Bondsrepubliek: Zuinig
aan, maar zonder dwang
Somoza zinspeelt
op eigen aftreden
Nederlandse bezorgdheid over situatie op Antillen
Buitenland
*Den Uyl in
kritisch"
Igesprek met
Begin
Washington ontkent geheim
overleg met Palestij nen
Weer bomaanslagen in
Spaanse badplaatsen
Opvang probleemkinderen nodig
in gewoon lager onderwijs
Amputatie handwas
medisch noodzakelijk
lAN vooravond verkiezingen
LEIDSE COURANT/
DONDERDAG 5 JUL11979 PAGINA 11
«3
De vroegere president van Al-
gerije Ahmed Ben Bella, die
na veertien jaar streng hui-
sarrest, gisteren is vrijgelaten.
Ben Bella in
Algiers
«na veertien
jaar vrij
ALGIERS Na veertien
jaar huisarrest is gisteren
Ide eerste president van
het onafhankelijke Alge
rije, Ben Bella (63) vrijge
laten. Dit bij gelegenheid
van de zeventiende ver
jaardag van de onafhanke
lijkheid.
Ben Bella werd in juni
1965, na Algerije in de eer-
I ste drie jaar van zijn onaf
hankelijkheid te hebben ge
leid, afgezet door wijlen
president Houari Boume-
dienne. De hele duur van
zijn huisarrest zou hij on
der strenge militaire bewa
king hebben geleefd in een
villa, veertig kilometer
zuidelijk van Algiers in ge
zelschap van zijn echtgeno
te en twee geadopteerde
kinderen.
Ben Bella was een van de
oprichters van de bevrij
dingsbeweging, die Algerije
los van Frankrijk moest
maken. Zes jaar zat hij in
Frankrijk gevangen tot in
1962 een eind kwam aan
de vijandelijkheden. Het
jaar daarop werd Ben Be
lla president van de Alge
rijnse republiek. In 1965
werd hij bij de onbloedige
staatsgreep door Boume-
dienne van zijn bed gelicht,
slechts een paar dagen
voordat hij als gastheer
zou fungeren voor een top
conferentie van Afro-Azia-
tische landen.
DEN HAAG De voorzitter
van de PvdA-fractie in de
Tweede Kamer Den Uyl heeft
deze week in Jeruzalem een
„moeilijk" gesprek met de Is
raëlische minister-president
Begin gehad. Centraal in dat
gesprek stonden de bezwaren
die in de PvdA tegen het be
leid van de Israëlische rege
ring met betrekking tot (met
de nederzettingen ten
westen van de Jordaan be
staan.
Volgens kringen rond premier
jBegin zou de PvdA ten op-
'zichte van Israels beleid top
■leen aantal punten) een nega-
jdtiever houding aannemen dan
p^de Nederlandse regeringspar-
Sftijen. Dat zou mede gebleken
ggzijn uit debatten in de Twee
de Kamer over de begroting
Buitenlandse Zaken.
Uyl heeft erop gewezen
de houding van de PvdA
Iten aanzien van Israël be-
gïpaald niet gewijzigd is, al be-
Pstaat er kritiek ten aanzien
van het nederzettingenbeleid.
pDen Uyl was'in Israël in ver-
iband met een congres over
|het terrorisme. Hij ontkent
echter dat er sprake was van
een ruzie-achtig overleg.
CONFRONTATIE SCHMIDT-STRAUSS BLEEF UIT
(Van onze correspondent)
BONN De Bondsregering ziet voorals
nog af van dwingende maatregelen om
te komen tot energiebesparing: Er staan
dus geen snelheidsbeperkingen, rijverbo
den of rantsoenering van olie op het
programma. Dit bleek uit de regerings
verklaring over de Duitse energiepoli-
tiek die bondskanselier Schmidt gisteren
in de Bondsdag aflegde. Wel richtte hij
een dringend appèl tot de gebruikers
om zuinig te zijn met energie aangezien
de verkrapping van de olie van perma
nente aard is.
Schmidt wees nog eens op de peilers
van zijn energiebeleid, bestaande uit be
sparingsmaatregelen, het reduceren van
olie-importen en een aanzienlijk groter
gebruik van kolen, alsmede de uitbouw
van kernenergie om de restbehoef(e te
dekken. Wat het laatste betreft houdt de
Bondsregering vast aan haar concept tot
opwerking van radio-aktief afval.
De bondskanselier hield het parlement
voor dat de huidige problemen op de
energiemarkt en de afspraken van de
topconferentie in Tokio geen aanleiding
voor hem zijn het bestaande energiepro
gramma te wijzigen. Wel moet het met
veel grotere snelheid wórden uitgevoerd,
met name ten aanzien van de bezuinigin
gen. In tegenstelling tot de oppositie die
hij verweet eenzijdig de aandacht op
kernenergie te richten, wil de bondsrege
ring de energievoorziening op een brede
basis stellen, alle bronnen (zowel kolen
als atoom als alternatieven) gebruiken en
daardoor de risico's spreiden. De auto-in
dustrie riep hij dringend op om haast te
maken met de produktie van auto's die
minder brandstof gebruiken dan de be
staande. Voor de kolenverzorging wil de
regering een omvangrijke financiële on
dersteuning ter beschikking stellen voor
onder andere meer het vloèibaar maken
en vergassen van kolen.
In het uitvoerige energiedebat dat op de
rede van de bondskanselier volgde en de
gehele dag duurde, betrad de nieuwe
kanselierskandidaat Franz-Josef Strauss
het eerste het spreekgestoelte. Overigens
tot verontwaardiging van de regerings
partijen die het geen pas vonden, dat na
de officiële regeringsverklaring in het
parlement een lid van de Bondsraad als
eerste voor de oppositie sprak en niet
een lid van het parlement. Inderdaad
was het opmerkelijk dat de eigenlijke
oppositieleider Kohl niet het woord nam.
De rede van Strauss leverde overigens
niet de harde confrontatie met de Bonds
kanselier op - als opening van de verkie
zingsstrijd - die velen hadden verwacht.
Strauss beperkte zich ertoe een somber
beeld van de energiesituatie te schilderen
en de regering te verwijten dat ze hierte
genover geen concept heeft. Zijn aanval
len richtten zich voornamelijk tot de re
geringspartijen, en dan nog vooral dat
deel ervan dat zich tegen kernenergie
verzet en deze energiebron, zoals Strauss
het noemde, „demoniseert".
Massaal politiek
geweld
in Turkije
ANKARA (Rtr) In het af
gelopen etmaal zijn in Tur
kije drie leden van verschil
lende linkse groeperingen
doodgeschoten, klaarblijkelijk
ter vergelding voor de moord
op vijf leden van de rechtse
nationalistische partij NMP
vorige week, zo werd door de
Turkse staatsradio gemeld.
In de afgelopen dertien maan
den zijn in Turkije op die
wijze bijna 1500 mensen om
politieke redenen vermoord.
Links en rechts verboorden
elkaar uit wraak.
Carter ziet af
van toespraak
WASHINGTON's President
Jimmy Carter van de Vere
nigde Staten heeft een be
langrijke toespraak over zijn
energiebeleid die hij vana
vond voor de televisie zou
houden, afgezegd.
De toespraak werd afgezegd
na koortsachtig overleg met
zijn economische topadviseur
Hamiltan Jordan. De toe
spraak was als een belagrijke
beleidstoespraak bestempeld.
Volgens regeringskringen zou
Carter meer tijd hebben ge
wild om aan zijn toespraak te
werken en z'ou hij niet tevre
den zijn over de ontwerpen
die hem waren toegestuurd.
Knesseth wijst
motie van
wantrouwen af
JERUZALEM (AFP) Een
motie van wantrouwen die
gisteren door de links-zionis
tische Shelli-partij was inge
diend naar aanleiding van
een foutieve strafverminde
ring in opdracht van de Isra
ëlische generale staf, gene
raal Eytan, is door het Israë
lische parlement, de Knes
seth, met ruime meerderheid
verworpen.
Aanleiding tot het indienen
van de motie van wantrou
wen was de strafverminde
ring, verleend aan een kapi
tein die wegens meervoudige
moord op Arabieren tijdens
de operatie-Litani in Zuid'Li-
banon in maart 1978 aanvan
kelijk was veroordeeld tot
twaalf jaar gevangenissstraf.
In hoger beroep werd de
straf verminderd tot acht
jaar. Generaal Eytan vermin
derde daarna, van zijn recht
tot strafvermindering gebruik
makend, de straf tot twee
jaar.
Het lijkt op het eer
ste gezicht een fees
telijke show, maar
de parade van
kraamverzorgsters
met bijbehorende
baby's in New Orle
ans (VS) gisteren
had een dreigende
achtergrond: op de
tiende verdieping van
het ziekenhuis was
brandalarm gegeven,
hetgeen leidde tot
een algemene uit
tocht.
CAIRO/BEIROET (UPI.Rt) Het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse zaken
heeft gisteren via een woordvoerder een Li
banees krantebericht tegengesproken, dat
hoge Amerikaanse en Palestijnse, functiona
rissen geheime besprekingen hebben ge
voerd over het conflict in het Midden-Oos
ten. De krant schreef niet of er onder deze
Palestijnen ook'leden van de Palestijnse be
vrijdingsorganisatie PLO waren, met welke
de Verenigde Staten altijd officieel contact
hebben geweigerd.
In Cairo verklaarde president Carters to
ponderhandelaar voor het Midden-Oosten,
Robert Strauss, tezelfdertijd echter op een
persconferentie aan de vooravond van de
vierde Israëlisch-Egyptische onderhandeling
sronde over Palestijnse autonomie vandaag
en morgen in Cairo, dat hij in de afgelopen
tien weken na zijn benoeming „bij meer
dan een gelegenheid" met Palestijnse funcio-
narissen heeft gesproken, ofschoon dit naar
zijn zeggen meer terreinverkenning was en
hij ook niet zei of daaronder PLO-leden wa
ren geweest.
„De kans op een dialoog met de PLO acht
ik op het ogenblik miniem tot nihil", zo zei
Strauss op de persconferentie. President Sa-
dat van Egypte had in zijn overleg met
Strauss in Alexandrie bij Washington aange
drongen op het openen van een dialoog met
de PLO, maar Strauss zei te hopen, dat
naarmate het vredesproces verder voort
schrijdt iedereen er op een gegeven ogen
blik waar en hoe dan ook bij betrokken zal
raken.
De Amerikaanse regering zal zich in de vre
desonderhandelingen in het Midden-Oosten
in elk geval niet laten intimideren of onder
druk laten zetten, doordat Arabische landen
met het oliewapen dreigen, zo zei Strauss.
In een ernstige waarschuwing aan hun
adres zei hij de energiesituatie niet te ge
bruiken om voordelen af te dwingen voor
de Palestijnen of de Palestijnse bevrijdings
organisatie. De Verenigde Staten zullen ze
ker niet langzamer of sneller onderhandelen,
wanneer zij door iets of iemand worden be
dreigd. Verklaringen als die over een blok
kade leveren geen enkele druk op, aldus
Strauss. „Voorlopig doen de Verenigde Sta
ten in de onderhandelingen tussen Egypte
en Israël niets anders dan kalm waarnemen,
maar dat betekent niet dat zij geen volwaar
dige partij zijn, alleen het tijdstip is nog
niet aangebroken, dat wij onze verantwoor
delijkheden op ons nemen".
Arabieren verdedigen hun olievelden
BEIROET/KOEWEIT (DPA) - De Arabi
sche olielanden aan de Perzisch Golf zijn
het eens geworden over een betere militai
re verdediging van hun olievelden, zo is
gisteren van diplomaten in Beiroef verno
men. Volgens waarnemers is deze stap dui
delijk gericht tegen een mogelijke interven
tie van de Verenigde Staten.
De overeenkomst is het resultaat van een
bijeenkomst van de leiders van Saoedi-Ara-
bië, de Verenigde Arabische Emiraten, Ba
hrein en Qatar in de Saoedische provincie
Asir. Daar waren zij vorige week toeschou
wers bij de, voor zover bekend, grootste
troepenmanoeuvres van Saoedi-Arabië. De
troepen oefenden zich daar in de verdedi
ging van de olievelden tegen modem uitge
rust invasietroepen. Officiële woordvoeders
verklaarden dat de manoeuvres moesten
aantonen dat de verdediging van de olie
velden ook zonder buitenlandse inmenging
mogelijk is.
MANAGUA President So
moza van Nicaragua heeft in
een vraaggesprek met een Ja
panse krant gezegd dat hij
onder sterke druk van de VS
en andere landen wel zal
moeten aftreden. Het is voor
de eerste keer dat Somoza
zelf zich zo duidelijk over
zijn eigen aftreden heeft uit
gelaten
Een hoge regeringsfunctiona
ris deelde mede dat er nog
wel drie maanden gevechten
in het verschiet liggen omdat
Somoza geen ontslag zal ne
men zonder een militaire
overwinning.
De voor gisteren aangekon
digde vergadering van het Ni
caraguaanse parlement waar
in het aftreden van Somoza
aan de orde zou komen, werd
andermaal uitgesteld. Hiertoe
besloten de leiders van de Li
berale partij van Somoza na
uitvoerig onderling beraad.
Van het front werd door de
Sandinistische guerrillastrij
ders gemeld dat zij tot vijftig
meter van de toegang tot de
stad Rivas zijn gevorderd
waar zij hun voorlopige rege
ring willen vestigen en dat zij
vanuit het noorden omtrek
kende bewegingen maken in
de richting van de hoofdstad
Managua die vorige week
hebben moeten ontruimen.
Het Nicaraguaanse leger
schoot gisteren vier vliegtui
gen neer die wapens en muni
tie zouden hebben moeten
aanvoeren voor de Sandinisti
sche guerrillastrijders. De wa
pens zouden afkomstig uit het
buurland Costa Rica. De
guerrillastrijders hebben een
strook grondgebied langs de
Costaricaanse grens in han
den van waaruit zij hun ac
ties voeren.
FUENGIROLA Een vrij
krachtige bom is gistermid
dag ontploft in het „Las Pal-
meras"-hotel in Fuengirola
aan de Spaanse Costa del
Sol. Er werd grote schade
aangericht, maar er waren
geen slachtoffers, omdat het
hotel tevoren was ontruimd.
Ook in het staatshotel "Para-
dor" in Torremolinos en in
de badplaats Santa Cristina
de Aro aan de Costa Brava
ontploften bommen. Daar
was de schade gering.
Tot nu toe zijn door de Bas-
kische afscheidingsbeweging
ETA in de afgelopen week
twaalf bommen tot ontplof
fing gebrcht in Spaanse va
kantieoorden. De- ETA wil
daarmee onder meer de
Spaanse regering dwingen de
Baskische gevangenen in de
gevangenis van Soria over te
brengen naar gevangenissen
in Baskenland. De kazerne-
van Vergara in de Baskische
provincie Guipuzcoa is giste
ren door twee gemaskerde
mannen met machinegewéren
beschoten. Er waren geen
slachtoffers.
STAATSSECRETARIS KOMT MET PROEFPROJECTEN
DEN HAAG Staatssecreta
ris Hermes van Onderwijs
vindt dat bij de vernieuwing
van het buitengewoon onder
wijs (b.l.o.) moet worden be
keken in hoeverre probleem
kinderen in het gewoon on
derwijs kunnen worden opge
vangen. Deze groep kinderen
wordt nu vaak nog te gemak
kelijk doorverwezen naar het
buitengewoon onderwijs. De
staatssecretaris zei dit giste
ren bij de presentatie van
een voorlopig aktiviteiten-
plan voor het buitengewoon
onderwijs.In het plan wordt
een vijftal verschillende pro
jecten aangekondigd die in
een aantal scholen voor bui-,
tengewoon onderwijs worden
opgezet.
Een van de projecten richt
zich op het scheppen van tij-
(Van onze correspondent)
PARIJS Het onderzoek
naar de omstandigheden
waaronder, zoals gisteren ge
meld, de linkerhand van een
jonge vrouw na haar beval
ling in een kliniek te Mont-
pellier werd geamputeerd,
heeft uitgewezen, dat de ope
ratie medisch noodzakelijk
was en dat de echtgenoot
van de patiente daartoe voor
af zijn toestemming h£d ge
geven.
Mevrouw Giovanna Bouremel
heeft zelf tegenover de pers
verklaard, dat de hoogleraar,
die haar behandelde, haar
man haar linkerhand getoond
had, die geheel bhiin was ge
worden en hem had medege
deeld, dat de hand moest
worden afgezet om het ergste
te voorkomen. De patiente
schijnt aan eclampsie te heb
ben geleden, een ernstig ver
giftigingsverschijnsel, dat bij
sommige vrouwen optreedt te
gen het einde van de zwan
gerschap.
delijke opvangmogelijkheden
in het gewoon onderwijs voor
kinderen van het buitenge
woon ondenvijs. Daarnaast
moet de mogelijkheid onder
zocht worden om b.l.o.-ers te
rug te plaatsen naar het ge
woon lager ondenvijs.
Bij de indeling van school
soorten in het buitengewoon
onderwijs zal gekozen moeten
worden voor een meer heilpe-
dagogische benadering, in
plaats van het gebruik van
nu nog geldende medische
criteria. Verder kan worden
nagegaan in hoeverre be
staande schoolsoorten in het
buitengewoon onderwijs kun
nen worden samengevoegd,
bijvoorbeeld het ondenvijs
aan kinderen met leer- en op
voedingsmoeilijkheden, zeer
moeilijk opvoedbare kinderen,
moeilijk lerende kinderen en
het onderwijs aan ziekelijke
kinderen. Op dit moment be
staan er 17 verschillende
schoolsoorten met een totaal
aantal van 80.000 leerlingen.
De staatssecretaris gaat ervan
uit dat met ingang van het
schooljaar 1980/1981 met deze
schoolprojecten kan worden
gestart.
(Van onze parlementaire redactie)
'DEN HAAG Met meer dan gewone
belangstelling wordt in politieke krin
gen in Den Haag uitgekeken naar de
uitslag van de verkiezingen die morgen
op de Nederlandse Antillen worden ge
houden. De inwoners van ons overzeese
rijksdeel gaan dan de leden van de
nieuwe Staten, het parlement, kiezen.
Het resultaat daarvan zal van groot be
lang zijn voor het beleid dat op de An
tillen de komende, waarschijnlijk zeer
beslissende, jaren gevoerd wordt
Er heerst in Den Haag grote bezorgdheid
over de situatie op de Nederlandse Antil
len. Niet alleen kampt dit rijksdeel met
gigantische economische problemen (het
hoofdeiland Curasao staat bijna voor
een bankroet en op de meeste andere ei
landen is de situatie niet zo heel veel be
ter), maar ook is er sprake van een gro
te politieke instabiliteit -Dit voorjaar
stapte het in 1977 moeizaam gevormde
kabinet-Rozendal op nadat gebleken was
dat het machteloos stond tegenover de
eisen van een aantal vakbonden. Na de
val van het kabinet werden vervroegde
statenverkiezingen uitgeschreven.
Het politieke „plaatje" van de Neder
landse Antillen ziet er aanzienlijk inge
wikkelder uit dan dat van Nederland.
Reden daarvan is de „eilandelijke" par
tijstructuur. Curasao, Aruba, Bonaire en
de Bovenwinden (Sint Maarten, Saba en
Sint Eustatius) hebben elk hun eigen
partijen. Daar komt bij dat met name op
Curasao telkens weer wijzigingen in de
partijstructuur optreden, waardoor het
geheel vrij onoverzichtelijk wordt. De be
langrijkste Curagaose politici die bij deze
verkiezingen een rol spelen zijn de de
missionaire premier Boy Rozendal van
de Democratische Partij (DP), oud-pre
mier Juancho Evertsz, die tot 1977 een
vooraanstaande rol speelde in de NVP-U,
maar nu met zijn nieuwe partij Akshon
Sosial-Kristian naar voren treedt, en Don
Martina, wiens partij MAN (Movimiento
Antijas Nobo) - een vernieuwingsbewe
ging - bij de dit voorjaar gehouden ver
kiezingen voor de eilandenraad als een
raket omhoog schoot en meteen de op
één na grootste partij van Curagao werd.
De MAN is een afscheiding van de ar
beiderspartij Frente Obrero van „Papa"
Godett die nu als gevolg daarvan in de
hoek zit waar de klappen vallen.
Evertz
Het is de vraag of de DP zich vrijdag
als grootste partij van Curagao zal kun
nen handhaven. Ook MAN zou -aan de
top kunnen komen en men kan zich
eveneens afvragen of Evertsz, die tijdens
de verkiezingscampagne de moed had
zeer impopulaire maatregelen aan te
kondigen, voldoende grond onder de voe
ten krijgt.
Wat Aruba betreft wordt met spanning
uitgekeken naar de stembusresultaten
van de onafhankelijkheidsbeweging MEP
van Betico Croes. De MEP beschikt in
de eilandraad van Aruba over de absolu
te meerderheid, maar het was voor
Croes een bittere teleurstelling dat hij
bij de eilandraadsverkiezingen geen
tweederde meerderheid behaalde. De
Arubaanse paftij PP A,, die nu nog rege
ringspartij is in Willemstad, werd bij de
eilandraadsverkiezingen gehalveerd.
Bonaire ziet er politiek rustiger uit, maar
op de Bovenwinden heerst onvrede. Voor
de statenverkiezingen is daar door
slechts één partij (de Democratische Par
tij) een kandidatenlijst ingediend, de drie
oppositiepartijen boycotten dé verkiezin
gen. Bestuurlijk is de situatie op het
grootste Bovenwindse eiland, Sint Maar
ten, een ware puinhoop en Saba en Sint
Eustatius zijn boos omdat de Antilliaan
se regering nog altijd niet akkoord ge
gaan is met het voorstel om deze eilan
den in de staten door een waarnemer te
laten vertegenwoordigen.
Sanering
Het behoeft geen betoog dat het de
hoogste tijd wordt dat de Nederlandse
Antillen een stabiele regering krijgen die
economisch en politiek orde op zaken
stelt De Antillen gaan uiterst belangrijke
jaren tegemoet: de economie moet fors
gesaneerd worden (het Nederlandse Cen
traal Planbureau heeft hiervoor een nog
al rigoureus plan op papier gezet) en
staatkundig moet de weg naar de onaf
hankelijkheid geplaveid worden. Wat dit
laatste betreft is het afscheidingsstreven
van Aruba vanzelfsprekend het heetste
hangijzer; daarom kan het stembusresul
taat van de MEP uitermate belangrijk
worden. Als de MEP erin zou slagen de
grootste statenfractie te vormen kan
„Willemstad" niet meer om hem heen; de
kans is niet uitgesloten dat Betico Croes
als kabinetsformateur aangewezen zou
worden. Als een Curagaose partij de
grootste fractie zou vormen zou de-kabi
netsformateur er verstandig aan doen de
fout te vermijden die Rozendal in 1977
maakte: hij negeerde Croes en zijn partij
bij de formatie, wat de verhoudingen al
leen maar verslechterde.
Politiek Den Haag kijkt op afstand,
maar zéér betrokken, naar de komende
politieke ontwikkelingen op de Antillen.
Minister Van der Stee van Nederlands-
Antilliaanse Zaken popelt om naar Wil
lemstad te gaan teneinde samen met het
nieuwe kabinet te spreken over wat door
Nederland (wat betreft economische hulp
en technische bijstand) en de Antillen
zélf gedaan kan worden. Maar het kan
nog wel de nodige tijd duren voor het
nieuwe kabinet er is. Hopelijk wordt de
verkiezingsuitslag niet dl te onduidelijk
EVERT MATHIES
