.15 uur.
Kerkepad
James Herriot is in de wolken. Hij gaat binnenkort
trouwen.
„Kerkepad '79" gaat op ont
dekkingsreis door Brabant en
Drente.
Ned.II, 22.10 uur.
Danny Kaye zat zaterdag in
huiselijke plunje bij Sonja
Barend. Omdat hij zich in dit
land thuisvoelt, zei hij, had
hij zich gekleed in een ge
makkelijk zittende dracht
Dat paste bij elkaar. De ca
mera liet het allemaal goed
zien, tot en met de fraai
opengewerkte schoenen. Dat
zijn vader kleermaker was,
kwam aldus ook vanzelf ter
sprake. Danny zat niet in de
Goed Nieuws Show alleen om
complimenten te maken. Hij
kwam spreken namens Uni
cef. En daarin toonde hij zich
weer een voortreffelijk am
bassadeur, die rad van tong
hoofd- en bijzaken van dit
nobele werk wist te scheiden.
Hij werd daarbij ondersteund
door een film, die wat moei
zaam van start ging en
Danny al deed uitzien naar
een Belgisch technicus om het
malheur te klaren, daarmee
bewijzend ook op de hoogte
te zijn van onze lokale plage
rijen. Sonja beperkte zich in
hoofdzaak tot luisteren, zodat
haar show dit keer wat een
zijdig uitviel. Maar je moet
van heel goede huize zijn wil
je deze menslievende komiek
slagvaardig partij kunnen ge
ven. Danny meende dat een
Jaar van het Kind veel te
schamel was. Elk jaar be
hoort het Jaar van het Kind
te zijn. In de tekst van de
rechten van het kind had hij
wel veel mooie woorden ge
vonden, het belangrijkste
woord, liefde, was hij er niet
in tegengekomen. Het zat hem
niet in gewichtige papieren,
meende hij, maar in de men
taliteit waarmee goede bedoe
lingen in de praktijk worden
gebracht. Niemand bracht er
natuurlijk een kwaad woord
tegenin. En zo kon Danny ge
heel op eigen kracht ongeveer
een uur volmaken.' Misschien
hadden sommige kijkers het
geheel graag wat opgefleurd
gezien met zijn onnavolgbare
fratsen. Die bleven nu voor
behouden aan enkele flitsen
uit oude films,
Wibo TV hief in Aktua een
vermanende vinger op naar
de heer Steenkamp, die zijns
inziens hier diende te zijn nu
het weer rommelde rond het
CDA. Neel Smit-Kroes was
weliswaar ook niet onder zijn
gehoor, maar die wilde hij
wel het voorrecht van het
zwijgen gunnen. Het leek mij
een flauwe uitvlucht in een
tekortschietende aktualiteit
Rechten van het kind en in
het algemeen van de mens
waren dankbare troeven in de
plaats van urgentere informa
tie. Een gezin met vier
groeiende kinderen wilde er
nog een Vietnameesje bijheb
ben en zag zich daarin ge
dwarsboomd door het moei
zaam werkende apparaat van
de adoptie. Zo kon je alle ar
gumenten naast elkaar horen.
Ook met zijn volgende onder
werp bleef Aktua in de peri
ferie van datgene waarnaar
vooral uitgekeken zal zijn,
iets over de coalitiestrubbelin
gen. Dat onderwerp ging over
Grieken die uitgeweken Bul
garen over de grens zetten,
gecompleteerd met een kijkje
bij het Amerikaanse voetbal.
Een nogal tegenvallende aktu-
aliteitenrubriek dus.
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor slechthoren
den
18.50 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
VARA
18.59 Bureau Lauenstadt, TV-
serie (De compagnon)
19.50 Voorwaarts en niet verge
ten, afl.2
20.30 In memoriam Duke Elling
ton, show
NOS
21.37 Journaal
VARA
21.55 Zomer te Zilverberg, TV-
spel
NOS
23.00 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Nieuws voor slechthoren
den
18.30 Tour de France (etappe
Rochefort-Metz)
18.55 Journaal
NCRV
18.59 Prof. Vreemdeling, jeugd
serie, afl.5
19.25 Onkel Brasig, TV-serie,
afl.3
NOS
20.00 Journaal
20.27 James Herriot, TV-serie,
afl.9
21.15 Lucy en mr. Mooney, TV-
serie (Lucy en de dubbel
spion)
21.40 Hier en Nu
22.10 Kerkepad '79, afI.6
Socutera
22.30 Brandwondenstichting
NOS
22.45 Journaal
DUITSLAND 1
10.35 Tour de Franco. 18.50 Jour
naal. 19 Drel Damon vom
Grill. 19.25 Eino amerikanl-
sche Familie (Angst vor Morv-
tag).
20.15 HiorundHeuto
20.45 Tip um 4tel vor 8 (Wlr ham's
22.45 Stlchwort Schulstress, satire
23.30 Tegesthemen
24.00 Unerrelchbar nah (Langt borta
och nara), Zweedse speelfilm
(1976) van Marianne Ahrne
DUITSLAND 2
18.00 Journaal. 18.10 Lassie, TV-se
rie. 18.35 Die Drehschelbe.
19.20 Achtung: Kunstdlebol,
TV-serie (Becfcmann In Ge
nua, afl.2).
20.00 Journaal
20.30 Hitparade
21.15 Wie würden Sle entscheli
(Eln Kind zu viel)
22.00 Journaal
22.20 Das Dorf an der Grenze,
film over Slowaaks gi
plaatsje tussen twee wi
doortogen
23.50 George Gruntz Jazzband
0.40 Journaal
DUITSLAND 3
WDR
20.00 Das feuerTote Splelmobll
20.25 Das Gehelmnls der w
Ma8kon, TV-serie, afl.6
20.55 Regionieuws
21.00 Journaal
21.15 Die Welt lm Krieg, afl.6
22.00 Tagebuch elner Kammen
(Journal d'une femme
chambre), speelfilm (i
van Luis Bunuel
23.35 Gefahrdete Kindhelt,
mentalre over fouten bij
ENGELAND
BBC 1
18.10 Blue Peter Compilation. 1L
Korte film. 16.40 Joum
18.55 Reporting Engli
19.20 Nationwide. 19.55
the Family.
20.20 The Dukes of Hazzard, TV
rie (Route 7.11)
21.10 Panorama
22.00 Journaal
22.25 Who, speelfilm met Elk
Gould
23.55 Devil's Music
0.20 The Years between 1919-1939
BBC 2
18.00 Open University. 19.55 I
pott, TV-serie (The Snow
slness).
20.45 Journaal
20.55 For Valour
21.10 The Waltons, TV-serie I
Grandchild)
22.00 Sing Country
22.40 Inside Story (The Catch)
23.25 Verse, worse and baby grand
23.55 Return call to brass tac^
discussie
0.05 Journaal
0.20 Heute Dl re kt
BELGIE NED.1 en 2
18.45 Barbapapa. 18.50 Ran
catch, leugdserle, afl.2. 1|
De Vijf en de verdwenen
leerde. 19.30 Kijk uit,
keerstlps. 19.35 Morg
19.45 Journaal.
20.15 Carmen de Seville, ballet
21.15 A Horseman riding by, TV+,
21.55 Inspraak '79, afl.2
22.55 Journaal
BELGIE FRANS 1
18.10 lAge en Fleur, afl.16. 11
Propos et Confidences
Raymond Rouleau, afl.2.11
Bons balsers de Bruxel
spelprogramma. 19.15 Sf
19.30 Journaal. 19.55
droits, juridische adviezen.
20.00 Les Sentiers du Monde (Ba
ladesj)
21.10 Styles (Dado)
22.00 Journaal
22.15 Chopin méconnu, concert
BELGIE FRANS 2
19.55 Fa, c'est facile A chanter,
derzangwedstrijd
20.05 Séniorama (La mort en face)
20.35 Les Rols du Sport, speellb
(1936) van Pierre CoiombiSf
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor slechthoren
den
VARA
14.00 Barbapapa
14.05 Kocka, het konijn
14.12 Mieuwenmauw
14.17 Mumbly
14.25 Popeye
14.31 Captain Caveman
14.42 Spaans geloof en bijge
loof
15.06 Voetbal, sport van de
eeuw
15.30 Jack Parnell's Big Band
NEDERLAND 2
NOS
13.00 Nieuws voor slechthoren
den
DUITSLAND 1
11.00 Journaal. 11.25 Paule Paulfin-
der, TY-film. 13 Zuschlag
belm Morgengrauen (vlaac
ties). 13.20 Umschau. 13.50
Presseschau. 14 Jouml I
17.10 Journaal. 17.15 Reltf
wege zur Kunst (Noord-GAl
kenland)
DUITSLAND 2
15.10 Tour de France (etappe f
Metz-BeHort-Ballon d'A'
17.30 Mosalk.
ENGELAND
7.38 Open University.
Direkt. V"
See-saw.
Welsh
School.
7.38 Open University. 12 IV
School. 17.50 Open Unh»*
slty.
BELGIE NED.1 en 2
15.10 Tour de France (etappe Mt:
Belfort).
BELGIE FRANS 1 e
2
HILVERSUM 1
TROS: 18.11 (S) Aktua, 18.25 (S) De
Kinderplatenbak, 18.40 (S) De blauwe
zaden (15), hoorspelserie, 19.02 (S)
Tross-Country, 20.02 (S) Zomer 'sa-
vonds, 22.30 (S) Michel en Louis.
NOS: 23.02-24.00 (S) Met het oog op
morgen. AVRO: 0.02 Radiojourn.,
0.07 (S) Pim Jacob s Platenscala,
1.02 (S) One o'clock jump, 2.02 (S)
AVRO's Service Station, 5.02 (S)
Ochtendblom.
HILVERSUM 2
(S) Musica Sacra, 20.00 (S)
muziek, 20.35 (S) Orkest met
moderne muz., 21.30 (S) Lites
maandag. Bond zonder naam: I
Causerie. NOS: 22.30 Nws, 22.4I
vakantie van Bisschop Bluijssen
sprek. NCRV: 23 25 (S) Muziek
eigentijd, 23.55 Nws.
HILVERSUM 3
NOS: 18.03 (S) De Avondspits
de Nationale Hitparade, AVRO: 1 1
(S) Het Steenen Tijdperk, 20.02
Superclean Dreammachlne, 21 .Of
Radiojourn., 21.07 (S) Negen
Jazz-show, 22.02 (S) Vierkleur, 23
24.00 (S) Blues, ballads en be
leder heel uur nieuws. 7.03
Radiojournaal. 7.10 (S)
AVRO: muziek en verkeer
sinformatie. (8.03-8.15 Radi
ojournaal). 9.03 Tekst en
Uitleg, morgenwijding. 9.13
(S) Divertimento: klassieke muz.
10.02 De zandbakshow. 10.12 (S-
MJArbeidsvitaminen. 11.02 Mijn doch
ter Mriel, hoorspelserie. 11.26 (S)
Rondom. 12 30 AVRO's Sportpanora-
ma. 13.03 Radiojournaal. 13.20 (S)
AVRO Diligence. 13.50 (S) Een mu-
ziekmiddagje. (NOS: 14.02 Radio
Tour de France) NOS: 15.02 Radio
Tour de France.
Op zondag werd er veel ge
tennist en gemusiceerd. De
NCRV bracht de Don Giovan
ni van Mozart in een bezet
ting die voor muziekliefheb
bers wel niets te wensen zal
hebben overgelaten. De
VPRO grossierde in veel klein
werk: Monty Python's Circus,
een uitstekende speelfilm vol
vondsten en ook een prima
bezetting van Dick Maas, Pe
ter Ustinov die zijn cursus re
cente wereldgeschiedenis ver
volgde en een aflevering van
All in the Family.
HAN JONKERS
KRO: 7.00 Nws. 7.10
tendgymnastiek. 7.20
levende woord. 7.30 I
7.36 Echo. (8.00 Nws.)
Nws. 8.36 Lichte ori
muz. 8.50 Postbus
9.00 Gymnastiek voor de huisvfl
910 Waterstanden. 9.15 Sch j
spraat 9.20 De letter M. 10.30 0
worden we allemaal. 11.30
OVERHEIDSVOORLICHTING.
Uitzending voor de landbouw.
12.26 Mededelingen t.b.v. lani
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36
13.00 Nws. 13.11 Goal. 13.30 Sp
in avondland. NOS: 14.30 Deli
IV, docum. KRO: 15.15 Boeken
zomerse ontmoetingen. 17.24
delingen. 17.30 Nws. 17.36 Echo.
ftfaTRSirM '«der heel uur nie
TWW VARA: 7.02 (S) Ges
meurders. 8.30 (S) Ho
ze zeggen... 10.30 (Sj
T?Cut pisch Jansen. 11.30 (S
RA's: zoekplaatje. 13.3
Spitsbeeld. 15.30 (S) Popkrant.
(S) Beton-Alfred Lagarde.
eirëRSii, TROS: 7.00 Nws. 7.05
~AJÊr Capriccio. 9.00 Nws.
(S) Muzin. 9.30 (Sj
,"rij5 heinde en verre. 10.8
KIASk* opus tien tot twaalf.
Nws. 12.02 (S) Piano
ziek. 12.22 (S) Intermezzo. 13.0
De meest verkochte Klassieke
13.30 (S) Koren-Korpsen. 14.00.
14.02 (S) Coulissen op 4. 14.3C
Guitariteiten. 15.00 (S) Belcantoriu
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURAN"
MAANDAG 9 JUL11979
