Ook de „huisdieren" van de boer hebben recht op een goed leven URN HUS UT 'Brillen' is geen schande van boeiend en DJ? D DÜTMAN* BINNENLAND LEIDSE COURANT ™-- DINSDAG 3 JUL11979 PAGINA l' JL/JiJL/# JLrlJJLdVJLxlLl i (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG „Nadat bekend gewor den was dat ik kandidaat was voor de opvolging van Vondeling als Kamer voorzitter werd ik wel eens geconfron teerd met opmerkingen in de trant van: hoe kom je er bij om Je op deze leeftijd al in die voorzitterszetel te begraven? Ben Je daar niet te Jong voor? Welnu* met die kijk op het voorzitterschap ben ik het helemaal niet eens. Het voorzit terschap van de Tweede Kamer is een uiterst boeiende functie, vooral door de variatie die erin zit". Aldus dr. Dick Dolman, die vorige week met een zeer grote meerderheid van stemmen door de Kamer werd voorgedragen voor het voorzitterschap van de Tweede Kamer. Op 17 Juli, de dag waarop dr. Anne Vondeling als lid van het Europees Par lement geïnstalleerd wordt, neemt Dol man het voorzitterschap van de Kamer- van-honderdvijftig over. Dick Dolman, in 1935 in Empe in de Gelderse gemeente Brummen geboren, voelde zich al jong sterk politiek betrok ken. Die betrokkenheid motiveerde hem mede om na zijn gymnasiumtijd econo mie te gaan studeren. Dat deed. hij aan de Universiteit van Amsterdam. In zijn Amsterdamse tijd werd Dolman politiek actjef als lid van de democratisch-socia- lisüsche studentenvereniging Politeia en de PvdA-jongerenorganisatie Nieuwe Koers; in de hoofdstedelijke studenten kring stond hij snel bekend als een scherp debater. Na zijn dienstplicht te hebben vervuld promoveerde hij op een proefschrift over de subsidiëring van de gezondheidszorg. Dolman ging daarna naar Den Haag, waar hij achtereenvolgens op de ministe ries van Sociale Zaken en Volksgezond heid en van Economische Zaken werk zaam was. Naast zijn werk als ambte naar bleef hij politiek actief. Op 12 mei 1970 vertrok hij van het mi nisterie van Economische Zaken naar de Tweede Kamer om lid te worden van de PvdA-fractie. In de daaropvolgende jaren specialiseerde hij zich binnen de fractie op de terreinen Volksgezondheid en Fi nanciën. ORGANISATOR De fractie ontdekte al spoedig zijn orga nisatorische kwaliteiten, wat ertoe leidde Natuurlijk kwamen ook de problemen rond de leg batterijen van kippen weer ter sprake. Door gewetensnood gedwongen nam kor telings een aantal internationale dieren artsen het initiatief tot het beleggen van een eerste tweedaagse Europese con ferentie in de Amsterdamse RAI, waarop het wel en wee van de landbouw- of zo u wilt de veeteelthuisdieren ter sprake kwam. De artsen konden zich niet meer verenigen met wat er in de veehouderij allemaal gebeurt. Ook maakten ze zich zorgen over de gevolgen van de intensie ve veehouderij voor de mens. Is het wel gezond vlees te eten van kunstmatig bloedarm gehouden mestkalveren en van met antibiotica volgepropte biggen en pluimvee? Dit laatste gebeurt om infec tieziekten te voorkomen bij de dieren, die licht en lucht ontberen en op elkaar gepropt leven in kisten en hokken. Weet de huisvrouw eigenlijk wel wat ze haar gezin voorzet? Onder de sprekers bevond zich onder meer prof. dr. Hand Sambraus, als hoog leraar verbonden aan de universiteit te München. Hij sprak, evenals prof. dr. Bögner uit Beieren, over het gedrag van kalveren en hun gedragsbehoeften. De legkip was het onderwerp van de voor dracht van prof. Simonsen van de ko ninklijke vee- en landbouwuniversiteit in Kopenhagen en Madame Mary Paravici- ni, gemeenteraadslid van de stad Bazel, stelde de verantwoordelijkheid van de consument aan de orde, terwijl dr. Jör- gen B. Ludvigsen van het nationaal insti tuut veewetenschappen uit Kopenhagen zich boog over de mestmethoden voor varkens, die op elkaar gestapeld moeten leven. Dr. Gerrit van Putten van het re search instituut voor dierenbeheer te Zeist had het over de produktiegevaren van technisch geavanceerde opslui tingssystemen voor biggen en varkens, waarvan de tanden worden uitgebroken om te voorkomen dat ze elkaar in de be nauwde ruimten verwonden. Men kan nauwelijks verwachten dat het vlees van onder deze ongezonde omstandigheden gefokte dieren optimale bouwstoffen voor het lichaam levert Er waren tientallen sprekers uit Enge-, land (Oxford en Cambridge), Schotland,' Zweden, Duitsland, Zwitserland, Frank rijk, België en Nederland: wetenschap pers, veterinaire kopstukken en politici. In zijn openingswoord zei dr. Vonde- ling bij onlangs gehouden verkiezingen voor het Europese parlement lijsttrekker PARIJS EN ROME VRAGEN NOG STEEDS OM BLANK KALSVLEES voor de PvdA, onder meer: „Onze land bouwhuisdieren tellei» internationaal wel degelijk mee. De totale produktie in land- en tuinbouw nam de laatste tien jaren gemiddeld met goed twee procent toe, meer dan het dubbele van de groei in de acht andere landen van de Europe se Gemeenschap. Ongeveer zestig pro cent van de in ons land toegevoegde waarde in de land- en tuinbouw en in de voedingsmiddelenindustrie wordt uitge voerd naar het buitenland". Dr.Vondeling is een bekend ijveraar voor de handhaving van de mensenrechten (de Nederlandse afdeling van Amnesty International is veruit de grootste, geme ten naar het aantal inwoners). „Hoe het bij ons met de dierenbescherming ge steld is, durf ik niet met zoveel beslist heid te zeggen", aldus Anne Vondeling, die voorstander is van een internationale dierenwet, een „Amnesty International" voor de dieren. Het Straatsburgse Euro pa is echter nog niet zo ver. „Er is geen jurisprudentie, waaraan men enig hou vast kan hebben. Waarom evenwel zou den we niet beginnen met bijvoorbeeld de landbouwhuisdieren?", aldus de oud boerenzoon Vondeling. Naar aanleiding van de eer ste conferentie over het Eu ropese beleid inzake de in tensieve veehouderij, bericht te de voorzitter, mr. P. L. Brown, zojuist aan dr. Von deling: DEN HAAG Decor: dr. Vonde- lings werkkamer aan het Haagse Binnenhof, een bijna huiselijk ver trek van grote afmetingen, gemeu beld met oud-roze-satijn overtrokken stoelen, een bureau kris-kras overla den met mappen en werkstukken, een zitje met een rechthoekige tafel met zwart marmeren blad, waarop enkele kunstvoorwerpen. Daarom heen gegroepeerd een paar leunstoe len. Met snelle stap komt dr. Vonde ling binnen, een politicus met een verrassende charme als een schaarse glimlach de grijze ogen doet oplich ten in zijn fors geboetseerd gezicht. Naar aanleiding van de onlangs ge houden conferentie over de intensie ve veehouderij merkt hij op: „We moeten deze aangelegenheid op hoog niveau bespreken. Landbouwers en wetenschappers moeten goede ge sprekspartners voor elkaar zijn. En daarvoor zijn al aanloopjes... Dit blijkt uit het feit dat de conferentie ook door veel boerenorganisaties ge steund werd. Oppervlakkig bezien zijn er twee artikelen uit de mensen rechtenverklaring die zo overgeno men zouden kunnen worden in een dierenrechtenverklaring, althans gro tendeels. Die twee artikelen zijn: „Folteringen van de mens" en „wre de mensonterende behandeling en bestraffing". Onder deze artikelen zouden dus bepaalde fokmethoden kunnen vallen". Welke? „Ik denk dat geprobeerd moet wor den te komen tot voorschriften die bepaalde zaken verbieden. Dieren, dus ook landbouwdieren, moeten zich prettig voelen en dit betekent dat voldaan moet worden aan eisen voor sta- en bergruimte. De voeding moet goed zijn. Dat alles moet wor den uitgewerkt. Er zijn gelukkig veel organisaties die zich hiermee bezig houden. Ik denk ook wel dat er vor deringen gemaakt worden, maar het gaat langzaam en iedereen moet meewerken. Dat is niet makkelijk. De moeilijkheid is: wat het ene land wil, wil het andere weer niet Maar er is een begin...". Gaat u deze mening straks in het Pi.mnooc Parlement verdedigen? voor de dieren. „Wie A gezegd heeft moet ook B zeggen", zegt Anne Vondeling droog jes. „Maar we moeten streven naar gedragsregels, die internationaal gel den. Er zal een aantal minimumre- gels moeten worden vastgesteld. We moeten algemene beginselen uitwer ken. Maar het is moeilijk alle landen op één lijn te krijgen. Het zal Neder land bijvoorbeeld een zorg zijn of het kalfsvlees blank is. Maar Parijs en Rome vragen ernaar. Je mag de internationale concurrentiepositie niet aantasten. Wat je doet, moet je sa men doen, anders haalt het niets uit". Frankrijk, vroeg zich af Waarom de consument nu speciaal „wit kalfs vlees" wil hebben? Om blank vlees van kalveren te krijgen moeten de jonge dieren in verduisterde hokken achter blinde muren worden gefokt De ruimtes zijn zo klein dat ze al leen maar tegen elkaar aangedrukt kunnen staan. Als ze eruit komen om geslacht te worden, kunnen ze niet lopen, ze zakken door de poten, soms valt er een dood neer. Zit er in Nederland schot in de verbetering van het lot van deze beklagenswaar dige schepsels? „De Nederlandse minister van land bouw en visserij heeft onlangs een vernieuwing en uitbreiding van de Dr. Anne Vondeling: „Tja, het is niet gemak kelijk. Wat het ene land wil, wil het andere weer niet... Rome en Parijs vragen nog steeds naar blank kalfsvlees". Dr. Anne Vondeling voorstander van internationale dierenwet wetgeving betreffende het welzijn van dieren aangekondigd (nota be- drijfsgrootte en produktiebeheersing, Tweede Kamer 15, 506). Dan is er nog een gezondheidswet voor dieren in voorbereiding die ook mogelijkhe den zal openen voor hun welzijn ten opzichte van huisvesting en voeding. Voorlichten moeten we, opvoeden! Ik kan het best de woorden .aanhalen die koningin Juliana bij haar zeven tigste verjaardag sprak: „Eerbied hebben voor alles wat leeft en bloeit". Als je die 'gedachte al bij kinderen aankweekt, heb je de eerste stappen naar verbetering gezet We zitten met een situatie die we zelf ge schapen hebben. Daarvoor moet ie der voor zich de verantwoordelijk heid aanvaarden". dat de conferentie gelooft dat het mogelijk is de ge zondheid van landbouwhuis dieren te beschermen en daarbij de consument ade quaat te voorzien van pro- d uk ten, afkomstig van deze dieren; dat de conferentie een be roep doet op alle ministers van de Europese Gemeen schap om te komen tot een geschikte wettelijke regeling door middel van het samen stellen van commissies; dat de conferentie nadruk legt op de noodzaak tot sa menwerking tussen de Raad van Europa, de commissies en de ministerraden van de Europese deelnemers; dat het onvaanvaardbaar moet worden geacht varkens te fokken op zodanige wijze dat dit leidt tot verlies van vermogen tot voortbewegen, staartbijten en kannibalisme; dat de huisvesting van zeugen in gesloten hokken en het fokken van biggen in batterijen nader onderzoek vereisen; dat het fokken van mest kalveren onder omstandighe den die het herkauwen niet toestaan en het leven op een dieet met een tekort aan ij zer ongewenst zijn; dat de conferentie een vol ledige en optimale research wil met betrekking tot de problemen rond de legbatte rijen van kippen. Waar syste men van intensieve pluimvee houderij worden toegepast dient met gedrag en behoef ten van de legkip rekening te worden gehouden; dat moet worden geprotes teerd tegen gewelddadige verstoring van nonnen die normaal moeten worden aan gelegd voor adequate verzor ging van landbouwhuisdie ren; dat het oordeel over deze normen niet aan de individu ele producenten moet worden overgelaten; dat de maatschappij het recht heeft deze adequate verzorging te eisen; dat de veehouders vol doende voorlichting over deze normen moeten krijgen, zodat ze duidelijk zicht heb ben op eisen met betrekking tot produktie, huisvesting, transport en slachten, waar aan moet worden voldaan. DOOR TINY FRANCISl Door de goede zorg, van de schoolartsen worden oogafwij kingen bij kinderen tegenwoordig snel ontdekt. Soms moet er een bril aan te pas komen ter correctie, die mogelijk na een paar jaar weer kan worden afgezet of al dan niet later kan worden vervangen door contactlenzen. ,3rillen" is geen schande. Het materiaal van de monturen is vaak heel aantrekkelijk en vederlicht, waardoor je de bril niet voelt. Een beetje psychologie uit het handboek of uit het hart maakt de bril voor een kleintje soms zelfs tot een bege renswaardig voorwerp. Laat het kind het montuur zelf uit zoeken en vertel dat het iets bijzonders verworven heeft dat een ander niet heeft, hetgeen de waarheid is. De bril moet bij het snoetje passen en is als zodanig uniek. Ouders met inzicht tonen geen paniek als het kind blijkt te moeten „bril- j len", een diagnose die voor sommige moeders en vaders nog een klap is. Niet nodig. Door het dragen van een bril kan een kind soms ineens veel beter leren omdat het voorheen moeite had met lezen van het bord. Het krijgt daardoor meer zelfvertrouwen en raakt zonder narigheid aan het ooghulpje gewend, vooral als de ouders werkelijk „van harte" aanvaar den dat hun spruit de bril nodig heeft. Voor elk schedeltje is Ti brilmontuur te vinden, waarbij moet worden gelet op de vorm van de neus, de oren (gegarandeerde patentscharmeren r de veren die elastisch meebuigen, bewijzen goede dien sten) en de slapen. Veel kinderen staat een goedgekozen bril uitstekend. De ogen achter de glazen „kijken" dan beter... en dus intelligenter en oplettender. Dit brilletje is in verschillende monturen verkrijgbaar voor peuters. Het sluit zich aan bij de tere contou ren van het gezichtje en het nog niet gevormde neusje. Elastische veren zorgen ervoor dat dit pop- penmodel het kleintje geen last bezorgt bij het spel. De kleurtjes zijn kinderlijk gehouden (Menrad) dat hij na een paar jaar in het fractie presidium gekozen werd. Twee jaar gele den kwam hij ook in het presidium van de Kamer, waar hii opviel als een goed organisator en een kundig en streng dis cussieleider. Zeker nadat duidelijk geworden was dat Vondeling lid van het Europees Parle- ment-nieuwe-stijl zou worden, gingen de gedachten voor diens opvolging als Ka mervoorzitter uit naar Dolman. In het najaar van 1978 verschenen al de eerste berichten over diens kandidatuur. Het was voor velen geen geheim dat Dick Dolman wel oren had naar deze hoge functie,* maar het duurde geruime tijd voor er zékerheid kwam. Weliswaar was er geen twijfel dat Vondelings opvolger uit de PvdA-gelederen zou moeten ko men (het is een goede gewoonte dat de voorzitter van de Tweede Kamer door de grootste fractie „geleverd" wordt), maar er was nóg een kandidaat: Vondeling fractie- en stadgenoot Jakob Vellenga, een man met veel gezag in de Kamer. Na beraad in de fractie, waarin de meer derheid achter Dolmans kandidatuur bleek te staan, kwam de PvdA-fractie uiteindelijk eensgezind tot de conclusie opzicht Als Kamervoorzitter zal hij veel contacten met de regering onderhouden, maar hij wordt in deze functie ook orga nisatorisch zwaar op de proef gesteld. De wetgeving moet gedegen én vlot ver lopen, waarbij nog komt dat de Kamer langzamerhand een .middelgroot bedrijf' geworden is dat nog steeds groeit Onge veer de helft van de tijd van een Kamer voorzitter gaat zitten in het leiden van vergaderingen, maar daarnaast zijn er nog tal van andere activiteiten, waartoe ook contacten met bijvoorbeeld maat schappelijke organisaties (die zich tot de Kamer wenden) behoren. Dolman verwacht niet dat hij, zoals bij voorbeeld de vroegere Tweede Kamer voorzitter Kortenhorst en de oud-Eerste Kamervoorzitter Jonkman, uit zijn stoel zal komen om als Kamerlid vanaf het spreekgestoelte het woord te voeren. Bij genoemde oud-voorzitters was dat ook een zeer hoge uitzondering. „Er moet wel een onderwerp aan de orde zijn waaro ver je een hoogst pereoonlijke mening hebt, bijvoorbeeld gebaseerd op een be paalde ervaring, wil je „gewoon" aan een Kamerdebat gaan deelnemen", zegt hij. „Je künt als Kamervoorzitter niet te lijk hadden geïnterrumpeerd. Dat voi Ter Beek niet leuk... Over zijn aanpak van de werkwijze va de Kamer zegt Dolman nog niet veeL J heb wel een aantal ideetjes, maar d moeten eerst maar eens uitgekristall seerd worden". Hij vindt het een gnx probleem hij dat het opstellen van Kameragenda steeds moeillijker won vanwege de toeneming van de internatii nale verplichtingen van de bewindslied en het feit dat Kamerleden wel eens neiging hebben te laat hun speeches o te stellen, waardoor ze niet tijdig genot weten hoelang ze zullen spreken. PLEITBEZORGER Evenals Vondeling zal Dolman zich zek ontpoppen als een overtuigend verde< ger van de belangrijkste positie van b parlement „Om een voorbeeld te no men: als de regering aan het praten (met directie en vakbonden) over steunverlening aan een bedrijf en b parlement wil tussentijds gëlnformeei worden en zijn bijdrage aan de gedac tenvorming leveren, mag men niet ti kens zeggen: je moet als Kamer ni voor je beurt praten. Dat is nogal ee gebeurd, helaas. Als de Kamer vindt d het nodig is mag het niet van zijn i breng afstand doen". Dolman staat in de Kamer bekend 8 een man die nogal wat (droge) humor i veel citaten in zijn speeches doet vond dat je je publieke discussiebijdï gen best wat versieren kunt", zegt h Hij houdt van levendigheid in de pari mentaire debatten, al zullen ze - en d zullen de Kamerleden merken geensó daardoor uit de hand mogen lopen. Hij heeft een enkele nevenfunctie, ma die staat los van het Kamerlidmaatschi en neemt weinig tijd in beslag. Voor w zijn vrije tijd betreft zegt hij met o drtik dat zijn gezin op de eerste plas staat (hij is getrouwd en vader van tw kinderen). Verder schaakt hij wat houdt hij van zwemmen. Voor de Tweede Kamer breekt op 17 ji het tijdperk-Dolman aan. Ongetwijfe zal hij zich evenals zijn voorganger o stellen als een krachtig pleitbezorg voor de Kamer, haar leden en persona én de parlementaire democratie. EVERT MATHltf dat Dolman haar kandidaat zou zijn. Daarmee had de nieuw gekozen voorzit ter toen nog geen volstrékte zekerheid. Hij zou ook door de meerderheid van de andere Kamerleden aanvaard moeten worden. De WD-fractie stelde zich ui terst aarzelend op, de CDA-fractie wewil- lender. „Ik heb me de laatste maanden wel én niet terughoudend opgesteld", zegt Dol man. Hij is de politieke arena niet uit de weg gegaan (,4«. mei was ik nog in Haagsche Kringen"), maar hij heeft in de fractie geen nieuwe zaken aangeno men. Voor de PvdA-fractie is Dolmans verhuizing naar de voorzitterszetel in en kele opzichten een aderlating (al blijft Dolman als fractielid net zo meedraaien als Vondeling deed) omdat ze nu na Dui- senberg alweer een financiële specialist „verliest". ENTHOUSIAST Dolman is erg enthousiast over zyn nieu we functie, een van de belangrijkste in politiek Nederland. Het is geen gering karwei om de Tweede Kamer te leiden, zowel in politiek als in organisatorisch gen je fractie zeggen: dat lijkt me zo'n interessant onderwerp, laat mij daarover maar wat zeggen". Na negen jaar Kamerlidmaatschap is Dolman het werk aan het Binnenhof dus helemaal niet teveel, integendeel, hij is er steeds sterker door geboeid geraakt Als voorzitter van dé Kamer zal hij an ders gaan functioneren dan als gewoon lid. Hoejvel hij lid van de fractie blijft en ook in de toekomst aan de fractiever gaderingen zal deelnemen, zal hij als voorzitter een stuk onpartijdigheid moe ten opbrengen. Zij die hem kennen zeg gen dat dit hem wel toevertrouwd is. Trouwens, hij heeft al heel wat malen als lid van het presidium in „de stoel" gezeten. „Het is moeilijker om de leden van je eigen fractie, als dat moet, niet in de hoek te zetten dat de leden van ande re fracties. Je eigen fractiegenoten ken je nu eenmaal het best en je bent gau wer geneigd hen af te stoppen", aldus Dolman. Hij herinnert zich dat hij in een van de roerige Urenco-debatten zijn frac tiegenoot Relus ter Beek (voor een inter ruptie) niet het woord gaf omdat tevoren Den Uyl en Van der Stoel al herhaalde

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 10