a weekpuzzel door dr. Pluizer 2 2 Ey E2 S3 sterrenhemel postzegels DENKSPORTEN/HOBBY oplossing vorige puzzel NR. 26 KRUISWOORDRAADSEL Vxa"Vxü" LEIDSE COURANT ZATERDAG 30 JU - De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn: Vijftien gulden: R.G.F.A. Moesman, Adm, de Ruytersingel 106,2253 VA Voorschoten J.L van Heesch, Rosmolen 42,2317 PL Leiden De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. HORIZONTAAL: 1 bloem. 9 verheugd. 11 mager. 12 aanwijzend vnw„ 13 verhoogde toon, 16 verbrandingsrest, 18 krijgsmacht, 21 uitroep, 22 hoe wel. 23 100.000 -, 25 hulde, 26 oor logsprojectiel, 28 insekt, 30 van har te, 33 kruipend dier, 35 aanmatigen de houding, 36 schande, 39 garni tuur, 40 met name. 41 schrijfvoor- werp, 43 niet meer aanwezig, 44 tuin haag, 46 het gaan van eb en vloed, 47 pilaar, 49 vogel, 51 loterijbriefje, 52 nogmaals, 53 inhoudsmaat, 54 tel woord, 56 gissen, 59 jachttrofee, 62 laagtij, 64 muzieknoot, 65 ondiepte in het water, 67 vochtig, 68 rivier in Ita lië. 69 oude lap, 71 hoogste punt (fig.), 73 hansworst, 74 muziekinstru ment, 77 plaats in Zwitserland, 80 en andere, 81 waterkoud, 82 tenen mand, 84 uiting van genegenheid, 85 dwarshout aan een mast, 86 Amster dams Peil. 88 jaargetijde, 90 stof, 91 treuzelaar, 93 flauwhartig, 94 vragend vnw^ 96 niet bevestigd. 97 beroep. VERTICAAL: 1 persoonlijk vnw., 2 re giment infanterie (afk.), 3 vinnig, 4 winters vervoermiddel, 5 bloedvat, 6 plaaggeest. 7 sportevenement (afk.), 8 rechter-commissaris (afk.), 9 veer krachtige stof, 10 briefaanhef, 14 die- regeluid, 15 plotseling, 17 zeer plooi baar, 19 vuurwapen, 20 vissersvaar tuig, 22 trompetvogel, 23 voorzetsel, 24 onbekende, 26 uitroep, 27 vorm van mij, 29 geologisch tijdperk, 31 ti tel, 32 muzieknoot, 33 heer, 34 titel, 37 windrichting, 38 landbouwwerk tuig, 41 oude benaming voor kalium- carbonaat, 42 edelaardig, 44 vandaag, 45 zwaarlijvig, 47 trechtervormig sleepnet, 48 nietig, 49 insekt, 50 ge steente, 55 wapenschouwing, 57 kroongoed, 58 soort fiets, 60 groot zoogdier, 61 belangrijke lichaamssla gader, 63 grote drinkbeker. 65 per soonlijk vnw., 66 dat is. 68 vogel. 70 lidwoord, 71 persoonlijk vnw., 72 ter zee, 73 voorzetsel, 75 maanstand, 76 laatstleden, 78 eerstkomende, 79 mo torschip, 82 deel v.e. schip, 83 rivier in Rusland, 87 kledingstuk v.e. kloos terling, 88 watervlakte, 89 koraalbank, 90 op deze wijze, 92 sint, 93 wester lengte, 95 -vogelprodukt, 96 militaire rang. Oplossingen onder vermelding van Puzzel 26 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van: Leidse Courant Postbus 112300 AA Leiden Eigen postcodenummer svp leesbaar vermelden K6 In een vorige rubriek liet ik u een spel zien uit een van de boekjes van de Master Bridge Series. „Master the Odds in Bridge". Bij dezelfde uitgever (Victor Gollancz Ltd, 14 Henriet ta Street. London WC2E 8QJ) verscheen van dezelfde schrij vers (Reese en Trézel) een 80 pagina's tellend werkje, getiteld „The Art of Defence in Bridge", voor de prijs £1.95. Het zal u niet verbazen dat hier in de nadruk wordt gelegd op het tegenspel en de auteurs zijn van mening, dat ze het belang rijkste op dit terrein in dit boek hebben behandeld. Goed tegen spelen is niet gemakkelijk, want de verdedigers moeten min of meer in het donker opereren, omdat ze eikaars spel niet kun nen zien. Bestudering van de verschillende mogelijkheden kan veel verlies voorkomen en aan gezien de schrijvers niet alleen het juiste tegenspel geven, maar ook uitleggen waarom, zal een goede student na lezing van dit werkje meer contracten down spelen dan ooit tevoren. Wat denkt u bijvoorbeeld van het volgende: A83 VB109 o A106 VB6 ♦94 N H 10762 °H864 w o *7 A 7 o B 7 5 2 7 o V 8 4 *953 *1087 VB5 *7 532 o H 9 3 AH42 Aan de eerste tafel opende zuid met 1 klaveren en noord ant woordde met 3 SA, waarna werd gepast. Het spel had een normaal verloop. Oost kwam uit met schoppen 6 en de boer van de dummy (zuid) won de slag. Een kleine harten werd van tafel Verdediging gespeeld en west kwam uitste kend voor de dag door hierop hartenheer te leggen, teneinde zo mogelijk een entree bij zijn partner te beschermen. De nagespeelde schoppen zaai den dood en verderf voor de leider, want de verdedigers kon den nu drie schoppen- en twee hartenslagen maken. Aan de andere tafel ging het iets anders: na de 1 klaveren o- pening van zuid antwoordde noord „wetenschappelijk" met 1 harten, oost volgde met 1 schoppen, zuid en west pasten en noord forceerde met 2 schoppen. Na een pas van oost bood zuid 2 SA, door noord tot 3 SA verhoogd. In tegenstelling tot de andere tafel was zuid nu de leider en west kwam uit met schoppen 9. In noord werd een kleine ge legd, oost nam met de heer en vervolgde met schoppen. De verdediging was nu echter niet in staat om dezelfde gang van zaken te bewerkstelligen als aan de eerste tafel, want zelfs als west de eerste hartenslag neemt, heeft hij geen schoppen meer om na te spelen, zodat het contract gemakkelijk wordt afgemaakt, zelfs met een over slag. U ziet waarschijnlijk al waar het mis ging? Om de slagenvolgor de van de eerste tafel te kun nen bereiken moet oost de eer ste schoppenslag laten lopen. Aangezien het noordspel nu op 'tafel ligt, is het voor west veel eenvoudiger de eerste harten slag met de heer te nemen en schoppen te vervolgen. Op deze manier gaat het spel op dezelf de manier down als aan de an dere tafel. Voor wie dit allemaal gesneden koek is (het leggen van harten heer in de eerste situatie en het niet nemen van schoppenheer in de tweede) zal het boekje niet geschreven zijn, maar voor alle anderen; van harte aanbe volen! door B. J. Nuys Tsjecho-Slowakije In het kader van de serie nieuws uit he.t buitenland van daag enige aandacht voor Tsje cho-Slowakije, een van de ont wikkelingslanden. Tot voor een paar jaar was alleen Pavel Ka- derabek bij ons bekend, langza merhand moeten we er aan gaan wennen dat de wacht in dat land wordt overgenomen. In het jongste kampioenschap be haalde Vaclav Krista de titel na herkamp met Petr Malis. Beiden scoorden 13 punten uit 9 en bleven het duo Petr Jerabek/Pa- vel Kaderabek een punt voor. Om volledig te zijn. de eind stand luidde verder: Jiri Marek 9-10, Sedlacek 9-8, Vaclav Ma- rek, Hospes en Sysel 9-6 en No- votny9-4. Krista mag dan de titel hebben veroverd, hij is niet de sterkste speler van zijn land. Althans volgens de ranglijst die inmid dels is opgesteld. De top-15 wordt aangevoerd door Malis, gevolgd door Stanek, J. Marek, Kaderabek en dan pas Krista. Kennelijk is zijn triomf in de fi nale niet het hoogtepunt van een sterk seizoen. IS li Si m I H .1" k I i B I s s I II 1 S 1 iiiil n' n üf üf nP iif ié .^5 LPLP o n a tb MALIS Het spelpeil is nog niet dende rend. Ik wil dat met twee voor beelden aangeven. Het eerste fragment behandelt de partij Malis-v. Marek. Na 31.41-37 is de stand van het eerste diagram bereikt Marek laat zich meteen verschalken: 31. ...17-21 32^6x17 12x21 33.37-31 en nu is 21-26 verhinderd door 30-25. met dam op 3. terwijl 31-26 on aangenaam dreigt. 33. 4-9 34.43-39 20-25 35.30-24 19x30 SEDLACEK 36.28x19 13x24 37.31-26 24-29 38.26x17 29-33 39.39x28 8-13 40.28-22 15-20 41.32-28 20-24 42.27-21 en het is duidelijk dat wit gemakkelijk wint. De laatste zet van Sedlacek te gen J. Marek (zie tweede dia gram) was 29.35-30. Marek pro duceerde nu de stille zet 29. 6-11. Sedlacek vervolgde met het logische 30.30-24 19x30 31.25x34 en bleek in de val ge lopen na 31. 22-28. Sedlacek gaf meteen op. Het vervolg zou zijn: 33x22 18x27 32x21 23-29 34x23 12-18 23x12 met een ste vige dam op 48. Ik ben de lezers nog de oplos sing schuldig van het probleem dat Van den Brink instuurde en dat ik twee weken geleden plaatste. Voor de snelle verge ters nog even de cijferstand. Zwart. 3,8,11.12,17,24.26,29,30.35 en dammen op 16 en 49; wit: 14.22.27. 31/33,36/38,40,42.44.46.48 en 50. De oplossing luidt: 22-18 12x23 14-9 3x14 27-21 16x27 32x3 49x41 3x34 29x47 34x16 26x37 44-39 35x33 16-38 33x42 50-44 en een bekende eindstand is bereikt. De dam op 16 kan na tuurlijk evengoed een schijf zijn. Niettemin, een leuke bewerking van de man uit Heerde. Tót 9 juni bestond er gelegen heid om oplossingen in te zen den voor de laatste ronde van de oploswedstrijd. Het controle ren van de laatste cijfertjes kost nog even tijd. rpaar ik hoop de deelnemers niet lang meer in spanning te hoeven laten. Zonnepaarden schrokken van Schorpioen De Schorpioen (Scorpius) ie een van de sterrenbeelden van de Dierenriem en was in de oudheid al een goede bekende. In de mythologie vervult Schor pioen een rol in de legende van Phaeton, die, na veel ge zeur, een dag lang de zonne wagen van Helios mocht bestu ren. Toen de wagen met de onstuimige paarden langs Schorpioen kwam, die met om- hooggerichte gifangel wachtte, schrokken de dieren zo, dat de onervaren Phaeton hen niet meer in bedwang kon houden. Oppergod Zeus was toen wel verplicht om Phaeton met een bliksemschicht te doden om verder onheil te voorkomen. De Schorpioen is een prachtig sterrenbeeld, maar het staat jammer genoeg te ver in het zuiden om in zijn geheel waar genomen- te kunnen worden. Vele van zijn heldere sterren, in het bijzonder I van de grootte 1.7, blijven ver onder de hori zon. Antares (a), de voornaam ste ster van Schorpioen kan evenwel gedurende de zomera vonden gezien worden. Antares is herkenbaar aan zijn helder heid en aan zijn rode kleur. Het is een heel grote rode reus met. naar schatting, een diameter van 530 miljoen kilometer; hij behoort dan ook tot de grootste sterren, die met het ongewapen de oog te zien zijn. De dicht heid van Antares is echter mini maal; hij wordt daarom ook wel eens een „gloeiend vacuüm" genoemd. Evenals Altair heeft Antares een zwakkere ster aan beide zijden, T. en S., allebei van de grootte 3. Met heden daagse telescopen kan men zien, dat Antares een begeleider heeft van de zevende grootte met een groenachtige kleur. Ster n. is een eenvoudigte scheiden dubbelster. Dat kan men a! met een gewone verre kijker waarnemen. De compo nenten zijn 41 boogseconden van elkaar verwijderd. Er staan ook nog twee mooie open ster renhopen in Schorpioen, name lijk M 80. Het is een bolvormige sterrenhoop, die op een afstand van 36.000 lichtjaren staat en M 4, een zwakkere tussen Anta- P-°^o h Sterren SCORPIUS ^>~Vd "iCif a. Antares (d.V) b. Acrab (d) d. Dschubba e. Wei f2. Grafias g. Sabik t. Sargas k. Girtab I. Shaula mi. (V) absolute magnitude -4.34 -3.21 -4.84 0.75 0.34 2.53 -3.19 -2.72 -2.89 -2.78 361.6 361.6 270.4 465.9 res en de ster S. De angel van Schorpioen, gevormd door de sterren G, I, u en k, is in onze streken nooit zichtbaar. Dat is wel jammer, want dat gebied is rijk aan galactische clusters. De schijnbare zonnebaan (ecliptica) loopt door Schorpioen en dat heeft tot gevolg dat Antares wel eens bezoek krijgt van onze pla neten. Dat kan soms tot verwar ring leiden, in het bijzonder als Mars voorbij komt, die qua kleur en helderheid moeilijk van Antares te onderscheiden is. 3 juli 22h De aarde staat in het aphelium. 3 juli 22h Mercurius bereikt haar grootste oostelijke elongatie. 4 juli 9h Pluto stationair. 5 juli 11h Uranus 5° ten zuiden van de maan. 7 juli 20h Neptunus 4° ten zuiden van de maan. 9 juli 20h Volle Maan. 10 juli 16h Mars 5° ten noorden van Aldebaran. 11 juli 12h De maan staat in het pe rigee. 16 juli 11h Laatste kwartier van de 20 juli 12h Mars 5° ten noorden van de maan. 24 juli 2h Nieuwe Maan. 26 juli 15h Uranus stationair. 27 juli ooh De maan staat in het apogee. 27 juli 14h Saturnus 2" ten noorden van de maan. 31 juli 17h Mercurius in beneden- conjunctie. door C. J. de Feijter Max Pam heeft in een van zijn rubrieken nogal afgegeven op het damesschaak - de enige die van hem een pluim kreeg was de nieuwe landskampioene V.d. Meije. Hij schuift de schuld van het lage niveau door naar het Bondsbestuur en is van mening dat het alleen maar kan verbete ren als de dames normaal met de heren én onderling spelen. Ik kan daarin ver met hem mee gaan. Van mevr. V.d. Griendt (Carla Bruinenberg) hebben we ervaren dat ze in het eerste van Pallas onder de heren best haar partij meeblaast en onder de topspelers moet worden gere kend. En dan verbaasden we ons er telkens weer over dat ze in een damestoernooi zo vaak faalde. Hier volgt haar partij te gen Vogel, die in een kort par tijtje verloor: Wit: Carla Bruinenberg. Zwart: Vogel. (Engels vierpaardenspel). 1. c4,c5 2. Pg1-f3, Pg8-f6 3. Pb1-c3, Pb8-c6 4. e2-e3, e7-e6 5. d2-d4, c5xd4 6. e3xd4. d7-d5 diagram nr.1 7. Lc1-g5, Lf8-e7, 8. Lf1-d3, Dd8-b6 9. 0—0, Pc6x4? .Zwart kan niet van het smakelijke ha pje op d4 afblijven ondanks het feit dat de diagonaal a4-e8 open is. 10. Pf3xd4. Db6xd4 11. c4xd5Het lekkere hapje op d4 was dus giftig! Er dreigt damewinst door Lb5|. Als zwart nu zou kunnen rocheren was het nog niet zo erg. maar dat gaat niet wegens Lh7:t even eens met damewinst. En ook Damesschaak 11. Ld7 12. de6: gaat niet en kost minstens een pion. Wit staat al gewonnen. 11. Dd4- c5 12. Ld3-b5, Ke8-f8 Zwart geeft de rochade op, het alter natief Ld7 of Pf6-d7 houdt de koning in hét centrum en heeft een zware aanval ten gevolge. 13. Ta1-c1, Pf6xd5 14. Pc3xd5. Dc5xd5 15. Lg5xe7t, Kf8xe7 16. Dd1-a4, a7-a6 17. Da4-b4f, Ke7- f6. Het is uit Dd6 18. Tc7f kost de dame. 18. Tc1-c5, Dd5-d8, 19. Db4-h4fen zwart gaf op. Een debacle voor zwart, maar wit maakte de partij op knappe wijze uit. In Eeklo (België) wordt van 9-17 augustus het zesde internationa le ECl-jeugdschaaktoernooi ge houden. Een hoofdgroep van jongens én een hoofdgroep van meisjes uit alle Europese schaakfederaties neemt eraan deel. Er wordt ^gespeeld in de .wedstrijdzaal van het KoninklijR Atheneum, Eikelstraat in Eeklo. Daarnaast op 1 september a.s. zijn er wedstrijden voor jeugdi gen in de leeftijdsgroej 11. 13. 15. 17 en 20 jaar. 10e augustus is er een luchtsimultaan en zijn er nelschaaktoernooien. Maar ook de thuisblijve nen deelnemen aan dit festijn door de oplossin te zenden van de ECi-t vierling die Jac. Haring comité heeft gemaakt. De singen daarvan moeten op 17 aug. a.s. in het b< van: Daniël Moly, Eemii 27. B-9200 in Wetteren (Bel Jac. Haring, Den Haag. (zie diagram nr. 1) Wit: Kh7, De3, Td4, Tf Pa7, Pe4; pionnen: c5, 96- Zwart: Ke6. De2. Td2, Tf pionnen: a6, d5, e7. f5, h6. Wit begint en geeft mat zetten. A) In de afgedrukte stand. B) Ld1 verplaatsen naar g4 C) Vanuit A: Tf1 verp naar bi. D) Vanuit A: Td2 verp naar g2. Deze week aandacht voor een reeks van zegels die de Zweed se PTT de afgelopen maand in de verkoop heeft gebracht. Als eerste een boekje met een in houd van zes zegels, elk in de waarde van 1.15 kr. Het boekje is op de eerste plaats bestemd voor de verkoop aan toeristen en heeft als thema het Göta Ka naal. Reeds in de zestiende eeuw be gon men de mogelijkheid te op peren om een waterweg aan te leggen, dwars door Zweden. Dit vanwege het feit dat de Denen hoge toltarieven rekenden voor de doortocht door de Sont. Baltzar von Platen kreeg in 1806 opdracht' een kanaal te ontwerpen en in 1810 werd met het werk begonnen. Rond 58.000 soldaten verrichtten dit werk en in 1832 werd het ka naal plechtig geopend. Het ka naal is 190 km lang, drie meter diep en ongeveer 26 meter breed aan de oppervlakte. Het Göta Kanaal was van enorm be lang voor de Zweedse scheep vaart tot aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Vaak werd al de mogelijkheid van modernisering en uitdieping overwogen. In 1978 werd de Zweedse staat eigenaar van het „GEKNIPT EN GETAND" kanaal, teneinde dit~ cultuurmo nument veilig te stellen, ook als populaire toeristenroute. Het s.s. „Juno" heeft er veel toe bijgedragen dat het kanaal Zwedens meest bekende attrac tie is geworden in het buiten land. Dit schip is dan ook te zien op een van de zegels. E- venals de sluis te Borenshult, die eigenlijk een stelsel van vijf sluizen is. Ook ziet men de oude rolbrug te Hajstorp die herinnert aan de technologie van de 19e eeuw. Deze brug werd aanvankelijk met de hand bediend. Een van de zegels toont de met de hand bediende sluisdeuren uit de jaren rond 1840, die nog op vele plaatsen aanwezig zijn. De laatste jaren hebben veel van deze construc ties plaats moeten maken voor een modernere techniek. Een van de zegels laat zien hoe in vroeger jaren de zeilschepen door paarden getrokken werden op de kanaalpaden. Iets wat men tegenwoordig ook niet meer zal tegenkomen. Jaarlijks gaan er zo'n 6000 schepen, groot en klein, door het kanaal. De sluis op de laat ste zegel is die van Forsvik, de eerste sluis die in 1813 ge bouwd werd. De ijzeren vouw- brug is waarschijnlijk de oudste in Zweden. Voor de afbeeldin gen op de zegels werden door verschillende fotografen foto's gemaakt. Het drukken was in handen van de Postzegeldrukke rij van de Zweedse PTT. We blijven nog even bij de postzegelboekjes en ditmaal gaat het om een postzegelboek je met een inhoud van tien ze gels. Het boekje heeft als thema „Het Jaar van de Boer" en ves tigt de aandacht op de werk zaamheden rond de boerderij. Grond, klimaat en water bepalen de condities voor het boerenbe drijf in Zweden. Er kan aanmer kelijk verschil optreden in de si tuaties in de verschillende stre ken van het land. Zo kan een boer in het zuiden van het land een veel grotere verscheiden heid aan gewassen kweken dan zijn collega in het noorden. Dit door het feit dat de seizoenen in het zuiden langer zijn en de winters er zachter zijn. Drie van de vier boederijen in Zweden beschikken over een houtkap. Bosbouw is de econo mische ruggegraat van menige boerderij en zorgt voor een evenwichtige verdeling van de werkzaamheden, ook al doordat de winter de tijd is voor het zware werk in het bos. In het noorden is 40 procent van de bossen privé-bezit en in het zui den ongeveer 80 procent. Een van de zegels toont een arbei der werkzaam in het bos met een motorzaag. In het voorjaar en in de herfst is het de tijd om te.zaaien. Er wordt voor de eerste maal mee begonnen als de dooi inzet en de akkers droog staan. In het zuiden is dat rond april en in het noorden tegen juni. Een van de zegels heeft het zaaien als onderwerp. Ook in Zweden neemt de koe een bela plaats in op de boerdi Zweden telt dan ook or 665.000 melkkoeien. Het ook daarom dat op een zegels een drietal gi koeien werd afgebeeld. De oogstmachine werd i in Zweden geTntroduceerr het zou tot in de 50-e duren voordat dit apparaa meen was ingeburgerd, ingewikkelde stuk machir op een van de zegels afg Het laatste onderwerp reeks betreft de ploeg, d traal staat in de landbou den ten dage worden all gen in Zweden door tr getrokken, zoals ook op r ste zegel te zien is. De werden ontworpen door lov Ehrén en hebben ied waarde van 1.30 kr. Ooi boekjes werden gedrukt c Postzegeldrukkerij van Zweedse PTT. Wij willen deze Zwede afsluiten met de Europ. van dit land, die gelijk hier besproken boekjes loop kwamen. Ook de Z\ Europa-zegels brengen schiedenis van PTT in Voor Zweden zijn de zi dingen voor contact met tenwereld altijd van gro< lang geweest. De route c zee van Aland wordt reef noemd in de 13de eeir 1564 werd voor het eeré tarief bepaald voor dezi Het netwerk van post werd in 1638 uitgebreid land. Het werd georgani; die zin dat groepen boei beide zijden, dus Zw< wel als Finse, verplicht een boot met een van 8 9 man gereed den. De post ging dan in dichte kisten die bleven wanneer de boot mocht omslaan of verga, zou dit dus de voorloi „onze" drijvende bram kunnen noemen, bleef in stand tot aan hetl van de 19e eeuw en wd beeld gebracht op een van 1.30 kr. In 1853 kwam de eerste tt fische verbinding tot stanj sen Stockholm en Uppsal telegraaftoestel alsmede d( graafcode werden samend door de Amerikaan Samuej se. Het daarop volgent kreeg Zweden telegrafiscl tact met het Europese via een onderzeese zegel in de waarde van 1 heeft de telegrafie als werp. De door Tom ontworpen zegels wen rollen gedrukt door de papier-drukkerij van de van Finland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 18