Overheid neemt proef met
pensioen tussen 60 en 67
Zwijgen politie leidt tot vrijspraak in drugszaak
Moluks inspraak
orgaan vol kritiek
op plan Wiegel
REGELING SLAAGT ALS SUCCES I^IET TE GROOT IS
£eidóc(Sowta/fit
Politiek pokerspel
rond olievoorraad
Protest tegen
mogelijk doven van
lichtreclames
Meer kosten
adoptie
buitenlandse
kinderen
aftrekbaar
INNENLAND
leidse courant
dinsdag 3 jul11979
pagina 9
DEN HAAG - Bij de Nederlandse
overheid begint op 1 januari a.s.
een proef, die nu al wereldwijde
aandacht heeft en die in ons land
een nieuw begrip en een nieuwe
afkorting heeft toegevoegd aan het
sociale jargon: De flexibele uittre
ding ofwel de FUT. De proefne
ming komt erop neer, dat het over
heidspersoneel - voorlopig alleen
dat bij de PTT - niet meer behoeft
te wachten tot zijn 65ste verjaar
dag om met pensioen te kunnen
gaan. Als men 60 is geworden kan
men zelf uitmaken wanneer men
wil uittreden. Men mag zelfs zijn
arbeidzaam leven rekken tot 67
jaar. Dat experiment gaat de over
heid wel een schep geld kosten:
zo'n 170 miljoen gulden heeft men
geraamd. Het wordt echter zo be
langrijk gevonden, dat de minister
raad het groene licht heeft gegeven
al weet men nog niet uit welke
potjes het bedrag gefinancierd
moet worden.
Er kan snel verwarring ontstaan bij
het gebruik van de afkorting FUT,
omdat we ook al in het bedrijfsle
ven (en eveneens spoedig bij de
overheid) het begrip VUT kennen,
ide vrijwillige vervroegde uittreding.
Mr. A. J. Andrée Wiltens, plv secre
taris-generaal van het ministerie
van Binnenlandse Zaken en voorzit
ter van de Commissie Positie Oude
re Ambtenaren, zegt over het ver
schil: „De VUT is gericht op de
werkgelegenheid - nu er zo'n grote
werkloosheid heerst wil men oudere
werknemers, in de meeste gevallen
de 63- en 64-jarigen, bewegen met
werken te stoppen om aldus plaats
te maken voor werkzoekenden.
De komende FUT gaat echter uit
van de verantwoordelijkheid van de
werkgever, in dit geval de overheid,
ten opzichte van zijn personeel. Bij
het Algemeen Burgerlijk Pensioens
fonds, dat de pensioenen van het
overheidspersoneel regelt, is name
lijk gebleken, dat velen hun 65ste
jaar niet in goede gezondheid ha
len. Ongeveer 50 procent van de
vrouwen boven de 60 en 40 45
procent van de mannen boven die
leeftijd wordt afgekeurd en krijgt
dus een invaliditeitspensioen. Nu
zeggen die cijfers niet alles over de
gezondheidstoestand, omdat afkeu
ring de enige manier is om de men
sen, waaraan het schort, eerder te
laten ophouden - de medici geven
dit oneigenlijk gebruik zelf toe -
maar een aanwijzing geven die cij
fers toch wel.
Behoefte
Waarom is er een behoefte bij men
sen om voortijdig het bijltje erbij
neer te leggen? Is men werkelijk
ziek? Geeft het werk onvoldoende
voldoening? Werkt het één op het
andere in? Er bestaat over dit the
ma ontzettend veel literatuur, je
Vroeger of later met pensioen?
wordt er stapeldol van, maar er
staan alleen maar gevoelens en ver
moedens in. Fundamenteel onder
zoek naar de oorzaken is er nooit
geweest. Dat is mij onlangs nog
eens tijdens een congres in Marok
ko gebleken. Toen men daar hoor
de van ons komende FUT-experi-
ment wilde men meteen al informa
tie hebben en nieuwe congressen
beleggen, zo hunkerde men naar
feiten. Uiteraard is het nog te vroeg
daarvoor".
Als er dan een duidelijke behoefte
is om eerder het werk neer te leg
genmoet Je dan niet de pensioen
gerechtigde leeftijd vervroegen?
Mr. Andrée Wiltens: „Dat is een on
betaalbare zaak. Elk jaar eerder
pensioen kost bij de overheid alleen
al één en een kwart miljard. En als
de overheid dat al zou kunnen op
brengen dan moet je nog beseffen,
dat de overheid bij wijziging van
de pensioendatum trendsetter zou
worden en het bedrijfsleven kan
dat niet opbrengen. Bovendien zijn
er heel veel, die de 65 wel gezond
halen en zelfs nog wel zouden wil
len blijven werken daarna. Voorts
zijn er aanwijzingen, dat mensen
aan gezondheid inboeten als ze niet
meer behoeven te werken, door ver
lies van sociale contacten bijvoor
beeld. Typerend is, dat men in
Zweden de pensioengerechtigde
leeftijd heeft teruggebracht van 67
naar 65 jaar eji nu graag terug wil
en in Amerika heeft men de pensi
oenleeftijd van 65 naar 70 gebracht
Vergeet niet, dat de mensen ouder
worden dan in de tijd, toen 65 als
pensioenleeftijd werd ingevoerd.
In dit verband wil ik wel zeggen
dat ik voor Nederland geen algeme
ne vervroeging van de pensioenleef
tijd voorzie. Aan de ene kant zie je
een dalend geboortecijfer en een
verlenging van de schooltijd. Als er
dan ook nog een algemene ver
vroegde pensionering komt wordt
de groep, die de kosten moet op
brengen of de periode waarin de
kosten moeten worden opgebracht
te klein. Dat veroorzaakt lasten, die
niet te tillen zijn; ik ben ervan
overtuigd, dat de volgende genera
tie ons niet dankbaar zal zijn als
wij de pensioendatum algemeen
vervroegen".
Vandaar dus de FUT als experi
ment, weggaan als men er behoefte
aan heeft. Een proefneming, die er
in de eerste plaats óp is gericht er
achter te komen, wie er gebruik
van de regeling wil maken en
waarom, alsmede om uit te vinden
waarom anderen niet meedoen. Dat
betekent, dat sociologen en medici
ingeschakeld worden, die ook de
uitgetredenen blijven volgen, op ba
sis van vrijwilligheid uiteraard.
Waarom wil men ophouden, is men
ziek, ligt het aan het werk, ligt het
aan de leiding, ontstaat er spijt dat
men is uitgetreden? Allemaal vra
gen, die om een antwoord vragen
ten behoeve van het toekomstige
beleid.
Waarom is bet experiment op de
PTT gericht?
„We hebben gezocht naar een goed
begrensd gebied. PTT was daarvoor
erg geschikt met zijn vele verschil
lende functies, zowel op het gebied
van handenarbeid als administratief
en beleid. Een bezwaar was wel,
dat PTT weinig vrouwen boven de
60 heeft, maar je kunt niet alles
hebben Je loopt echter wel het risi
co, dat uit die categorie geen be
trouwbaar statistisch beeld komt
Wezenlijk
De FUT-regeling is materieel gezien
duidelijk anders dan de VUT in het
bedrijfsleven De VUT geeft door
gaans een uitkering van circa 80
procent van het laatste loon plus
een verdere opbouw van pensioen
rechten, één en ander tot 65 jaar.
Bij de FUT krijgt men op het mo
ment van uittreden pensioen op ba:
sis van het aantal dienstjaren bij
de overheid en stopt de verdere
pensioenopbouw.
Wel vult de over
heid bij de FUT het pensioen aan
met de bedragen, die overeenkomen
met de AOW-uitkeringen Die uitke
ringen, wezenlijk onderdeel van de
pensioenvoorziening bij de overheid,
gaan immers pas op 65-jarige leef
tijd in. Ook blijft de overheid de
AOW-premie voor de betrokkenen
betalen. Vandaar dat het experi
ment de overheid tientallen miljoe
nen kost. Maar het kost de FUT-
mensen ook wel wat, want ze gaan
er in inkomsten op achteruit en
kweken minder pensioenjaren.
We waren van mening, dat als ie
mand eerder wil stoppen hij er ook
een offer voor zou moeten brengen.
We wilden de regeling bovendien
enten Op de pensioenwetten. Bij de
PTT werken 70.000 mensen, waar
van er 6 7000 van de FUT ge-
bruik kunnen maken. We zijn ervan
uitgegaan, dat de helft dat zal
doem Het experiment duurt drie ja
ren, maar in feite acht jaren als
het geen vervolg krijgt, want wie in
het laatste proefjaar als 60-jarige
uittreedt veroorzaakt nog vijf jaar
een kostenpost".
Wat betreft de mensen, die na hun
65ste nog willen blijven: de bedrijf
sleiding moet dit om te beginnen
goed vinden en dan de betrokkene
op z'n 65ste salaris, plus AOW. Als
op z'n 67ste het pensioen ingaat
krijgt hij een hoger bedrag omdat
hij meer dienstjaren heeft gemaakt
Hoewel de FUT op 1 januari ingaat
kijkt men toch reikhalzend uit naar
1 oktober, want wie vervroegd met
pensioen wil moet dat drie maan
den tevoren opgeven. Op 1 oktober
krijgt men dus een eerste inzicht in
de deelname.
„Als ze allemaal meedoen is het
niet op te brengen, zo'n succes kun
nen we dus niet hebben. Voor de
helft en minder hebben we wel
geld, ook al omdat deze mensen an
ders wellicht toch onder een sociale
regeling zouden komen te vallen",
aldus mr. Andrée Wiltens, die over
enkele maanden zelf met pensioen
gaat - niet vanwege de FUT, maar
omdathij 65 wordt - maar mis
schien toch nog betrokken blijft bij
het werk van de Commissie Positie
Oudere Ambtenaren.
Probleem
Deze commissie houdt zich behalve
met de FUT ook bezig met pro
gramma's om overheidspersoneel
naar de pensioendatum toe te laten
leven. Zij bekijkt tevens de vraag
of voort moet worden gegaan met
de huidige regeling van functioneel
leeftijdenontslag, zoals bij de poli
tie, brandweer, loodswezen, leger
e.d. Erkend wordt, dat men sommi
ge functies bij het klimmen der ja
ren niet meer goed kan vervullen.
Maar moet dit persé leiden tot ont
slag? Men zou betrokkenen eventu
eel ook ander werk kunnen aanbie
den.
Bij de FUT doemt nog één pro
bleem op. De overheid wil ook, na
aandrang van de vakbonden, een
VUT invoeren zoals bij het bedrijfs
leven. Er is dan een kans, dat over
heidspersoneel voor de VUT kiest,
wat het beeld voor de FUT zou
kunnen vertroebelen.
Mr. Andrée Wiltens tenslotte: „We
zullen bij de evaluatie van de FUT
dan ook vooral kijken naar de
groep van 60- tot 63-jarigen, want
daarvoor zal de VUT niet gelden".
JO SMITS
De verhouding tussen vraag en aanbod is in de ge
schiedenis steeds oorzaak geweest van een politiek po-
kerspel tussen lovers en bieders. Wat dat betreft is er
niets nieuws onder de zon, nu de olieproducerende lan
den in het Midden-Oosten dreigen hun olievoorraden te
gebruiken om desnoods een oplossing te forceren voor
het Palstijnse vraagstuk. Sjeik Yamani, minister van
het olierijke Saoedie-Arabië, heeft daarover geen mis
verstand laten bestaan. Hoe eerder het Palestijnse
vraagstuk wordt opgelost, des te eerder zullen de olie
producerende landen in dat werelddeel meewerken aan
een regelmatiger stroom olie naar de industrielanden
landen. Zo niet, dan zal er een oliecrisis ontstaan, gro
ter dan ooit, zo voorspelt hij.
Het dreigement van Yamani is vooral gericht aan het
adres van de Verenigde Staten, maar over het hoofd
van Carter heen uiteraard aan alle industrielanden, in
zoverre die bekommerd zijn over de verhouding tussen
Israël en de Arabische wereld, cq de Palestijnen. Men
moet ervan uitgaan dat Yamani met zijn uitlatingen wil
laten uitkomen dat een oplossing van het Palestijnse
vraagstuk noodzakelijk is,'wil de wereld niet blijvend
met oorlogsgevaar vanuit het Midden-Oosten bedreigd
worden.
MET politieke chantage heeft geen enkele mogendheid
echter ooit iets definitiefs kunnen bereiken. Wel een tij
delijke chaos, die soms op vernietiging van een deel
van de wereld is uitgedraaid, waaruit opnieuw een
nieuwe dreiging voor volgende generaties werd geboren
Sjeik Yamani is echter een te goed diplomaat, om dit
niet te onderkennen. Zijn waarschuwing lijkt daarom
gericht tegen de machten, die een oplossing van het
vraagstuk in het Midden-Oosten vóór zich willen uit
schuiven, aan welke kant van de onderhandelingstafel
zij ook zitten. Niet winst of verlies zijn bepalend in dit
politiek pokerspel, maar blijven voortleven zonder ge
zichtsverlies.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Unie van Elektrotechnische
Ondernemersorganisaties (TTEO) heeft bij minister
Van Aardenne (Economische Zaken) haar veront
rusting uitgesproken over suggesties van politici
om lichtreclames te doven in het kader van de
energiebesparing. Een dergelijke maatregel zou
slechts een zeer geringe besparing opleveren (0,04
procent), maar wel de werkgelegenheid van enke
le duizenden werknemers op het spel zetten, al
dus de UEO.
De bij de organisatie aangesloten lichtreclamebedrijven hebben
de minister voorstellen gedaan, waarmee volgens hen flink be
spaard kan worden zonder dat de werkgelegenheid in gevaar
wordt gebracht. Deze besparing is mogelijk door de brandtijd
van de lichtreclames te reguleren door middel van fotocellen
en tijdschakelklokken. De gebruiker van een lichtreclame zal
dan geadviseerd moeten worden zijn installatie zodanig af te
stemmen, zodat zij niet brandt, wanneer dat zinloos is, bijvoor
beeld bij zonneschijn en op uren, dat er vrijwel geen mensen
op straat zijn.
^estduitser
stichtte brand
n drugcentrum
lMSTERDAM (ANP) Een
4-jarige Westduitser heeft
isteren tegenover de Am-
terdamse politie bekend dat
ij vrijdagnacht de brand
leeft aangestoken in het tref-
entrum voor verslaafden
san de hoofdstedelijke Zee-
lijk. De man zou vandaag
an de rechter-commissaris
torden voorgeleid,
lij de brand raakten twintig
nensen gewond. De brand-
tichter zei uit wraakzucht ge-
ïandeld te hebben, omdat
landelaars in het trefcentrum
leroine leverden aan zijn ver-
laafde vriendin.
dinderheden-
how geflopt
MSTERDAM De nationa-
minderhedenshow in de
msterdamse RAI is een
lislukking geworden. Voor
et driedaagse evenement,
at bedoeld was om het Ne-
erlandse publiek kennis te
iten maken met de cultuu-
ojtingen van nationale min-
rhedcn in ons land, bleek
linig belangstelling te be-
ian.
zijn standhouders die
lechts een omzet van enkele
entjes hebben gehaald. De
rganisatrice, de stichting An-
lüaarise en Surinaamse Cul-
uur, heeft de standhouders
>eloofd dat zij de helft van
lun standhuur vergoed zullen
rijgen. Bij hun inkopen wa-
en de standhouders uitge-
aan van een dagbezoek van
5.000 mensen, zoals de orga-
lisatie in een brief had ge-
ehreven. Dit bleek een tik-
out te zijn, men verwachtte
5.000 mensen in totaal.
)e minderhedenshow was op-
ezet met steun van het mi
nisterie van CRM, dat qen ga-
antiesubsidie van twee ton
iad verstrekt. Dat bedrag zal
'ermoedelijk niet kunnen
'orden terugbetaald.
RAADSLIEDEN: „GEHEIME GETUIGE WAS PROVOCATEUR"
DORDRECHT (ANP) Omdat de politie
weigerde de identiteit te onthullen van een
belangrijke getuige, heeft de rechtbank in
Dordrecht gisteren tot vrijspraak geconclu
deerd in een rechtzaak tegen drie Rotterdam
mers die verdacht werden van handel in ver
dovende middelen. De rechtbank steldé dat
door de zwijgzaamheid van de politie niet
kon worden vastgesteld of het bewijsmateri
aal rechtmatig was verkregen.
Volgens de raadslieden van de verdachten,
F.den B. (42), W.S. (34) en M.B. (32), was de
getuige opgetreden als provocateur en was het
bewijsmateriaal gebaseerd op diens verklarin-
gea De Rotterdammers moesten zich verant
woorden voor handel in amfetamine. Toen zij
enige tijd geleden op rijksweg naar Dordrecht
werden aangehouden, trof de politie in twee
van hun drie auto's een hoeveelheid amfeta
mine van in totaal vier kilo. Als motief voor
de geh&nhouding van de identiteit van de ge
tuige voerde de politie aan dat deze anders le
vensgevaarlijke risico's zou lopea De officier
van justitie had tegen het drietal een celstraf
van twee jaar en zes maanden geëist Overi
gens werd de Rotterdammer Den B. wegens
het in bezit hebben van amfetamine wél ver
oordeeld. Hij moet een straf van zeven maan
den uitzitten, waarvan drie maanden voor
waardelijk.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Het Inspraakorgaan Welzijn Moluk-
kers heeft veel bezwaren tegen het voorontwerp
van minister Wiegel (Binnenlandse Zaken) voor
de vorming van een nieuw advies- en overlegor
gaan van de Molukkers in Nederland. Dat blijkt
uit een maandag door het Inspraakorgaan gepu
bliceerd advies aan de regering.
In geen geval mag het nieuwe orgaan gemengd (Moluks-Neder-
lands) van samenstelling zijn, het moet alléén uit Molukkers
bestaan, aldus het Inspraakorgaan. Het moet onafhankelijk
van de overheid kunnen opereren en bij voorkeur zou voor de
stichtingsvorm gekozen moeten worden.
Het advies maakt duidelijk dat het Inspraakorgaan het liefst
zou zien dat het plan-Wiegel niet doorgaat, maar dat gekozen
wordt voor een perfectionering van het huidige Inspraakor
gaan. Gedacht wordt aan verkiezingen in de Molukse gemeen
schap voor dit Inspraakorgaan; daardoor kan dit ook, qua sa
menstelling, verbreed worden. In elk geval zal een flinke over
gangsperiode van het oude naar het nieuwe orgaan in acht ge
nomen moeten worden, waarbij gedacht kan worden aan één
jaar.
Het Inspraakorgaan kan zich overigens niet aan de indruk
onttrekken dat sommige ministeries moeite hebben met de sa
menwerking met het Inspraakorgaan. Vooaral op het departe
ment van Sociale Zaken wordt wat dit betreft kritiek uitgeoe
fend. Ook Binnenlandse Zaken en Justitie zouden te weinig tot
samenwerking geneigd zijn.
DEN HAAG (ANP) -
Met ingang van het be
lastingjaar 1979 kunnen
meer kosten, die wor
den gemaakt bij het
adopteren van buiten
landse kinderen, wor
den afgetrokken van de
belasting. Dit heeft het
ministerie van finan
ciën meegedeeld.
Voor aftrek komen nu ook de
kostenin aanmerking die
voor een adoptieprocedure in
het land waar het kind van
daan komt worden gemaakt,
evenals de reis- en verblijfs
kosten die de adoptiefouders
moeten maken in verband
met de procedure en/of het
ophalen van het kind. Al af
trekbaar waren de kosten van
de Nederlandse procedure en
de vervoerskosten van het
kind naar Nederland. De ver
ruiming van de aftrek werkt
ook door in de loonbelasting
en wel voor de loontijdvak-
ken die na 30 juni 1979 eindi-
Protesterende rijschoolhouders passeren hier het ministerie van Economische
Zaken in Den Haag, waar een delegatie op dat moment een gesprek had met
staatssecretaris Hazekamp.
DEMONSTRATIE RIJSCHOLEN
Ongeveer honderd rijschoolhouders uit het hele
land hebben gisteren een demonstratieve rij
tocht gehouden naar het ministerie van econo
mische zaken in Den Haag.
Zij zetten daarmee kracht aan hun eis dat de
losprijzen verhoogd moeten worden tot een ni
veau dat de rijschoolhouders in staat stelt een
wat zij noemen „redelijk" inkomen te verdie
nen. In een gesprek met staatssecretaris Haze
kamp pleitten zij ondermeer voor het instellen
van zowel een minimum- als een maximumprijs.
De bodemprijs zou moeten worden vastgesteld
op 54 gulden, tenzij voor de rijschoolhouders
een lastenverlichting zou worden doorgeveord.
Gedacht wordt In dit verband ondermeer aan
vrijstelling van wegenbelasting.
Morgen zal het droog, zonnig
en rustig zomerweer zijn. Het
wordt veroorzaakt door een
hogedrukgebied waarvan het
centrum tenzuidwesten van
Ierland ligt Dit hogedrukge
bied heeft een uitloper naar
Frankrijk en Duitsland. In
deze landen was het de afge
lopen dagen tamelijk koel,
maar de temperaturen zullen
er de komende dagen weer
tussen 20 en 25 graden ko
men te liggen. Een van de At
lantische Oceaan afkomstige
storing, bracht vandaag in
Zuid-Scandinavië veel bewol
king en regen. Het blijft daar
de komende dagen wisselval
lig. In de landen rond de
Middellandse Zee handhaaft
zich warm zomerweer. Een
uitzondering hierop vormt het
noorden van Italië, waar het
veel en langdurig regent
Vooruitzichten voordonder
dag:
Droog weer met zonnige peri
oden. Middagtemperaturen
omstreeks 22 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor donderdag:
Aantal uren zon: 5 tot 16
Min. temp. omstreeks 13 gra
den
Max. temp. omstreeks 23 gra
den
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 95 pro
cent
Kans op een geheel droog et
maal: 80 procent
Uitzendbureau
duurder
DEN HAAG Uitzendbure
aus mogen de geldende toe
slagen op de tarieven die xij
op of vlak vóór 19 december
1978 in rekening brachten,
verbogen van 2,9 naar
procent
In het toegestane percentage
is rekening gehouden met de
prijscompensatie en met de
secundaire arbeidsvoorwaar
den die voor uitzendkrachten
gelden.
